Tíminn - 16.08.1872, Blaðsíða 2

74
lagsins, að styrkja hvern einn til að stunda sera
bezt köllun sína, þá vil jeg gjarnan vera í
fjelaginu. Geti þeir þar að auki sýnt mjer
nokkrar líkur til að vjer, raeð því að skjóta fje
saraan, getum fengið umhyggjusama og atkvæða
mikla stjórn í hverjum hreppi, hverri sýslu og
hverju amti og á landinu öllu þá vit jeg vera fje-
lagslimur. þá vil jeg eigi kosta fje til þess, að
þingið fái löggjafarvald og fjárforræði, efþað feng-
ist með fje. Vilji þeir útvega bókmenntafjelaginu
sem mesta peninga ogsjá um, að þeim sje varið
til að gefa út bækur, sem löndum mínum er sann-
ur fróðleikur í, en ekki til að auka atvinnu ein-
stakra manna, þá álit jeg þá gjöra vel. Vilji þeir
koma þeim, sem stunda bóknám til að gera það
af kappi, en ekki verða starfsveinar stjórnmála-
bygginga en láta útlenda menn setjast í embætti
landsins, opt því til lítilla þrifa, þá vil jeg vera
þeim þakklátur. Vísindi og mentun verð jeg að
álíta aðalskilyrði fyrir allri þjóðvináttu, og þó
um það væri að ræða, «að vinna landið undan
kónginum*. Jeg veit ekki nema það geti heitið
þjóðvinátta, að skotið sje saman fje, sem einstöku
menn geti gripið til í vandræðum, þó virðist mjer
það fremnr meiga heita mannvinátta. Hitt álít
jeg samt meiri þjóðvináttu, að skjóta saman fje til al-
mennra stofnana, einkum alþýðu til menntunar.
I*ar á móti er jeg ráðinn í því, að álíta það ekki
þjóðvináttu, að reita peninga á íslandi eins
og það núna er statt til þess að setja á vöxtu í
öðrum löndum, án þess að hafa vissu fyrir að
það komi landsbúum að liði. Jeg hefi þekkt bænd-
ur nokkra, sem ekki hafa hugsað mikið um heimili
sitt og ekki gjört því mikið til gagns, en þar á
móti opt rætt um hreppsins gagn og nauðsynjar
— þeir hafa og jafnan þurft þess, að hreppurinn
stæði sigvel — en ekki hefljeggetað álitið þessa
eins mikla hreppsvini og hina, sem voru öðrum til
fyrirmyndará búi sínu og stoð hreppsins. Jeg veit
að Guðsríki er hvorki matur nje drykkur, en jeg
hefi einlægt haldið að þetta neimsríki þyrfti mat og
drykk. Jeg held líka að þjóðvinirnir sjeu mjer
samdóma í þessu, því jeg hefi nýlega sjeð einn
þeirra biðja um svíns flesk og ýmislegt matar-
kyns fyrir 10 rd. gefna í þjóðvinar nafni.
Jeg held mig nú hafa sagt nóg til þess, að
þjóðvinirnir viti, hvort þeir geti notað mig eða ei.
Geti þeir notað mig þá er jeg fús. Geti þeir kennt
mjer rjettar hugmyndir um þjóðvináttu, þá vil jeg
vera þeim þakklátur. Satt að segja hefl jeg ei
hugsað hærra en það til þessa, að reyna að verða
að liði þeim, sem jeg hefl bezt getað náð til, en
gæti jeg náð til fleiri þær stundir, sera jeg kann
að eiga ólifaðar, þá væri mjer það líka kært.
Görinm, 30. maí. 1871.
Pórcirinn Böðvarsson.
KVIIÍFJÁRSALA OG TOLLURINN'.
í þessa árs Þjóðólfi bls. 125 er skýrt fráþví,
hve mjög hross vor Isiendinga hafa hækkað í verði
síðan í fyrra, og að Englendingar, sem byrjuðu
hjer hrossaverzlun fyrstir, og bezt hafa gengið
fram í því að koma hrossunum í hátt verð, sjeu
nú farnir að kaupa annan búpening bæði naut-
gripi og sauði, sem þeir einnig gefa fullt eins
vel eða betur fyrir, en nokkru sinni áður hefir
verið, og munu þó boð þau fremur hækka með
tímanum, líkt og í hrossin ef verzlun sú getur
blómgast. Vjer ætlum nú að öll þessi fjöruga
verzlun sjeu gleðileg teikn, en það er öðru máli
að gegna með Þjóðólf, því í áður nefndri grein
kvartar hann sárt yflr þessum ósköpum, og ráð-
leggur eindregið að tolla þessa vöru, svo yfirvof-
andi hættu verði afstýrt. En þó nú Þjóðólfurberi
almenningsálit og almennar áskoranir æðri og
lægri fyrir sig í þessu, verðum vjer samt að álíta
að allt þetta fát sem á hann kemur út af verzlun
þessari, sje ekki einungis ástæðulaust, heldursýni
að sá sem ritað hefir, hefir of litla hugmynd um
verzlunarmál til þess að rita eða ræða um þau.
Þjóðólfur álítur að landið verði íjenaðarlaust, og
1) J><5 a?> „Tíminn“ hafl ííiur haft á móti ótakmarka?)ri
kvikfjársúla út af laridian, þá gefur hanu samt greiu þessari
rúm, tii þess aþ múunum geflst kostur ab heyra báha máls-
parta. t5tg.