Heimskringla - 15.09.1898, Page 1

XII. ÁR
NR 49
1 Fullkomnasta \
I Fataverzlun l
^ í bænum. bædi smásalaogheildsala fe
Alt nýjar vörur. ekki melétnar eða -
^ aii nyjai vuíim. oam
^ uatslitnar af að tiæajast á búðar
á billunum. KomiðMllir ofí sann-
færist, og njótið hinna beztu kjör-
^ kaupa sem nokkru sinni hafa boð-
j ist í þessum bæ. Við höfum allt
sem að fatnaði lítur, stórt og smátt
$
n
*
Munið eftir nýju búðinni.
EA5TERN
CLOTHINQ HOUSE
Wholesai.e & Betail.
^ —570 Main Str.—
^ íf
í< J. tíenser, eigandi. |£
Frjettir.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
Aguinaldo uppreistarforinginn á
Philippine eyjunum hefir tilnefnt þrjá
menn af sínum flokki til þess að fara
til Washington og ræða við forseta Mo-
Kinley viðvíkjandi framtíð Phílippine
eyjanna. Þessir þrír sendiherrar lögðu
af stað frá Hong' Kong í Kína í vik-
unni sem leið.
Hon. Joseph Chamberlain, ný-
lenduráðherra Breta, kom til New York
fyrra miðvikudag. í samtali við frótta
ritara blaðsins New York Tribune lét
hann í ljósi það álit sitt, að heppilegt
mundi fjrrir Bandaríkin að halda Phil-
ippine-eyjunum, og að Englaud mundi
ekki amast. við þrí, Himn áieit ejálf-
sagt fyrir Bandaríkin 'að ná sér góðri
fótfestu 1 austurálfunni, svo að þau
gætu fengið sinn part af verzluninni
við Kína og önnur þar liggjandi ríki.
Mikið lét hann yfir þeim bróðurlegu
tilfinningum, sem hreyfðu sér á Eng-
landi gagnvart Bandamönnum, og það
sagðist hann vita með vissu, að stór-
veldin í Evrópu hræddust ekki neitt
eins mikið eins og samband milli hinna
enskutalandi þjóða.
Tilraun var gerð í vikunni sem
leið til þess að drepa Bússakeisara. á
ferð sinni f gegn um Moscow. Hús
eitt, sem stóð fast við brautina þar sem
keisarinn átti að keyra um, var fylt
með gas, og var svo útnefudur maður
af Nihilistum, sem átti að offra lífi sínu
og kveykja í gasinu. Hlaut þá húsið
að springa og eyðileggja alt sem í nánd
væri. Þetta gekk nú alt vel, en mann-
greyið, sem þetta óhappaverk átti að
vinna, reiknaði ekki rétt út tímann,
sem keisarann mundi bera þar að, og
sprengdi hann hósið f loft upp og drap
Sjálfan sig 25 mínútum áður en keisar-
ann bar þar að. — Einn af yfirmönn-
unum í fylgd keisarans misti þar lífað
ásamt konu sinni, og nokkrir aðrir
biðu bana af, en mesti fjöldi af fólki
særðist.
Töluverður snjór féll á fimtudaginn
var railli Fort William og Bat Portage
i Ontario.
Það lítur út fyrir að JDewey sé far-
inn, að verða hálfórólegur. Hefir hann
nýlega beðið stjórnina að senda sór tvo
bryndreka í viðbót, því rað honum
þykja horfur Jheldur ótryggar.
Uppreistarmenn hafa nú náð tveim
ur seinustu vigum Spánverja á Luzon-
eyunni, sem er stærsta og mesta eyjan
af öllum Philippine-eyjunum, Er því
Luzon nú öll á valdi Aguinaldos, nema
Manila og Cavite, sem Dewey heldur.
Aguinaldo segist ætla að kalla sam
an þing af eyjarbúum 15. þ. m., og
ráða þar hvaða stefnu þeir skuli taka',
Nýlega hefir hann sagt fréttaritara
einum, að liann hafi 37,000 uppreistar-
menn vofnaða með riflum. En auk
þeirra segist hann geta haft 100,000
menn, og er það allmikið lið, því að Phi
lippinamenn þessireru harðsnúnir mjög
og berjast þar stundum konur sem
karlar, og eru þær hinar ótrauðustu til
framgöngu. En svo hata þar karlar og
konur Spánverja, og vildu heldur láta
höggva sig í stykki, eu að ganga á
vald þeirra aftur.
9000 Jhandtekna Spánverja segist
Aguinaldo hafa í valdi sínu, og eru það
alt hermenn, þar á meðal þeir 5090, er
WMNNIPEGr, MANITOBA 15. SEPTEMBER 1898.
- T
herteknir voru í orustunum kring um
Manila. Auk þeirra hefir hann í haldi
aðra Spáuverja, sem ekki voru með
vopnum teknir.
Segir Aguinaldo að uppreistarstjórn-
inni lúti nú 28 fylki þar á eyjunum, og
hafa þau öil kosið fulltrúa til þings
þessa sem halda skal. Hermenn Banda-
ríkja segist Aguinaldo skoða sem bræð
ur sina, og viíl að þessi lýðveldi tvö—
Bandarikin og Philippineeyjal-nar —
geri samband móti hínum sameiginlegu
óvinum þeirra. Spánverjum.
Þegar fregnritinn spurði Aguinal-
do liver mundí verða stjórnarstefna
þeirra, hvort þeir ætluðu sér að verða
algerlega óháðir, þá fór Aguinaldo und
an í flæmingi og vildi ekki svara, en
spurði aftur hvað Bandaríkin ætluðu
að eera.
En er fréttaritarinn gat ekki svar-
að, mælti Aguinaldo: “Við höfum ver-
ið að berjast fyrir frelsi f langan tíma,
og þeir innfæddir menn, sem segjast
vilja una yfirráðum Bandamanna, eru
óhreinskilnir. Þeir gera það eingöngu
til þess að komast að skoðunum þeirra’.
Spánverjar þar á eyjunum eru sem
þeim er ljúfast, einlægt að reyna að
koma Bandamönnum og uppreistar-
mönnum í hár saman, rægja hvora við
aðra sem þeir geta, 'og ljúga að báðum,
hefði þar að likindum verið í óefni kom
ið, ef að Dewey og Merrit væru ekki
eins gætnir menn og þeir eru.
Bandamenn eru nú í óða önn að
búa herinn og skipin út með reyklausu
púðri. Þeir sáu það svo glögt í bar-
daganum við Santiago, að þeir menn
hafa mjög mikla yfirburði yfir mót-
stöðumenn sína, sem hafa reyklaust
púður. Þarna sást ekkeit af .neinni
hættu, fyrr en kúlan þaut um eyru
manna.
Brunnin borgin
New Westminster.
Tvö þúsund manns húsnæðislausir og
hafa ekki skýli yflr höfuð sér. — Þrjár
milliónir dollara farnar þar í eldinn.
New jWestminster er aðalborgin
við Frazerfljótið í fylkinu British
Columbia, og var borg hin fríðasta,
þótt ekki væri hún stór, en nú hefir
haninn rauði galað yfir henni, og af
hinum opinberu byggingum hennar er
ekki ein einasta sem ekki hafi brunnið
upp til kaldra kola,
Einn af mönnum þeim sem þar
voru viðstaddir segir frá því á þessa
leið:
Fyrst tóku menn eftir eldinum í
skipabryggju Brackman og Karr’s á
Front Street, þaðan hljóp hann til C.
P. B. stöðvanna, en fór ekki yfir stræt-
ið fyrri, þá hljóp hann yfir það og tók
húsaröðina hinummegin, svo Columbia-
stræti, þar sem verzlunarbyggingar eru
mestar í bænum. Ein húsaþyrpingin
eftir aðra stóð í björtu báli, og að fáum
mínútum liðnum var öllum hinum
stóru verzlunarbyggingum bæjarins
sópað burtu. Frá Columbiastræti hljóp
eldurinn upp hæðirnar og varð þá meg
inbálið þar sem var ákaflega stór bygg
ing bygð á staurum yfir gili einu ná-
lægt Carnarvanstræti. Þar var eins
og eldurinn þyrlaðist saman i gýg einn
og þaðan spjó hann eyðileggÍDgunni í
allar áttir. Fyrst fór enska dómkyrkj
an, svo baptistakyrkjan, svo Central
methodistakyrkjan og heilmikið af í-
búðarhúsum prívatmanna. Alt stóð
í logandi báli, en íbúarnir þökkuðu
hamingjunni ef að þeir komust ;út á
skyrtum sínum, ;Svo hljóp eldurinn
níður Camoronstræti [og vafði sig utan
um dómhúsið og borgarhöllina. Og
þegar alt var búið, var ekki annað að
sjá en hrunarústir kolsvartar eða grá-
flekkóttar, þar sem áður hafði risið
hver húsaröðin upp af aDnari, ljómandi
af fegurð, þvi að borgin er bygð á hjöll-
um og er [hver upp af öðrum.
Ætlað er að fyrst hafi kviknað í
gömlu strái, en eldlið og eldvólar alt í
mesta ólagi. Manntjón varð furðu lít-
ið, eitthvað 5 eða 6 manns. En vand-
ræðin af fataleysi, matarskorti og hús-
næðisleysi voru tilfinnanleg mjög í
fyrstu ; en það sýndi sig hér sem oftar í
álfu þessari að menn eru skjótir til ráða
og athafna. Fjármálaráðgjafinn frétti
þetta í Victoria um nónbil, en tveim
klukkustundum siðar hafði hann sent
vagnlest til Nanaimo, 75 mílur vegar,
með ábreiður, fatnað, húsgögn og mat-
væli; þar var gufuskip tilbúið að taka
þetta og flutti það svo hratt sem verða
mátti til Vancouver, og þegar þar kom
beið C. P. B. lestin ef.tir sendingunum
og rauk með þær á stað, og kom öllu á
fáeinutn mínútum til aumingja fólksins
allslausa og hungraða, en það tók við
tveim höndum.
Þeit-a skeði á sunnudaginn var.
Austurríska keisara
innan myrt.
Það var voðalegt[atvik sem að hönd-
um bar 10. þ. m. i Genf á Svisslandi. —
Þar var þá stödd Elisabet droitning
Frans Jóseps Austurríkiskeisara. Haf i
farið þangað að skemta sér og fór huld i
höfði, en eins og geugur vissu allir nm
ferðir hennar. Á laugardaginn ætlaði
hún frá gistihöllinni út á gufubát einn
sem var að leggja af stað og lág þar við
bryggju. En þegar hún. á skamt eftir
að bátnum, kemur maður hlaupandi
aftan að hetini og stingur hana með
þrístrendri þjöl í bakið. Drottning
hljóðar við og hnígnr niður, en rís þó á
fætur aftur og getur með hjálp gengið
út á skipið, þar hneig hún niður fyrir
fult og alt og náði ekki meðvitund fram-
ar. Var hún svo borin upp í gistihöll-
ina og þar sálaðist hún skömmu seinna.
Þjölin hafði gengið i gegnum hjartað og
var það mikið að drottning skyldi geta
borið sig eins vel eins og hún gerði.
Maðurinn sem myrti hana var ít-
alskur anarkisti, Luchini að nafni. Atti
hann ekkert sökótt við drottningu, en
hafði svarið að drepa einhvern konung
eða konungborna manneskju. Hafði
hann verið á hælunum á hertoganum af
Orleans, en mist af honum, og þegar
hann vissi að drottning var þar, þá
snéri hann því upp í það að myrða hana
heldur en að snúa heim erindislaus.
Sagt er að þeir hafi verið fleiri i félagi
anarkistar, að myrða konunga og
stjórnendur og ætlað að myrða forseta
Frdkklaiuls og Itauukonung. en þeirra
var gætt svo að þeir komust ekki að
þeim, þvi að á fundi þeim er þeir álykt-
uðu að morðin skyldu fram fara og tóku
til mennina, var lögregluþjónn í dul-
búningi og komst að ráðum þoirra og
aðvaraði viðkomandi stjórnir.
Maðurinn sem myrti drottninguna
náðist þegar og lét hið bezta yfir verki
sinu. Er nú öll Norðurálfa í uppnámi
yfir níðingsverki þessu og er búist við
að hert verði meira að Anarkistum eftir
en áður.
Það er ekki gott að segja hvaða æði
það er sem grípur mennina til að fremja
þessi fólskuverk, en það er líka aðgæt-
andi að mennirnir eru nærri frávita
sumir hverjir. Ástandið í gömlu álf-
unni er víða svo voðalegt, fátæktin og
eymdin er [svo ákaflega mikil; menn
horfa þar á sína nánustu ættmenn, á
konuna, börnin, systur sínar hungrað-
ar og naktar; þeir eru heimilislausir.
horaðir, svangir, fyrir þeim er ekkert
úrræði annað en að fremja glæpi, selja
sig og sína, konur. systur og dætur, en
horfa á hina velta sér í auðæfum og
velgengni. Þeir hejTa hlátur hinna
ríku blandast saman við sultarvein og
angistarstunur ástvina sinna, og við
þetta verða þeir óðir af heift til auð-
valdsins. sem þeir kenna um alla sína
ej*md. Og svo grípa þeir þetta neyðar-
úrræði, að hefna sin, að drepa og
drepa. Ef að þessum mönnum liði vel,
ef að þeir væru ekki æstir af þessu ó-
láni sínu, ef að heimilislíf þeirra væri
friðsamt og ánægt, þá mundi engum
þeirra koma lil hugar að fremja þessi
verk, sem ekki einungis eru þeim held-
ur öllu mannfélaginu til svívirðingar.
“í leysingu.”
Eftir Guðmund Friðjónsson.
III.
Ég veit að E. H. er háður. En
hann er ekki svó háður, að hann
þurfi að slá því föstu, að ég hafi ekki
hugmynd um eftirmæli Bjarna Thor-
arensen eða Eddukvæðin, sem orkt
eru andir lausum háttum. Þessu
veldur að eins löngun hans til þess,
að spyrða mig upp og gera úr mér
þorsk á móti ísu. Hann segir að ég
hafi fyrirdæmt alt sem ekki er orkt
undir föstum hátturn. Hvar og hve-
nær ? herra minn !
Eg hefi að eins sagt, að “háttur og
hljómur verði að fylgjast að” til þess
*ð fullnægja kröfum listarinnar, þeg-
ar orkt er, og aumi kerlingarsvipur-
iun fari þá að koma á braglistina okk-
ar ef þetta verði lagt fyrir óðal, þ. e.
lagt alveg niður. Með þessu er ekki
ait fyrirdæmt, sem ekki er orkt und-
ií föstum háttum.
j Það lítur oft, svo út, scm “lærðu”
iqennirnir þykist haf'a rétt til þess,
að rangfæra fyrir okkur “ólærðu”
niinnunum, það sem við segjum, og
kálla það alt vitleysu og vanþekk-
iifgu, sem ekki er samkvæmt þeirra
skoðun.
<Er þetta yfirmark mentunarinnar?
sRitstjórn ísafoldar þarf þó ekki að
hiéyltja sér uppfyrir allar hæðir þeg-
ar um óskeikulleikann er að ræða, og
ei- ki heldur þarf hún að leggja mig
í ftinplti fyrir það sem ég hefi lagt til
þeirrar deilu, sem háð hefir verið um
slj irnarskrármálið s. 1. missiri. Því
þegar framkoma hennar er athuguð
í því máli, verður það augljóst hverj-
uul manni, að hún mælir eindregið
með því í dag, sem hún taldi fánýtt í
gær og svo aftur hið gagnstæða.
Og af hvcrju kemur þetta ?
Það getur komið af tvennu: ann-
aðhvort því, að ritstjórnin talar móti
betri vitund í eitt skiftið, eða þá að
hún hefir talað mannalega um þau
mál og atriði, sem hún ber ekki fult
skyn á, og er hvort um sig fullíllt af
sjáifkjörnum leiðtogum þjóðarinnar.
Hvaða ástæða er svo til þess að út-
hrópr alþýðumann fyrir það, að hann
flaskar á sama skerinu og leiðtogar
þjóðarinnar ?
IV.
Þá verð ég að lokum að minnast á
úlfaþytinn, sem gerður er að Möðru-
valiaskólanum út af því, að hann
fós'"i “framhleypnina” og “fítons-
ancla flóiisK u'nhaf*. ’ ‘
Eg þykist nú liafa fært rök að því,
að framhleypni, flónska og fleiri ó-
kindur þrífist undir fleiri merkjum
en real-titlinum frá Möðruvöllum.
Eg þvkist hafa drepið á, að þær séu
líka til hjá dilkum og undanvilling-
um háskólans.
Það getur orðið vafamál, hvort ég
hafi gert .Möðruvallaskóla ósæmd
með þeirri grein, sem Einar nefnir,
og gæti ég hrundið þeirri aðdróttun
E. H. með vottorði manns, sem er
honum engu síður bær til að dæma
hlutdrægnislaust í þessu máli. En
þó svo hefði verið—hvað sannaði það?
Dettur t. d. nokkrum heilvita manni
í hug að segja, að þessi og þessi þjóf-
urinn hjóti að vera frá latínuskólan-
um, þó einhver nemandi hans hafi,
ef til vill, verið grunaður um þjófn-
að eða staðinn að honum ?
Ég get ekki séð eða viðurkent, að
Möðruvellingar hafi gert mikinn op-
inberan hávaða hér í landi, þegar
einir 3—þrír menn, af líklega nálægt
200 útskrifaðra nemenda skólans,
eru undan skildir. Jóhannes Þor-
kelsson, ég og .Jón þessi Stefánsson
eru þeir einu sem lítilsháttar hafa
raskað þeirri grafarró, sem hinar
ærugjörnu sveínpurkur vilja með
engu móti að sé rofin.
Þetta er alt og sumt!
Á móti þessum þremur má nefna
aðra þrjá Möðruvellinga, sem eru
víst að góðu kunnir og spektinni
einni saman: Ögmundur Sigurðsson
Bjarni Jónsson og Páll Jónsson, enn-
fremur Hjálmar Sigurðsson og Ilann-
es Biöndal. Sumir þessir menn hafa
verið innundir brekáni ísafoldar og
eru það góð meðmæli og ólýginn,
þegjandi vottur um auðsveipni og
lítillæti.
Þuð er því ástæðulaust að bregða
Möðruvellingum yfirleitt um fram-
hleypni. Þeir eru flestir eftirlætis-
lausir menn, menn, sem vinna alla
vinnu, sem fyrir kemur og hreykja
sér ekki lifandi vitund upp fyrir
gangstíg almennings.
En hinsvegar eru þeir engir kongs-
leppar eð drottningarpeð með negld-
ar “fætur úr marmara köldum.” Þeir
mæna engum vonaraugum til sætra
náðarbrauða og hafa því enga knýj-
andi matar-ástæðu til þess að þegja
um þau mál, sem þeim er ant um að
hreifa, eða rita um mál, sem þeir
vildu helst þegja um.
Þetta er önnur aðal-orsökin til þess
að Möðruvellingar hafa hóað stund-
um nokknð hátt í sætin. Ilin orsök-
in er sú að skólinn er helst notaður
af norðlendingum. En þeir ern ald-
ir upp við harðari veðráttu en aðrir
landsmenn og hafa því ef til vill
sferkari rödd.
Jæja, nú fer ég að hætta. Eg
nenni ekki að rita greinina upp aftur
því ég ætla að E. H. komist nú að
meiiiingunni eins og hún er hér fram-
sett, þótt liún gæti hinsvegar verið
skipalegri. En einu skal ég þó bæta
við: Hann getur þess þf r sem hann
úthrópar alþýðuna, að bændurnir séu
heldur en ekki málandasamir á þing-
inu. Þetta getur satt verið og rétt.
En hann getur þess að engu, að einn
æðsti embættismaðurinn I efri deild
lýsir því stundum yflr, að hanr beri
ekkert skyn á málin, en heldur svo
ræður “uppá” 1—2 arkir um þetta,
sem hann ber ekkert skyn á!— Víða
er pottur brotinn.
Ótal pottbrotin eru slík
og eitt er þarna í Reykjavík.
Klondike-bréf.
DAWSON CITY, 12. ÁG. 1898.
Herra ritstjóri Heimskringlu.
Þar eð marga mun fýsa að frétta
frá þessu oftnefnda gulllar di, þá sendi
ég yður ágrip af ferðasögu minni hing-
að, sem þér megið birta í blaði j-ðar ef
jrður sýnist.
Er þá fyrst til að taka er við lent-
um í Dyea 30. Marz. (Við vorum þrír
landar í félagi, hinir tveir frá Utah).
í Dyea er útgrynni mikið svo lending-
arstaðurinn er hálfa þriðju mílu frá bæn-
um og urðnm við að biða eft.ir flóði og
fjöru til að fá fiutnmg okkar í land.
Djrea var þá alllíflegur bær, en vitan-
lega var allur starfi þar í þarfir ferða-
manna, en þarfir þeirra eru margar.
Þar voru greiðasölnhús margvísleg, frá
lélegum bjrrgjum til ágætra þríloftaðra
bygginga. Þar var fjöldi manna með
hesta, uxa og hunda til að fl.yrja menn
og flutning. Snjór var þá nýtekinn af
táglendi svo vagna varð að brúka upp
að fjallinu sem er 8 mílur á burt „g
kostaði sá flutningur 75c. fj'rir 100 pd.
Næsta dag, 3. Apríl keyptam við flutn-
ing á dóti okkar til “Sheep Camp,” sem
er 3 mílur, og kostaði það 70c. fyrir 100
pd. Þar hefir mj-ndast lítill bær með
fáeinum húskofum, en tjöld voru þar í
hundraðatalí, og menn svo þúsundum
skifti. Þann dag var regn á láglendi en
snjóhríð allmikil til fjalls, enda kom þá
hið hræðilega slys fyrir (snjóflóðið), sem
blöðin munu hafa gefið góða lýsing af.
En ég verð að geta þess, að það var æði
hroðalegtaðlíta hreyfingu þorpsbúanna
þann dag. Við komum þar kl. 3 e. h.
og voru þá hópar manna í hundraöatali
að ryðjast upp með graftól þangað er
snjóflóðið var, en aðrir hópar komu á
móti með lík hinna dauðu. Margir voru
teknir út lifandi og talaði ég við einn
þeirra, er sagðist hafa staðið uppréttur
í snjódyngjunni, en var þó fet undir yf-
irborði skriðunnar þegar hann stansaði.
Fj-rirboðið var að fara um veginn
nokkra daga á meðan verið var að grafa
í sundur snjóinn og leita hinna dauðu,
enda var þá sjahlan gott fjallveður, oft-
ast snjóbleita neðra, blindhilur til fjalls.
svo menn máttu stundum snúa aftur
frá að koma einum bagga upp á fjall.
Við keyptum fiutning á raestu af
okkar dóti upp undir skai-ðsbrekkuna.
Þann 19. vorum við búnir að koma öll-
um fiutning okkar upp á skarðið og
þann 24. var það alt komið til Lake
Lindeman, en við Lake Bennett bjrggð-
um við bát okkar, og biðum svo eftir að
ís leysti. Þar var loftslag þurrara en
hinumegin fjallsins, en frost þó ekki
meira en svo, að aðeins fraus tvær næt-
ur á vatni í tjaldinu, en til þess þarf
ekki mikið frost, þar sem snjórinn er
gólfið að því undanteknu. að maður
þekur hann smá trjágreinum, er maður
hefir höggið í “einhverjum skógi ” Hjá
Lake Bennett voru ekki neraa fáeinir
bjálkakofar, en þó töluverð borg að
maunfjölda. Allir voru önnum kafnir í
að ná sér efni og smíða báta, en skógur
er þar upprættur, sem nokkur veigur er
í, og varla mögulegt að fá meira en 6
þuml. breitt borð. Borðviður var þar
frá 25—35c. fetið. Þar varð allmikið
þjark er bannað var með lögum að
höggva við til bátagerða, nema keypt
væri sérstakt leyfi til þess, og varð þá
mörgum að benda á ósamkvæmni f leyfi
því er þeir höfðu áður kej'pt (miners
license), er áskildi manni leyfi til víðar-
höggs.
Þann 30. Apríl lögðum við af stað
því þann dag leysti ísinn alveg. 2. Júní
LESIÐ!
Onnur hrúga af hinum makalausu
Nivamloivu jbjnv h
Itlankctsí J /7
nýkomið til vor Æ g* _
— kosta að eins Æ W
Einnig þung og
góð vetrar teppi—(þau vigra 7 pund).—
Þau komu beina leið frá verkstæðinu,
og við seljum jmu að eins eina viku fyrir
$2.50
Þetta er ekkert auglúsinga-agn. Komið
og skoðið það sem vér höfum á boðstól-
um. Það borgar sig fj'rir jrkkur.
Gilison Camet Store,
574 Main Str.
komum við til Lake Tagis ; er j>ar lög-
reglumannastöð, og þurfti þar að gegn-
umganga einn hreinsunareld stjórnar-
innar, nfl. að ranDsaka hvort tollurinn
væri borgaður og fór mjög orð af þvíað
þeim er við það fengust yrði fengsamt
með skildinga hjá ferðamönnum, þvf
svo mílum skifti af margfaldri bátaröð
lá á fljótinu, en allir vildu sem fjrrst
komast til hins fjrrirheitna landsins til
að moka upp gullinu og horfðu þvíekki
í að “bera fé i dóminn” til þessaðsleppa
sem fjrrst. Eftir 20 klukkutfma dvöl
vorum við ferðbúnir þaðan. Þann 4.
komum við til “White Hoise Rapids.”
Um þann foss eru deildar skoðanir.
Sumir segja þar hættulaust að fara yfir*
með báta sína.en aðrir eru á gagnstæðri
skoðun ; en eitt er víst, að margir bát-
ar, stórir og smáir bátar fórust þar,
hlaðnir vörum upp á. mörg þúsund doll-
ara. Flestir létu hina smærri báta fara
mannlausa niður fossinn ; þannig létum
við lítinn bát er ég ótti í félagi við Þjóð-
verja er slóst í samför með okkur, fara
hlaðinn niður fossinn með sleðum o. fl.
Við bj’gðum þennan bát við Lake Ben-
nett og köiluöum haiip Leif IJiríkgeon.
Leifur kóm íueð air ói-kcu'T, iíhiu J
ejrri hinumegin við fljótið. 7, Júní fór-
um við þaðan. Þá má geta eins staðar
um 30 mílur frá Lake Labarge ; þar er
fljótið afar stórsteinótt óg hefir flestum
gle.vmst að vara við því; þar brotnuðu
margir bátar. En eft r að Teslinfijót
fellur saman við það er því lokið. Það
er mikið fljót með jökullit. Þann 12.
fórum við j'fir “Five Finger Rapids,”
er þar ekki mjög mikil hætta yfir að
fara. Um þetta leyti urðum yið fyrst
varir við flugurnar, sem ásóttu okkur
er v’ð höfðum náttstað; þær áreita
mann ekki mikið úti á fljótinu. Þann
14. komum við að mjrnni Stewart fljóts-
ius og skildi þá með okkur löndum, því
þá fór ég með þjóðverjanum upp Stew-
art tijótið, en með því að lítið varð á-
gengt með gullfund, þá snárum við aft-
ur eftir 80 mílna ferð upp eftir fljótinu,
og héldum til Dawson City. Kl. 2 að
morgni hins 23 Júlí komum við tilþess-
arar heimsfrægu gullt orgar, og var þá
hér alf á ferð og tiugi sem um hádag
væri. Allir vita að sumir Dawsonbúar
hafa þau hlunnindi hjá •stjórninni, að
mega draga sína meðbræður niður í
saurrennur mannlegrar ej’mdar, bara
ef eigandi glæpaverkstæðisins borgar
dálítið fj-rir það. og þe. ar þess er gætt
að þetta á sér stað undir verndarvæng
stjórnarinnar, þá er eDgin hætta á að
ekki sé alt i góðri reglu. F.g hefi rej-nt
að telja vínsöluhúsin hér. en ætíð mist
töluna ; í gærkveldi fór ég að reyna að
telja hvað af þeim liefði flest spilaborð,
og fann að þau höfðu fiest frá 8—10, af
ýmsum tegundum.
Dawson bær liggur i nokkurs kon-
ar hvammi við Yukonfljótið og þó tal-
inn sé hér langur sólargangur á sumr-
um, þá kemur sól nú ekki upp fyr en
kl. 7 að morgni, Það er hár hóll þeim
megin en dálítið undirlendi neðan við
sem er eitt forarfen, en sem væri lítil-
ræði eitt að þurka upp með litlum þver-
skurðum. Jafnvel aðal stræti bæjarins,
sem liggur fram með ánni, er auðugt af
forarpollum og trjástofnum. Klondike
River rennur hér í gegn um hæinn og
er það að mestu lej-ti hreint og tært
vatn.
Verðlag á vörum er hér margyíslegt
I fyrravetur urðu flestar matartegund-
ir $1—81,50 pundið. Þó bar út af þvf
með ýmislegt; t. d. urðu egg $25 tylftin
og naglar urðu $7 pundið. En síðan
fólkið kom inn í vor varð alt ódýrara.
Hænsni voru flutt hingað á gufubátun-
um um daginn og kostuðu 812 50 hvart
og fyrsta eggið, er þau verptu, var selt
fjrrir 810. Hejr er hér ætínlega dýrt,
um 820 hundrað pundin. Fréttablcð
koma hingað frá umheiminum og seljast
fyrir 81 eintakið. Póstsendingar ganga
hér svo óreglulega, að slíkt eru vand-
ræði; afgreiðslan hór er svo skammar-
lega seinlát. að menn mega oft bíða eft-
ír bréfum sínum viku og leugur.
íslendinga varð ég var frá Winni-
peg, 5 að tölu. Þeir eru vist úti í nám-
um nú. Eg fer þangað eftir 3 daga til
að vinna á námalóð.
Christian Sveinsson.
Frá Helena, Montana,