Norðlingur - 07.02.1881, Blaðsíða 1

59. 60.
Keiuur út 2—3 <í múnuði
3] blöðals um árið
Kostar 3 kr árg. (erlemlis
Akureyri 7. februar 1881. 4 kr.) stöknr. 20 aura.
1881.
£tleu«Iar fréttir.
(Framhald, sjá 51.—58. tbl ).
Á Englandi eru nu gullhringarnir mjög dottnir afinn-
an- og utunrikisstjórn tiladslone’s og hefir hver ósigurinn
steðjað að af öðrum. Ilann byrjaði stjórn sína með því að
eta ofaní sig og biðja hátíölega forláts á svigurmælum þeim
er hann hafði haft um Austurrikismenn og keisara þeirra,
var það heiðarlega gjört, en ekki heppileg byrjun á stjórn
hans. Svo biðu Euglendingar mikinn ósigur fyrir Ejúb Khan
i Afganistan, og nú litur helzt út fyrir að afskipti hans af
austræna málinu a;lli uð verða til stórlineyxlis og athlæis og
til mikillar skapraunar fyrir Engleudinga. Gladstóriá; kom
loksins á með miklum eptirgangsmunum sendiherrafundi í
Berliu í sutnar, og var á honum frumkvöðull að því, aö stór-
veldin skipuðu Tyrkjum að fullnægja fyrirmælum Beriinar-
friðarins og láta slrax lausan þann landskika, er Svartfelling-
um var ánafnaðnr á fundinum, eu alt til þessa hefir Tyrkjum
prýðilega tekizt að hafa öll stórveldin, og þa fyrst og fremst
Englendinga, fyrir narra. Fyrst fóru Tyrkir undan í fiæmingi,
og þá leit um stund út fyrir að stórveldin ætluðn ekki aö
láta að sðr hæða, því að Gladstone fekk því til leiðar koin-
ið að þan sendu öll í sameiningu herskipaflota undir for-
U8lu ensks sjóforingja suöur í Adriahaf til þess að ógna
Tyrkjum til að hlýðnast skipun þeirra, og þá byrjaði nú
hueyxtið. Soldán varö í fyrstu sineykur, lofaði öllu fögru
og þótlist gjöra stórveldunuin það til geðs að taka ser aðra
ráðgjafa, sein mundu verða þeim meira að skapi. Stórveld-
in settu nú ákveðinn frest til þess að Albanar, sern ekki vilja
sameinast við Svnrtfellinga, gæfu upp helztu sjóborg sina,
Dulcigno, í hendur þeiin og liótuðu atlögu ef eigi væri
hlýtt. Ilið riýja ráðaneyti Soldáns sendi Uiza pasja með
herliði — eptir því sem það sagði og hátiðlega lofaði — til
þess að n ey ða Albana til að hlýönast boði stórveldanna,
fresturinn tii uppgjafar á borginni liður og annar og
þriðji til og ekki teksl pasjanam að telja Albönum hug-
hvarf, en *upp koina svik ‘uin siöir»; Tyrkjastjórn og
pasjann hafa dregið stórveldin með lolorðum tii þess aö
Albanar gætu herbúist og sezt í borgiua með liði sínu. Nú
ganga stórveldin fast að Uiza pasja með að segja sér, livað
haun ætli nð gjöra ef Svartfellingar og þau í sameiningu
ráðist á borgina, og þá svarar hann því, að hann veröi að
verja haua með öllum slríösafla sínum fyrir hverjum sem er,
þvi aö hann vanli skipuu frá Miklagarði urn að láta hana af
liendil Var uú auðséð að auðrnýkt Soldáus við stórveldiu
var fyrirsláttur og gabb eitt til þess að draga tímaun þar til
vetur vari kominn og ilt væri aösóknar. Soldán hefir og
viljað ganga frá undirskript siuui! undir Berlínarfriðinn og
kváöst hafa verið neyddur lil að jála honum. Englend-
ingar urðu sem von var fokreiðir, og vildu skjóta á Dulciguo,
en þá kom annað hneyxlið i Ijós, þvi sumir af flolaforingj-
unum þótti sig vnnta þartíl skipanir frá húsbændum síuum,
og skáru Frakkar uppúr með það, að þeirra skip mitndu
sigla hrolt og hafnst eigi að ef leggja ætti til atlögu, og er
líklegra að fleiri af stórveldunum mundu skipa sínum for-
ingjurn at> gjöra hið sainu. Uérmeö var rofin eining stór-
veldanua og allur kraptur úr fýrirtækiuu og tillögum þeirra,
er kallaðar hala verið •himi evropeiski Concert*. LíkaEug-
lendiugum þetsi aldrif málsins stórilla, og segja Toryar að
tiludstoue hafi hlaupiö i þessu máli á hundavaöi og að eins
gott hefði verið að senda sex þvottahala til Adriahafs i stað
herskipa hinna sex stórvelda Norðuráll'umiar, liefir Gladstone
mjög tapað áliti sínu heima á Englandi við þessi málalok.
Árangurinn af allri þessari ráðagjörð og misheppnuðu fram-
kvæmdum Giadstone í austræna málinu er auk aðhlálursins
megnt hatur Tyrkja til Englendinga sem þeir eru nú sem
stendur miklu reiðari en liussurn, og er Soldáu nú sagður
ekki svo fjarlægur að gjöra samband við Rússa móti Eng-
lendingum, og mundi «gæðakonan góða grípa fegin við».
Ekki verður Gladstone belur ágeugt heirna. Á írlandi
er nú einhver hin mesta æsinga- og óeirðatíð, alt haustið
hefir þar gengið á sífeldum gripdeilduin, ránuur, brennum
Og morðuin á jarðeigendum og ræður stjórniu og lögregiu-
liðiö svo sem ekkert við — og er þó fyrirkomulág þess hið
bezta þar i landi eins og alstaðar á Bretlandi hinu mikla —
og hiö versta er, að kviðdómarnir reyuast hér uærri þvi verri
en eugir væru; því að ýmist eru dóinararnir illvirkjunum
og morðingjuinim hlyntir eða þeir þora ekki að kveða upp
áfellisdóm, þareð þeim væri þá bráður bam búinn af sam-
særismöiinum þannig var ágætur yfirmaður í lögregluliðinu
írska, Talbot aö nafni, skotinn um habjartan dag a stræt-
urium i Dyblinni og morðingjanum var uað um leið með
margbleypuna rjúkandi, og nóg vitni að morðinu, en kvið-
doinuriiin kvað morðingjann «ekki sekan» , og keudi illri
læknisaðlerð um dauða Talbots. Se:n dæmi uppa hvað vitna-
leiðslan er þar öröug ma nefua morðið á Lorð Leitrim,
, liaiuK var skotiun á heirnili sinu af viuuuinanui sinum í
margra þjóua viðurvíst, en þeir þorðu eigi ad bera vilui gegn
morðiugjanuin. Höfðingi nokkur skaut skjólshúsi ytir dóm-
ara sem skriltino ætlaði að inyrða; hölðiugjauum hegudu
samsærisinenn með því að eyðileggja eignir hans, taka fra
honum korn lians og fé og loks skipa öllu viunufólki hans
að hlaupa frá honum, kaupmönuum að verzla eigi við hanu,
póstinum að færa houum eigi bréf o. s. frv. Situr hanu í
höil sinui og bíður baua sins, sein hann álítur vísan, ef
lijálp komi eigi í tiina. Ástandið fer sivesnandi þvi að æs-
ingamenn ferðast um alt landið og telja hiuuin ómentaða al-
múga trú um að jarðeigendurnir níðist á hooum og kjör
hans séu hin verstu uudir sóluuni, þeir prédika opinberlega
ráu og inorð, og það jafnvel nokkrir af hinuin írsku þing-
mönnum, og þeir eru álituir að hafa ætlað að sprengja járn-
brautarlest þá er Mr. Forster, ráðgjaírnn fyrir írlund, fór með
í loptið, en það illvirkí var hindrað i tiina. Æsingamenn-
irnir hafa myndað fjelög víðsvegar á írlandi er þeir kalla
«land-liga», og það eru meðliinir þessa Ijölmenua félags
sem vinna hryðjuverkin. þetta félag bannar bæudum að
leigja jarðir þær sein ábúandi helir verið rekinn burl af íyr-
ir vanskil, og ef þeir eigi lilýða, eru bæirnir og fjarmuoir
þeirra breudir og eptir það fara þeir til «land-liga» í sinui
sveit, biöja forlátsl á óhlýðui siuui viö hana og þakka létag-
inu lyrir að hún lét þá halda lílinul en flestir hlýða góö-
viljuglega, þareð lítillar hjálpar er vou af stjórninni, sem
ekki heflr eun viljað ráðast ( að uppbefja «habeas corpus»-
lögin*. Jarðeigendur eru sem vou er, fullir af ótta og skelt-
‘) «flaheas corpus»-lögin eru gefin af Karli II. 1679; verja
þau persóuulegt frelsi euskra borgara, og gefa bandingj-
anuin leyö til þess að heimta, að rannsakað sé þegar,
hvort haun sé löglega sviptur frelsi sinu (writ of habeas
corpus). þegar uppreistir og óeyrðir 'haía verið miklar
í rikiuu, þá hata habeas cerpus-Iögin verið feid úr gildi
um stuudarsakir, eu þykir þó jatuan neyðar-úrræði.