Heimdallur - 01.03.1884, Side 9

41
kallmannsins. IJau urðu frá sjer numin, eins og
J jafnan verður, þegar tvær sálir skilja innilega hvor
j aðra, og sú tilfinning margfaldaðist af því, að þau
\ fengu snögglega ákafa ást hvort á öðru.
fegar litið er á þetta samband þeirra frá sög-
/ unnar sjórnarmiði, ber fyrst og inest á því, livo
) mjög það ber einkenni tíðarandans. Rómantíkin
í var sezt að völdum í Frakklandi og hugir manna
; voru drukknir af nokkurskonar hugmynda ofsa, sem
j var mjög líkur skrípakæti þeirri, sem opt greip
; menn á endurreisnar-tímabilinu. Listamannanna
) fyrsta skylda er jafan sú, að brjóta gamla fjötra
j innan vebanda listar sinar. En þeir hafa á öllum
í tímum auk þess fundið hjá sjer freistingu til, að
s storka gömlum siðvenjum einnig í fjelagslífinu. Og
; unga skáidakynið, sem reis upp eptir 1830, ijet
; barnalegar og einfaldlegar í þessu stríði við allt
; hversdagslegt, enn nokkurn tíma hafði verið látið
; eða hefur verið látið í Frakklandi seinustu aldirnar.
j í öllum listamönnum leynist eðli barna og umhleyp-
? ingstrúða; listamennirnir þá ljetu hvorutveggja
; þessu lausan tauminn. þ>að er einkennilegt, að hið
) fyrsta, sem þessi tvö óskabörn náttúrunnar fundu
; sjer til skemmtunar, þegar fyrsta, brennheita ástar-
; víman Ijetþau ná andanum, það var það, að klæð-
/ ast dularbúningi livort fyrir öðru, og leika í dular-
J klæðum á kunningja sína. þ>egar þau fyrsta sinn
; buðu til kveldverðar Páli de Musset, hitti hann þau
; þannig, að Alfred var dubbaður eins og marquis
frá öldinni sem leið, með hveitistalla í hárinu, og
; George Sand í leikmeyjarskarti með hvalskíð í pils-
l inu. þegar George Sand hjelt fyrstu miðdegisveizl-
| una, eptir að hún kynntist Musset, gekk hann um
beina við borðið, klæddur eins og normannisk
; vinnukona, og þekkti enginn hann, og til þess
; að heiðursgesturinn, Lerminier heimspekiskennari
; fengi virðulegan sessunaut, bauð hún Debureau
> nokkrum, ágætum skrípileikara og fimleiksmanni,
; sem enginn gestanna hafði sjeð nema á leiksviðinu,
; og sagði hún hann væri mikilsmetinn þingskörungur
úr neðri málstofunni á Englandi, og væri kominn
; til Parísar með leyniboðskap frá Austurríki. Til
; þess að þeir báðir, hann og Lerminier, gætu sýnt
; þekkingju sína, var farið að tala um pólitík. En
; jafnvel þótt nefnd væru nöfn heltzu enskra stjórn-
I vitringa, Eohert Peel, Stanley lávarður o. s. frv.
; þagði útlendi sendiherrann eins og steinn, eða
l svaraði að eins einsatkvæðisorðum. Loks varð ein-
hverjum að orði: «jafnvægið í Evrópun. Englond- |
ingurinn bað um orðið. «Viljið þið vita,» sagði hann, j
«hvernig jeg skoða jafnvægið í Evrópu, eptir því j
sem nú stendur á í Englandi og á meginlandinu. \
Lítið á» Og með það fleygði sendiherrann disknum
sínum í lopt upp, svo að hann snerist oins og snar-
kringla, greip hann með mestu snilld á knífsoddinn,
og ljet hann snúast þar í sífellu, án þess að missa ;
jafnvægið. Menn geta gjört sjer í hugarlund,
hvernig datt ofan yfir hina gestina. Kastar ekki j
þetta litla smáatvik sjerstökum, óvanalegum æsku-
blæ og sakleysissvip yfir samband þoirra Mussot’s og j
George Sands? þ>aö slær yfir það bjarma frá augna- ;
blikslífi endurreisnartímabilsins, og menn finna vel, ;
að þetta er í Frakklandi, rómantisku eins og það
'var um 1830. j
Hin innilega kynning þeirra Alfreds de Musset j
og George Sands hefur líka hversdagslega og ljóta ;
hlið, sem nóg er búið að nota sjer, og sem jeg ætla ;
mjer ekki að dvelja við: Öllum er kunnugt, að
þau ferðuðust saman til Ítalíu, hann kvaldi hana ;
með því að verahræddur um hana, hún hann, með ;
því að hafa jafnan auga á högum lians og gjörðum; ;
því var hann óvanur. I>au nutu lítillar gæfu saman, <
liann lagðist veikur, og hún sveik liann á meðan.
Dapur og sorgbitinn kom hann einn hoim aptur,
En ennþá er óskoðuð ein hliðin á sambandi þeirra
og hún er bæði fróðlegri og skemmtilegri. |>að er j
þýðing þess í tilliti til skáldskaparins og sálarfræð-
innar. í bókmenntasögunni liefur opt komið fyrir,
að afbragðsmenn og ágætiskonur hafi tckið saman,
en það sem í þeirra sambandi er nýtt og óvanalegt,
er þetta:
Stórskáld úr æðsta flokki, sem þegar er kominn i
nokkurn spöl fram í skáldforil sinn, og þó er enn
kornungur — og skáldkona með svo mikilli og full- ;
kominni andagipt, að engin kona, er veraldarsagan j
segir frá, hefur haft svo auðugan, skapandi krapt,
liafa áhrif hvort á annað í áköfum ástum.
Sálarfræði vor er svo stutt á veg komin enn, j
að naumast er auðið að rannsaka muninn á ímynd- j
unarafli kalls og konu, og því síður vita menn,
hvaða áhrif þau öfl hafa hvort á annað. Skáld- ;
andi kallmanns og kvennmans, hvor um sig kominn
á hæðsta stig fegurðar, mætast þarna í fyrsta
sinn í hinum nýja, menntaða heimi. Menn
höfðu aldrei fyr haft tækifæri til að gefa slíku
gætur eftir svo stórum mælikvarða. pað er sem \