Norðanfari - 13.02.1880, Side 1

MIRDAM'tltl,
lt). ár.
Skýin.
Væri’ eg fugl eg flýgi í skýin
og fagran kysi samastað;
gæti’ eg málað, mynda skylda’g
in mæru ský, og að eins pað.
Ský er liið eina eg sem unni,
öll mín löngun peirra er;
eg hryggist, ef pau frá mjer fara,
eg íagna, ef pau nálgast mjer.
Og J>essir háti himinfarar,
hlýstan vinskap sýna mjer;
opt hefi’ eg peim einum trúað,
sem innsta launung hjartans er.
Eg sá pau kúra kyrr á hrjósti
kvöldroðans við aptanból,
sem inndæl börn og aptur vekja
í undarnroða morgunsól.
Eg sá pau húin blóðgum móði
sem berjist pjóðir grimmleik með,
og úr peim fljúga æðis-pruma
yíir harðstjórana rjeð.
Eg sá pau blíð á blíðum himni
og bleikur máni glotti um tönn;
pau föðmuðu hann sem faðmar móðir
fagurt jóð, er líður önn.
Eg sá pau skipta sífelt myndum
sífelt verða ný og ný;
pó mitt hjarta meira og meira
munuð fær við pessi ský.
Hvað er pað sem hjartað fjötrar,
hvað nema’ að pau líkjast mjer?
skiptir hjarta og skýin fögru
skapi en líkt pó sífelt er.
Enn er pað : eg skyldur skýjum
að sköpum er og forlögum:
Akureyri, 13. fehrúar 18S0.
augu mín pau titra af tárum
og tíðum sem pau eldingum.
25.
Brjef
frá hónda í Eyjafirði.
(Niðurlag).
Jarðabætur eru nokkrar og pó í barn-
dómi. Áhugi manna er pð að nokkru leyti
vaknaður hjer í pá stefnu, einkum síðan
byrjað var á Staðarbyggðarmýrunum, og er
vonandi að hjer eptir verði haldið áfram,
pess er líka pörf pví margt parf að bæta.
Ekki veit jeg til að túngarður sje i kringum
nema eitt tún hjer í sveltinni; túnin viða
livar hraun pýfð, en hvergi sljettuð af mönn-
um pað teljandi sje; engi hafa verið bætt
með vatnsveitingum og túnin nokkuð, fyrir
pað hefir heyið orðið meira og hollara; pað
hjálpar mikið til að auka heyskapinn að
ensku ljáirnir eru brúkaðir. Húsabyggingar
eru máske betri en áður, en yfir höfuð eru
bæir í mikilli niðurníðslu og sumir svo auð-
virðilegir, að ótrúlegt sýnist að siðaðir menn
búi í peim. f>að er undarlegt að hús skuli
vera betri í peim sveitum sem aðdrættir eru
margfult erfiiðíiri. eins og sagt er sje í þing-
eyjarsýslu og víðar. Hjer er mjög hægt að
ná að sjer trjávið, ekki sízt á vetrum,
pegar ekið verður á ísum heim undir fiesta
bæji. fó Eyjafjörður sje fögur og hæg sveit
er einn mikill ókostur við hana, pað er
afrjettarleysið; gengur margt af geldpeningi
í búfjárhögum og verða pví skepnur jafnan
rýrari á haustin. það má telja með fram-
förum í íjárrækt, að hirðing á fje er betri
og jafnaðarlega setja menn betur á en áður
var. Ýms verkfæri eru nú betri en fyrr-
um.
Menntun alpýðu álít jeg á lágu stigi,
pó hún sje í sumu betri en áður. Upp-
fræðing barna í trúarbrögðunum mun vera
Nr. 9—10.
lík en enganveginn meiri og trúarlíf manna
yfir höfuð miklu daufara en fyr, að minnsta
kosti er nú ekki eins hirt um að láta hús-
lestur aldrei hjálíða eins og áður var, og
ekki er fóllc eins kirkjurækið nú og fyrrum,
af hverju sem pað kemur. En víða er
meira hirt um að kenna unglingum að
skrifa og reikna og fleira pessháttar. Jeg
man eptir pví að sumir gamlirmenn sögðu,
að heimskulegt væri að kenna stúlkum að
skrifa, en peir munu nú fáir sem ekki við-
urkenna að menntun, karla og kvenna, sje
þarfleg og er vonandi hún aukist með
timanum.
Jeg álít pað undirstöðu allra sannra
framfara, að unglingarnir sjeu menntaðir
sem inest að framast er mögulegt bæði til
munns og handa, og þeir piltar sem stúlkur,
læri að bera virðingu fyrir trúarbrögðunum
svo peir læri sanna guðrækni og siðgæði,
en allur kali og tvídrægni parf að hverfa
svo menn með kristilegum kærleika inn-
byrðis, vinni í eindregnum fjelagsskap að
framförum í öllu góðu, pá mun allt vel
fara. En ef menn halda áfram með ýmsa
heimsku, eins og að undanförnu, er jeg
hræddur um að skömm verði óhófs æfin.
Menn hafa alltaf verið að óska eptir frelsi
og er pað nú að koma og er þegar komið
svo mikið, að pað hefir aldrei verið meira
síðan ísland kom undir konung; nú verða
menn að reyna að njóta þess. En elcki má
sá frjáls heita, sem er í sökkvandi skuldum
og hefir ekkert að borga með. Hvernig
geta þau hjón t, d., sem eytt hafa öllu
kaupi sínu. sem pau hafa unnið fyrir áð-
ur en pau giptust, fyrir skartkiæðnað og
fleira sem menn kalla hjegóma, haldið stóra
veizlu og tekið til láns peninga fyrir hana,
og vistað sig svo *hjá einhverjum, átt von á
að geta verið frjáls? Mun ekki frelsi þeirra
minnka pegar pau eru búin að eignast 3
börn eða fleiri? — Jeg játa pað, að hjer í
Eyjafirðí eru margir ágætir menn og konur,
sem reyna til að koma svo miklu góðu til
Tómas Remliagen.
(Framhald), Hin viðkvæmu hjörtu
barnanna hrærðust mjög við sögur þessar.
þau sáu að Tuaro. prátt fyrir frelsi það sem
hann naut fram yfir hina þrælana, var sí-
fellt sorgbitinn og áhyggju íullur, og pau
hertu að honum að segja sjer allt hvað að
honum gekk, og þeirra blíða, barnslega,
kærleiksfulla hluttekning vann sigur, svo
hann sagði þeim eptir fylgjandi:
„þar sem sólin skín svo skært og blítt
á jörðina, og hvar mannkynið hefir hinn
dökka lit. par var mitt heimkynni. Æ, par
var svo íagurt, svo inndælt í hinum litlu
kotum í skóginum við hið ólgandi stórfljót
og við sjávarströndina. Jeg átti líkaforeldra
og systkyni. jeg átti einnig kofa, og þó
hann væri veikur eins og hreiður fuglanna,
þá var hann pó friðarins- og kærleikans bú-
staður. Jeg eignaðist og konu, sem var
uijer dýrmætari en mitt eigið líf, mín Gu-
mílla. Ó, hefðuð pið pekkt hana og hvað
yndisleg hún var! hennar dökka, silkimjúka
andlit, hin tindrandi augu og purpurarauðu
varir. "Við elskuðum hvort annað svo heitt,
og við vorum rik mitt í fátækt vorri og
einfeldni. þá komu hin stóru skip sigl-
andi að ströndum vorum. Við fórum eins
og margir fleiri til að sjá nýlundu pessa, og
veittum góðgjarnlega hinum hvítu mönnum
beina. og keyptum að peiro ýmislegt vesalt
smáglyngur, sem vjer hjeldum vera dýr-
mætar gersemar. Jeg var eitt sínn, ásamt
mörgum fleiri löndum mínum staddur á
einu skipinu, jeg stóð hjá Gumillu minni
og var að velja henni kvennskart nokkurt
úr gleri. J>á heyrðum við allt í einu háv-
aða og urðum pess varir, að hinir hvítu
menn höfðu ljett aí.kerum og gengu nú að
oss með vopnum. Við vorum allir verju-
lausir og gátum því ekkert viðnám veitfi
við vorum bundin og kastað niður i dímm-
asta klefa í skipinu; mitt kæra föðurland,
— 17 —
jeg hef ekki sjeð pig síðan. — Jeg vil ekki
útmála hina löngu nótt niðri i holu pess-
ari, sem hvíldi yfir oss, á meðan Guð Ijet
opt sína sól upp renna yfir okkar grimmu
ræníngjum.“
„Eptir langa sjóleið vorum við loks
dregnir upp i dagsbírtuna, einungis til pess
að verða, eins og skynlausar skepnur, rekn-
ir á þrælamarkaðinn og seldir. Jeg sá
hvernig menn og konur voru nfin hvoitfrá
öðru og seld til hæztbjóðenda; jeg titraði
af ótta fyrir líkuin forlögum, en jeg sýndist
ekki þurfa pess að því sinni, pví minn nú-
verandi herra kom og keypti okkur bæði,
mig og konu mína. Undir skrifarans grimmu
höggum — sem pá var prælastjóri — lærð-
um við hina ströngustu prælavinnu. J>ið
getið ekki ímýndað ykkur hvað jeg leið við
pað, að sjá Gumillu mína miskunariaust
barða, og pó vorum við sælli en margir
aðrir prælar, pví við elskuðum hvort aua-
að og vorurn ekki aðskiíin.