Norðanfari


Norðanfari - 30.01.1880, Blaðsíða 1

Norðanfari - 30.01.1880, Blaðsíða 1
MRDANFAIU. 19. ár. Amtsráðsfumlur í ]STorður- og Austuramtinu, 26. nóv. til 8. des. 1879. (Niðurl.). 14. Forseti framlagði brjef bæjarfógetaus á Akureyrifrá 1. apríl p. á. ,parsem bæj- arfógetinn lýsir yfir pví, í nafni hæjar- sjórnarinnar að Akureyrarbær hvorki geti gjört nje vilji gjöra tilkall til nyrðri stofunnar í fangahúsi pví, sem hjer er í bænum, og hefir amtsráðið ráðstafað pessari stofu til að geyma í henni amts- bókasafnið. 15. Kom til umræðu 2. brjef landshöfðingja frá 4. jan. og 11. sept. p. á., par sem landshöfðingi leitar álits amtsráðsins um pað, hvernig verja eigi vöxtum af styrkt- arsjóði handa peim er biðu tjón af jarð- eldi. Tillögur beggja sýslunefndanna í Múlasýslunum um petta efni voru fengnar og hafðar til hliðsjónar. Amtsráðið legg- ur fyrir sitt leyti til í pessu máli, að helmingnum af pessa árs vöxtum sjóðs- ins — en peir eru taldir hjer um bil 800 kr. — sje varið pannig, að búfræð- ingarnir Jónas Eiríksson í Suðurmúla- sýslu og Guttormur Vigfásson í JSTcrðnr- , múlasýslu, fái hvor í sínu lagi 200 kr. eða báðir til samans 400 kr. til að ferð- ast um, hver í sinni sýslu og leiðbeina mönnum í pví er lýtur að framförum í búnaðarefnum. Amtsráðið vill koma pví til leiðar að í hverri sýslu pessa amts sje einn búfræðingur að minnsta kosti, er ferðist um til að leiðbeina bæ'ndum og sem sýslan launi sjálf af sínu fje með tiltölulegum styrk úr landssjóði meðan fje verður veitt til pess í fjárlögunum. J>essi regla er nú pegar komín á í Húna- vatnssýslu og mundi einnig vera komin á í J>ingeyjarsýslu, ef búfræðingur sá er par var ráðinn til pessa starfir hefði eigi andazt á næstliðnu vori. Hinn Altureyri, 30. janúar 1880. helming vaxtanna af styrktarsjóðnum á- lítur amtsráðið að í petta skipti eigi að leggja við innstæðuna. En ráðið væntir pess að bráðum opnist vegur til að stofna búnaðarskóla í Múlasýslunum, og ímynd- ar sjer að pá verði rjejtast að leggja vöxtu pessa sjóðs til viðhalds peirri stofnun. 16. J>ar næst kom til umræðu beiðni frá Jónasi búfræðing Eiríkssyni í Suður- múlasýslu um styrk til uð kaupa mæl- inga- og jarðyrkju verkfæri. Beiðni pessi hafði komið fram á fundi amts- ráðsins 28. maí í vor, og var pá send sýslunefnd Suðurmúlasýslu til álita. Var nú komið álit sýslumannsins fyrir hönd sýslunefnarinnar um mál betta, og enn framar ný beiðni frá Jónasi um fjárstyrk handa honum til að sigla til Kmph. og læra par betur búfræði. Hvað hinni fyrri fjárbón viðvíkur, pá hefir amtsráðið eigi annað fje undir hendi til verkfærakaupa en vöxtuna af húnaðarsjóði amtsins, en af peim hafa verið sendar 200 kr. til Skotlands til verkfærakaupa eptir ályktun ráðsins í fyrra vetur. og er nú von á verkfærum pessum næstkomandi vor. J>að sem nú er afgangs í sjóði, er a^eins 70—80kr. og er eigi hægt að veita af pví neitt sem nokkuð munar um, til að kaupa plóg, herfi, aktygi o. s. frv., enda virð- ist eðlilegast að peir, sem getagjört sjer von um hag af pví að nota slík áhöld, útvegi sjer pau sjálfir, hvort heldur pað eru einstakir menn eða búnaðarfjelög. Nokkuð öðru máli er að skipta um halla- mæli til landmælinga, jarðnafar til að leita að mó o. s. frv., og vill amtsráð- ið pví veita Jónasi 50 kr. úr búnaðar- sjóðnum sem styrlc til að útvega sjer pessi áhöld, er honum eru mjög nauð- synleg. En er ræða skal um hina síðari fjár- bón Jónasar til nýrrar utanferðar, pá Jír. 7—8. virðist amtsráðinu að honum muni fyrst um sinn nægja pað er hann hefir lært í skólanum að Steini í Noregi, par sem Jónas hefir fengið mjög góðan vitnis- burð í öllum peim 26 námsgreinum, er par eru kenndar. Álítur amtsráðið pví bezt hlýða, að sýslunefnd Suðurmúla- sýslu semji við Jónas um pað, að gjör- ast ferðabúfræðingur par í sýslu á næsta sumri, og launi honum fyrir pað í hið minnsta að hálfu leyti ’af fje sýslunnar. Mun amtsráðið pá gjöra sitt ýtrasta til að Jónas fái alltað helmingi launa sinna af öðru almanna fje; pví amtsráðinu pykir nauðsynlegt, að búfræðingur sje ráðinn 1 hverri sýslu amtsins með pess- um kostum, enda er slíkt pegar ákomið í einni eða tveim peirra. 17. Ólafur bóndi Guðmundsson í Hvammií Eyjafirði, sem er leiguliði á jörð er legat Jóns Sigurðssonar á, hefir munnlega far- ið pess á leit að fá ábúðarjörð sína til eignar í staðinn fyrir einhverja aðra fast- eign, er stjórn legatsins áliti jafnmikils virði og jafngóða eign. Amtsráðið álít- ur vafasamt, hvert heimild er til að semja um slík jarðaskipti, eptir gjafa- brjefi pví, er sjóður pessi er stofnaður með, dagsettu 14. október 1831, og sem prentað er í «Lóvsaitiling for Island’í. Vill ráðið pví leyfa sjer að bera undir álit landshöfðingjans, hvort hann álítur stjórnendur legatsins hafa heimild til að semja um skipti á jörðum legatsins fyr- ir aðrar jarðir. 18. J>á var samin ÁÆTLUN um gjöld og tekjur jafnaðarsjóðs Norður- og Austur-umdæmisins á árinu 1880. G j ö 1 d. Kr. a. 1. Til gjafsóknarmála . . . 400 00 2. — sáttamála .... 20 00 3. — heilbrigðismála . _._. _ 150 00 Flyt kr. 570 00 Tómas Reinhagen. (Framh.). í>að var komið sólarlag. Hinn eldri aðkomumaður rjetti prestinum höndina og mælti: „Mjer er pað mjög kært að jeg komst í kynni við yður, leyfið mjer pví að spyrja yður að einu, af hverju kemur pað að eins andrikur og merkur maður eins og pjer, hafið eigi fengið betra embætti11? „Jeg hef verið hjer í tvö ár“, svaraði Reinhagen, „og jeg hlýt að trúa pví að petta sje mjer hentugur staður, pví annars hefði forsjónin sett mig annarstaðar“. „Hafið pjer pá áður haft betri kjör; og hafið pjer eigi valið petta embætti af frjálsum vilja“ ? „Já, jeg var einusinni í betri kringum- stæðum“ svaraði presturinn hrærður, en nú hef jeg eigi framar um að velja. — Hafið pjer aldrei — sagði hann eptir dálitla pögn — heyrt getið um prestinn i Jammer- hayn, sem eins og Kain átti að hafa drepið bróður sínn“ ? „Hvað“, sagði aðkomumaðurinn undr- unar fullur, „eruð pjer hinn ógæfusami ! Tómas Reinhagen"? „Já jeg er Reinhagen“ svaraði prestur- inn. Hinn ókunni hugsaði sig um nokkra | stund en sagði siðan. „Guð veri með pjer, ! pú ert vissulega saklaus. við munum sjást aptur farsælli“. Að svo mæltu gekk hann ofan af hæðinni, með hinum unga fjelaga sínum, og að vagninum sem flutti pá burt, hvaðan unglingurinn veifaði til peirra kveðju sinni, Tómas Reinhagen hafði áður pjónað hinu arðsama prestakalli í Jammerhayn, hinn gamli faðir hans sem fyrrum hafði verið amtmaður, og safnað sjer nokkrum fjármunum, keypti sjer búgarð i Jammer- hayn, eptir dauða konu sinnar, og vildi eyða hinum seinustu árum í nálægð sonar síns. 1o Hann átti annan son, Davíð að nafni, en hann hafði breytt pannig við föðursinn, að hann gat eigi hugsað til hans nema með sorg. Ekki veraldarhafið, — sem pó lá í millum peirra -^-heldur Davíðs kalda, dramb- sama og ágjarna sinnislag, hafði skilið pá að. |>egar á unga aldri sýndi hann ósæmi- lega fjegirnd, sem knúði hann til ójafn- aðar og harðýðgi. Hann komst i kaup- mannsstöðu, aflaði sjer auðlegðar, en skeytti ekkert um foreldra sina eða bróður, og fór i sjóferðir pvert í móti vilja peirra. Mörg ár liðu pangað til pað komu loks brjef frá Surinans. ]>ar hafði Davíð grætt mikið fje, sezt par að og gipst dóttur eins hins rikasta jarðeiganda. Hann útlistaði fyrir peim, með hroka og sta'rilæti, hinn mikla auð sinn og hvað marga præla hann ætti, og end- aði með pví að segja: „Svona langt getur maðurinn komizt, pegar hann hefir til pess vit og vilja“. „Hínn góði Guð auðgi hann að vits-

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.