Norðanfari - 30.01.1880, Blaðsíða 1
MRDANFAIU.
19. ár.
Amtsráðsfumlur
í ]STorður- og Austuramtinu, 26. nóv.
til 8. des. 1879.
(Niðurl.).
14. Forseti framlagði brjef bæjarfógetaus á
Akureyrifrá 1. apríl p. á. ,parsem bæj-
arfógetinn lýsir yfir pví, í nafni hæjar-
sjórnarinnar að Akureyrarbær hvorki geti
gjört nje vilji gjöra tilkall til nyrðri
stofunnar í fangahúsi pví, sem hjer er
í bænum, og hefir amtsráðið ráðstafað
pessari stofu til að geyma í henni amts-
bókasafnið.
15. Kom til umræðu 2. brjef landshöfðingja
frá 4. jan. og 11. sept. p. á., par sem
landshöfðingi leitar álits amtsráðsins um
pað, hvernig verja eigi vöxtum af styrkt-
arsjóði handa peim er biðu tjón af jarð-
eldi. Tillögur beggja sýslunefndanna í
Múlasýslunum um petta efni voru fengnar
og hafðar til hliðsjónar. Amtsráðið legg-
ur fyrir sitt leyti til í pessu máli, að
helmingnum af pessa árs vöxtum sjóðs-
ins — en peir eru taldir hjer um bil
800 kr. — sje varið pannig, að búfræð-
ingarnir Jónas Eiríksson í Suðurmúla-
sýslu og Guttormur Vigfásson í JSTcrðnr-
, múlasýslu, fái hvor í sínu lagi 200 kr.
eða báðir til samans 400 kr. til að ferð-
ast um, hver í sinni sýslu og leiðbeina
mönnum í pví er lýtur að framförum í
búnaðarefnum. Amtsráðið vill koma pví
til leiðar að í hverri sýslu pessa amts
sje einn búfræðingur að minnsta kosti,
er ferðist um til að leiðbeina bæ'ndum
og sem sýslan launi sjálf af sínu fje með
tiltölulegum styrk úr landssjóði meðan
fje verður veitt til pess í fjárlögunum.
J>essi regla er nú pegar komín á í Húna-
vatnssýslu og mundi einnig vera komin
á í J>ingeyjarsýslu, ef búfræðingur sá
er par var ráðinn til pessa starfir hefði
eigi andazt á næstliðnu vori. Hinn
Altureyri, 30. janúar 1880.
helming vaxtanna af styrktarsjóðnum á-
lítur amtsráðið að í petta skipti eigi að
leggja við innstæðuna. En ráðið væntir
pess að bráðum opnist vegur til að stofna
búnaðarskóla í Múlasýslunum, og ímynd-
ar sjer að pá verði rjejtast að leggja
vöxtu pessa sjóðs til viðhalds peirri
stofnun.
16. J>ar næst kom til umræðu beiðni frá
Jónasi búfræðing Eiríkssyni í Suður-
múlasýslu um styrk til uð kaupa mæl-
inga- og jarðyrkju verkfæri. Beiðni
pessi hafði komið fram á fundi amts-
ráðsins 28. maí í vor, og var pá send
sýslunefnd Suðurmúlasýslu til álita. Var
nú komið álit sýslumannsins fyrir hönd
sýslunefnarinnar um mál betta, og enn
framar ný beiðni frá Jónasi um fjárstyrk
handa honum til að sigla til Kmph. og
læra par betur búfræði.
Hvað hinni fyrri fjárbón viðvíkur, pá
hefir amtsráðið eigi annað fje undir
hendi til verkfærakaupa en vöxtuna af
húnaðarsjóði amtsins, en af peim hafa
verið sendar 200 kr. til Skotlands til
verkfærakaupa eptir ályktun ráðsins í
fyrra vetur. og er nú von á verkfærum
pessum næstkomandi vor. J>að sem nú
er afgangs í sjóði, er a^eins 70—80kr.
og er eigi hægt að veita af pví neitt
sem nokkuð munar um, til að kaupa
plóg, herfi, aktygi o. s. frv., enda virð-
ist eðlilegast að peir, sem getagjört sjer
von um hag af pví að nota slík áhöld,
útvegi sjer pau sjálfir, hvort heldur pað
eru einstakir menn eða búnaðarfjelög.
Nokkuð öðru máli er að skipta um halla-
mæli til landmælinga, jarðnafar til að
leita að mó o. s. frv., og vill amtsráð-
ið pví veita Jónasi 50 kr. úr búnaðar-
sjóðnum sem styrlc til að útvega sjer
pessi áhöld, er honum eru mjög nauð-
synleg.
En er ræða skal um hina síðari fjár-
bón Jónasar til nýrrar utanferðar, pá
Jír. 7—8.
virðist amtsráðinu að honum muni fyrst
um sinn nægja pað er hann hefir lært
í skólanum að Steini í Noregi, par sem
Jónas hefir fengið mjög góðan vitnis-
burð í öllum peim 26 námsgreinum, er
par eru kenndar. Álítur amtsráðið pví
bezt hlýða, að sýslunefnd Suðurmúla-
sýslu semji við Jónas um pað, að gjör-
ast ferðabúfræðingur par í sýslu á næsta
sumri, og launi honum fyrir pað í hið
minnsta að hálfu leyti ’af fje sýslunnar.
Mun amtsráðið pá gjöra sitt ýtrasta til
að Jónas fái alltað helmingi launa sinna
af öðru almanna fje; pví amtsráðinu
pykir nauðsynlegt, að búfræðingur sje
ráðinn 1 hverri sýslu amtsins með pess-
um kostum, enda er slíkt pegar ákomið
í einni eða tveim peirra.
17. Ólafur bóndi Guðmundsson í Hvammií
Eyjafirði, sem er leiguliði á jörð er legat
Jóns Sigurðssonar á, hefir munnlega far-
ið pess á leit að fá ábúðarjörð sína til
eignar í staðinn fyrir einhverja aðra fast-
eign, er stjórn legatsins áliti jafnmikils
virði og jafngóða eign. Amtsráðið álít-
ur vafasamt, hvert heimild er til að
semja um slík jarðaskipti, eptir gjafa-
brjefi pví, er sjóður pessi er stofnaður
með, dagsettu 14. október 1831, og sem
prentað er í «Lóvsaitiling for Island’í.
Vill ráðið pví leyfa sjer að bera undir
álit landshöfðingjans, hvort hann álítur
stjórnendur legatsins hafa heimild til að
semja um skipti á jörðum legatsins fyr-
ir aðrar jarðir.
18. J>á var samin
ÁÆTLUN
um gjöld og tekjur jafnaðarsjóðs Norður-
og Austur-umdæmisins á árinu 1880.
G j ö 1 d. Kr. a.
1. Til gjafsóknarmála . . . 400 00
2. — sáttamála .... 20 00
3. — heilbrigðismála . _._. _ 150 00
Flyt kr. 570 00
Tómas Reinhagen.
(Framh.).
í>að var komið sólarlag. Hinn eldri
aðkomumaður rjetti prestinum höndina og
mælti: „Mjer er pað mjög kært að jeg
komst í kynni við yður, leyfið mjer pví að
spyrja yður að einu, af hverju kemur pað
að eins andrikur og merkur maður eins og
pjer, hafið eigi fengið betra embætti11?
„Jeg hef verið hjer í tvö ár“, svaraði
Reinhagen, „og jeg hlýt að trúa pví að
petta sje mjer hentugur staður, pví annars
hefði forsjónin sett mig annarstaðar“.
„Hafið pjer pá áður haft betri kjör;
og hafið pjer eigi valið petta embætti af
frjálsum vilja“ ?
„Já, jeg var einusinni í betri kringum-
stæðum“ svaraði presturinn hrærður, en nú
hef jeg eigi framar um að velja. — Hafið
pjer aldrei — sagði hann eptir dálitla
pögn — heyrt getið um prestinn i Jammer-
hayn, sem eins og Kain átti að hafa drepið
bróður sínn“ ?
„Hvað“, sagði aðkomumaðurinn undr-
unar fullur, „eruð pjer hinn ógæfusami !
Tómas Reinhagen"?
„Já jeg er Reinhagen“ svaraði prestur-
inn.
Hinn ókunni hugsaði sig um nokkra |
stund en sagði siðan. „Guð veri með pjer, !
pú ert vissulega saklaus. við munum sjást
aptur farsælli“. Að svo mæltu gekk hann
ofan af hæðinni, með hinum unga fjelaga
sínum, og að vagninum sem flutti pá burt,
hvaðan unglingurinn veifaði til peirra kveðju
sinni,
Tómas Reinhagen hafði áður pjónað
hinu arðsama prestakalli í Jammerhayn,
hinn gamli faðir hans sem fyrrum hafði
verið amtmaður, og safnað sjer nokkrum
fjármunum, keypti sjer búgarð i Jammer-
hayn, eptir dauða konu sinnar, og vildi eyða
hinum seinustu árum í nálægð sonar síns.
1o
Hann átti annan son, Davíð að nafni, en
hann hafði breytt pannig við föðursinn, að
hann gat eigi hugsað til hans nema með
sorg. Ekki veraldarhafið, — sem pó lá í
millum peirra -^-heldur Davíðs kalda, dramb-
sama og ágjarna sinnislag, hafði skilið pá
að. |>egar á unga aldri sýndi hann ósæmi-
lega fjegirnd, sem knúði hann til ójafn-
aðar og harðýðgi. Hann komst i kaup-
mannsstöðu, aflaði sjer auðlegðar, en skeytti
ekkert um foreldra sina eða bróður, og fór
i sjóferðir pvert í móti vilja peirra. Mörg
ár liðu pangað til pað komu loks brjef frá
Surinans. ]>ar hafði Davíð grætt mikið fje,
sezt par að og gipst dóttur eins hins rikasta
jarðeiganda. Hann útlistaði fyrir peim,
með hroka og sta'rilæti, hinn mikla auð
sinn og hvað marga præla hann ætti, og end-
aði með pví að segja: „Svona langt getur
maðurinn komizt, pegar hann hefir til pess
vit og vilja“.
„Hínn góði Guð auðgi hann að vits-