Alþýðublaðið - 13.04.1960, Blaðsíða 13

í
III.
VEGNA ásakana um að hafa
svikið Ernst Thálmann í
hendur Gestapo var fjöldi
manna handtekinn. Þeir voru
dæmdir og teknir af lífi í Rúss
landi á árunum 1936—1938.
Meðal þeirra var Hans Kipp-
enberger yfirmaður njósna-.
déildar þýzka kommúnista-
flokksins, Eric Birkenhauer,
aðstoðarmenn Thálmanns,
þeir Mayer og Noffke, enn
fremur Léo Flieg, Rammle,
Heinz Neumann, Schubert,
Schulte og margir aðrir. Að-
eins hinn eini seki vegna hand.
töku Ernst Thálmanns af
Gestapo — Ulbricht — var
ekki einu sinni beðinn um
skýringu, heldur var hann
driffjöðurin í útrýmingaræði
Stalins á þessum fyrrnefndu
flokksleiðtögum.
Hann hafði líka fulla á-
stæðu til að vera það, því þess
ir menn vissu of mikið um
hinar raunverulegu ástæður
fyrir harídtöku Thálmanns.
Ulbricht óttaðist sérstaklega
Hans Kippenberger, yfirmann
njósnadeildarinnar. Því það
var Kippenberger sem varaði
hann við Káttner og skýrði
honum frá því, að hann væri
njósnari Gestapo Ulbricht
hundsáði ekki aðeíns þessar
upplýsingar, heldur kórónaði
allt saman með því að senda
Káttner í íbúð Thálmanns
hinn 3. marz 1933.
En þetta var ekki eina á-
stæðan fyrir ótta Ulbricts af
Kippenberger. Hann hafði
nefnilega reynt að vinna að
því, að Thálmann yrði aftur
látinn laus, en allar tilraunir
hans strönduðu á Ulbricht.
Eftir fangelsunina var Thál-
mann haldið til yfirheyrslu í
Moabit-fangelsinu í Berlín,
undirbúið réttarhald Thál-
manns, hættu fljótlega við þá
NOKKUR andlit úr ríki
Ulbrichts. Fjöldafundir og
fylkingar hefur alltaf ver-
ið „sérgrein“ einræðis-
herra.
um vegna þvingunar. Þegar
allt kom til alls hafði ekki
Lénin sjálfur sagt, að þe.gar
byltingarundirbúningurinn
þarfnaðist þess, þá gæti mað-
ur undirskrifað slíkt skjal. En
Ulbricht, sem var í París á
þessum tíma, féllst ekki á að
Thálmann skrifaði undir
skjalið.
Eftir að tilraunir hans
höfðu strandað á andstöðu Ul-
brichts, hætti lögfræðingur
Thálmanns við málið og um
tírna hafði hann engan lög-
fræðing. En Kippenberger
vildi 'ekki sitja auðum hönd-
um. Hann snéri sér til Pvatn-
itzky, yfirmanns skipulags-
deildar Komintern.
Moskva undirbjó tvennar
ráðstafanir. í fyrsta lagi til-
raun til að ná Thálmann úr
fangelsinu eftir „löglegum
leiðum“, með aðstoð
lögfræðinesins Dr. Langbehn.
Líklegt þótti, að nazistar féll-
ust á þetta með vissum skil-
málum. Ef þetta dygði ekki,
átti að frelsa Thálmann úr
fangelsinu. Þetta virtist mögu
leg.t, þar' sem Moritz nokkur,
sem hafði verið meðlimur
kommúnistaflokksins árum
saman, var liðþjálfi í Moabit-
fangelsinu.
Franz Schubert, sem send-
ur var til Berlínar, kom þang-
að 30. iúní 1934. Nauðsynleg-
ar ráðstafanir voru gerðar
með aðstoð Dr. Langbehn. Um
miðjan júlí var hann beðinn
um að verða lögfræðingur
Thálmanns. Um miðjan júlí
var hann beðinn um að verða
|
hugmynd, ve'gna ófaranna í
réttarhöldunum vegna íkveikj
unnar f Ríkisþinghúsinu. Þeir
voru jafnvel reiðubúnir til að
láta Thálmann lausan, eins og
lögfræðingur hans komst að.
Allt sem Thálmann þurfti að
gera var að skrifa undir vfir-
lýsingu um, að hann lofaði að
taka ekki þátt í stjórnmálum
í Þýzkalandi.
Lögfræðingur Thálmanns
samþykkti þetta. Hann áleit,
að Thálmann gæti afneitað
yfirlýsingunni erlendis. Fólk-
ið í Kommúnistaflokki Þýzka-
lands var einnig þeirrar skoð-
unar, að frjáls Thálmann væri
meira virði heldur en pappírs
bleðill undirskrifaður af hon-
Alþýðúblaðið — 13. apríl 1960 ' J3
lögfræðingur Thálmanns.
Fjárhæð, sem nam 60 þúsund
mörkum, var til reiðu. Kom-
intern hafði afhent pening-
ana þáverandi sendiherra
Rússa í Berlín, Nikolai N.
Krestinskiy. Dr. Langbehn,
sem hafði aðgang að Göring
og Himmler, lýsti sig reiðubú-
inn að reyna að fá Thálmann
lausann, en með því skilyrði,
að Parísardeild flokksins léti
þegar í stað af áróðri sínum
um yfirvofandi réttarhöld
nazista á Thálmann.
Varia var búið að hafa sam-
band við París um þetta, þeg-
ar Ulbricht á eigin ábyrgð,
lýsti sig mótfallinn frekari
tilraunum til þess að frelsa
að Thálmann fékk engan lög-
fræðing. Nazistar skipuðu þá
sjálfir nazistalögfræðinginn
Rötter sem opinberan verj-
anda.
Um hinar ráðstafanirnar,
þær að frelsa Thálmann úr
fangelsinu, fóru þannig, að
liðþjálfinn Moritz undirbjó
vandlega, ásamt hjálparmönn
um sínum, flótta Thálmanns
úr fangelsinu. En daginn áður
en flóttinn átti að verða, kom
sendiboði frá París með þær
fyrirskipanir að hætta skyldii
við fyrirætlanirnar. Moritz
liðþjálfi, hélt að hann hefði
verið svikinn og framdi sjálfs
morð skömmu síðar.
Áhugaleysi Ulbrichts og
Stalins um að bjarga Ernst
Thálmann kom skýrast fram
árið 1939. Það hefði verið auð
velt fyrir Stalin að fá Thál-
mann látinn lausan, þegar
hann sat við samningaborðið
ásamt Ribbentrop um þýzk-
rússneska friðarsáttmálann.
Staðreyndir sýna, að nazistar
voru reiðubúnir að verða
við slíkri beiðni.-----Marg-
ir aðrir leiðtogar komm-
únista voru látnir lausir á ár-
unum 1939 til 1941. Til dæm-
Framhald á 14. síðu.
Thálmann á þeim forsendum,
að Thálmann væri flokknum
meira virði væri hann leiddur
fyrir rétt sem hver annar
glæpamaður. Þannig voru
fyrstu ráðstafanirnar strand-
aðar.
Frekari viðræður við Ber-
línarlögfræðinginn hlutu að
verða til einskis, þar sem Ul-
bricht hélt áfram í tilkynn-
ingum sínum að tala um hin
yfirvofandi réttarhöld yfir
Thálmann.
Það hefur verið sannað, að
tilkynningar og áróðursaðferð
ir Ulbrichts, vegna hins yfir-
vofandi réttarhalds nazista yf-
ir Thálmann, voru ætlaðar til
þess að allar tilraunir til þess
að bjarga Thálmann eftir laga
legum leiðum yrðu árangurs-
lausar. í raun og veru dirfðust
nazistar aldrei að halda rétt-
arhöld yfir Thálmann. Ul-
bricht var þetta fullkunnugt.
Dr. Langbehn, sem nazistar
myrtu 1944, neitaði að verja
Thálmann árið 1934 vegna á-
róðursins, sem haldið var uppi
af Ulbricht um réttarhöldin.
Ulbricht hafði því séð svo um,