Baldur - 08.09.1869, Blaðsíða 6

66
að eins fengi að koma fram með þær. En eg verð að
segja að þessi skilningur er bæði á móti hlutarins eðli eins
og hér er málum háttað, á móti rjettindum vorum á móts
við samþegna vora og á móti allri sanngirni. j*essi skiln-
ingur er ekki til annars, en til að halda vörn uppi fyrir
harðstjórnarreglum og rjettleysi. það er ómögulegt, að
sameina þessa kenning við skvnsamlegar stjórnarreglnr;
þeim verður enda ekki komið saman við þær siðferðislegu
reglur, sem fylgt er í viðskiptum allra heiðarlegra »prívat«-
manna, sem gæta vilja sóma síns, því engum manni þykir
það sómalegt, að spvrja annan til ráða um mál sín, og
skeyta síðan annaðhvort ekkert um, hvað hann hefir sagt,
eða fara þar þvert á inóti; menn kalla það almennt að
gabba fólk. (Niðurlag í næsta blaði).
Y.
(Loli stjórnarmálsins á alpingi).
|>riðjudaginn 7. þ. mán. (í gær) var ályktarumræða um
frumvarpið og nefndarálitið í málinu um stöðu íslands í
ríkinu, og urðu þau málalok, að þingið beiddist þess með
15 atkv. gegn 11, «að hans hátign láti frnmvarp pað,
sem fyrir pingið var lagt ««um hina stjórnarlegu stcðu
íslands í ríltinu«« ekki ná lagagildi», og með 16 atkv.
gegn 3, »að hans hátign allra-mildilegast útvegi fast ár-
gjald handa fslandi úr ríkissjóðnum, er nemi að minnsta
kosti 60,000 rd., og sje fyrir innstœðu pessa árgjaids gefin
út óuppsegjanleg ríkisskuldabrjef». Ályktarumræða um hin
sjerstaklegu mál verður á morgun (9. d. þ. m.).
(Framhald síðar).
INNLENDAR FRJETTIR.
Nóttina milli 2. og 3. þ. m. kom norðanpóstur hjer til
bæarins og með honum sjera Jón Thorlacius frá Saurbæ í
Eyjafirði. Með þeim barst eitthvert hrafl af Norðanfara,
þar á meðal seinasta númerið á grána örk!! Skip komu
þar fyrst 30. dag júním. og mun þá víst hafa verið orðin
full þörf á þeim. Svo er oss skrifað úr Eyjafirði 26. f. m.:
«Fyrir fám dögum er orðinn skipgengur sjór fyrir norður-
landi og skipin komin á flestar hafnir hjer. Tíðin var hjer
góð fyrri part þ. m. (ágúst m.) eða þá mátti segja að hjeti
sumar, en nú má aptur heita kominn vetur, því í fjóra
daga hefir verið stórrigning í byggð en hríð á fjöllum, og
þar kominn snjór mikill, svo að skepnum mun vart óhætt.
Fiskiafli má heita sára lítill á Eyjafirði og enda víða norð-
anlands. Verzlunin er hjer litil og þröng, aðflutningar og
verzlunarkeppni lítil. Verðlag hefir verið þannig á Akur-
eyri: rúgur 11 rd., baunir 13 rd., grjón 14 rd. (15 rd. að
því er Norðanfari segir), kaffi 36 sk., sykur 28 sk., ról 72
sk., rulla 1 rd., hvít ull 30 sk., hákarlslýsi 22 rd. Hjá Popp
verða prísar eitthvað lítilsháttar betri, svo sem matur V2 og
1 rd. ódýrari, ull ef til vill 32 sk. og lýsi 23 rd. Nú sem
stendur er heilsufar manna gott». Á Seyðisfirði hefirverzl-
unin gengið vel, því þar voru 5 lausakaupmenn, Predbjörn,
Lund, Svb. Jacobsen, þórður Jónsson og Jón Sturlaugs-
son; Jacobsen hafði bætt þar alla prísa, þá er hann kom.
Norðanfari segir verðlag þar þannig: «uli 36 sk. og í pukri
38 sk., tólg 18 sk., kaffi almennt á Seyðisfirði 32 sk., sykur
hjá fastakaupmanninum 26 sk. en hjá lausakaupmönnunum
24 sk., en Jacobsen hefir selt kaffi á 28 sk., sykur á 22 sk.,
munntóbak 80 sk., neftóbak 60 sk.; þess utan er kramvara
öll hjá honum með miklu betra verði og vönduð þar eptir,
ljerept 5 kvartil á breidd 10 sk. og þar yfir, vaðmálsljerept
frá 14 sk. o. s. frv.; sængurdúk hafði hann á 20 sk. jafn-
góðan þeim, sem áður hefir verið seldur á 48—64 sk.»,
Veikindi þau, sem gengu yfir suður- og vesturland í
vor, hafa og gengið yfir norðurland, og höfðu úr taksótt-
inni og kvefsóttinni dáið nokkrir. Norðanfari 2. ágúst segir
að mislingarnir hafi að nýju tekið sig upp aptur í Múlasýsl-
unum, sömuleiðis í Axarfirði ogPresthólahrepp.
— Póstskipið Phönix kom hjer 6. þ. m., og með því
frú stiptamtmanns Finsens og börn og skyldmenni, þor-
grímur læknir Ásmundsson Johnsen, er nú hefir verið veitt
eystra læknisdæmi suðuramtsins; þjóðverskur ferðamaðurog
piltur frá Færeyjum, er á að nema við hinn lærða skóla
hjer.
LTLENDAR FRJETTIR.
England. Loksins er nú á enda kljáð hið írska kirkju-
mál, og höfum vjer skýrt frá tildrögum þess áður (sjá Bald-
ur I..ár nr. 6), og er það nú af tekið, að hin prótestantiska
kirkja skuli vera þjóðkirkja þar í landi og njóta forrjettinda
af stjórninni. Hafa nú írar fengið fram vilja sinn, að prest-
ar þeirra mega vera katólskir og njóta fullra rjettinda, og
þarf nú eigi lengur hver sókn að halda og ala presbyte-
rianskan prest og gjalda honum, þar sem þó slíkir prestar
eigi kenndu þá trú, sem alþýða á írlandi játar. Er það
auðsætt, hvílíkar umbætur þetta eru fyrir íra. Yflr höfuð
hafa flestar kröfur Ira verið teknar til greina í lögum þess-
um, og þeir hafa að eins, svo að sættir kæmust á, slakað
lítið eitt til með stólagózin og kirknafje.
Frakkland. Vjer skýrðum frá því i sumar, hversu
kosningar Frakka hefðu fallið stjórninni allt örðugri, en fyrr
hefur verið, svo að aldrei hafa jafnmargir af mótstöðuflokkn-
um sótt þing sem nú, og er þó synd að segja, að stjórnin
og klerkalýðurinn hafi eigi gjört sitt til að fá sínatalsmenn
valda; má það marka af sögu þeirri, er nú skulum vjer
segja, því svo einkennileg sem hún er, þá mun hún þó
varla eins dæmi í sinni röð. í kjördæminu Arde'ch höfðu
þrjú þingmannsefni boðizt fram; einn fylgdi klerkum og
stjórn og hjet 1a Tourette; annar hjet Eougemont, ogvissu
menn eigi hvern flokk hann mundi fylla, en hinn þriðji var
af flokki frelsismanna, var málsfærslumaður og hjet Herold.
En sóknarprestur einn í kjördæminu vildi leiðbeina sókn-
arbörnum sínum, hvern þau ættu að velja og gjörði hann
það svo greinilega, að hann komst þannig að orði í ræðu
einni, er hann hj.elt: “Ef þjer, góðir menn, veljið herra la
Tourette, þá er himnaríki yður víst; ef þjer veljið Eouge-
mont, þá farið þjer í hreinsunareldinn, en ef þjer veljið
Herold, þá farið þjer beina leið niður til neðsta helvítis».
En það er alkunnugt, hve mikið vald klerkar geta haft yfir
hinni katólsku alþýðu, sem er miklu fáfróðari en í löndum
mótmælenda, enda fór svo fyrir bændunum, að þeir þótt-