Heimskringla - 24.08.1892, Blaðsíða 3
HEIMSKEI2STGLA OG- OLDIIT WHSTIIIPEQ-í 24. AGDST 1892.
,,Góður er hver
genginn‘\
Eftir „ Winhipeijijer11.
Klukkan var að ganga 12 um nóttina,
þegar Eiríkr kafteinu gekk heim til sin
frá vinnu sinni. Hann hafW í þrjá síð-
ustu sólarhringana verið í óða-önnum at!
útbúa og gera við skipið sitt uVonina”,
sem átti að leggja út til fiskjar ásamt
öðrum fleirum skipum, sem líka lágu á
höfninni og vóru nú svo að segja altilbú-
in að leggja út. Eirikr hafði lititi sofið
pessa prjé síðustu sólarhringa, pví að
pað purfti mikið að gera að .Voninni’,
því bæði var hún orðin gömul og nokkuð
löskuð, svo atS pað vur sumra mái, atS
hún vœri ekki oröin sjófær. Eirxk hafði
langað til að geta lagt út jafnsnemma og
hin skipin, sem lágu á höfninni, en pau
ætluðu að leggja út næst'i morgun, og
hann hafði nú líka von um að verða ekki
mikið á eftir peim.
Þeir sem lieffiu sóð Eirík, pegar hann
gekk heim, hefðu getað hugsað, að hann
væri drukkinn, pví hann reikaði, par sem
hann gekk, af óstyrkleik; svefn og preyta
höfðu fengið vald yfir limum hans, en
hann fann ekki til pess, pví að hann var
ánægðryfir verkum simtm; svo gat hann
líka glatt Jórunni konu sína með pví. að
hann mundi ekki verða á eftir hinum,
pvi hún hafði kviðið ógn fyrir pví, að
hann mundi ekki verða jafnsnemma
ferðbúinn og hin skipin.
ÞatS var búið afS loka öllum dyrum á
húsi hans, þegar hann kom heim. Hann
barði nokkrum sinnum, en enginn kom
til dyra. Hann fer pá að herbergis-
glugga konu sinnar og drepr fingrunum
ágluggarúðuna. Þegar hann haftsi endr
tekiðpað nokkrum sinnum, kemrJórunn
fram að glugganum og lýkr upp rúðu
peirri, er var á hjörum, og talar pessum
orðum til hans: „Þú ert þá að slæpast í
landi núna, ómennið pitt, um miðja
nótt! Þú þarft ekki að hugsa að ég fari
að ljúka upp fyrir pér í petta sinn;
berðu pig að drattast aftr um boríS. Þú
verðr varla of fljótt til í fyrra málið”.
Og svo lokaði hún aftr rúðunni.
Eiríkr stóð kyr og hlýddi á orð
konu sinnar án pess að mæla orð; hann
pekti biina svo vel og vissi, a’k pegar hún
var í svona skapi, pá var ekki til neins
að eySa orðum við hana, livaS óréttlátt
sem pað annars var, semliúii fór fram á;
enda var það vani hans að jafnkíta aidrei
við neinn, hver sem í hlut átti. Afl vSsu
hafði þeim aldrei komið svo illa saman,
að orð væri á gert, en Jórunn var kald-
lynd og ráðrik og sambú'S peirra fór ein-
lægt kólnandi. Það síðasta, sem þeim
hafði borið á miili áðr en Eirikr fór að
heiraan, var það, að Jórunn var að brýna
pað fyrir honum, hve slóðalegt pað væri
ef hann skyldi verfSa seinastr til að leggja
hún skyldi ekkert skifta sér af pví; liún
pekti ekkert til sjávarútbúnaðar eða sjó-
fertfa; en hún áleit pað pó skyldu sina
aS eggja hann til sjóferða.
Eiríkr ráfaíii nú frá húsinu og niðr
atS sjónum og niðr á klettana frám við
flæðarmálið. Himininn grúfði svartr og
skýprnnginn yfir hafinu; kaldranalegt
soghljóti paut í haföldunum, er komu
veltandi hver á eftir annari, sí-6rólegar og
suðandi, og allar leituðu pær upp að
landi. Margarhöfðu pærfari'K sömu leið-
inaáðr, enallarhöfðu pær rekið sig á
klettana. Það var nú líka eins og peim
væri farið atS síga í skap við klettana,
pví að alt af virtist sú seinni vilja gefa
peim stærri löðrung en in fyrri. Þær
drógu sig saman í pykkan tiólstr, þyrluð-
ust svo upp og steyptu sér með rjúkandi
ofsa-æði upp að klettanum, en urðu
svo að hníga aflvana á bak aftr; og svo
kyrjuðu þærujip harmasöng ófara sinna.
En klettarnir teygðu sig upp í náttmyrkr-
inu með pjósta-drambi og [hlýddu með
fyrirlitningar-pögn á harmastunur og
markleysuþras laldnanna. Hjá paim var
enga meðaumkuu að tinna, pví að kiettur
er klettur og heflr aldrei neina með-
aumkunartilflnning fyrir harmastunum
peirrasem líða umhverfis hann. í því á
hann sammerkt við kalt og tilflnningar-
laust mannshjarta.
Eiríkr starði út á élgandi hafið; út
á kaldranalega og dimma hafinu hafði
hann lifað einhverjar pær ánægjulegustu
stundir æfi sinnar mitt innan um pær
þrautir og hrakninga, er sjávarvolkið
ávalt heflr í för meö sér. Úti á pessu
hafi hafði oft ofvrSrið dunið um eyru
hans, en aldrei beizkyrði kaldlyndra
vina. Náttúran, þegar hún geysar í
sínu ógnar-æði, er ef til vill bezt fall-
in til að dreifa inum pungu sortaskýj-
um, er safnazt hsfa fyrir á inum and-
lega himni ins mædda manns. Eiríkr
hafði verið svo heppinn að góðir dreng-
ir höfðu ávalt valizt til hans, og inni-
legr félagsskapr ríkti ávalt milli hans
og hásetanna. Honum höf'Ku líka einu
sinni farizt pau orð af munni, að sæla
lífsins væri að miklu leyti koinin undir
því, hverjir samferðamenn mans yrðu
á lífsleiðinni, og að gleði mætti hver-
vetna flnna par sem góðr félagsskapr
ríkti, par sem menn væru samhuga a*
gera liver c'ðrum lífið sem þægllegast,
þrátt fyrir alla erfiðleika, sem að öðru
leyti kynnu að eiga sér sta'K.
Utan af höfninni heyrðist eitthvert
skarkalahljóð, er vakti eftirtekt Eiríks,
og líktist pað pví, að verið væri að
létta akkerum. „Skyldu peir virkilega
vera farnir að létta?“ hugsaM hann.
Hann átti pó ekki von á pví, að það
gæti verið; en honum þótti vissara að
vita pað fyrir víst. Hann gengr því
niðr að bryggju og leysir bát sinn, er
par var fastr, og rær um borfi; en ekki
gat hann or'Si'S var við nein- merki
hann fer pvi niðr í káetu og sefr pnð
sem eftir var nætr.
Klukkan II morgunÍBn eftir gengr
Eirikr til Jórunuar; hún læzt ekki taka
e'tir houuni, eu liorfir stöðugt út um
gluggann, er vissi út að höfninni, og
segir: „Sérðu, hvar hann Sigurðr siglir
þarna út með nesinu ; h mn hugsar
meira um að komast á stað, heldr en
pú. Svona em áhugamennirnir ; þeir
segja til sin“. Eiríkr iét sem liann tæki
ekki eftir orðum Jórunnar, en hvarfl-
atsi aftr út úr húsinu og stanzaði á hús-
tröppunum. Tvöungbörn, piltrog stúlka,
á priðja og fjórfta ári, komu hlaupandi
á eftir honum og kölluðu: „Ætlarðu
að fara aftr, pabbi?“ Hann tekr pau
bætSi I fang sér, prýstir þeim a* brjósti
sér og kyssir þau, lætr pau svo pegjandi
aftr niðr á trcppurnar og gengr niðr
að bryggju.
Sigurðr var kominn dálítið út í fló-
ann, þegar Jórunn sá öll skipin, sem
eftir vóru, sigla út metS nesinu, öll hér
um bil samsíða, og hægiSist henni' pá
mikið fyrir brjóstinu, pví að uú var Ei-
ríkr loksins lagðrút og haftSi ekki orðið
seinni en hinir. Hagstæðr og þægilegr
kaldi pandi út segl þeirra, svo eftir lít-
inn tima vóru öll skipin komin i hvarf.
Vanalegavóru pessi skip ekki lengr úti
í senn en tvær vikur, ef alt fór rnefS
feld a.
ÞafS vóru litSnir 9 dagar frá pví skip-
in lö gðu út, þegar ofsaveðrilS mikla skall
á. Það stóð yfir í sólarhring og menn
póttust ekki muna eftir öðro eins ofsa-
veðri í Jlangan tíma. Það var að allra
dómi álitifS, af! ekkert skip mundi geta
haldið sér við úti á rúmsjó í pví ofsa-
veðri, án pess að leggja ,til drifs, en irS
leggja til drifs í ofsaveðri eru jafnansíð-
ustu úiræði sjómanna. Undir eins og
veðrið lægði, fréttist, að sum af skipun-
um hefðu náð inn á hafnir áðr en veðiið
var fullharðnað, en enginn frétti um
„Vonina”, og var pess getið til, að hún
hefðiorðið að leggjatil drifs.
Það var eina nótt, að Jórunni dreymdi
Eirík; henni þótti hann koma inn til sin í
votum sjóklæfSum, og ganga að rúmi
sínu og loggja ískalda hendina á brjóst
sér, og við pað vaknaði hún og sýndist
heani pá hann ganga frá sér utar eftir
gólfinu og hverfa svo út úr dyrunum.
Það fór hrollr um Jórunni; henni fanst
sér renna ískalt vatn milli skins og hör-
unds, og hún gat ekki sofna* það sem
eftir var [nætr. Morguninn eftir sagði
liún kunningjakonum síöum drauminn
og réðu pær hann á ýmsa vegu. Sumar
sögtSu blátt áfram við hana, a'ÍS Eiríkr
mundi vera drukknaðr og að petta hefði
verið sviprinn hans; en aðrar sögðu, að
pað væri bara fyrir fiskiafla, en á hvorugt
þetta lagði hún trúnuð.
öll skipin vóru nú komin heim aftr,
nemaaVonin”, og enginn vissi neitt um
hana; en alt af hafði Jórunn góða von
um, aðhún mundi koma aftr; hún liugg-
aði sig meti pví, að hana mundi að eins
hafa hrakið, kannske til Færeyja eða pá
eitthvað annað.
Einn morgun, pegar Jórunn er ný-
komin á fætr, kemr sóknarprestrinn til
hennar og segir henni, «ð nú sé orðið
víst um ,Vonina’, að hún hafl farizt, pví
að í gær hafi sjófarendr séí flaka og möstr
af henni suðr af Reykjanesi. Jórunn
prútnatSi i framau og tár komu í augu
henni um leið og hún sagði pessi orð:
„Ó, þetta var mátulegt handamér; ég var
honum alt af öðruvisi en ég átti að vera;
því atS betri eiginmann Jen hann hefir
engin k(>na átt”. Svo lá hún í rúminu í
viku; fáir vóru þeir er komu tjl hennar,
til að mýkja raunir hennar. En tíminn
kom og græddi sárhennar.
Brúkað af millíónum manna 40 ára á markaðnum.
81.00 8100
HEIMSKRINGLA
Obl
OLiDinsr
frá 1. Júlí til ársloka kostar hér í álfu
AD EINS $ 1.00
Jíyir kaupendr, sem borga $1.00 fyrirfram nú um leið og
þeir panta blaðið, fá að auki
OKEYPIS
blaðið frá 1. marz með upphafi sögunnar: „Er petta sonr yðar?“ og
mörgum öðrum skemtilegum sögum. Svo og, ef peir óska, „Hellis-
inannasögu“ og „Sögu af, Nikulási leikara“. Alt fyrir að eins $1.00.
Xú er tíminn til að gerast áskrifandi.
Til Islansis sendr.m vér blaðið, bér fyrirfram borgað, frá
1. Júlí til ársloka fyrir 75 cls., eða frá 1. Marz J>. á. fyrir $1.00.
$1.00 $1.00
SPARID YDR PENINGA
með pví að verzla við GUÐMUMDSON BROS. & HANSGN, Canton
N. Dak. Ver erum bún’.r að fá miklar byrgðir af inndaelu
sumarkjóla-efni, með ágætu verði. Munið eftir að
búð vor er hin stærsta fatasölubúð i Canton.
Eftirleiðis kaupum vér bæði ull og brenni.
CUDMUNDSON BRO’S HANSON,
CANTON - - - - N. DAK«
NEW MEDICAL HALL,
56S MW v street,i;hom A HcWILLIAI.
----Ný Lyf og meðul,----
ILMVÖTN, BURSTAR, SVAMPAR, SÁPUREINNIG
HOMOOPATISK MEÐUL.
Lækna forskriftum er sórstaklegt athygli |gefið<:iJ|rJ
heimsækið oss.
Dominion of Canada.
ibylisjarflir okeypis íyrir miljonir manna
200,000,000 ekra
if hveiti- og beitilandi í Manitoba og Vestur Territónunum í Canada ókeypis fyrlr
landnema. Djupur og frábærlega frjóvsamur jarðvegur, nægli af vatni oe skóri
vfl^r umbúiðnn “alæ8t Íarnbrautum- Afrakslur hveitis af ekrunni 30 bSsh . éf
IHIJÍU frjovsm belti,
í Rauðár-dalmim, Saskatchewan-dalnum, Peace River-dalnum, og umhverfiaHgH-
md sljet lendi, eru feikna miklir flákar af ágætasta akurlandi engi og beid fndi
-hinn viðattumesti fláki í heimi af lítt byggðu landi. 8 8
r
Malm-nama land.
-3fn’ k°Par> salt, steinolía, o. s. frv. Ómældir flákar af kolanámalandi
íldivi«ur pvi tryggður um allan aldur.
r ,
JABNBRAUT FRA RFI TIL H FS.
Canada Kyrrahafs-járnbrautin í sambandi vi« Grand Trunk og Inter-Colonial braut-
irnarmyndaoslitna j«rnbraut frá öllum hafnstöðnm við Átlanzhaf í Canada tiH
Kyrrahafs. Su braut liggur um miðhlut frjómamu beltisins eptir pvi endilöngu ae
lleilnæmt lopt«lag,
L^itslaglð í Manitoba og NorSvesturlandinu er viðurkennt hið heilnæmasta í
ámeríku. Hreinviðr og purrviðn vetur og sumar; veturinn kaldur, en bjartur
ig staðviðrasamur. Aldrei þoka og súld, og aldrei feilibyljir eins og sunnarí landinm
SAJIBAXDSSTJORMX I t’AXAOA
fyrirfamffiuað k“árlmannl yfir 18 ara gömlum og hverjum kvennmanni sem hefur
1(50 ekrur aí landi
éVlgnnkháttÍS' f tHlnir,einu skilmáiar eru, að landnemi búi á landinu og yrki pað.
ISLESZKARHYLEHDUB
ÞeÍrrl1 stærsf eíiVTn tíUð,^'‘í)uf.landÍD” etu nu }*g«r stofnaðar í 6 stoðum.
eY. f'7'4 USÚ-UV/J úggjiuidi 45—80mílur norðnr frá Winnlnee á
ef iLPpTlMrVS'A rrFv'/).4V StUr £& NýJa slaudi>1 8°-35 mílna fjarlæ’gö
a Í 7 ... Y lkNDAN. baSum pessum nfiendum er mikið af á-
Wn“TlaTiiGfúTvr/VVn14evdUrIÍgieljo nœri hÖfl,Bstað fy’klsins en nokkur
Qinna. siliy i LJí-JS x LiíNJjAN er 110 rnilur suðvestnr fr« Wr»rr Tir\rn
f ijJ ^^260 milur í norSvestur frá Wpg„ QVA PPKLl.K-N T-
^EJP^P um 20 m,)ur suSur frá Þingvaiia-nýiendu, og ALBEIiTA- NÝIFN7)A V
um 7° milur norður frá Calgary, en um 900 mílur vestur frá Winnipeg í si
coldu 3 nýlendunum er mikið af óbyggðu, ágætu akur- og beitilandi. S °
um það-karl uppi^singar 1 pe8SU efni geturhver sem viil fengið með því að skiifa
Tlomas Bennett
DOM. GOV'T. IMMIGRATION AGENf,
«^* Baldwinson, (lelenzkur umboðsmaður.)
DOM. GOV'T IMMIQRATION 0FF1CE3.
Winnipeg,---------------Canada.
178 Er þetta sonr yðar?
hann unnið að því, að fá góðum lögum á
komið og ranglát lög úr gildi numin. Hann
gotr sýnt dómurum og þingmönnum fram
á galla þeirra; leitt athygli að umbótum,
sem þörf er á; honum liggja, í stuttu máli,
hundrað vegir opnir til að verja líti sínu
í heiminum til að gera heiminn betri. Hann
getr skilið sitt framfaramark eftir á samtíð
sinni. Hann getr ýtt á vagninn og hjálp-
að til að mjaka honum áfram.
„Eða ef hann kýs læknisfræði, hvaða
verksvið er rýmra, hvar meira fæii, hvaða
tilgangr göfugri, en að lina líðanir þeirra
sem þjást? Að hjálpa þeim með öllum þeim
aðferðum, seun beztar eru kunnar á lians dög-
um, með augað sífest á eftirleit betri að-
ferða, nýjum uppgötvunum; með sí-opið
eyra til að hlera ina fyrstu vonar-rödd fyr-
ir þá meðbræðr og systr hvervetna umhverf-
ia sig, sem fatlaðir eru, bæklaðir, limlestir
eða þjáðir bölvun arfgengis-sjúkdóma 1
,,Sérðu ekki, faðir minn góðr, að meðan
fólk er að tala svo mikið um að prestarn-
ir geri meðbræðrum sínum gott, lifi fyrir
þá og frelsi þá, á meðan er inn góðsami,
ráðvandi, duglegi læknir þegjandi að gera
þetta 1 Ef það er til himnaríki og sálir koma
Er þetta sonr yðar ? 179
þangað sjúkar og limlestar, þá sannlega,
sannlega hlýtr þar að vera Mikill Læknir
fær um að lækna þær—ef liann skapaði þær.
„Það er hér i heimi að þörf er á að
bæta sorgir, böl og þjáningar. Hér er
mannsins æðsta skylda. Mér finst það svo
fjarstætt, að ég get aldrei skilið í því, að
menn, sem sannlega trúa á persónulegan
guð—trúa því, og hræsna það ekki,—skuli
halda að almáttugum guði hafi skjátlað svo,
að hann hafi sett þá í rangan stað. Hann
setti þá í þennan heitn. Mér sýnist það
vera æði ótvíræð bending um, að einmitt
hér 8Ó staðrinn, þar sem á atorku þeirra þarf
að halda. Ef hann ætlaði þá til að skifta
sér af einhverjum öðrum heimi, heldr þú
hann ’nefði þá ekki sett þá niðr einhver-
staðar nær verksviði þeirra ? En það er
svo miklu auðveldara að setja sig í stell-
ingar og mæna eftir einhverri fjarlægri ver-
öld og fjarlægum tíma, heldr en að ganga
hiklaust að því að vinna þau skylduverk,
sem eru hersýnileg, hversdagsleg og leiðin-
leg, vinna þau hér í heimi og það nú
þegar. I stuttu máli, faðir minn, þá virð-
ist mór, að ef maðr er starfsamr og ötull
að iækna mein líkamans, þá stundi hann
182 Er þetta sonr yðar ?
lífsstöðu, sem hlýtr að valda honum sam-
vizkubiti, ef hann kann að breyta skoðun,
og verða ofsókna-efni gegn honum ef hann
gerir skoðanabreyting sína kunna.
„Ef Alhert ætlar ekki að gera hernað
að lífsköllun sinni, þá vil ég ekki ráða hon-
um til að leggja fyrir sig hernaðarnám á
West Point, og ég á hágt með að trúa því,
að Albert uni því til lengdav að hafa hern-
að að atvinnu. En ef hann unir því ekki,
þa verðr hann óráðinn aftr að fimm árum
liðnum, hefir enga þá lífsreynslu fengið er
honum geti til gagnsemdar komið, en eytt
til einskis fimm þroska-árum æfi sinnar.
Er það ekki undarlegt að nálega hver drengr
skuli fyrst fella hug til annararhvorrar af
þessum tveim atvinnugreinum—hermensku
eða guðfræði, þessum tvíburum, sem vér
höfum erft frá vauþekkingu og siðleysi lið-
inna tíma i Þessir tvfburar eru báðir getn-
ir af sömu foreldrum, og það liggr fyrir
þeim að leggjast til hvíldar í sömu gröf.
„Af þessu tvennu þó heldr hermensk-
una; en af þessu tvennu helzt hvorugt.
Það er mitt atkvæði.
„Nú, faðir minn; þetta er orðið langt
bréf, og ekki tóm nó rúm að minnast á
Er þetta sonr yðar? 175
Lögmál guðfræðinnar — opininheíunin — er
einu sinni fyrir alt lokað og innsiglað.
Prestr, sem er ærlegr og hreinskilinn (og
við skulum vona að Alhert verði það, hvað
sem hann tekr fyrir), hlýtr að líta til fram-
liðinna manna orða og sagna eftir ljósi sínu,
innblástri og leiðbeiningu. Síðasta og æðsta
úrskurðarvald rótt-trúaðs prests hiýir að
verða biblían. Hann getr ekki efað og md
ekki efa róttlæti Jehóva, ef hann vill vera
rétt trúaðr prestr. Hann getr ekki efið gæzku
gyðinga guðsins, ef hann vill halda vígslu-
eið sinu. Það sem hann kann að hrylla
við eða honum kann að svíða sárt af kenn-
ingum Nýja Testamentisins—því má hann
ekki kasta fyrir borð. Hann getr ekki tal-
að um kraftaverkin sem andlega ráðvandr
maðr, ef hann vill vera ráðvandr prestr. í
stuttu máli, faðir minn : ef Albert vex
nokkurn tíma upp úr dauðri kreddu liðinna
alda, þá verðr hann annaðhvort að kyrkja
þroska manndóms síns og andlega ráðvendni
sína, eða hann verðr að leggja niðr liemp-
uua—eitt at tvennu. Og hver maðr veit,
hve örðugt það er fyrir prest að leggja
niðr hempuna. Það felr í sér baráttu, þa
að snuast á móti margra ára lífserfiði sfnu