Skuld - 25.11.1878, Blaðsíða 2

Skuld - 25.11.1878, Blaðsíða 2
II. ár, nr. 35.] S K U L D. [85/n .1878. 413 412 eins og ég furðað yðr á því, hví- líkr aragrúi er af óskilafé í haust í öllum hreppum? ég man ekki til, að slíkr urmull hafi áðr fyrir komið svo jafn-fallið yfir alla hreppa. Enginn vottr getr ljós- ari verið um Jtað, að markabækr vorar eru orðnar óluiflllldi með öllu, og brýnasta nauðsyn á nýjum markaskrám. Ég heyrði líka (og sá í „Skuld“ trúi ég) að sýslunefndirnar í báð- um Múlasýslum hefðu ákveðið í sumar, að safna í haust til nýrra markabóka og láta prenta þær hjá yðr í vetr. Er þetta eigi réttminni mitt? Hvernig víkr því þá við, að hreppstjórar hér í Suðr-Múla- sýslu munu enn enga gangskör vera farnir að gjöra að því, að safna mörkum? jpeim mun þó líklega vera lagt það fyrir af sýslumanni. Eéttarbóiuli. NB. petta er rétthermt, að sýslunefnd- irnar ályktuðu þetta i sumar, og ímyndum vér oss, að það verði nú farið að safna mörkum um þessar mundir. B, itstj. Untlirstöðu -atriði g r a s r æ k t a r i n n a r. Eftir N. 0., búfræðing í Kristíaníu (í Noregi). [Framhaldj Ahrif lofts, vatns og hita valda efnahreyting í jarðveginum. Efna- breytingin er starfsemi náttúrunnar, sem að vísu er ósýnileg mannlegu auga, en er fólgin í pví, að ný jurta- næringarefni myndast, og geta menn- — þetta kann vel að vera; en ég gef mig ekki við að rannsaka slíkar nýjungar, og pví verð ég að hiðja yðr að snúa yðr til einhvers annars. — Jæja, sagði inn ungi maðr. Með litlafingrinum peim arna get ég veifað í loftinu inu stærsta brynskipi i Yil- hjálmshöfn; ég get tekið Krúpps-fall- byssur upp eins og korktappa, ..... — Ég skil pað, ég skil pað, sagði B. og stökk nú á fætr, til að ná í klukkustrenginn og hringja eftir pjóni sínum. — Bíðið pér við, rétt eitt augna- blik, lierra verzlunarráð, sagði aðkomu- maðr, og lýsti sér í orðum hans dýpsta sannfæring og fylsta alvara. Eg er enginn vitfirringr; en ég skil pað ftill- irnir fiýtt peirri starfsemi náttúrunnar með yrkingu og áburði, og er pessi starfsemi nauðsynleg til pess, að gróðr- inn verði mikill og kröftugr. þvípað gefr að skilja, að pví fleiri tilreidd jurta-næringar-efni, sem íjarðveginum eru, og pví hæfilegri sem hiti og væta er eftir pörfum jurtanna, pví auðugri verðr gróðrinn. — Sé nú grasið eigi slegið, heldr deyi út og rotni, par sem pað vex, pá myndast par við aftr nýtt jarðlag, ný jurta-næringarefni. Hver mundi nú afleiðingin verða, ef grasið væri sífeldlega slegið af jörð- unni og annaðhvort selt eða haft til fóðrs skepnum, án pess að jörðin fengi neitt aftr í staðinn. Hversu frjósöm, sem jörðin væri upprunalega af náttúrunnar liendi, pá hlyti hún pó um síðir með slílcri með- ferð að megrast að lokum og síðast verða ófrjó eða „falla í órækt“. — Jörðin parf nefnilega að fá fult endr- gjald pess, sem hún lætr úti. þegar hún er svipt heyinu, verðr hún að fá endrgjald í áburði, pað er að segja, í saurindum og pvagi dýranna, sem á heyinu eru fóðruð. — Eins og flestalt annað í náttúrunni, eru pann- ig næringarefni jurtanna á sífeldri hringferð. Frá jörðunni (og loft- inu) lenda pau í jurtirnar, frájurtun- um í dýrin, frá dýrunum (gegn um saurindin, pvagið og útgufunina) aftr í jörðina (og loftið). En hvort endrgjald pað, sem myki-áburðrinn veitir jörðunni,'er full- komið eða ekki, pað er undir ýmsum atvikum komið. Ef nokkuð er selt af áburðinum, fær jörðin eigi nóg aftr. Ef nokkuð af slcepnunum eða af- kvæmi poirra er selt, fær hún heldr eiginóg, pví öll dýr lifa af jörðunni,*) *)Eins þau, sem éta kjöt, því það kjöt er þá aftr nært af plöntu-fóðri eða plöntu-nær- andi efnum. petta getr jafnvel gilt um fiskana. Ritstj. vel, að pér festið eigi trúnað á orð mín; pað er ekki nema eðlilegt. En ég skal að vörmu spori færa yðr heim sanninn. Að svo mæltu tók hann úr vestis- vasa sínum málmgljáandi stálpráð og gekk að sívölu járnstykki, á að gizka 10 fjórðunga pungu, som lá á skrifstof- unni, og var pað sýnishorn af járn- tegund. Hann lyfti upp öðrum enda járnstangarinnar, og var pað nokkurt átak, vafði svo stálpræði sínum uin liana, og hætti par við öðrum stálpráð- arspotta, sem hnýttr var í lykkju, tók svoílykkjuna og lyfti inni pungu járn- stöng á fingri sínum í pessum veika vírspotta, eins og pað væri íjöðr eða fis. _______ ___414________ og sé kjöt selt, pá missir ' jörðin par við pað næringarefni, sem í kjötinu felst. — Sé mjólk dýranna seld, miss- ir jörðin par við pað næringarefni. Sé að eins seldr rjómi eða smjör, missir jörðin minna, en pó nokkuð. Eins missir jörðin minna við sölu ungviðis, en fullorðinna dýra. — En aldrei missir jörðin tiltölulega eins mikils við neitt, eins og við pað, ef hún missir taðið og pvagið, eða ef illa er með pað farið. Auðvitað verðr nú jörðin að missa sumt af pess]u, sem hér hef- ir talið verið. En hún verðr pá, ef hún á eigi að spillast, að fá ann- aðípess stað. það fær hún og á margan hátt. Mennirnir neyta ýmislegrar fæðu, sem peirra land hefir eigi fram leiðt (pann- ig á íslandi kornvöru), en jörðin getr pó fengið áburð af pessum efnum í stað pess, er hún hefir mist. Mikið er og komið undir eðli jarðvegsins, yrk- ingu og meðferð o. s. frv., En petta sýnir samtj, að pað er mjög hætt við, að jörðin bíði tjón af missi næringarefna, og pví er öll pörf á, að bóndinn verji allri mögulegri umhyggju til, að bæta henni missinn. þessar hugleiðingar vonum vér að sýni oss, hve áríðandi pað er, sem vér ietlum að gjöra að umtals- efni í næstu/Jgreinum. (Framh. næst) BÓKMEIÍTIB. „Hamleth, Dan ap rins. Sorg- arleikr eftir W. Shakspeare. Ííslenzkri pýðingu eftir Matth. Jochums son.“ Bvík 1876. „Maehbetii. Sorgarleikr (Tra- gedia) eftir W Shakspeare. í ís- þótt vér segjum að verzlunarráð- ið hafi staðið frá sér numinn og orð- laus af undrun, pá er fjarri pví að vér höfum kveðið nógu sterklega að orði. Hann stóð eins og hann ætlaði að verða að gjalti af ótta, augun hvoll’d- ust í höfði hans og hann starði pög- ull ýmist á járnstöngina, sem sveif í loftinu, eða á komumanninn, sem hélt á henni. — Loks áttaði hann sig og sagði: — Ycrtu ekki að pví arna! Farðu héðan burtu, lagsmaðr, og reyndu pig við Bellachini;*) ég er ekki upplagðr fyrir spaug núna. *) Bellachini er nafnhendr sjónhverfinga- maðr („taschenspieler'-1). pýðandinn.

x

Skuld

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Skuld
https://timarit.is/publication/109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.