Heimskringla - 01.09.1887, Page 1

L . ai
Winnipegf, Man. 1. Septeraber, 1887.
tvx*.
ALMENNAE FRJETTIR,
f f ••
Fra L'tlondum.
ENGLAND. Það var fjöl-
mennt í pinghúsi Breta íi fiintud.-
kvöldið var, f>ví daginn áður aug-
lýsti Gladstone að hann ætlaði pá
að stinga upp á að J^and League
íra væri undanpegin pvingunarlög-
unum. t>egar hann auglýsti petta
vissu allir að karl mundi flýtja ræðu.
Varð pví eptirsókn eptir aðgöngu-
miðum dæmalaus allan fimtudaginn,
enda var hvert ferhyrningsfet á pöll
unum upptekið löngu átiur en ping
tími nálgaðist, og pjettur mann-
garður á fletinum frammi fyrir hús-
unum. Af stórlöxunum kom Glad-
stone fyrstur að pingsalnum og var
fagnaðarópið, er mætti honum, end-
urtekið upp aptur og aptur, meðan
hann gekk inn. Rjett á eptir komu
peir, nærri jafnsnemma, Salisiniry
og Churchill, og var peim fagnað
með drunum og óhljóðuro, er hjelzt
par til peir voru komnir í sæti sín.
Gladstone talaði djarflega mn liið
írska mál, og hlífði stjórninni ekki
hið minnsta. Dað sem hann eink-
um lagði áher/.lu á, var, að pað
hefði verið ástæðulaust og ranglátt
að auglýsa J,an<l League íra skað-
legt fjelag, og kvað pað ganga
næst pvf, að segja íruin stríð á
bendur.—Balfour, ráðherra írlands,
talaði skarpast gegn Gladstone og
leitaðist við að sanna sögu stjórn-
arinnar. Margir fleiri töluðu i mál-
inu, og entist peim ekki kveldið,
svo umræðunum var frestað til föstu-
dagskvelds. Atkv. fjellu svo: að
Salistmry h»fði 78 fleiri meðinæl-
endur en Gladstone. Þannig hafa
pá fylgjendur Salisbury fækkað um
32 síðan ping var sett í haust sem
leið. Meðal peirra, er greiddu at-
kvæði með Salisbury í pessu máli,
voru Churchill, John Bright, T. W.
Russell (er pó gekk úr skaptinu
um daginn) og meirihluti Harting-
tons áhangenda. Chamberlain fylgdi
G ladstone.
t>að er mælt að forstöðumenn
Lwnd Xea<7M«-fjelagsins flytji aðal-
skrifstofur sfnar og allt sitt skjala-
aafn til Ixindon, pví par, eða hvar
#em er á Englandi eða Skotlandi,
er ekkert hægt atS hafa á móti fje-
laginu eða gerðum pess.
BÚLGARÍA. Þar sfcendur alt
r*ð sama. Ferdinand prinz situr
®*in á veldisstólnum, en ekkert stór-
Y°ldanna hefur enn viðurkennt hann
stjórnara. ítalir hafa komist
n»st pvf. t>eir nefnil. sendu hon-
*m ®volátandi skeyti, að hann heföi
eptir öllum lfkuin verið rjettkjörinn
e*i hann hefði brotið á móti Berlín-
arsamninguum, pegar hann fór til
Búlgaríu og settist par að völdum,
án sampykkis stórveldanna. Tyrk-
ir hafa sent honum brjef og sagt
að hann hafi breytt, ólöglega og eigi
alls ekkert með að sitja á veldis-
stólnum, en par eð peir ekki segja
honum neitt um tilvonandi afleitf-
ingar, ef hann haldi áfrarn, pá situr
hann kyr fyrst um sinn. Hann bað
Rússa um leyfi til að inega heim-
*ækja keisarann, en fjekk afsögn
‘’gpað með, að hann gæti með engu
“*óti rjettlætt petta tiltæki sitt.
ITússar hafa loks komið frain
opinberlega ogsagt, hvað peir vilja.
Semlu peir Tyrkjum brjef um dag-
iun, og stungu upp[á að peir í sam-
eining (Rússar og Tyrkir) skipti
með sjer Búlgaríu og Eystri Rúme-
líu, eða að öðrum kosti ljetu rfkið
halda sjer, en stjórnuðu pvf sam-
eiginlega. En til stórveldanna hafa
Rússar sent brjef, og í pVf látið í
ljósi vilja sinn til að senda meiin
til Búlgaríu, er sameiginlega, með
týrkneskum sendimönnum, stofni til
nýrra kosninga. Á pví kjörpingi
á almenningur að kjósa inenn, er
aptur ínyndi kjörpingið, er kýs
stjórnara. Og pessa uppástungu
hafa Þjóðverjar sampykkt; pykjast
peir ekki geta annað, pví Rússar
kváðu vera reiðubúnir til að sýna
svo berlega, að Austurríkismör.num,
Englendingum, Þjóðverjum og ítöl-
um beri aldreisamaii, ogpess vegna
ómögulegt að segja, hvort peir ætli
eða ætli ekki að framfylgja Berlín-
arsamningunum í Búlgarfumálinu.
BELGÍA. Yfirhershöfðingi Bel-
gíumanna hefur sagt af sjer og Leo-
pold konungur liefur tekið afsögn-
ina gilda og góða. Þetta orsakað-
ist af óvild og prætum milli kon-
ungs og pjóðar út af hermálum.
Konungur heimtar aukið lið og end
urbættan útbúnað, en pjóðin vill
ekki. Hugmynd konungs er, að
auka herliðið svo að hatin geti sýnt
öfluga mótspyrnu, ef nágranna pjóð-
irnar veita honum árásir. Þjóðin
getur ekki sjeð að herafli fáist svo
roikill, hvernig sein að er farið, að
pjóðin geti varið sig, og að lier-
aukinn pess vegna auki útgjöld, en
geri ekkert gagn.
INDLAND. Dufferin jarl hef
ur sent áskorun til Bretastjórnar um
meiri völd en hann hefur, til að yf-
irstíga og eyðileggja leyndarfjelög.
Það er einkum eitt fjelag, the Ku--
kae, sem hann óttast. Það inynd-
aðist fyrir eitthvað 35-40 árum sfð-
an og var pá eiginlega trúarfjelag.
En smám s&man fór pað að gefa
sig við pólitfskum málum; vildi
endurreisa veldi einhvers yfibugaðs
stjórnanda ættbálks. Var fjelaginu
pá sundrað, ogforgöngu menn pess
búsettir yfir í brezku Bunnah. Sfð-
an hefur fjelagið hætt að vera til
sem trúarfjelag og aldrei verið get-
ið um pað opinberlega. En nú fyr
ir nokkrum tima hefur Dufferin kom
ist að pví, að pað er enn til sem
leynifjelag, og pað fjölmennt og
aflmikið.
AFGHANISTAN. Emírinn hef-
ur nýlega unnið frægan sigur yfir
uppreistarmönnunum og aS sögn
sundrað öllum peirra flokkadrætti.
Eigi að siður gengur allt á trjefót-
um hjá honum. H&nn eykur liðs-
afla sinn daglega, og hefur fundið
pau ráð til pess, að hver, sein ekki
gengur í herpjónustu, verður að
gjalda vissa fjárupphæð í fjehirzlu
ríkisins. Með pessu raóti eykur
hann herinn stórum, en gætir pess
ekki að fjöldinn af pessum nýju
mönnum eru hans grimmustu fjend-
ur uin leið, par peir eru með ofbeldi
hrifnir f herpjónustu. Emírinn hefur
rjett nýlega látið hálshöggva 3 liðs-
foringja í Herat fyrir að hafa átt
brjefaskipti við gamla Yakoub
Khan.
ÁSTRALlA. Stjórnin par hef-
ur heitið verðlaun.im. hverjum skip-
stjóra, sera komist suður fyrir 70.
st. suður br. Hún vill með pessu
leiða athygli að nauðsyn, sem henni
pykir vera, að kanna suðurhöfin.
Tvö skip leggja út í miðjuni októ-
ber í haust.
r r
F r a Aniprikn.
Bandaríkin.
Washingtonstjórnin hefur feng-
ið skýrteini fyrir pví frá Canada-
stjórn, að friðarsatnningar sje full-
gerðir rnilli lndfánanna, er búa ná-
lægt. hver öðrum vestur undir
Klettafjöllunum í Montana og Al-
berta. Umsjónarinenn Indfána
Canadumegin llnunnar ásamt varð-
mannaforingjanum tók ineð sjer 0
Indfána höfðingja og fór með pá yfir
til Montana, að herstöðvum Banda-
ríkjastjórnar. Var par settur fund-
ur og nokkrum lndíánahöfðingjum
stefnt pangað. Friðarsamningamir
voru samdir og staðfestu lndfána-
höfðingjar beggja ilokkanna pá, en
samningarnir voru í pá átt, að engin
manngjöld voru heiintuð og ekkert
minnst á hina föllnu, en kvikfjenaði,
er hvor flokkurinn hafði stolið frá
öðrum, var öllum skilað. í samn-
ingnum binda báðir inálspartar sig
til að halda sjer frá ráiium og vfgum
framvegis; en til óákveðins tíma.
Samkvæmt lögunum innleysir
Bandarikjastjórn ekki hinn alræmda
Trade dollar sinn með fullu verði
lengur en par til á laugardaginn
kemur (3. p. m.). Þeir sem pá
kunna að eiga eitthvað eptir af
peim peningum fá ekki meira fyrir
dollarinn en 70-80 cents. Upp til
24. f. m. liafði stjórnin innleyst
^7,4(X),000, pó hún í fyrstu gerði
ekki ráð fyrir að ineira væri til af
pessum peningi en 7,036,732. Það
sem komið er inn fram yfir pessa
upphæð hefur komið mestmegnis
frá Austurlöndum, einkum Kfna og
Japan.
Innan skainms verður tekið til
verka við að byggja fljótandi virki
sainkvæmt pingsályktunum í vor er
leið. Þingið veitti 1 miljón doll.
til pess að byrja ineð og ákvað að
verkið, auk hergagna skyldi ekki
kosta meira en 2 milj. doll. Ekkert
hefur enn verið gert f pessu p'angað
til núna um daginn að sjóflotastjór-
inn til nefndi menn í nefnd, er á að
koma saman f Washington ekki
seinna en 5. p. m. til að ræða um
petta mál, skoða uppdrætti yfir liið
fyrirhugaða virki og gera áætlun um
kostnaðinn.—Tvö ný herskip eru nú
albúin og verða reynd pessa dagana.
Var byrjað á peim fyrir rúmu ári
síðan; pau heita Chicago og Boxlo/i.
Hjátrúarfullir repúblíkanar telja
Blaine gamla vísan sigur við forseta
kosningarnar að hausti, af pví re-
públfkarnir í Pennsylvania hafa kos-
ið hann fyrir sinn merkis mann í
hönd farandi sókn. Ástæðan fyrir
pessari trú er, að Pennsylvania-menn
hafa til pessa reynst öflugir inenn og
samtaka við að koma sfnu máli fram,
og síðan 1824 hafa peir ekki greitt
atkv. við forsetakosningar til ónýtis
nema einusinni; endrarnær hefur
peirra leiðtogi æfinlega unnið sigur.
í Minneapolis eiga sjer stað
allmiklar æsingar út af tilraununi
St. P. M, & M. járnbrautarfjelags-
ins með að kreppa að hveitmylnufje-
lögunum í borginni og um leið
hepta framfarir hennar, en í pess
stað gera allt mögulegt til að byggja
uppDuluth; að pessu vinnur North-
ern Pacific fjel. lika. Þetta varð
augljóst í síðastl. viku pegar koin
út ný gjahlskrá fyrir hveitiflutning
frá ýmsum stöðum í Minnesota og
Dakota til Minneapolis, St. Paul og
Duluth. Flutningsgjaldið er frá
flestuin stöðum alveg pað sama til
Duluth og Minneapolis pó Duluth
sje yfir 100 mílum austar. Og
par sem Duluth er bæði pessum
mílum austar og paðan ódýr flutn-
ingur, allur eptir vötnum og skurð-
um, hvort heldur er tii New York
eða Montreal, pá er hveitiprísinn
par að meðaltali 2—3 cents hærri,
heldur en í Minneapolis. Bændurfá
pvf 5—6 cents meira nú fyrir hvert
bush. sem fer til Duluth heldur en
pað sem fer til Minneapolis, par eð
flutningsgjaldið hefur verið lækkað.
Má nærri geta hvernig Minneapolis-
mönnum líkar pað, par pað meinar
að svipta pá meginhluta hveitiverzl-
unarinnar, ef peir ekki geta afstýrt
pessum ásetningi fjelaganna.
Það er ineining manna að eitt-
hvað sje gruggugt við stjórn Central
Pacific brautarinnar. Járnbrautar-
nefnd stjórnarinnar hefur verið að
preyta við að yfirheyra stjórnemlur
hennar nú um langan tíma, en geng-
ur ekki greitt. Forseti fjelagsins,
Mr. Stanford, hinn auðugasti maður
í California, neitar jafnt og stöð-
ugt að svara nokkrum spurningum
nema peim einföldustu. Þetta
brautar fjelag skuldar stjórninni
130 miljónir og ekki útlit fyrir að
neitt af pví fje verði endurgoldið og
til lítils að lögsækja pað par veð-
brjefin eru ekki rjett vel útbúin.
Kyrrahafs póst-gufuskipafjelag-
ið í San Franciseo hefur samið við
skipasmfðisfjelag á Englandi um
kaup á 4—5 hraðskreiðum gufuskip-
um til að keppa við CanadaKyrrahafs
Oriental-lfnuna með fólks og vöru
flutningfrá austurlöndum. Fjelagið
hefur og samið við Northern Pacific
brautarfjel. um flutning á fólki og
varningi austur yfir landið. En par
eð brautin liggur ekki til San
Francisco verður að ttytja vörurnar
paðau með strandskipafjelaginu norð-
ur til Portland í Oregon eða annara
staða par í grenndinni.
Hveitiverzlun var opnuð á ný í
San Francisco á mánudaginn var,
eptir 18 ilaga algert uppihald, er
orsakaðist af hinu stóra hruni í peirri
verzlaní fyrra mán. Markaðsstjórn-
in hefur samið ný lög og nýjar regl-
ur áhrærandi hveitiverzlan og vill
með peim fyrirbyggja að annað eins
hrun komi fyrir aptur. Eptir nýju
reglunum má enginn eiga við pær
verzlanir, er hrundu um daginn,
til pess að halda áfram samningum,
er pá voru gerðir, lieldur verður að
gera nýja frá rótum.
Innan viku kemurút í New York
verkamanua-blað, The Standard,
á hverjum degiog verður Dr. Mc-
Glynn, hinn útskúfaði kapólski prest-
ur, ritstjórinn. petta blað hefur til
pessa verið viku blað og kostað af
Ilenry George. Mánuði eða svo
sfðar kemnr par út annað verka-
manna dagblað undir stjórn peirra
fjelaga Georges og McGlynns auk
annara fleiri. Sjálfir hafa peir ekki
fje til að koma upp dagblöðunum,
en peim hefur heppnast að ná auð-
mönnum á sitt band, er sjá par
gróðaveg, par sem búizt er við
að kaupendur verkamanna blaða
verði beldur fleiri en færri, en kaup-
endur aimaxa blátt áfrain frjettablaða.
í New Ulm, porpi í suðvestur
Minnesota, var haldin hátfð inikil í
vikunni sem leið í minningu pess að
pá voru liðin 25 ár frá pví porpsbúar
unnu sigur yfir Indíánum, f Indíána-
stríðinu mikla í Minnesota, er stóð
yfir frá pvf I júlí og pangað til i
september mán.lokin 1862. Þann
sigur unnu porpsbúar einungis með
pvi að brenna öll húsin í útjöðrum
porpsins, búa svo um sig f hinum
pjettbyggða hluta pess og verjast
paðan árás Indiána er komu úrölluin
áttum, en sem ekki höfðu neitt
fylgsni pegar húsin voru brunnin og
treystust pvf ekki yfir brunaflákann
par eð riflar landneina iniðuðu á pá
hvar sem komið var að húsapyrping-
unni.—Auk peirra, er fjellu f striði
við Indfána í pessari uppreist drápu
peir 1,000 hvfta menn, hertóku um
200, flest ungar stúlkur, ráku frá
húsum og heimilum um 30,0(X) land-
nema, og eyðilögðu eignir peirra að
meir ogminnaleyti; nam eignatjónið
$2j^—*3 iniljón.
Hrísgrjóna uppskeran f Suður-
Carolina er að heita má engin f sum-
ar, enda er búið að senda út, áskor-
anir um gjafir lianda svertingja fjöl-
skyldum á stóru svæði, sem ekkert
hafa af atS lifa og fá enga vinnu fyrr
en uin nýár í vetur.
Henry George býr sig nú kapp-
samlega undir kosningarnar til rfkis-
stjórnar í New York í haust. Er
nú búin að mynda fjelag, er hann
kallar liið sameinaða >erkainannafje-
lag, og sein á að koma honum og
lians fylgifiskum í veldisstólinn.
Hinn 10. f. m. hafði fjelagið fund
í Syracuse N. Y. til að tiltaka menn
f hið fvrirhugaða stjórnarráð, og
sem nærri má geta var George kos-
inn til æðsta einbættisins eða rjett-
ara sagt kosinn til að sækja um pað.
Á fundinum var sampykkt að senda
út ávarp til allra, er ynnu hag
verkamannsins og vildu sjá hann
frjálsan, að kjósa pá, er tilnefndir
voru á fundinum. Stefna pessarar
fyrirhuguðu stjóniar var gerð aug-
ljós & fundinum. Er par ekki gert
ráð fyrir að afnema prívat eign á
landi, en aðalstefnan er, að leggja
allan skatt á land einungis og jafna
honuin niður eptir víðáttu pess, en
ekki virðingarverði, er sprettur af
umbótum á landinu.—Þó enginn
búizt við að Henry Georges flokk-
urinn verði yfirsterkari við kosning-
arnar, pá óttast inargir að hann verði
harður í horn að taka, sjerstaklega
pegar litið er til pess hve lítið
George var á eptir peim, sem jafn-
framt horíum sóttu um borgarstjóra
embættið f New York I vetur er
leið.
Professor Spencer F. Baird, um
mörg ár forstöðumaður Smithsonian-
bóka og fornmenjasafnsins mikla í
Washington, ljezt hinn 19. p. m. í
Woods Hall, Massachusetts 64 ára
gamall. Ilann hefur verið viðriðinn
safnið síSan 1855; var aðstoðar for-
stöðumaður pangað til 1878, síðan
aðal forstöðumaður. Hann lagði sig
mjög eptir að stúdera kynpætti dýra
og fugla f Norður-Ameríku.
C a n a d a .
• Hafnabótanefnd Montreal-manna
vill nú að sambandsstjórnin taki við
og fullgeri dýpkun Lawrencefljótsins
á milli Montreal ogQuebec. Fljótið
hefur allt verið dýpkað á pessari
leið svo að skip, er rista 25 fet geta
gengiS eptir pví, og dy'pið á höfninni
f Montreal er um 28—29 fet. En
f einum stað á æðilöngum kafla er
haft par sem skip er rista 25 fet
geta ekki gengið hættulaust pegar
vatnið er lágt f fljótinn, og á peim
kafla berst og leir ofan í álinn jafn-
ótt og hann er dýpkaður. llafna-
bóta nefndin treystir sjer vel til að
vinna verkið til hlýtar og viðlialda
pvf, en álýtur heppilegar að stjórn-
in tæki við pví alveg og borgaði úr
sambandssjóði kostnaðiiin, sem á er
fallinn. En ástæðan er sú, að
stjórnin hefur nú á síðustu 16 17
árum varið uyi 20 inilj. doll. til
skurða grafta og vatns vegabóta f
Ontario og Quebec, til pess flutningur
fengist sem ódýrastur til hafnarinn-
ar við Montreal. Og nú, til að keppa
pví betur við Erie-skurðinn og Hud-
sonfljótið til New York, hefur hún
afnumið að heita má allan toll á
flutningi, sem fereptir pessum skurð-
um til Montreal, og afnemur efalaust
til hlýtar ]>á litlu tolla, sem nú hvíla
á. Ei- ]>ar sem hún hefur ekki ytír-
ráð dýpkun fljótsins sjálfs, pá er
lagður bryggju tollur á hvert skip,
er lendir í Montreal, og sá tollur
hlýtur að leggjast á varninginn er
skipið hefur meðferðis. Þessi tollur
náttúrlega hindrar verzlun nokkuð
og að auki gerir allan varning dýr-
ari. En tæki stjórnin við, pá yrði
hann afnumin að mestu eða alveg og
verzlun ykist stórum, par pessi leið
til sjóar frá Port Arthur, Duluth og
Chicago, er bæði styttri og mikið
greiðari vegna vatnsmagnsins, held-
ur en leiðin til New York eptir Erie-
skurðinum og Hudsonfljóti.
(Pramliald á fjórSu síðu).