Fjallkonan - 31.01.1887, Blaðsíða 1

Kemr út þrisvar & inán-
uöi, 36 blöö um úriö.
Árg. kostar 2 krónur.
Borgist fyrir júlílok.
FJALLKONAN.
Valdimar Asmundarson
rit8tjóri býr 1 Þing-
holtsutrœti og er hanu aö
hitta kl. 3—4 e. m.
3. BLAÐ. REYK.TAVÍK, 31. JANÚAR 1887.
Veðrátta hefir verið víðast um land allgóð til árs-
loka, enn síðan hefir komið mikill snjór og mun all-
víða orðið haglítið eða haglaust til fjalla. Frost hafa
jafnan verið væg.
Aflabrögð. Fiskafli heiir verið nokkur i flestum
veiðistöðum. Á Eyjafirði lítill þorskafli, enn nokkur
8Íldarafli til jóla. Á Skagaströnd góðr afli. Á ísa-
firði töluverðr síldarafli fram í desember og fiskafli
nokkur. Svo og fiskafli undir Jökli.
Fiskveiðasamtök. Vatnsleysustrandarhrepps bú-
ar og Rosmhvalaness hafa bundizt samtökum um að
við hafa eigi ýsnlóðir til fiskveiða nú á vetrarver-
tíðinni.
Slysíarir og skipskaðar. Fregn sú, er getr um
í síðasta blaði, um manntjónið á Skagaströnd, hefir
reynzt sönn að mestu. Mennirnir, sem druknuðu, vóru
24 (íormennirnir hétu: Guðmundar tveir, Tómas
Tómasson, Páll Pálsson og Árni Sigurðsson); urðu
að sögn við slys þetta níu ekkjur og 27 börn
föðurlaus. — 22. nóv. druknaði stúlka í Úlfsá í Skut-
ulsfirði, er hét Sigríðr Guðmundsdóttir. — 18. nóv.
fórst maðr í snjóflóði frá Hleinargaröi i Eyjafirði, er
Brynjólfr hét Oddsson. — í des. fórust 3 menn i snjó- |
flóði á Ingjaldssandi.
Húsbruni. Nótt 4. jan. brann geymsluhús Bæ-
rendtsens kaupmanns á Skagaströnd, enn munum sem
inni vóru varð bjargað.
Bráðapcst í sauðfé geysar nú allvíða. Mest brögð
eru að lienni í Eyjafirði; hafa sumir bændur þar mist
alt að J/g fjár síns.
Skólarnir nyrðra eru lítt sóttir. Á Möðruvalla- {
skólanum eru 17 piltar. Á kvennaskólanum á Lauga-
landi eru 4 stúlkur.
ISúnaðarféla? suðramtsins hafði staðið full 50 ár 28. þ.
in.. enda hélt það þá aukafund og komu þar um 30hinnareyk-
víksku félagsm anna, sem „flestir þektu álíka mikið til sveitabú-
skapar eins og skotfélagsmenn í Eeykjavik, er flestir liafa aldr-
rei á byssn tekið, til skota", eins og dr. Jðnassen sagði. For-
seti (H. Kr. Friðr.) mintist í byrjun fundar fyrst stofnunar fé-
lagsins (á afmælisdag Friðriks 6.) tyrir forgöngu Þórðar háyflr-
dómara Sveinbjörnssonar, og fór síðan vfir sögu þess, og tók það
stuttan tima. Þá skýrði hann frá þvi, að félagið ætti ískulda-
bréfum 17,579 kr. 40 aura, auk fltistandandi skulda undir 300
kr.; félagsmenn væru um 212; annars kæmi bráðum flt skýrsla
um félagið. Gjaldkeri félagsins (E. Th. Jónassen amtm.) skýrði
frá því, að skuldabréf télagsins hjá einstöknm mönnum hefðu
ekki reynzt neitt ótryggileg, þó að ritstjóri ísafoldar hafi geip-
að mjög yfir því. Sæmundr Eyjólfsson búfr. var þegar ráðinn !
til að ferðast næsta sumar í Skaftafellssýslu, eins og 2 sumur
undanfarin; sömuleiðis var Sveinn búfræðingr Sveinsson ráðinn
i þjónustu félagsins næsta ár, ef ástæður leyfðu (búnaðarskóla-
stjðrn á Hvanneyri?). Yms mál fleiri komu fyrir, þar á meðal
ýmsar tillögur og áskoranir, er miðuðu til ýmissa framkvæmda,
eða til að fá stjórnina til að gera tilraunir í þá átt, enn flest var það
felt, ýmist af félagsmönnum eða forseta, eða vísað frá. Þann-
ig var um tillögu frá Þorláki alþm. í Hvammkoti, um að setja
nefnd til að semja lög til undirbúnings undir alþing um vernd-
un birkiskóga hér á landi. Eftir tillögu forseta, sem fanst [
þetta eigi heyra undir verksvið félagsins, enda fáir til þess f«r-
ir, var máliuu visað til landshöfðingja með beiðui um, að stjórn-
in settist niðr og semdi lög þessa efnis. Flest var þessu líkt.
Björn búfr. Bjarnarscm ætlaði að halda fyrirlestr í fundarlok,
enn af því, að át mikið skyldi þá verða um kvöldið meðal fé-
lagsmanna, fóru flestir af fundi, euda hafði forseti sagt á fund-
inum, að fyrirlestrar og ritgerðir gerðu ekkert gagn.
Alþýöumentun.
IY.
Unglingaslwlar. Svo eru alment nefndir liinir
fullkomnari barnaskólar, þar sem kendar eru fleiri
fræðigreinir enn þær sem lögboðnar eru. t>eir, sem
ritað liafa um alþýðumentun, hafa hugsað sór ung-
lingaskóla sem milliliðu milli barnaskóla og alþýðu-
skóla (gagnfræðaskóla), og fylgjum vér því liinni
sömu röð. Enn vér ætlum að slík sundrgreining sé
óþörf, enda mundi landið eigi geta staðið straum af
skólamergðinni, og mentaleið alþýðu teygðist að óþörfu,
ef börnin gengi fyrst í barnaskóla og síðan í ung-
lingaskóla áðr enn gengið er á alþýðuskóla, bún-
aðarskóla eða kvennaskóla. Vér ætlum, að ekki sé
um aðra unglingaskóla að tala enn barnaskólana, og
að í öllum barnaskólum ætti að kenna ágrip þeirra
fræðigreina, sem nú eru kendar í liinum betri ung-
lingaskólum, svo sem mannkynssögu ágrip, landssögu
ágrip, landafræði, náttúrusögu ágrip og eitthvað í
dönsku eða ensku o. s. írv. eftir föngum,1 auk hins
Iögboðna náms í kristnum fræðum, skrift og reikn-
ingi. Oss virðist heldr eigi skylt að styrkja barna-
skóla með landsfé, ef ekki er kent í þeim anriað enn
liið lögboðna nám; vér teljum ekki, þótt einstöku
barni sé kent eitthvað meira sem aukanámsgrein. —
Unglingaskólinn verðr þá eiginlega 2. eða öllu heldr
3. bekkr í hverjum barnaskóla. Það stendr að mestu
leyti á sama, livoru nafninu er haldið barnaskóli eða
unglingaskóli; þó viljum vér heldr nefna barnaskóla,
og höldum að engum unglingi, sem í slíkan skóla
gengr, þurfi að þykja minkun að því nafni, þótt full-
þroska sé orðinn að líkamsvexti.
Alþýðuskólar. Langt er síðan fyrst var hafið
máls á því í blöðunum, að nauðsyn ra'ki til að stofna
hér á landi alþýðuskóla í líking við slíka skóla i öðr-
um löndum, þótt sú hljómfagra bjalla hafi verið lát-
in klingja, að íslenzk alþýða væri betr mentuð
1) Eina grein ætti alment að kenna í barnaskðlura eða nng-
lingaskðlum, sem nú er algerlega vanrækt. Það er yfirlit yfir
stjórnarskipun og helztu landslög. Fommenn kendu sonumsín-
um lög á þjóðstjómartímanum, og fyrir þá venju hélzt, hér í
landi almenn lagaþekking lengi fram eftir öldunnm, þar til út-
lend lög tóku að tíðkast og öll löggjöf fór á rimrulreið, svo að
lagamennirnir sjálfir vissu hvorki upp né niðr.