Norðlingur - 06.01.1881, Blaðsíða 3

111
Rússneska kirkjan er reist úr rau&litum granit, og i
lítur hann út einsog vel fægður porfýrsteinn. Hún '
er sniðin eptir hinum grfsk-rússnesku kirkjum er als-
staðar sðr á Iíússlandi, með miklum gyltuin kúpustöpli
uppúr miðju og öðrum minni, líka gyltum f kring. Hún
stendur og á klett-hæö, en f austanverðum bænum. Sag-
an segir að einhverntfma hafi koraið gamall finskur
General, er verið haföi f herþjúnustu Rússa í mörg ár,
heim aptur, til að bera lúin bein heima það cr eptir |
var æfinnar; og er hann gekk út með fornkunningja
íyrsta daginn er hann var í Helsingfors og varð litið
UPP °g sá þetta helga rússneska virki, sem hann ekki
átti von á í Finnlandi, haíi honuin orðið að oröi: „Hvað
skall det val vara?“ Kunninginn sagði honum, að það
væri nú nýja rússneska kiikjan. BOk tror de tusan
djeflar att de skall stanna hár för evigt?“ svaraði
General. Svona er hljóðið f Finnum undir niðri.
I
Úti fyrir vfkinni er Helsingfors stendur við liggja
margar eyjar, og eru þær allar víggirtar er til varnar j
þykja nýtar. A einni þeirra er virkið Sveaborg, er þeg- j
ar hefir verið nefnt. Frá gesthúsinu er við bjuggum á j
sá út yfir alla höfn, og yfir töluverðan hluta staðarins.
Meðal sænsku Finna heita hin stærri og betri gesthús
societcts-hús. í Svfaríki sá eg slík hús hvergi svo nefnd.
Nú var sunnudagur, og íekk eg eigi annað aðgjört f
rúna erindum en að komast íyrir hvar rúnstafa væri
að leita. Fúr þvf að reyna að hitta fornkunningja
finskan, er eg hafði mætt í Paris 1865, Montgomery
prófessor, en liann var allar götur norður í Iandi á bú-
gaiði sfnum. Þá ætlaði eg að ná í Dr. Rúneberg einn
sona Runebergs skálds, en hann var að heiman líka.
Lct eg svo kyrru fyrir haldið, þangað til næsta dag,
að eg þótfist viss um að geta náð í einhvern er stæði
í því sambandi við söfn háskólans, að eg gæti fengið
að skoða rfmsafnið. Sneinma á mánudaginn sóktum við
því heim Docent Freudenthal er eg bar kveðju frá Svía-
ríki, og varð eg svo heppinn, að hitta liann heima. ný-
kominn heim úr sumarferðum. Hann tók okkur einsog
systkynum og var mðr alt í öllu meðan eg stóð við í
Helsíngfors. Hjá honum inættum við Prófessor Lemströin,
ágætum vfsindamanni, og hinu Ijúfasta göfugmenni ein-
hverju er cg hefl kynzt. LemstrSm hefir f margt ár I
vcrið að stunda veöurfræði Finnlands, einkutn i því skyni,
að fá komizt að fastri niðurstöðu um haust-kal er svo
rnjög sækir heim korn-akra landsins og vinnur búskapn-
uin svo ómetanlegt tjón ár eptir ár. flann hefir þegar
komizt fyrir það, að hörðust ár verða í Finnlandi þegar
hinir svo ncfndu sólar-deplar eru fæstir. En sólar-deplar
nefna menn þá svörtu díla cr á vissum tíinamótum sjást
á sólinni, sem hðr yrði of langt að lýsa hvernig til verða,
fjölga þeir og fækka eptir vissum tfinalcngdum; og fer
það satnan, að þegar þeir eru flestir, er veðrátta jöfnust
og spökust; en þá er þeir eru fæstir, getur misviðri á
jörðu. þetta skýra menn þannig að leggi hita-geisla
gegnum dimman cða dökkvan líkaina, þá dreifist hann,
hita-geisljnn, jafnar um þá liluti er liann fellur á hinu-
megin við hinn dökkva Ifkama, heldur en þá er hann
leggur geguum gagnsæjan Ifkama, þvf þá fellur hann ó-
jafnt á þá Iduti er verða fyrir honum og mishitar þá.
Nú kemur vindur mest inegnis af þvf, að loft verður
mishitað og jafnvægi þess þannig truflað. Ilið lieita j
verður of lött til þess að geta haidið jafnvægi liinu
kalda sem er þyngra. Pví heitara sem loptið þvf verð- :
ur á einum stað, þess hraðara verður hrun hins kalda
inn á hitaða svæðið, og því stærra sein hið mishitaða
svæði er, þess þyngri verdur kaida lofts skriðan. Með
þvf nú að komast fyrir þau náttúru-brigði, er valda inis-
j)ó eigi verði það nema ineö hálfri vissu fyrst í
stað, þá er mikið unnið fyrir hagsæld akuryrkjans, þvf
ráða má neyta til að inæta misæri, er inenn vita hve- 1
nær þess er von, cn engra, þegar menn hafa |
engar^ getur ntn það, aðrar en þær er hjátrú j
landbúans kennir honum, sem hann sjálfur aldrei '
trúir á nógu fast til að fara cptir henni. I>etta er lítið
sýnishorn þcss, er „vísindi" afreka íyrir hagsæld mann-
kynsins, — nei eg vildi hafa sagt, íyrir hag og ment-
un alþýðu, þótt hún sjálf, sem von er á, eigi geti botn-
að neitt í þeim ritum eg rannsóknum er setja framm
sannanir og vísindalegar líkur þær, sem leiða til hinnar
einföldu niðurstöðu. Hjá prófessor Leinström áttum við
ásíríkt atkvarf meðan við vorum í Helsingfors, og skemti
frú hans Ala okkur óspart með finskum söngum og fjör-
ugum og íyndnum viðræðum. Öðrum ágætismanni kynt-
umst við í fðlagt Lemströms, Öhberg bæjarstjóra og frú
hans Láru. Öhberg er lærisveinn Runebergs og fræddi
mig um margt í lffi hins mikla skálds, sem hafði einn
þann kost ineðal margra annara, að allir lærisveinar hans
tignuðu bann og elskuðu. Öhberg á eg það, meðal
margs annars, að þakka, að eg skildi til hlýtar hið myrk-
asta kvæði Runebergs, „Molnets broder“. Hjá Öhberg
áttuin við glaðan dag einn meðan við stóðum viö í
Helsingfors, úti á lítilli eyju í skerjagarðinum nærri Ilels-
ingfors, þar er hann lætur fyrirberast á sumrin. Eyjan
var öll skógi vaxin og gróin háu grasi innan um skóg-
inn. Veðrið var blítt og fagurt og bærðist eigi gári á
sjó, en eyja-þústan lá skrúðgræn hvervetna f kring;
og var í sundin að horfa einsog á silfurllóð sæi. Miö-
degismáls var neytt í beru Iofti í lundi skamt fyrir
ofan flæðar-mái; skýldu þðttlaufgaðar greinar að ofan
við sólu, en smávaxinn, þettur undirskógur að neðan tók
af útsýni nema út til sjáfar gegnum göngin er veittu
aðgang að iundinum.
Önnur skólaröð
við Möðruvallaskólann.
1. Magnús B. Blöndahl.
2. Jón Sigfússon;
3. Hannes St. Blöndahl.
4. Hallgrímur Jónasson
5. Jónas Jónsson.
6. Jóhann Gunnlaugsson.
7. Pðtur Jakobsson.
8. Páll Bjarnason.
9. Mattias ólafsson.
10. Páll Jónsson.
11. Jón Guðmundsson.
12. Guðmundur Guðmundsson.
13. Jón Jónsson.
14. Friðbjöm Bjarnason.
15. Páll Bergsson.
16. .Tósep Jakobsson.
17. Björn Árnason.
Neðri deild.
1. Ásgcir Þ. Sigurðsson.
2. Ögmundur Sigurðsson.
3. Jón Hallgrímsson.
4. Guðmundur Einarsson.
5. Ásgeir Bjarnason.
6. *Sigurður Einarsson.
7. Stefán Benediktsson.
8. Snæbjörn Arnljótsson.
9. Benedikt S. Þórarinnsson.,
10. Þorsteinn Jónsson.
11. Brynjólfur Bjarnason.
12. Brynjóifur Bergsson.
13 Ólafur Jónsson.
14. Ólafur Thorlacius.
15. **Sturla Jónsson.
16. Erlendur Sigurðsson.
17. Gunnar Helgason.
18. Gísli Gfslason.
*) Sigurði Einarssyni hefir verið slept úr f fyrra prófi,
hann var 23. í seinustu skólaröð Norðíin",s.
©
**) Sturla Jonsson átti ekki að teljast ineð fyrra prófi.
Haijn var vejkur þegar próf var haldið.