Heimskringla - 17.09.1896, Blaðsíða 1

Heimskringla - 17.09.1896, Blaðsíða 1
X. ÁR. NR. 38. neimskringia. ' '■■■'■ - 1 ■■■■■■■ 1 " — ■ ’ — * WINNIPEG, MAN., 17. SEPTEMBER 1896. FRETTIR. DAGBÓK. FIMTUDAG 10. SEPT. Ofsaveður á austurströnd Ameríku, en mest í Ný Énglandsríkjunum. Var veðrið svo mikið víða í grend við Bost- on, að sjórinn gekk langt á land upp. Sem svar upp á spurningu Hon. H. J. Macdonalds, á sambandsþingi, svar- aði Fielding fjármálastjóri því, að i þessa árs áætlun væri ekkert fé til um- bóta á Rauðá, en að það mályrði athug- að að þessu þingi loknu. Telegram frá Winnipeg til blaðsins “Star” í Montreal segir að samningar þeirra Lauriers og Greenway’s ábrær- andi skólamálið, s<5 áþekkur boði Green- way’s í síðastl. Marsmánuði. Svo þykir mörgum að þjóðfundur íra í Dublin, sem nú er ný-lokið, hafi á engan hátt náð tilgangi sínum. Er sagt að þar hafi ekki mætt einn einasti af Parnells-sinnum og enginn af fylgis- mönnum Tim. Healy’s. Bryan forsetaefni kom heim til sín, í Lincoln, Nebraska, í gær og fögnuðu honum 5000 manns. Um kvöldið flutti hann ræðu fyrir 5000 áheyrendum undir beru lofti. Samdægurs var McKinley forsetaefni fagnað jafn stórmannlega, í Canton í Ohio og flutti hann þar einnig ræðu fyrir fjölda áheyrenda. Keisarahjónin rússnesku komu til Kaupmannahafnar í gær, frá Kili á Þýzkalandi. Bandafélag liandverksmanna á Bretlandeyjum situr á ársþingi sínu í Edinburgh. Meðal annars vill félagið að þingmönnum Breta sé launað fyrir þingstörfin. FÖSTUDAG 11. SEPT. Fellibylur æddi yfir Parísarborg í gær, og olli stórtjóni og mannskaða, þó ekki í eins stórum stýl og samskonar byljir í Mississippi dalnum og vestur Bandaríkjunum. Svo menn viti nú biðu ekki ekki bana nema 5 eða 6 menn, en um 50 meiddust, Eignatjónið aftur á móti er mikið, einkum af völdum fá- dæma rigningar, er fylgdi veðrinu, Jarðskjálpta vart varð í stöku stað í IUinoÍ3 í gærmorgun, en ekki svo að tjón hlytist af. Þær fréttir eru nú útbreiddar að stórveldin séu um það að reka Tyrkja- soldán frá völdum, en setja annanskárri í hans stað. í millitíðinni heldur Abdul Hamid áfram að stjórna eftir vild sinni Og hefir nú meðal annars skipað öllum útlendum mönnum úr ríkinu, sem ekki hafa fasta atvinnu. Þræta er eins yíst og líklega í vænd- um út af Alaska-Canada landamærun- um. Bandaríkjastjórn vill ekki viður- kenna að óreyndu mælingu Canada- manna, sem nýlega var gerð og sem segir 111. hádegislínuna þeim mun vest- ar en áður hafði verið ætlað, að megin- hluti gullnámanna í Alaska lendi Cana- da-megin landamæranna. Námamenn- irnir vilja ekki trúa að þær séu í Canada. Friðþjófur Nansen kom til Kristjaníu i gær á skipi sínu ‘ 'Fram” og var þar þá mikið um dýrðir. Um 70 skip fóru lengst suður á fjörðinn til að mæta norðurfaranum og fylgja honum heim að bryggjunum, þar sem tugir þúsunda manna biðu til að fagna hinum fræga norðurfara. Raffræðingur í Moskva kveðst hafa fundið upp ráð til að fiytja mál manna með telefón mikið lengri leið en áður. Hann hefur talað við menn í 800 mílna fjarlægð og heyrðist hvert orð venju- fremur vel. Hann vill nú fara til Lon- don og reyna að tala yfir Atlantshaf. VEITT HÆSTU VERÐLAUN A HEIMSSÝNINGUNN dr BúHING P0WDIR IÐ BEZT TILBÚNA Óblönduð vínberja Cream of Tartar Jowder. Ekkert álún, ammonia eða Snnur óholl efni. 40 ára *eynslu. LAUGARDAG 12. SEPT. Öldruð kona og 11. ára gamall son- ur honnar voru myrt í New Brunswick í fyrri nótt og eldi síðan slegið í húsið. Átta ára dóttir konunnar hafði fengið áverka mikla á höfuðið og er haldið að hún deyi, þó henni yrði náð lifandi úr eldinum. Konan átti peninga allmikla í húsinu og mun það hafa verið orsökin til morðsins. Á útrennandi sumri hefir útflutn- ingur manna af Bretlandseyjum verið minni en í fyrra, svo nemur 18,000. Samtímis hefir útflutningur til Canada þó aukist svo talsverðu munar. Stjórn Breta hefir sæmt Li Hung Cliang riddara nafnbót og fóstursyni hans báða sömuleiðis. Fengu þeir þess- efnis telogram á leiðinni milli Efra- vatns og Winnipeg 9. þ- m. Bryan forseta-efni hefir breytt ferða áætlun sinni. í stað þess að verða í Duluth og grendinni um næstu helgi, vorður hann í Washington og nágranna- bæjunum, þá á norðurleið úr suður- ríkjunum. Bómullar-uppskera í Egyftalandi er í ár hin mesta er menn muna. Er met- in um 300 milj. dollara virði. Francis J. Child, nafrifrægur kenn- ar við Harvard-háskóla, lézt í gær, 71 árs gamall. Á brezka liandverksmannaþinginu í Edinburgh var i gær samþykt álykt- un þess efnis, að hlutaðeigandi bæjar- stjórnir ættu að eiga allar bryggjur og skipakvíar, með tilheyrandi vöruhús- um og fram og uppskipunar búningi en ekki einstök félög, ein og nú er svo víöa. MÁNUDAG 14. SEPT. Eftir 14 ár hefir nú Pat. J. Tynan foringi morðingjanna er 6. Maí 1882, myrtu Frederick Cavendish lávarð í Dublin, loksins verið fangaður. Var það gert aðfaranótt hins 18. þ. m. í Boulogne á Frakklandi. Til Evrópu hafði hann komið fyrir mánuði síðan og síðan ferðast um Frakland og Italíu. Gokk undir nafninu Goorge Gordon, og enda fleiri falsnöfnum. Hann liafði mikla peninga á sér og skjöl mörg sem honum og fleirum kemur illa að sjái dagsljósið. Japan-stjórn hefir fengið Englands- banka til geymslu $55 milj. í gulli. Á féð að liggja ósnert svo hún geti tekið það þegar henni sýnist. Það er fullyrt að þegar þing Breta kemur saman næst, láti stjórnin bera fram frumvarp til laga, er veiti írum sjálfsforræði í sínum sérstöku málum. En svo er eftir að vita hvort Irum goðj- ast betur að því, en samskonar frum- varpi, sem Gladstone-sinnar fluttu. Almenningur á Englandi og allur fjöldi blaðanna krefjast þeSs nú ótví- ræðlega, að Tyrkjasoldáni séhrundid og helzt að Tyrkjaveldi í Evrópu só látið hverfa úr sögunni. Bandarikja-kjósendur eru nú farnir að veðja um úrslit forseta-kosninganna fyrir alvöru. Einkennilegasta veðmál- ið til þessa er á þá leið, að nái Bryan kosningu á þessi að flytja burtu úr Bandarikjunum, en hinn, ef McKinley kemst að. Báðir mennirnir eiga heima í Milwaukee. Telefón-ujipfinnarinn, Graham Bell, kveðst bráðum vona að geta hagnýtt sólargeisla í staðinn fyrir vír, til að senda telefón-skeyti eftir. ÞRIÐJUDAG, 15. SEPT. Ríkisþingskosningar fóru fram í Maine í gær og unnu repúblíkar. Go- vernors-efni repúblika fékk að sögn yfir 50,000 atkv. umfram gagnsækjanda sinn. Þjóðþingsmennirnir 4 eru allir repúblíkar; í efri deild ríkisþingsins eru eingöngu repúblikar og í neðri deild að eins 5 eða 6 demókratar. Félag í Brasilíu er að vinna meðal fransk-canadiskra manna eystra í þeim tilgangi að fá þá til að flytja til Brasi- líu, og hafa þegar um 1000 manns á- kveðið að fara—leggja af stað í dag. Sambandsstjórnin hefir tekið í streng- inn og vill sýna mönnum fram á, að þeir þoli ekki loftslagið í héraðinu syðra sem þeim er ætlað að setjast að í. Lau- rier sagði í gær að hann hefði beðið klerkalýðinn að rétta umboðsmönnum stjórnarinnar hjálparhönd í þessu efni. Skjöl sem fundust á Tynan hinum irska, er höndlaður var á Frakklandi á sunnudagsnóttina, sýna að til er sam- særi í þeim tilgangi að ráða af dögum bæði Victoriu drottningu og Rússa- keisara. Eftir síðustu fregnum frá Cuba að dæma, eru nú Spánverjar teknir að beita sömu brögðum og Tyrkir í Ar- meniu. Eru nú að sögn farnir að brenna og myrða verjulausa Cubamenn á heimilum þeirra úti á landsbygðinni. Forsetakosningasóknin er farin að harðna. Er svo sagt að aldrei fyrri hafi verið hafðir eins margir almennir fundir, þar sem málskörungar spreita sig á gull- og silfurþrætunni, eins og í þetta skifti. Á laugardagskvöldið var flutti Bryan 3 ræður á 3 fundum í St. Louis fyrir 30—35,000 manns, og á mánudagskvöldið flutti W. B. Cochrane 2 ræður á tveimur stórfundum í Chica- go. Þessu líkar eru sögurnar um hinn óþrotlega mælskustraum í öllum stór- bæjum Bandaríkja á hverjum degi. MIÐVIKUDAG, 16. SEPT. 300 fransk-kanadiskir menn lögðu af stað alfluttir í gær frá Montreal til Brasilíu. Þeir eru gintir með loforði um stöðuga vinnu á sykurræktunar- búgörðunum. Miklu fleiri höfðu skráð sig til fararinnar en með famtökum við að telja um fyrir þeim tókst að kyrr- setja alla nema þessa 300. Það þykir engin von til að þessir menn þoli hit- ann og loftslagið í héraðinu, sem þeir verða fluttir i. Ástandið í Konstantinopel er þann- ig nú, að enda gildir borgarar hinna ýmsu stórvelda eru hræddir um líf sitt. Það er búiet við upphlaupi og almennu blóðbaði nú á hvorri stundu. Nú á hverjum degi er vænt eftir orustu í Súdan. Herflokkar Breta á ferðinni upp með Níl, eru nú bara fáar mílur frá virkjum Dervishonna. Á síðastl. 8 mánuðum hafa Banda- ríkjamenn selt vörur upp á $38 milj. í útlöndum, umfram það sem þeir seldu á sama tíma í fyrra. Samtímis keyptu þeir 64 milj. doll. minna í útlöndum en í fyrra. Gamli Sir McKenzie Bowell er orð- inn ritstj, aftur. Hefir keypt sitt gamla blað, “Intelligencer” í Belleville, Ont. Göfuglyndi er það besta som hver einstaklingur á til í eigu sinni, og göfuglynd þjóð verður mest og frægust f augum allra bestu manna heimsins. En ég er sár hrædd- ur um að margir menn sóu til, sem ekki þekkja þetta sannarloga göfuga,— stór- leik sálarinnar, mannúð og myndarskap, sem er algerlega laus við hégómaskap, eigingirni og ýmsar fleiri óveruhvatir smásálar breyskleikans. Göfuglynd sál er sá rótti arfur frá himnaföðurnum; það er gullþráðurinn, sem má rekja sig eftir alla leið upp til ættföðursins mikla og volduga, sem hefir andstygð á öllu þessu óhreina og smáa. Göfuglyndu sálirnar eru það, sem guð almáttugur segir að séu sínir elskulegu synir og dætur; það er ekki roinni efi á því en hinu, að göfuglyndum mönmyn líður aldrei illa- Það er ekki af því að ég liafi skarpari sjón eða skynsemi meiri en aðrir menn, en leið mín hefir legið svo víða, að mór hefir gefist tækifæri til að athuga ákaflega margt í gegnum líf- ið, og ég skal hjartanlega viðurkenna, að ég hefi fundið fjölda af göfuglyndum sálum, sem glansa eins og stjörnur eða skínandi perlur í gegnum þokubláman og fjarlægðina á farnaveginum, þegar ég lít til baka. Líka hef ég séð dálítið af þessu hörmulega smáa, óhreina og óverulega, sem er líkt og einlægir smá skugga- fleigar innanum sólarheim göfuglyndis- ins. Ég gæti sagt nokkrar ljómandi fallegar sögur af göfuglyndinu, sem ég hef orðið var við, sem best gætu skýrt hvað ég meina með göfuglyndi; en það yrði máske of langt mál. En meðan óg dvaldi í 12 ár með ísfírðingum, þekkti ég sannarlega margan skínandi, ljóm- andi mann, og því ekki örgrant að mér ekki hitni um hjartaræturnar þegar einmitt Isfirðingur rekur sig hroða- lega á smásálarskapinn og durgshátt- inn, að hann dauðmeiðir sig og hljóðar upp af sársauka. Því hann bjóst ekki við að þessi f jandi væri til, af því hann var ísfirðingur. Það er eins, síðan hing- að kom. Eg hefi þekt langt um meira af því stóra en því smáa. Ég hefi fund- ið engilshöndur hjúkra líkama mínum, og göfuglyndið og mannelskan færa frið DRENGURINN ÞINN LIFIR EKKI MÁNUÐ. Það sagði læknirinn við Mr. Gil- man Brown, 34 Mill St., South Gardner Mass. Sonur hans leið af lungnaveikl- un, sem hann fékk upp úr taugaveiki og hann eyddi þrjúhundruð sjötíu og fimm dollars til læknis, sem að lokum gafst upp á honum og sagði: "drengur- inn þinn lifir ekki einn mánuð”. Hann reyndi Dr. Kings New Discovery og fá- einar flöskur komu honum til heilsu, svo hann gat farið að vinna eins og hver annar. Hann _ segist eiga heilsu sína að þakka Dr. Kings New Discove- ry, og segir það meðal hið bezta. sem til er. Flaska til reynslu fæst ókeypis í öllum lyfjabúðum. og líf sálu minni. Og ég segi það alveg satt, að ég hefi yndi af að hugsa um og mér þykir heiður af að geta sagt það um landa mína. Þó reyndar aldrei sé nú neinn heiður að því, að vera í þvi ásig- komulagi að þigga, þá held ég samt að aldrei sé vanheiður að taka á móti göf- uglyndi. Ég er ekki að tala um 25—50 cent eða $1,00, eða “mannsfylli”, sem auðvitað er gott og blessað, en oft gefið með aftur augun og stundum fyrir hé- gómagirni og sjálfhól. Ég er að tala um það stóra, göfuglyndið, — hjartað, sálina. Þegar ég var hjá Gunnari sál. Hall- dórssynií Skálavík, frosta-veturinn ’81, þá segir hann nokkru fyrir páskana: “Nú ætla ég að skera á morgun 20 lömb, kú og hest, svo ég sé vissari að standa dálítið lengur”. Þá segir fjár- maðurinn : “En að þú skulir ekkireka gemlingana hans Ásgeirs af þér; það munar um þá 12”. — “Heldur þú að ég hafi tekið þá undan hnífnum fyrir fáum vikum, til þess að reka þá undir hann aftur?” spurði prestur. “Nei, mig mun- ar ekki alt um þetta, en hann munar nokru að halda þeim”.— “Fallega syng ur í arngeirnum lijá þér núna, Gunnar minn”, sagði ég. “Þetta er það, sem hver maður mundi gere, nema smásálar vesalingar, sem ætti að vera sópað ein- hversstaðar út í horn á heiminum svo þeir væru ekki að þvælast fyrir manni”. Svo eftir fáa daga kom batinn og blíð- viðrið og 2 mjög fallegir hvalfiskar upp um ísinn, rétt fyrir utan túnið. Ég veit að það er ekki nógu nýmóðins að segja að drottinn muni hafa sent göfuglynda manninum þetta í launaskyni, en ég hefi ósköp gaman af að hugsa mér að hann hafi þó sent drengnum sínum þessa sykurmola svo að hann ekki gleymdi að vera góður, alveg eins og við gerum við börnin, þegar þau á einhvern hátt “spjara” sig vel. Þegar listamaðurinn og þjóðhöfð- inginn, séra Halldór á Hofi í Vopna- firði sagði við manninn, sem hann var að hjálpa síðast um björg, eitt ísa vorið: “Nú máttn, drottinn minn, fara að senda okkur skipið, því ég er nú sjálfur i voða og get engum hjálpað lengur”, þá veit ég líka að hann, skaparinn, hvislaði i eyraö á æru-manninum: Þig skal ekki vanta efni til að smíða úr, elsku sotiur minn, því verkin þín skulu prýða listaverkaböllina hjá mór. Skipið kom lika næstu nótt eftir. Göfuglyndið borgaf sig betur en nokkur hlutur annar. Eg held að með réttu mætti kalla það lykil að sannri vellíðun manna bæði innra og ytra, þvi að hafa góða hylli, ást og álit, er meira virði en ég get reiknað til peningaverös Orbyrgð og vesöld hefi ég aldrei getað ,séð taka sér bólfestu hjá göfulyndinu ; þær madömur að eins reka þar inn höf- uðið, en alt er þar of stórbrotið fyrir þeirra litla heila, svo þær fara óðara burt aftur. Það er nefnilöga þess eðlis, að flegja því smáa, en taka það stóra, og stefna þess er dugnaður og menning. og þvi mjög lítið sem það treður um götur húsgangsins, og á ákaflega illt með að lifa á roðum og uggum og getur aldrei uglast áfram í keng eins og Gyð- inga-prangari. Það er teinrétt, með opnú og djörfu augun og hreina og skarpa svipinn. Það er sagt — sem er óneitanlega satt upp á marganmáta—, að vér land- ar hér séum á mikilli framfaraleið. En ef vér smá gleymum eða týnum göfug- lyndinu niður, þá fer að koma ljótur skuggi á þjóð vora hér, og jafnvel þó stöku menn haldi því fram að alt gildi, öll trú ánægja, friður og vsllíðan, sé komið undir þvi, að geta annaðlivort sem heiðursmaður eða hræfugl stendur rétt á sama, komist yfir og klófest þann almáttuga dollar, þá er þetta alveg rangt og ekki heldur algild þjóðarskoð- un. Það er göfuglyndið sem slær al- mættisgeislunum, frægðinni og sóman- um á vorn flokk. Og lítum í sannleika á þjóðina hér, sem er að minni hyggju óefað göfug, stórlát og myndarleg. Og hvernig yrði álitið, sem vér fengjum, ef smásálar harðneskja og ómyndarskap- ur færi að gegnsýra og smitta eða veikja okkar gömlu og góðu, ærlegu, islenzku dygðir ? Það yrði náttúrlega í augum og á tungu þeirra eins og gamli Hjálm- ar kvað um Akrahrepp : “Eru þar flestir aumingjar, en illgjarnir þeir sem betur mega”. Eða hafið þið ekki heyrt söguna af mannfýlunni hérna í bænum, sem helti liálf-soðnum matnum niður frá fátækri konu og barni, til að geta hertekið stóra pottinn og alt sem til var í húsiuu, af því maður hennar stóð í andsvari fyrir (, fatatuskurn, 8 eða flO dollara virði, sem einhver illa artaður dóni hafði svikist um að borga. Væri þetta ekki óneitanlega ljótt og leiðin- legt að fá svona lagað álit og þessu lík- an vitnisburð fyrir vorn mannvænlega flokk og vora myndarlegu framkomu í þessu göfugleikans og menningarinnar landi ? Ég vildi óska fyrir börn ^mín og af- komendur að þeimifylgdi æfinlega göf- ugleiki og myndarskapur.^Það er taug sem tengir saman. Og þess sama vildi ég óska fyrir alla'mina þjóð. LáRus Guðmundsson. Ýmislcgt. NJ.jo-oríai tir. Það er engin nýung að heyrist sögur um að þessi eða hinn hafi séð ógurlega höggorma í sjónum, en það er sjaldnar að fréttist, að nokkur slíkur ormur sé fangaður. Nýlega var þó einn slíkur fangaður á Puget-firði, ekki all- langt frá Tacoma í Washington-ríki. Ormurinn er 17 feta. langur og hefir meðal-manns gildleika. Hann flæktist í sterku neti hjá tveimur fiskimönnum, sem nær dauða en lífi af hræðslu við skrímslið drógu netið á land upp, með orminum i. Þegar á land kom lét hann ófriðlega mjög og beit hann og wolaði “gaffalinn” og rár, sem veiðimennirnir ætluðu að stytta honum stundir með. Með einhverjum ráðum tókst þeim samt að binda hann með traustum böndum, en bundinn eins og hann var slapp hann þó hvað eftir ánnað og skreið með fluga ferð niður sandinn og út í sjóinn á með- an reipið gaf eftir. Húðin er áferðar slétt eins og á höggormi og dökk-blá á lit, með ljósum dílum, en ugga hefir hann ekki ólíka þeim á lúðu. Hausinn er stór og nærrihnöttóttur,með ægilega víðum munni, með stórum og mörgum tönnum. Augun eru stór oa: skær og eru sífelt á hreyfingu. Án þess að hreyfa hausinn athugar hann með ná- kvæmni hreyfíngar manna og alls um- hverfis, sem auðsætt er af því liýernig hann rennir augunum. — Ormurinn var sendur á Smitlisonian-safnið I Washing- ton City. Victovisi (irettiiiiii', Um Victoriu drotningu ritar Sir Edwin Arnold með- al annars á þessa leið, í tímaritinu “For- um”, nú nýlega: “Hið viðkvæma. gull- skýra hjarta, viljinn af járni, hið kon- unglega stál-tempraöa skap, stoltið, föð- urlandsástin, guðrækni Victoriu, hefir verið verndað í smárri en sterkbygðri umgerð, og það hvað hún er lítil vexti, er það sem sórstaklega vekur athygli allra er sjá hana í fyi-sta skifti, einkum nú siðan ellin heldur henni sem oftast í sæti sínu. Það er sagt þegar Albert prinz lá banaleguna, þá var óráð á hon- um annan spréttinn. En á milli óráðs- kastanna snéri liann sór til hennar og sagði með sinni ósegjanlegu blíðu, er hann kysti hana: “Elsku litla konan míri!” Og sföar, þegar hann var í and- arslitrunum, eftir 21 árs ástúðlegustu sambúð, gengu einnig sögur af því, að Victoria drottning hefði í angist sinni beygt sig niður að honum og hvíslað að honum: "Það er konan þin litla !” Og engill dauðans lyfti hendinni af herfangi sínu eitt augnablik og gaf hinum deyj- andi manni tækifæri til að opna sín brestandi augu og brosa framan í litlu konuna síua, drottninguna sína, í sið- asta sinn. En þó hún sé svona lítil, þá geta allir sem heiðraðir hafa verið með því að kynnast henni og eitthvað hafa dvalið í sölum hennar, borið um það, að hún er eins tignarleg persóna og fram- ast má verða, þó framgangsmáti hennar allur og tilburðir beri jafnframt vott um þýðlyndi og gæzku. Rödd hennar hefir og ætíð hjálpað til þessa. Ilún hefir verið svo þægileg og hljömfögur og er það enn. Höndi'n sem heldur veldissprotanum yfir úthöfunum er hin mýksta, er manni getur hlotnast að snerta. Augun sem orðin eru döpur fyrir áreynslu við stjórninál Breta og af alt of marg-ítreknðum tárastraumum, eru hin blíðlegustu, er manni getur hlotnast að sjá”. ('r(K[k('s-i>i;)Ui‘M:ir. Þær pípur eru tíðnefndar í seinni tið í sambandi við X- geisla Röntgens. Eru þær kendar við höfundinn sem fyrstur fann þær upp. Uppfinnari þessara gler-pípna er nafn- kunnur vísindamaður á Englandi, Wil- liam Crookes, fæddur 1832. Meðal ann- ara merkra uppfindinga hans, er síðan hafa verið endui bættar og sem verið er að endurbæta enn, er notkun rafmagns til að draga gull úr grjóti, en sem með öðru móti verður ekki náð. Aulc þess sem liann alla æfi hefir unniðlátlaustað rannsóknum og tilraunum í starfstofu sinni. hefir hann ritað manna mest í vísindaleg títnarit og hefi verið ritstjóri tveggja þeirra á Englandi, “The Che- mical News”, er hann stofnaði 1859, og hins merka vísinda-rits: “Quarterly Journal of Science”. Áður en hann var tvítugur var hann orðinn aðstoðarmað- ur kennara síns í efnafræðis-skólanum og 22 ára gamall tók hann við aðal-um- sjón veðurfræðisstofnunarinnar í Ox- ford. Ijitið lyðvelííi. Það hefirlengíverið talið, segir “Westminster Gazette”, London, að af sjálfstæðum ríkjum sé annaðtveggja Andoira, eða San Marino hin smærstu, sem til eru. En nú er víst orðið að ótalið er það ríkið, sem lang minnst er al!ra þeirra, er menn þekkja. Það er hólmi litill fram af norðvestur- strönd Sardiniu, sem Tavorelo heitir. Hólmi þessi er 3 mílur enskar á lengd og hvergi breiðari en J úr enskri mílu, en samt er þossi liólmi sérstakt lýðveldi. íbúarnir eru 55 talsins, eða voru uú fyr- ir skömmu. Frá 1836 til 1882 réði þar ríki maður að nafni Paolato og hafði að öllu leyti konungsréttindi og völd. En áður en hann dó ráðlagði hann hólm- verjum að stofna þar lýðveldi að sór látnum. Ráðinu var hlýtt, og hebrþar síðan staðið lýðveld nú i nærri 14 ár. — ítalir helga sér hólmann, en hafa aldrei gert tilrau til að skifta sér af íbúunum og eru þeir þvi algerlega óháðir öllum rikjum, þó ekki sé það klárt hvort þeir eru alvaldir eigendur hólmans eða ekki. Hvað var það? í ritgerð um ýmis- legt einkennilegt, sem fyrir sig hafi bor- ið um dagana, segir “Mark Twain” þessa sögu í “Harpers Magazine”, nú nýlega: “Það eru mörg ár síðan að George W. Cable og ég ferðuðumst saman og fluttum fyrirlestra á sama ræðupalli, víðsvegar um landið. Þegar við vorum í Montreal vorum við heiðraðir með gestaboði, til þess við kynntumst sem flestum og til þess sem flestir fengju að heilsa okkur. Þessi athöfn fór fram í stórum, löngum sal. í Windsor Hotelinu. Stóðum við Mr. Cable við þann endann, er fjarstur var aðal-inngangi og sem gestirnir komu inn um. Klukkan var tvö eftir hádegi þegar fólkið byrjaði að koma inn. Gekk það yfir þveran salinn, inn eftir honum til vinstri handar við okkur, heilsaði okkur með handabandi, einn af öðrum, eins og venja er til við slík tækifæri, töluðu fáein orð við okkur og héldu svo áfram göngunni og út með hinni hliðinni á veggnum. Alt í einu, mitt í fjöldanum frammi í salnum, sá ég andlit sem ég þekti og sagði ég við sjálfan mig: “Ja, þarna er þá Mrs. R... Ég var búinn að gleyma að liún er í Canada”. Ég hafði sem sé kynst hennj mörgum árum áður, í Carson City í Nevada. Og síðan hafði ég ekki séð hana og fyrri en óg sá hana hafði mér ekki dottið hún í hug. Eg hafði, satt sagt, gleymt að hún var til og það var alis ekkert, mér vitanlega, sem nú frem- ur en endrarnær, gæti vakið minningu um hana í huga minum. En ég þekti hana samt í mannþrönginni, undir eins og ég kom auga á hana. Og ég sá hana svo greinilega, að enda smáræði ein, að því er snerti klæðaburð hennar, festust í huga mínum. Ég varð strax óþolin- móður og óskaði hún vildi flýta sér að koma og heilsa mér. Ég hafði því aug- un á henni öðru livoru og sá hana sein- ast í á að giska 25 feta fjarlægð frá pallinum sem við Cable stóðurn á. Svo hvarf hún sjón minniogleið svo klukku- stund eftir það, að ég hélt hún væri í salnum og mundi þá og þegar koma til heilsa okkur. En það reyndist tálvon. Um kvöldið þegar ég kom inn í salinn, þar sem við ætluðum að halda fyrirlesturinn, sagði einhver við mig, að ég skyldi korna inn í stofu til síðu. — að þar væri vinur minn, sem langaði til að sjá mig, og bætti þessu við: “Þér verð- ur ekki sagt nafn þessa vinar. Þú átt að syna hvað minnisgóður þú ert”. Ég sagði undir eins við sjólfan mig að þar væri sjálfsagt komin Mrs. R.. .. og að mér mundi því ganga slysalítið að þekkja hana. í stofunni sátu á að giska tíu konur og í miðjum hópnum sat Mrs. R..., eins og ég hafði búizt við. Hún var öld- ungis eins og um daginn þegar ég sá hana í salnum í Windsor hótelinu. Ég gekk svo rr.kleiðis til hennar, heilsaði henni með nafni og bætti þessu við : “Ég þekti þig undir eins í dag við gesta- boðið”. Hún leit upp stórum augum,— öld- ungis hissa. “Ég var þar- ekki”, sagði liún. “Ég kom beina leið heiman frá méríQuebec. Það er ekki klukkustund siðan ég kom í bæinn!” Nú varð ég hissa ekki síður en hún hafði áður orðið. “Eg get ekki aö því gert,” sagði ég, “og ég legg drengskap- arorð mitt við að ég segi satt. Ég sá þig i dag og þú varst þá klædd alveg eins og núna. Og áðan, þegar mér var sagt að hér biði mín vinur, sem ég ætti að þekkja tilsagnarlaust, komst þú óð- ara í huga minn, öldungis eins og ég hafði séð þig tilsýndar í dag.” Þetta er sannleikurinn. Hún var ekki i mannfjöldanum í salnufn og hvergi þar nálæg. En samt sá ég hana þar og það svo greinilega sem orðið gat. Eg gæti svarið þess dýran eið, að þetta er satt. En hvernig á svo að skilja þetta? Ég hafði ekki hugsað um hana, — ekki i mörg, mörg ár. En hún, — hún hefir efnlaust verið að hugsa um mig. Var það hugur hennar. sem þannig sveif til mín á vængjum vindanna vfir mílnatug á mílnatug vegar ofan, og sem svo lram loiddi þessa viðfeldnu mynd' af lienni sjálfri fyrir sjón rninni? Það hugsa ég. En þar með er lika lokið sögunni. Fyrr eða siðar hefir mér í vöku aldrei birst önnur mynd eða svipur. Það er máske hugsanlegt að ég liati eins og sofnað eitt augnablik. þar sem ég stóð í salnum, og. að myndin þess vegna hafi veriðdraum- ur. En það er þá samt ekki aðal-atrið- ið. Eða hví skyldi þá konan hafa birtst mér einmitt þá og þarna, en hvorki fvrr eða síðar? Ef ekki hugur hennar, á ferðinni til að finna mig, hvað var þr>ð þá, sem framleiddi mynd hennar?”

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.