Norðlingur - 07.02.1881, Blaðsíða 2

118
Íngu, og hafa 105 af þeim haldið heimuglegan fund og
skorað á vicikonunginn á írlandi að hjálpa þeim, en það
fyrsta sem þeir báðu hann um, var að þegja yfir nðfnum
þeirra, því þarvið iægi líf þeirra. það eykur óspektirnar,
að kartöplu-uppskeran, sem almúginn á Irlandi liflr mest á,
hefir mjðg mishepnast, svo út lítur fyrir neyð á meðal al-
mennings i vetur.
þ»essi megna óánægja íra með hag sinn og yfirst/óm
Englendinga er engin ný bóla hún er jafngömul og yfir-
ráð Englendinga þar í landi. Frá því að Hinrik II.
(Plantagenet) braut landið undir sig með leyfi páfans!
1171—72 hefir því jafnan verið stjómað Englandi í hag
án tillits til þarfa landsins sjálfs. Fasteign landsins hefir
opt verið tekin af innlendum mönnum og gefin gæðingum
konunga og kúgurum landsmanna, iðnaði og atvinnuvegum
landsins hefir verið íþyngt Englendingum i hag en lrlandi
til mesta ögagns. J>essi óheppilega og rangláta stjórnar-
aðferð hefir í margar aldir grafið svo um sig, og vakið
loksins svo megna óánægju hjá þjóðinni, að frar hafa á
þessari öld flutt sig af landi brott svo hundruðum þúsunda
skiptir, en alþýða, sem heima situr, hlýðir drukkin
og ósjálfbjarga, og menntunarlítil fortölum æsinga-
manna, er hér hafa um auðugan garð að gresja og geta
fengið hana til mótþróa við landsdrottna og yfirtroðslu lands-
laganna, sem þeir kalla ólög ein; alt það sem hin núver-
andi stjóm vill gjöra til þess að hæta hag landsins er
Iagt út á versta veg, og má hin núverandi enska stjórn og
landsdrottnar bera alla ábyrgðina fyrir syndir forfeðranna
lengst fram á öldum. A meðan írlendingar ekki verða
hófsamari — drykkjuskap íra hefir lengi verið viðbrugðið —
iönari og mentaðri en þeir nú eru mun óánægjunni og ó-
spektunum þar í landi trauðla létta af, þó réttarbætur
séu gjörðar á stangli, einsog átt hefir sér þar stað á þess-
ari öld, — Stjórn Englendinga á írlandi nú í yfir sj'ó
hundmð ár her þess ljósan vott, að Englendingar eru
manna ólægnastir að hæna að sér aðrar þjóðir, og sætta
þá við yfiriráð þeirra.
Á Frakklandi stóð nú sem hæst á útrekstrf
munkafélaga þeirra er eigi hafa viljað hiðja stjórninaum að
lofa sér að vera kyrrum af því að þau þóttust eiga heímt-
ing á því eptir. landslöguuum, enda treystu þau því að
stjórnin mundi aldrei þora að gjöra alvöru af útrekstrin-
um af ótta fyrir alþýðu sem víðast hefir tekið málstað
munkanna. En Oambetta, sem nú ræður mestu á Frakk-
landi, er mesti óvin munkanna, og fékk vikið þeim stjórn-
arherrum frá er vægja vildu til við félögin, og sett aðra
menn í ráðaneytið, sem fylgja alveghans skoðunum í þessu
rnáli. Munkamir hafa hvergi farið góðviljugir, heldur hefir
lögregluliðið orðið að brjóta upp klaustrin og draga þá
nauðuga útúr klefum þeirra; hefir alþýða nærri því alsfað-
ar veitt munkunum og víða orðið óspektir, sem eigi hafa
orðið sefaðar nema með herliði. Mælist þessi aðferð
stjómarinnar mjög misjafnt fyrir og þykir mörgum hún
miður sæmandi frjálslyndri þjóðstjórn og því víkja hálf und-
arlega við að reka hurt guðsmennina, en náða og kalla
aptur heim til vegs og virðinga brenni- og morðvargana
ftá 1870—71. Fjölda margir embættismenn era þessari
aðferð stjómarinnar svo mótfallnir, að þeir hafa sagt af
sér embættum sínum, og hershöfðingi einn, Charette* að
nafní, hefir opinberlega hvatt menn til að gjöra uppreist
gegn þessari stjórn sera niðist á /relsinu og trúnni.
Altalað er að páfinn muni kalla erindsreka sinn í París
heim þareð hin franska stjóm hefir í þessu máli ekkert
viljað vægja til við munkafélögin. f haust kom upp eld-
ur í Tuiléri-höllinni í París, þeirri sömu er kommunist-
arnir ætluðu að hrenna til kaldra kola, en hann varð slökt-
ur, en hafði þó áður gjört stórskaða.
lirenni- og morðvargarnir, er náðaðir voru og kallaðir
heim i sumár, hamast nú sem við var að búast; þeir
stofna nú hvert saurblaðið öðru æstara, og þykir þeim jafnvel
*) Hann er skyldur hinni frægu hetju og nafna hans, sem
barðist í Vondée 1794—96.
Gamhetta ekkí nærri því nógu rauður. f»eir hafa stofnað
til opinherra samskota til þess að gefa morðingja, sem
hér um árið skaut á Alexander Bússakeisara marghleypta
skammhyssu í heiðurssJcgni fyrir morðtilraunina! og þessu
líkt er annað háttalag þeima. — f»ingið átti að koma sam-
an fyrri part vetrar, og er líklegra að þar verði eitthvað
sögulegt því mótstöðumönnum lýðveldisins hefir í sumar
vaxið mjög fiskur um hrygg einkum við útrekstur munka-
félaganna sem er mjög óvinsæll.
í haust andaðist i Parísarhorg hið fræga tónaskáld
Offenbach. Hann var þýzkrar ættar, en hafðí dvalið mest
af æfinni í París.
Eptir að Georg Grikkja konungur hefir í sumar geng-
ið fyrir flesta stórhöfðingja Norðurálfunnar til þess að hiðja
þjóð sinni liðs á móti Tyrkjum, er eigi vilja sleppa þeim
löndum er Grikkjum voru ánöfnuð á Berlínarfundinum —
er hann nú loksins heim kominn í ríki sitt og hefir konungur
strax skipt um ráðaneyti og er það lagt svo út, að Grikkir
muni ætla sér að sækja löndin í hendur Tyrkjum moð
vopnum, en fyrir því ráðlagi spá flestír illa, því að Tyrkir
eru þeim miklu yfirsterkari og nú vanir orustum og miklu
vighúnari, en mjög litlar líkur til að stórveldin nú sem
stendur rétti þeim nokkra hjálparhönd eptir frammistöð-
una við Dulcigno.
KAFLI ÚR BRÉFI FRÁ KAUPMANNAHÖFN.
„Rósau kom hingað frá Eyjafirði, „Cristine“ frá Raufar-
höfn 1. nóv. en „Grána* frá Seyðisfirði degi fyrri, öll eptir
9 til 12 daga ferð, fleyri skip komu þessa sömu daga frá
Islandi eptir fljóta ferð. J>etta er því gleðilegra sera und-
anfarna daga var óláta veður yfir mikinn hluta norðurálf-
unnar svo skip strönduðu svo hundruðum skipti. Ekki er
álitlegt með verð á íslenzku vörunum, mikið liggur af ull
óselt siðan í sumar; fyrir fám dögum var selt yfir 300 pok-
ar af ull frá Múlasýslu og Húnavatnssýslu fyrir 85 aura
og norðlenzkur saltfiskur stór á 41 kr. skpp. fyrir tunnu
af kjöti er nú boðið 44 kr. en kaupmenn vilja ekki selja
fyrir það verð, svo raest af kjötinu verður lagt á pakkhús.
Kafurniagnsljás Edisons. Hinn frægi
uppáfindingamaður Edison hefir nýlega skýrt í tímaritinu
„Northamerican Review“ greinilega frá þessari miklu uppá-
findingu sinni og frá því sem að hann befir bætt hana og
breytt henni síðan að vér gátum hennar í Norðlingi.
Edison kvartar fyrst yfir óþolinmæði almennings, sera
heimti uppáfindinguna útur höfði og höndum hans áöuren
að hann hefir fullgjört hana og lætur vísindamennina, sem
hafa sagt þessa uppáfinding ómögulega, vita, að svo hafi
þeir líka sagt áður um gufuskipsferðir, fréttafleygir á sjáv-
arbotni og margt fleira. þeim tíma, er alþýða þykist
hafa beðið forgefins eptir lampanum, hefir Edison varið af
mesta kappi og ástundun til þess að breyta og umbæta
lampaun í ýmsum smámunum á „þúsund og einn veg“.
Loksins er Edison korainn að fastri niðurstöðu og.hefirnú
fengið þá lögun á alt sem honum líkar. Hann hefir alveg
breytt sjálfum lampanum. I stað hins kolbrenda pappírs,
er fyrst átti að loga á, hefir Edison nú sett kolbrendar
taugar af einskonar bambusreyr er vex í Japan, og er
það efni miklu haldbetra en pappírinn. Nú er lampinn
eggmyndaður í lögun og gengur -J puml. þykk pípa úr
mjórri endanum, innum hana ganga hisir rafurmögnuða
þræðir inní glerlampann sem loptið er tæmt úr. A hinum
kolbrenda bambusþræði segir Edison að lifað geti íc. 90P
tíma eða næstuin vetrarlangt; larupinn lýsir eins vel og
gasljós og birtan er þægilegri fyrir augun, og segir Edison
að þetta ljós verði míklu ódýrara en gasljósið. Rafur-
magnsljósið átti fyrst að byrja að brúka í New-York og
svo koll af kolli í öðrum bæjum þar vestra. Lanvpinn
kostar hálfan dollar, eða ekki fullar 2 krónui'.