Tíminn - 21.12.1874, Qupperneq 3

91
1. bekkur:
1. Pálmi Pálsson, Steinssonar, bónda að Tjðrn-
um í Eyjafjarðarsýslu.
2. Lárns Ólafur Þorláksson, Stefánssonar, d.
prests á Undirfelli í Húnavatnssýslu.
3. Jón Jónasson Thorsteinsen, d. sýslumanns í
Suður-Múlasýslu.
4. Hannes Þórður Pjetursson Havstein, amt-
manns í Skjaldarvík í Eyjafjarðarsýslu.
5. Jón Jakobsson, Benidiktssonar, prests að
Hjaltastað í Norður-Múlasýslu.
6. Bjarni þórarinsson, Árnasonar, d. jarðyrkju-
manns í Syðra-Langholti í Árnessýslu.
7. Jónas Jónsson, Jónssonar, bónda í ílörgs-
holli í Árnessýslu.
8. Hálfdán Helgason, Hálfdánarsonar, kennara
við preslaskólann í Reykjavík.
9. Jón Jónsson, Sigfússonar, dáins tómthús-
manns í Reykjavík.
10. Þorgrímur Þórðarson, Torfasonar, tómtbús-
manns í Vigfúsarkoli í Reykjavík.
11. Finnbogi Rútur Magnússon, Jónssonar, dáins
bónda á Brekkum í ísafjarðarsýslu.
12. Jón Gíslason, Ólafssonar, bónda á Eyvindar-
stöðum í Blönduhlíð í Ilúnavatnssýslu.
13. Emil Herman Ludvig Schou, sonur verzlun-
arstjóra Ludvigs Johans Christjans Schou’s.
FJÁRKLÁÐINN.
Öllum mönnum er kunnugt hvernig fór með
fjárkláðann á 18. öld, hann kom upp árið 1760,
og fór að lokum svo að endir var á honum gjörð-
ur með niðurskurði. Til þessa var orðin fullkom-
in ástæða og má sjá það af formálanum fyrir til-
sk. af 1772 sem prentaður er í Þjóðólfi 8. árg.
bls. 146. Þar er sagt að »íslcndingar hafi sýnt
stærstu forsómun f því að varna útbreiðslu sýk-
innar», raargir hafi verið svo «ljeltsinnugir og ó-
mannlegir að færa sjúkt fje inn í heilbrigð-
ar sveitir, þeir hafi verið eigi nóglega aðgætnir
eða ásáttir um að afmá leifarnar af hinu sjúka
sauðfje, blandað saman sjúku og ósjúku fje,
þó að flestra samþykki hafi verið fengið, þá haö
aðrir sett sig á móti því» o. s. frv. Þetta er nú
dómurinn í kláðamálinu á 18. öld sem gjörður
var að ástæðu fyrir algjörðum niðurskurði og sýndi
árangurinn af honum, að í alla slaði var rjett og
hyggileg aðferð, því sýkinni var þar með útrýmt
um mjög langan tíma.
Þessi tími var alllangur því það var fyrst um
snmarið 1855 að grunsamt fór að verða um ein-
hvern kláðavott, en það var eigi gengið úr skugga
um tilveru sýkinnar fyr en á álíðandi sumri árið
1836. Vjer ætlum ekki að segja sögu þessa fjár-
kiáða hjá okkur. Hann hefir verið nú þegar á
suðurlandi einvaldur um rúm 18 ár, og nú sem
stendur verður eigi sjeð fyrir hver endir á að
verða.
Það er nú í almannamæli að sýkin hafi lálið
sjá sig á Iíjalarnesi ofanverðu, í Mosfellsvveit,
Þingvallasveit, Grafning, Ölvesi og jafnvel víðar.
Vjervitum eigi sönnur á þessu og ábyrgjumst eigi,
neinar sagnir um það, en það má fullyrða að
fjárkláðinn hefur gjört vart við sig á svo miklu
svæði að hætta er búin öllu landinu, að hann fari
eins og logi yfir akur, og á stultum tíma eyðileggi
liinn helzta bjargræðisstofn lands vors.
Oss hefur eigi borizt fregn um að nokkur
almenn skoðan hafi verið gjörð. Það er lík-
legt að sveitastjórnirnar hafi látið skoða hjer og
hvar, en það hefur eigi spurzt að skýrsiur þessar
hafi komið til amtmannsins sem ætti að hafa bæði
tögl og hagldir, til þess að fyrirskipa og líta eptir
að eitlhvað sje gjört. Dýralæknirinn, sem er vel
að sjer til bókarinnar, er launaður af jafnaðarsjóði
amtsins, og ef að hann færi um sveitirnar, gæti
hann þó að minnsta kosti samið skýrslu um hvar
vart hafi orðið við sýkina og sagt hverja viðleitni
menn hafa við til þess að vinna á sýkinni.
Svona er nú þessu varið, og eins og vjer
sögðum áður, hinn helzti bjargræðisvegur vor er
í yfirvofandi háska. Á nú að byrja aptur hin
sorglega saga kláðamálsins sem hefur leitt hvern
atburðinn af sjer öðrum verri í rúm 18 ár? Á nú
eins og áður hver hendin að verða upp á móti
annari ; sama samtakaleysi og áður, viljaleysi