Norðanfari - 09.05.1883, Qupperneq 3

— 51 —
pví, að þeir hafa aldrei stigið í vitið, eðaeru
pá orðnir svo gamlir og hrumir og á eptir
tímanum, að hvorki er hægt að skilja hvað
peir segja í stólnum nje nota pá til annara
prestsverka, par peir komast eigi út af heim-
ilinu nema pegar bezt og blíðast er. |>essa
og aðra eins menn líður söfnuðurinn, prófast-
ur og byskup, og petta sýnir fyllilega á hve
háu stigi að trúarlíf vort er. Meira segi' jeg
ekki í petta sinn, en bráðum ætla jeg, að
koma aptur á gráskjóttum og biðja pig að
hýsa mig eina nótt «Norðanfari» minn og pá
skal jeg leysa betur ofan af pokanum.
Prestur.
Herra ritstjóri!
í blaði yðar Norðanfara, dags. 7. f. m.,
nr. 55.—56., bls. 114, standa frjettakaflar úr
tveimur brjefum frá ónafngreindum mönnum,
og einkennið pjer brjefið, sem fyrer prentað,
pannig: «Úr brjefi úr N. sýslu 8/12 — 82».
brjef petta byrjar pannig: «Hjer hefir nú
«komið mikið af gjafafóðri frá Englandi og
«nokkuð frá Danmörk, en sýslumanni, sem
«skipti með nokkrum stórmennum milli hrepp-
«anna, virðist að hafa mistekist petta, pví
«vestursýslan, sem var óneitanlega verst stödd,
«hefir fengið svo lang minnst», og s. frv.,
og síðar í brjefinu stendur, að «ólöglega
kosinn maður» liafi verið «tekinn í skiptinga-
nefndina». í síðara brjefinu, sem pjer ein-
kennið pannig: «Úr öðru brjefi, dags.
9/n 82», er fyrst skýrt frá, hversu misjafnar
skoðanir manna sjeu á pví, hvernig rjettast
sje að skipta útlendu gjöfunum, og svo
stendur par: «Aldrei hefir fólk talað hjer
«eins mikið um að komast til Ameríku og
«nú, og liefir uppástunga sýslumanns hjálpað
«mikið til peirrar fýsnar. Sýslumaður Ijet í
«ljósi pá uppástungu á fundi, er hann hjelt með
«nokkrum bændum, að fækka vinnufólki, og
«að bændur skyldu velja dugleg hjú og borga
, «peim frá 15—30 krónur um árið, en taka
«hið ljelega að eins fyrir fæði, og sv. frv.
J>ó yður hafi pótt eiga við að bregða
hulinshjálmi yfir heimilisstöðvar pessara frjetta-
ritara yðar, pá getur pó trauðlega nokkrum
dulizt, að hið fyrnefnda brjefið muni vera
ritað úr Húnavatnssýslu, pví til engrar ann-
arar sýslu mun hafa verir flutt gjafafóður (til
N-eyrar) síðastliðið haust, sem að annara áliti
skyldi að eins ganga í nokkurn hluta (vestur-
hluta) sýslunnar. Jeg geng pví beint framan
að höfundi pessa brjefs sem sýslubúa mínum,
og læt penna Skuggasvein og lesendur Norðan-
fara vita, að ef hann liefði viljað segja hreinan
og beinan sannleika 1 óspurðum frjettum, en
ekki ætlað sjer að fleyta kerlingar á honum,
pá hefði hann átt að geta pess í brjefi sínu,
að jeg á sýslufundi gaf sýslunefndinni í
heild sinni kost á að skipta hinu útlenda
gjafakorni inilli hreppa sýslunnar, 0g að
sýslunefndin sjálf rjeði af að kjósa
nokkra menn úr sínum flokki til að
skipta gjafakorninu ásamt mjer, enda var pað
í fullu samrými við fyrirmæli landshöfðingja.
Hvort pessir kosnu sýslunefndarmenn hafi
verið «stórmenni», eða of mikil «stór-
menni» til að sitja í slíkri skiptinganefnd,
og livort peim og mjer haíi «mistekizt» skiptin,
eða ekki, skal jeg hjer láta ósagt, en hitt er
víst, að pað eru lirein ósannindi, sem
brjefritarinn segir, að í skiptinganefndina
. hafi verið tekinn ólöglega kosinn mað-
ur. Jeg skal svo ekki fara lengra út í petta
mál, pví jeg álít, að hver heiðvirður
maður og góður drengur ætti í lengstu
lög að sneiða hjá pví að gjöra ágreining út
af skiptingu hins útlenda gjaíakorns að blaða-
máli, en kosta heldur kapps um að jafna í
bróðerni misfellur pær, er á kynnu að vera
skiptingunni innan hjeraðs; og pess vegna
hefði petta frjettabrjef verið betur óskrifað
en ekki; en höfundur pess er, ef til vill, af
öðru sauðahúsi, og pá er petta ekkert tiltöku-
mál.
Hvar hið síðara brjefið er getið og fætt,
er ekki liægt að sjá, pví víða í sýslum
munu mjög misjafnar skoðanir manna á pví,
hvernig rjettast sje að skipta útlendu gjöf-
unum, og víða í sýslum mun vera talað um
Ameríkuferðir, og er petta hvortveggja senni-
legt og skaplegt; en par sem höfundur brjefs
pessa hefir í peim kafla brjefsins, er jeg hefi
orðrjett upp hjer að framan, eignað hlutað-
eigandi sýslumanni uppástungu pá, sem par
er frá skýrt, pá vil jeg fyrir mitt leyti
ekki eiga óskiptan lilut 1 uppástungu pessari,
og lýsi pess vegna yfir pví, að svo framarlega
sem brjefritarinn er úr Húnavatnssýslu, og
hann á við sýslumann Húnvetninga, pá er
pessi tilvitnaði kafli úr brjefi pessa Skugga-
sveins nr. 2 tilhæfulaus ósannindi og
hann sjálfur, vægilegast að kveðið, opinber
ósannindamaftur.
En pjer, herra ritstjóri, svo heiðvirður
öldungur sem pjer eruð, ættuð vegna virðingu
yðar sjálfs að vera eptirleiðis varkárari í pví,
að taka upp í blað yðar hvern ópverrann,
sem yður býðst frá hverjum óhlutvöndum
glóp sem er, og sízt ættuð pjer að leyfa eður
líða frjettariturum yðar, að setja í blaðið
óhróður um náungann, án pess pjer nafn-
greinið pá, pví með pvíbeinið pjer ábyrgílinni
fyrir pað að sjálfum yður, og setjið yðnr á
bekk með pessum Skuggasveinum yðar.
Kornsá í Vatnsdal 28. marz 1883.
Lárus Blöndal.
í Norðanfara nr. 5—6, stendur grein
með yfirskriptinni: „Brjef úr Hörgárdal".
J>ar eð sumt í greininni, svo sem búnaðar
og tiundarskýrslan og búendatalan, bendir
til pess að átt sje við G-læsibæjarhrepp, skal
jeg leyfa mjer að gjöra fáeinar athuga-
semdir við grein pessa.
Höfundur greinarinnar virðist að hafa
klætt sig í dularbúning, svo vjer vitum eigi
með vissu hver hann er. Fyrst byrjar höf.
á pví, að lýsa ástandinu hjer í hrepp, eins
og pað er nú petta ár; segir meðal annars
að 400 lambgotur hafi verið hjer næstliðið
vor, fram yfir venju; skaða pennan met-
ur hann á 3200 kr. pað er: 8 kr. á
hverri á. J>etta getur verið samkvæmt
hugsunarhætti höf. greinarinnar, en ekki
pess manns, sem liefir nokkra pekking eður
viðleitni til, að tala af sannfæringu. Ein ær
með lambi að vori til, er vanalega seld á
13—14 kr.; ættu pá lambgotur eptir pvi að
seljast á 5—6 kr. Jeg hygg að höf. sjálfur
vildi ekki selja hana pað. J’ó nú lambið
sje reiknað 4 kr. á fráfærum, og sumar-
gagnið 4 kr., sem pó mun naumast eiga sjer
stað hjer í Glæsibæjarhrepp, pá lækkar pó
nokkuð sú kr. upphæð, pegar dregið er frá
pað, sem lambsgotan er vænni, að haustinu
til, en mylka ærin, pví pað mun mega full-
yrða, að sá munur nemi allt að 4 kr.
J>essu næst talar höf. um, að tiundar-
svik eigi sjer hjer ekki stað, fyrir ötulleik
hreppstjórans. J>etta veit jeg ógjörla um,
en eklci hefi jeg heyrt hann rengja uokkurn
mann um tíundarsvik, á hreppaskilum. Að
pessu búnu, fer hann að segia frá fram-
kvæmdum hreppsnefndarinnar; segir hann
að framkvæmdir hennar sje að, eins fólgnar
í pví, að selja hreppsbúum peirra eigin
eign, og mynda svo par af sjóð, handa ein-
hverjum fram í tímanum. J>etta hefir höf.
annaðhvort dreymt, eður hann hefir upp-
diktað pví, og mætti nefndinni pykja slíkt
illt að heyra, hefði sannorður rnaður sagt
pað, sem Gróa á Leiti, en pví fer fjarri
að höf. jafnist á við hana kellinguna. Tíl-
gangur nefndarinnar mun hafa verið sá,
að skipta ekki gjöfunum öllum upp í einu,
par eð hún skoðaði bágindin frá peirri hlið,
að í vor var lambadauði, og í diaust var
skepnum fækkað, með nær pví fullum notum;
áleit pví nefndin að manneldisskorturinn
yrði ekki svo tilfinnanlegur í vetur, að ekki
væri fært að geyma nokkurn hluta gjafanna
til næsta vetrar; mun hún pví hafa álitið,
að afleiðingar harðindanna kæmu pá hvað
frekast í ljós; en til pess að nota sjergjaf-
irnar sem hagfeldast, hefir sá hluti peirra,
sem ekki var útbýtt pegar, verið lánaður í
hreppinn, til viðurhalds skepnum peim, sem
settar voru á í haust, og sem viða voru i
voða, ef vetrarríki hefði orðið. J>etta mun
hafa verið hugmynd nefndarinnar; en ekki
hitt að gleypa við pví eins og gráðugir
hundar, og er mjer kunnugt að sumir peirra
hafa ekki tekið til sín eitt einasta pund af
gjöfunum, par eð peir álitu sig geta komizt
af án pess að vera gjafapurfar, en álitu sig
par á móti hjálparpurfa, óg er pað min
sannfæring að allir peir, sem komast vel af
fyrir sig og sina, eigi ekkert af gjöfum
pessum, heldur einungis peir fátækari, og í
peim tilgangi munu gjafirnar hafa verið
sendar, að styrkja fátæka íslendinga, en
ekki hina efnuðu, pótt sumir peirra hafi
tekið fegnir við sínum skerf. ,
Mjer er ókunnugt um pá menn, sem
hann segir að hafi neitað hallærinu; jeg
hygg að peir sje fáir, en mjer er kunnugt
að til eru peir menn, sem hafa hug og dug
til að striða við bágindi, og ekki gjöra úlf-
alda úr mýflugunni, af ofboði kviðarang-
ursins.
J>elmerkingur.
Njótið vcrðugir Hallgrímur.
Yjer víkjum oss formálalítið með um-
talsefni vort að grein í «Norðanfara» sem kom
út 1. apríl. Greinin gengur undir nafni Hall-
grims, sem notaður er fyrir austanpóst, og
mun liún eiga að vera svar móti grein í sama
blaði, er út kom 6. marz. Oss pótti ærið
skemmtilegt, að líta yfir greinina, ogsjápóst-
inn svo góðfúslega sýna mönnum hvað vjer
höfðum lýst honum rjett áður. J>au eru
hvort um sig greinin og pósturinn, jöfn í
sinni röð; er aðdáunarvert, hve kapilánum
pósts hefir tekist, að láta barnið verða ímvnd
föðursins. Ritsiníðið er prípættingur, gjörð-
ur af vitleysum, lygum og fúkyrðum, Inn-
anum petta hygguí póstur að leita sjer hælis,
en porir livergi að koma nærri efninu í grein
vorri, nema Ijúgandi. Báglegj var póstur
staddur, pá er ferðafólk barg bonum sofandi í
faðmi «Bacchusar» undan hestsfótum á förn-
um vegi, en pó er hann ver kominn nú.
J>á er hann hefði átt að pegja, ver hann
sig með vitleysu; pá er hann skyldi segja
sannleikann, talar hann lýgi, og um leið af
sinu eigin. J’á er hann purfti að korna með
röksemdir og sannanir, verst hann með fúk-
yrðum, aðdæmi ódrengja; fúkyrðin eru fyndni
upp á hans reikning; látum hann bæta peim
við skömm sína, og verðaað svörtum lögð-
um í honum.
Póstur hrekur pví nær ekkert af pví, sem
vjer báruin á hann; jæja! pað er gott; hann
játar sannleikann með pögninni, en segir að
eins að vjer sjeum með ruglaðann heila og
kennir um liröpun í vizkufjallinu; viti hann
hvað honum finnst, áður en lýkur; vjer er-
urn hræddir að póst hafi rekið minni til pess,
L