Austri - 07.11.1887, Page 2

70
staðinn auk pess að maður verður að
verja 4—5 dögum til þess að gjöra
pessi góðu! kaup, og leggja hest
undir kornið, yfir fjöll og óvegi stund-
um í ótíð og óveðri, sem verður hálfu
fóður pyngri eptir enn áður. Og pó
er pað enn hörmulegra að hugsa til
pess, að láta skrokk af veturgömlum
sauð, sem vegur 30 pund, — og má
pað heita allvæn kind veturgömul —
fyrir tæp 3 pund af kaífi!!!.
„þetta má ekki svo til ganga“
kæru landar! Hér verður að reisa
sem fyrst öflugar skorður við! Vér
verðum að breyta verzlunar aðferð
vorri algjörlega, og pað nú pegar á
komanda ári, og leggja svo hart á
oss sem frekast er fært, á meðan lag-
færing kemst á, svo vér hröpum ekki
innan skamms í eymd og volæði, og
hökum ættjörðu vorri landauðn að fá-
einum árum liðnum. Vér ættum nú
pegar í vetur að gjöra sem bezt við
pær fáu kindur, sem vér höldum enn
eptir og höfum frelsað frá „strand-
höggi“ kaupmannanna, svo vér fyrst
og fremst fáuni meiri og betri ull að
ári til að kaupa oss oss kornforða til
sumarsins, par næst fáum meiri og
betri afnot af óm vorum að sumrinu
til. fáum meiri tólg og ull að haust-
inu til að kaupa kornið fyrir til næsta
vetrar, og að lyktum fáum meiri og
kjarnbetri fæðu af sauðakjöti voru til að
drýgja með og bæta kornkaupin fyrir
oss. Og umfram allt verðum vér að
liafa pað hugfast, á meðan vér erum
að kippa pessu í lag, að fara vel með
kýr vorar, og vanda kúakynið, pví pað
hefur allra alda reynsla sýnt og sann-
að. að kúabúið verður af öllu drjúg-
ast í harðæri til að draga fram lifið á.
Vér vonum að allir skynsamirog
hyggnir menn sjái að við svo búið,
sem nú er, má ekki standa, og væri
áríðandi að helztu menn í hverri sveit
vildu pegar í vetur gangast fyrir sam-
tökum í að lirinda sem fyrst verzlun-
ar ólagi voru í betra horf. Mundi
pað vera ákjósanlegt að sýslumenn
skoruðu á hreppsnefndir að bindast
fyrir málefni pessu sem án efa erhið
mestvarðandi velferðarinál Islendinga
nú sem stendur.
M.
15 ó k a í' r e g' n.
„Stór orðabók, lslenzk-frönsk“,
eptir Pál forkelsson, tannlækni 5
Peykjavík, mun nú byrja að koma út
í pessum mánuði.
Höfundurinn hefur sent ýmsum
boðsbréf til orðabókar sinnar og sýnis-
horn af henni, og getum vér eigi leitt
hjá oss að biðja „Austra“ að ljá hug-
leiðingum vorum rúm hjá sér um verk
petta.
J>að mun vera nýlunda ef ekki
eins dæmi, að alveg „ólærður“ maður
hér á landi hafi tekist á hendur að
semja orðabók; en meiri nýlunda mun
pað vera, að rít eptir ómenntaðan
iðnaðarmann, sem hingað til hefur
orðið að verja öllum tíma sinum, til
að reka atvinnu sína hafi gefið mönn-
um eins góðar vonir og sýnishorn
pessarar orðabókar virðist gefa. J>að
virðist eigi að eins vera samið fyrir
ólærða menn, heldur munu vísindin
bæði í málfræðislegu og fornfræðis-
legu tilliti, geta grætt eigi alllítið á
bók pessari, og gegnir pað furðu að
hinn heiðraði höf. skuli hafa getað af-
kastað svo yfirgripsmiklu og nákvæmu
starfi, sem rit petta virðist muni vera.
J>að sýnir bezt hverju elja og kapps-
munir geta til leiðar komið, enda er
pað viðurkennt að herra P. jþ. sé
manna bezt að sér í frönsku hér á
landi, og að hann hafi framúrskarandi
málfræðislega gáfu. J>að gleður oss
sannarlega að sjá að rit petta hefur
pegar fengið hrós í hinum helztu er-
lendum blöðum, og ættuui vér íslend-
ingar pá eigi að láta oss farnast mið-
ur, í að viðurkenna starfsemi höfund-
arins, par sem hún hlýtur að verða
pjóð vorri til hins mesta sóma. I>að
eina sem oss virðist vert að benda
honurn á, er pa.ð, hvort eigi mætti
komast hjá pví, að bókin verði alls-
kostar svo löng sem sýnishornið virð-
ist benda til að hún verði, án pess
að hún missi i við að gagnsemd né
glöggleika.
Að vísu virðist oss sem orðabók-
in muni fremur vera samin fyrir
Frakka og útlendinga, heldur en ís-
lendinga, en eigi að síður er pað álit
vort, að hver menntaður íslendingur
ætti að kaupa hana, eigi að eins vegna
hinnar frakknesku tungu, heldur og
fyrir hin mörgu „nýíslenzku11 orð, sem
hún færir oss úr daglega málinu, sem
eigi hafa áður komið á prent.
Yér erum í einu orði höf. pakk-
látir fyrir petta rit hans, og erurn
sannfærðir um, að bók hans verður
honum og pjóð vorri til mikils sóma
— að minnsta kosti sýnir hún að vér
ísendingar getum eigi síður en aðrir
átt „self made men“ i vitum vorum.
.15.
j
f
30. júli síðastliðinn andaðist að
Stakkahlíð í Loðmundarfirði merkis-
konan |>orhjörg ]>órðiirdóttir 76 ára
að aldri; hún var gipt Stefáni bónda
Grunnarssyni í Stakkahlíð og átti með
honum 11 börn, 3 pilta og 8 stúlkur.
forbjörg sáluga var mesta valkvendi,
guðhrædd, góðsöm og friðsöm, og mátti
ekkert aumt sjá. Hennar er pví að
maklegleikum sárt saknað af vanda-
mönnum og vinum.
Svar til fréttaritarans í
Heimskringlu.
„Vondra last ei veldur smán,
en vondra lof er heiðurs rán“.
Jón porláksson.
í 24. blaði Heimskringlu erbréf-
j kafli frá Seyðisfirði, ritaður af óuafn-
greindum lygaloka, sem hefur verið
viss um, að hann væri ekki fær um
að liðsinna neinum naviðlíðandi og
pess vegna vakað fyrir huga hans að
láta geta sín að illu, eins og Herosta-
tus, sem brendi hof Díönu í Efesus,
og pví grípur hann penna og skrifar
pann óhróður um sveitunga sína, að
pað hefði helzt mátt ætla pað hinni
gömlu rógburðargyðju Fömu, að bún
hefði talað fyrir munn kærasta síns
Loka, og af pví greinin er nafnlaus,
pá er bezt að höfundurinn njóti gyðju-
nafnsins á meðan vér erum að sýna
fram á, hve ástæðulaus og svívirðileg
mannvonzka og mannhatur lýsir sér í
allri grein rógburðargyðjunnar.
Eptir stuttan og illgjarnan inn-
gang byrjar gyðjan ræðu sína með
orðum hins versta mann: „á eg að
vakta bróður minn“. Svona segir hún
að hugsi og segi allt of margir með-
al vor — auðvitað Seyðfirðinga — og
svo bætir hún við og spyr: Hvað sýn-
ist pér um pað, pegar fátpkur fjöl-
skyldumaður situr hnipinn og niður-
beygður af kvíða, að nú geti hann
ekki lengur staðið straum af fjölskyldu
sinni; eða pegar ungbarnið í óviti
sínu, knúið af hungrinu, sýgur misk-
unnarlaust hálfhorað brjóst hungraðr-
ar móður; eða pegar örvasa og veikt
gamalmenni liggur stynjandi og skjálf-
andi í lélegu tötrabæli, án pess að
geta fengið nokkuð sér til hressingar,
eða til pess að lina með hinar ,sár-
ustu pjáningar og neyð, — á meðan
svona er ástatt í hreysum liinna snauðu,
skuli hinir, sem betur — standa eng-
inn undan tekinn — keppa hver við
annan að eyða stórfé til að gæða fyr-
ir sér og vildarmönnum sínum á dansi
og öðrum skemmtisamkomum, sem níi
sýnast orðnar eins ómissandi pessum
mönnum — öllum sem betur mega —
fyrir lífið, eins og andardrátturinn.
p>etta eru orð ófreskjunnar m. m. um
heiðvirða og góða menn; en vér skul-
um með fám orðum sýna og sanna,
að hér í sveit er ekki einn einasti
maður, sem vér pekkjum, er geti átt