Tíminn - 16.08.1872, Blaðsíða 4

76
verzla með, og þetta vona jeg að útgefandi Þjóð-
ólfs sjái, ef hann hugsar sig vel um, jeg er viss
um að hann sæi það flytti hann sig úr Reykjavík,
og færi að búa upp í sveit, og því vona jeg, að
hann taki tollbœn sína aptur sem fyrst, ef hann
heldur að nokkur sinni henni, því hún er oss
íslendingum bæði skaði og skömm.
Árnesingur.
(Aðsent).
Þegar blaða maður tekur í blað sitt ritgjörð
sem aðsenda og merki er undir ritgjörðinni, sem
á að tákna höfundinn, þá er hann þó eigi laus
allra mála við ritið fyrir það. Hann segir að
sönnu, að annar sje höfundurinn, en hann segir
ekki með því hver hann sje, og þegar á alt er
litið, þá er það þó hann sem ber siðferðislega á-
byrgð fyrir ritgjörðina að öllu leyti, og laga á-
byrgð þangað til hann hefir ávísað höfundinn með
nafni. Þessi skoðun er eðlileg og sönn í alla
staði, og vjer víkjum þá að því að það er rangt
ef að blaðamaðurinn segir, að ritgjörðinn sje að-
send, og hann hafl því ekki ábyrgðina fyrir hana.
Að vjer höfum gjört þessar athugasemdir,
kemur til af því, að nú í nÞjóðólfi" nr. 38. 25.
Júlí þ. á. höfum vjer lesið ritgjörð einkenda með
þvi að hún sje aðsend og merkið a undir henni.
Hvor höfundur hennar er skiptir oss ekki, það
er nóg að ritstjórinn hefir tekið hana í blaðið,
og hafa sumir látið sjer um munn fara, að hann
mætti sæta siðferðislegri ábyrgð fyrir hana.
Hvor er *hin alrœmda berstrípaða portkona
norðurlandsins» sem á að taka hið umrædda mál
«í faðm sinn á sína vísu«? Segi nú ritstjórinn
til, hann má.þekkja portkonuna fyrir norðan, en
vjer lýsum því yfir, að það er brot á móti góðum
siðum og kurteysi að rita á slikan hátt. það er
eins og ritstjóri oí^jóðólfs» finni ánægju í því að
hafa þær ritgjörðir í blaðinu, þar sem hrúgað er
saman, fúkyrðum og ýmsum rýrðarorðum; en þó
að slíkt kunni að vera honum til skemtunar og
gleði, varðar oss að engu, en vjer viljum í nafni
góðra siða og velsæmis, mótmæla því, að blöðin
breyti á móti því sem æfinlega á að vera ofaná,
og það er hógvær en einarðleg alvörugefni. Ef
að þau óþægðar og rýrðarorð sem «þjóðólfur*
brúkar, ættu að verða til stuðnings dómi seinni
kynslóðar um siðferði og menntunar ástand okkar
íslendinga, hvar ætti niðurstaðan að verða þá?
Ef að tillit væri haft til þess að ritstjóri «|>jóð-
ólfs» er menntaður maður, semjafnvel með vel-
sæmi og kurteysi opt hefur gengið fram fyriræðri
sem lægri, frá konunginum til kotungsins, þá finn-
ur hann það víst sjálfur, að hann færi valla að
brúka þann titil við ráöherrann ef hann talaði til
hans, sem «lslands kónginn Krieger Jörgensen«.
Hann færi valla þegar hann með vanalegri kurt-
eysi gengi fyrir stiptamtmann og biskup, þessa
kunningja sína og gestavini (sem «Pjóðólfur» fyrir
skömmu síðan, hefir búið svo virðuglegan stað fyrir í
tukthúsinu) að líkja þeim saman við «Marionet-
dúkkur«, nje biskupnum *sem mús undir fjala-
kettin, og sýzt af öllu mundi hann ef hann ætti
leið norður, verða fjölorður um «norðlenzka port-
konu«. tað er til óvirðu fyrir alla íslendinga,
menntun vora og velsæmi að brúka sh'k orð og til
þess að auka bræðrum vorum gremju fyrir norð-
an, að hjer fyrir sunnan skuli vera talað um það
er allir ímynda sjer hvað "Þjóðólfs* greinin meini
með «norblenzkri portkonu«.
Vjer erum eigi fleiri enn svo, og ekki magn-
meiri, en að út ætti að rýma öllu hjeraðs-sund-
urlyndi; það hefir helzt of mikið borið á því hing-
að til. Málefni vor eru svo flókin, og á þeim
vegi stödd, nú sem stendur, að um þau ætti að
ræða með alvörugefni, einurð og siðsemi, ogþeg-
ar vjer höfum gjört þessar athugasemdir, þá er
það til þess, að voru leyti að stuðla til þess, að
blaðamenn láti sjer þetta hugfast, og til að end-
urtaka það, að með skopi og háðsyrðum vinnst
ekkert, nema kannske fyrir þann er brúkar þau,
og það er þó aldrei gott sem að sá er temur sjer
þau, ber úr býtum, hvort heldur við vini eða ó-
vini.