Norðlingur - 31.12.1878, Blaðsíða 4

71
72
í hug, að ekki þurfi margar fleiri tekjugreinir en arð þessarar gull-
námu, en eins fyrir því: «það er drjúgt sem drýpur». títafþessu
gulli getur ekki orðið ófriður, nema blessunarríkur eins og
von er til, þar sem hið góða hefir sína mótspyrnu til enda ver-
aldar; kristindómurinn hefir líka sinn ófrið. f>essi gullnáma sveit-
ar þinnar er nú hið algjörða bindindi eður bindindisfé-
lag. Farðu nú að grafa og hugsaðu rækilega um þann gröpt
ásamt með öðrum verkum þínum. Hepting vinkaupanna, víndrykkj-
unnar og vínveitinganna, er engin áreiðanleg í sveit þinni nema
hið algjörða bindindi, það er svo margsinnis búið að sýna það og
sanna af skinsemi og reynslu, að þú, eins greindur maður og þú
ert, getur seð það með opnump augum. J>ú segir þó líklega ekki:
«Mðr kemur ekki við hvað aðrir í sveitinni kaupa, þeir kaupa fyr-
ir sína peninga, ekki mína», því það er ekki samkvæmt kúgunar-
sálminum. Yið það, að sveitungar þínir féfletta sig (mikið eða
lítið) með vínkaupum, sem opt eru verri en fleygja peningum í sjó-
inn, þá gjöra þeir éig óhæfilegri til þess að bera almennar byrðar
t. d. sveitarútsvör, svo við það lenda ósanngjarnlega meiri gjöld á
þeim, sem forðast vínkaup. Einsog menn segja að dugnaðarmenn
sveitanna sæti opt að röngu þýngri álögum, en slóðar, eins má
þetta ekki síður segja um hina sparsömu, að þeir gjalda lðttúðar
eða heimsku vínkaupendanna og ráðdeildar sjálfra sín. þessvegna
eru þér, bóndi góður öldungis ekki óviðkomandl vínkaup sveitunga
þinna, því vínkaupandinn spillir einmitt þinni og þinna velferð með
þessu óráði sínu og það stundum á fleiri hátt en einn, þótt hann
væri að öðru leyti aldrei svo mikill atorku- eða auð-maður. Að
þessu leyti er hann þó aldrei uppbyggilegur. Yæri það ekki
ósköp, ef það færu árlega 1000 kr., sum ár máske nálega 2000 kr.
fyrir vínföng í sveit þinni? það munar um minna. Og víndrykkju-
dylkarnir: timburmenn, sníkjur, hjartveiki, víl, hugsýki, slis, heilsu-
og fjártjón, verkfall í ótal rnyndum o. s. frv., þetta er þér ekki
unt að reikna til peninga, naumast fyrir eitt heimili, hvað þá fyrir
heila sveit, þótt þú værir hinn skarpskygnasti reikningsmaður, og
er það víst, að opt kosta dilkar þeir margfalt meir, en drykkirnir
sjálfir. þetta alt bendir á óreiknanlegan arð gullnámunnar. Finst
þér þá ekki ákjósanlegt fyrir yður sveitarbændur, sem finnið til
hinna miklu þyngsla, að létta gjöld yðar með þessu álítlega fé.
«Fjöll sýni torsóttum gæðum að ná», segir Bjarni. í þessu fjalli
er gullnáman, um það getur als enginn minsti vafi verið. Hér
þarf ekki að grafa upp á óvissu. Sjáðu, þarna er ófrelsi, þarna
er kúgun, kúgun vínkaupa, víndrykkju, vínveitinga. Sérðu ekki
kúgunina? maður! Og sjá ekki sveitarbræður þínir hana? Er ekki
mál komið fyrir sveitunga þína að brjóta ok Bacchusar, já, taka
hann af lífi með öllu? Farðu því, bóndi góður að dæmi þeirra
manna sem stofna og útbreiða bindindi, og reyndu að gjöra bind-
indis málið að sveltarmáli; löggjöf, stjórn og embæltismenn
inunu síðar blessa verk þítt með ýmsu móti; ritaðu og ræddu
bindindinu til vegs og viðgangs, gjörðu þér ferðir og ómak og fáðu
góða menn í lið með þér, einkum prestinn þinn og sveitarnefnd-
armennina, sem eiga að vaka yfir velferð sveitarinnar; þarfþóvarla
að vekja þessa menn, því þeir verða líklega fyrri til en þú og hafa
hugsað um mál þetta þó lítið hafi áborið. Prédika þú «í tíma
og ótíma» fyrir hverjum manni sem nokkuð er aðgengilegur fyrir
sannri sjálfselsku og eptir því sem mannást og föðuriandsást sam-
einast þar við, þá verður því meiri von um árangur. Guð styrki
þig að grafa bóndí góður og gefi þér sigur yfir kúguninni.
í þetta sinn sæki eg ekki meðmæli með bindindinu til hins
æðra ríkisandans og siðferðisins, eg bendi í þetta sinn á það sem
mönnum er tíðtalaðast um, það er fé og tímanieg vellíðan. í þetta
sinn tala eg ekki um það, sem sannkristilegri og guðhræddri sál
má vera ljósast, það eru þær ástæður með bindindi, sem ekki er
af þessum heimi, heldur af hinum, sem þó í sannleika gjörir
þennan frjálsan og farsælan. Sá sem þaðan kom og þangað fór
sagði: «þér munuð þekkja saunleikann og sannleikurinn mun gjöra
yður frjálsa».
Bindindismaður.
'FRÉTTIR étlendar.
(Cr bréfi frá Englandi).
Af fréttum er fált að segja. Englendingar eru að búa út
hernað með miklu knppi á hendur Shere Ali, Emírnum yíir Aff-
ganisthan, en hann befir allan viðbúnað eptir föngum á móti.
Sagt er að honum koini bæði ráð og rausnarleg hjálp frá Rússurn,
enda draga blöð Rússa engar dulur á það, að nú sé það skylda
þeirra aö verða traustur bakjarl þess höfðingja, er þeir hafi þegar
náð að festa vináttu við, einmitt með mörgum fortöium og fögrum
loforðum. Eiginlega er alt málið kappsmál milli Rússlands og
Englands. Rússurn iiggur á því, eins og lífi sínu, að vera alveg
einráðir í Miðasíu og geta verndað hina rniklu verzlunarbraut er
bindur ríkið við China; því að sú verzlun helir mikla þýðing fyrir
alt Rússland. En Englendingar segja aptur: við geturn ekki leyft
Rússum að fcsta fót sinn í Cabul, höfuðborg Emirsins, því að það
er ekki annað en byrjun þess, að sölsa undir sig alt Affghanaland
og þegar svo er komið veitir þeim hægt að varpa hersveitum sín-
um vestur og suður í Persiu og út og suður á Indlandi. En á
suðurmærum Aft'ghanistans eru fjallgarðar miklir, er vígfesta má
svo með miklum kostnaði, að ehgin her komist uorður eða suður
um skörðin. Nú eru þessi skörð rétt við landamæri lndlands og
því þykir Englendingum það ekkert áhorfsmál, að brjóta sér leið
þar norður um, meðan ekki er komið í meira óefni en enn er og
því er það, að þeim þykir það ekki við tefjandi að taka það í tima,
sem tekið verður. — Vestra er nlt er Berlinarfundurinn átti að ráða
úr, enn eins og hálfráðin gáta. Rússar fara sér hægt að fylla skil-
mála fundarins, og Tyrkir eru sín megin engu fljótari til að ráða
til lykta það er afráðið var um samband þeirra við Grikki og Svart-
fellinga. þar átti að setja niður ný takmörk milli landa en ekkert
vinnst enn að því máli sökum þess að Tyrkum verður ekki ekið,
en bandamenn þeirra, Englendingar, þykja allsljóir til eptirgangs
við Tyrkjann. þetla nota Rússar sér til afsökunar og því er alt
svo sem í dróma. Ýmsar sögur eru á sveimi um það að Englcnd-
ingar sé að reyna ab fá liðveizlu Frakka, Austurríkis og ítala til að
að befja ófrið á hendur Rússum, svo að skriðið geti til skarar um
þetta austræna mál, en lítið traust hafa þeir er málum eru kunn-
ugastir til þess, að slíku sambandi verði ákomið nú sem stendur.
Enda er ekki auðvelt að sjá hvernig það megi á komast nema
þýzka ríkinu verði haldið kyrru. En sú kyrð rnundi ærið dýrkeypt,
þó hún kynni að fást. Mér í landi eru málhreifingar miklar. Eru
fielsismenn alsendis fráhverfir ófriði við Rússa eins eystra sem
vestra. |>ó eru þeir eigi svo cindrægir á því máli að þeir hafi
bolmagn við stjórninni og heunar flokki, og líklegt er, að þeir
beldur hefðust aptur úr, ef fljótt og fullnaöarlega yrði barið á Seer
Ali, enda mundi það greiða götu Englendinga til framkvæmda um
sambandsmenn vestra, því að þá yrði að öllum líkum tvískipt herafla
Rússa, með því að Englendingar sæktu þá að austan, sunnan og
vcstan í ein-u og mætti því ætia á því auðunnari sigur sem fleiri
járn stæðu á Rússum. En nú fer vetur í hönd, og verður varla við
mikil stórræði fengizt, nerna ef til vill í Asíu, fyrr en með. vorinu.
SUNNANPÓSTUR kom hingað þann 18. þ. m. sagði hann snjó-
létt syðra og vestra, afla nokkurn alt framundir það að hann fór,
en gæftalítið. Fjarskaðar urðu miklir syðra og vestra í haust, og
víða hafði bráðapestin stungið sér niður. Ritstjóri, kand. Bgciru
Jóussou kosinn alþingismaður í Strandasýslu. Fyrrum
prófastur séra Siimoií ISeek á þingvöllum látinn.
Síðari hluta jólaföstu liafa hér verið mestu heljur, mest frost á
3. í jólum 19°. Eyjafjörður lagður útundir Hrísey þar sem hafis-
inn tekur víð.
Sunnanpóstur leggur upp héðan suður 13. janúar næstk.
A n g 1 ý s i n g a r.
Uppliolls-auglýsmg.
Kunnugt gjörist: að fimtudaginn þann 6 Tebrúar næstaár,
klnkkan 12 á hádegi verður við opinbert uppboð, sem haldið verð-
ur hér á skrifstofunni selt:
1. 9 hundrnð 32 álnir íjörðinni S tó ra-Ey rar 1 andi með hjá-
leigum Hamarkoti og Barði.
2. 2 hundruð 88 úlnir eður \ af jörðinni Kotá í Hrafnagils-
hrepp, hvartveggja tilheyrandi dánarbúi S. B. L. Thorarensens á
Stóra-Eyrarlandi.
Skrifstofu Eyfjajarðarsýslu, 23. descmber 1878.
S. Thorarensen.
IIér“með kunngjörist almenningi, að verzlun ekki fram-
fari á Akureyri og Oddeyri frá 1. lil 12. janúar næstkomandi.
— í 4. ári Norblings 15.— 16 tölnblatii, er skýrsla yfir óskila-
kindur í þóroddstatahreppi hauslið 1878, hvar á niefcal er hvítur
hrútur veturgamall, meB sýlt og gagnbitab hægra, tvfstýft aptan
bita framan vinstra. — Sarokvæmt. bæöi hinni nýju markaskrá Eyja-
fjartarsýslu, og líka hinni frá 1871, er Pálmi sonur minn eigaridl
fjármarks þessa, eu ekki kindarinnar; en jafnframt hlýt eg at> áliía
markið óheimilt þeim er það heíir upptekið, og fyrirbjóba honuin
brúkun þess.
Tjörnum 16. desember 1878.
Páll Steinsson.
MARKLÝSINGAR
á kindum sem scldar voru í Hálshrepp næstlibið haust.
1. Gulleit ær 4.—5. vetra meö mark: sýlt framan Iiægra, tvístýft
aptan vinstra og óglögeu brennimarki.
2. Hvít ær veturgömul meðmark: stúfrifað hægra, sýlt fjö&ur fram-
an vinstra.
3. og 4. Geldingur og gimbur bæði hvít, með rnark: Stýft biti fr,
bægra, stúfvifað vinstra.
5, Hvítur tambhrúíur með mark: beilhamrað bægra, stúfrifað vinstra.
6. og 7. tveir hvítir lambgeldingar með rnark: sneitt apt. hægra,
stýft biti framan vinatra.
þeir sem geta santiað eignarrétt sinn á ofanskrifuðum kind-
um, mega vitja andvirfcisins til undirskrifafcs
Veturlifcastöfcum í Fnjóskadal 7. desember 1878.
Sigurfcur Davífcsson,
Eigandi og ábyrgðarmaður: gSsaptl Jósepsson, cand. phil.
Akurepri 1078. Prentari: B. M. Stephdnsson.