Víkverji - 03.07.1873, Blaðsíða 2

22
tilvinnandi fyrir gmið, að smlða neitt heima
hjá sír, af þvl að vélarnar gera alt fljótar,
en vér erum hræddir um að vinnan við vél-
arnar verði bæði óhollari og leiðinlegri en
smíðavinna vor.
Bréfritararnir segja, að sig vanti ekki ann-
að en ættingja og vini, og hvetja kunningja
sína sem -mest til að koma til sín. Vér
skiljum vel, að ungir menn, er koma bein-
línis héðan til lands, sem er eins auðugt og
fjölbygt, sem Ameríka, getí áfelt fóstrjörð
sína á þann hátt, er inir nefndu bréfritarar
hafa gjört, og vér viijum fúslega trúa, að
þeir hafi i inum besta tilgangi kveðið upp
dóma sína og hvatt landa sína til út-
ferðar ; en oss þykir það mikið ábyrgð-
armál fyrir blað að færa lesendum þesskonar
frásagnir á þann hátt, sem gjört er í Norð-
anfara. Enginn neitar því, að land vort er
kalt og stundum ilt viðreignar, en hver maðr,
erhefir haft færi á að kynna sér önnurlönd
til hlítar, að sjá eigi einungis ið glæsilega
yfirborð á líflnu í útlöndum, en líka þá eymd,
siðaspillingu og svívirðing, er jal'nan er glaumn-
um og munaðarlfinu samferða; hver maðr er
hefir með eptirtekt lesið frásagnir um framandi
lönd, og séð, að auðnum í þeim optast er
samferða in hræðilegasta fátækt, er gjörir
mikinn part landsmanna að þrælum inna ríku,
— hann verðrað segjaeiusogeinn þeirralanda
vorra, er mest hafa ferðast I framandi lönd-
um, kemst að orðum í Fjölni 1. ári b!s. 49:
«íslendingar geta haft það heima hjá sér
flest alt, sem hygginn maðr gengst fyrir,
og fár söknuðr er sárri en söknuðr ætt-
jarðar sinnar, æskuvina og ættingja, og
allra þeirra hluta, sem teygja hvern þang-
að, sem hann erfæddroghefiralið aldrsinn.
Frá landshöfðingjanum höfum vér fengið
bréf það, er hér er prentað:
Blaðið «Víkverji■> hefir í nr. 4—5 frá i
gær i grein nokkurri, sem að öðru leyti er
rituð í langtum velviljaðri anda við mig, en
eg á seinni tima hefi átt að fagna I blöðum
vorum, komið með ýmislegt, sem ekki er rétt
hermt, og bið eg yðr því að taka eptirskrif-
aðar athugasemdir inu í næsta blað:
það er ekki rétt hermt, er greinin segir,
að eg á alþingi 1867 hafi «komið samkomu-
lagi á milli alþingis og mln». Eg tók það
nefnilega sterklega fram undir öllum þing-
ræðum í stjórnarbótarmálinu, að ýmsum breyt-
ingaratkvæðum þingsins væri þannig varið, að
þau, eptir sannfæringu minni, mundu spilla
málinu, og að eg heldr eigi gæti ábyrgst
þinginu, að ýms önnur breylingaratkvæði,
þótt eg héti að styðja þau, yrði álitin að-
gengileg af stjórninni (sbr alþtíð. 1867, bls.
848, 964, 965, 970, 972. «Eg heö--------------
sýnt og sannað, að frá minni hálfu er það
full alvara, að reyna að koma samkomulagi
á; ef það er þingsins alvara, að gjöra ið
sama, þá treysti eg þvf, að þingið með at-
kvæðum sínum felli pœr breytingar, sem
munu gjöra samltomulag í pessu tilliti ó-
mögulegt, ekki að eins I þetta skipti, en yflr
höfuð að tala, þegar ræðir um grundvallar-
lög handa íslandi», bls. 995, 1011, 1012 og
víðar). Alþingi samþykti ekki að síðr fleiri
þessara breytingaratkvæða, og varð eg fyrir
það að taka fram í þinglausna-ræðu minni
(Alþlíð. bls. 1031): «Að vísu hefir oss eigi
heppnast ai koma á fullu samkomulagi í
pessu máli».
Það er eigi heldr allsendis rétt hermt,
er greinin segir: «Hann hét alþingi fyrir
hönd stjórnarinnar frjálsu löggjafaratkvæði (
málinu um landsréttindi vor», án þess að
bæta því við, eins og eg tók berlega fram
(Alþt. bls. 845), að ummæli mín um, að al-
þingi í raun og veru með framleggingu frum-
varpsins væri veitt vald er næði lengra, en
það, er það hafði að lögum, «að eins snerta
þetta mál og í petta skipti, því það er að
eins við alþing 1867 að eg er konungsfull-
trúi, og að eg get talað í nafni konungs; en
eg hefi engan myndugleika til að tala um
annað en það, sem við kemr þessari sam-
komu þingsins*, sbr bls. 964: «En sjálfsagt
hefi eg ekki neitt umboð til þess f nafni
lians Hátignar konungsins, að tilsegja al-
þinginu annað og meira en það, er varðar
þetta þing, þessa samkomu alþingsins, því
það er eimmgis við alþing 1867, að eg er
konungsfulltrúi, og eg hefi engan myndug-