Heimskringla - 22.05.1902, Side 2

HEIMSKRINÖLA 22. MAÍ 1902.
Ueiiiiskringla.
PlTBLtLSHBD BY
The flíini'íkringla News i Pablishing Cn.
Verð bladsins í CanadaoirBandar $1.50
um árið (fyrir (ram borgað). Sent til
íslands (fyrir frarn borgað af kaupend-
um blaðsins hér) $1.00
Peningar sendist i P. O. Money 0:der
Registered Letter nða Express Mouey
Order. Bankaávísanir á aðra banka en í
Winnipeg að eins teknar með affðllum.
«. L. Baldwlnson,
Editor & Manager.
Office . 219 McDermot Street.
•P.O. BOX 12H3,
í JanCiar í vetur, þegar þingið
bvrjaði, gerðu Íhald3menn og fleiri,
kröfu til stjörnarinnar; en hún var
8ú, að stjórnin léti rannsaka stein-
olíu þá, sem Standard Oil Co selur
hér I Canada. Eins og kunnugt er,
hefir núveranði stjórn hjálpað nefndu
félagi til að raka saman fé af al-
menningi fyrir vöru sfna Við þvf
er ekki hægt að sporna eins lengi og
hftn hangir við völdin. En hitt átti
að vera auðvelt að knýja Standard
Oil Co. til að selja að eins gjald-
genga vöru. Á þinginu í vetur sá
stjórnin sér ekki undanfæri uema
að láta skoða olíu félagsins efnafræð
islega, og þvf lafaði hún. Svo leið
og beið að ekki komu skýrslur um
olfuna fyrri en seinasta daginn, sem
þingið sat. Skýrslurnar bera það
að olfan reynist vel og innibindí
þau gæði, sem með lögum er hægt
að heimta af Standard Oil Co.. En
hvernig fór stjórnin að þessari rann-
sókn. í staðin fyrir að hún gat látið
gera hana á tveim til þiern vikum,
þá lætur hún ekki rannsaka olínna
hjá télaginu fyrr en 2 mánuðum eftir
að hún lofaði þinginu að láta gera
það. Með öðrum orðum, hún gaf
Standard Oil Co. tækifæri til að selja
hér um bil eða allar olíubyrgðir sín-
ar hér, og flytja aðrar betri á mark-
aðinn áður en rannsóknin fór fram.
Og svo sýnir hún ógnarlega saklaus,
síðasla daginn i þinginu skýrslurnar,
sem koma frá rannsóknarmönnum
hvaðanæfa að, bæði bréflegar og
með fréttaþráðum, og alt er í bezta
lagi hjá íélaginu. Kaupendurnir fá
eins góða steinolíu og þeir eiga
heimting á. — Og stjórnin velcir
yöngum ógnailega kirfilega framan
í þjóð og þing, og segír: sjá! hér er
mitt umhyggjusaina þjt>ðarstarf, og
hér er vitnisburður sá, sem Standard
Oil fél. hefir feugið, og á. Hér er
ekki um neitt að tala lengur. Þetta
er létt eins og vænta mátti af annari
eins stjórn og Lanrieistjórnin er.
Hún hlaut að vernda fólagið því hún
er þvl skuldbundin Og hún vissi
hvernig hún átti að hafa þá verndun
við það; og vissi líka, að varlegast
var að koma ekki inn á þingið með
aðgerðir sínar fyrri en enginn
tími var eftir að hafast annað að, en
hlfða á skýrslurnar. Stjórnin gerði
ekkert annað í þessu máli, en vernda
og varðveita félagið, en fótumstroða
hagsmuni almennings, eins og hún
gerir yfirleitt f flestum eða öllum
málum.
þeir að hætta við að stofna til ófrið
ar. Þeir verða að byggja 4 rýju
þjóð3kipunar fyrirkomulagi, með
annari stefnu er stjórnin, kyrkjur og
auðmenn skapa eftir eigin hörði, i
það og það skifti, eins og þeim þyki'
hentast hverju út af fyrir sig.
Svo er annað stríð, sem nú ei
háð í heiminum. í þessum bardaga
eru menn sjaldan vegnir með vopn-
um. M.erna eru þar bara drepnir
með skorti og hungri. Það er bar
daginn á milli verkamanna og auð
manna, í þeim bardaga kemur
margt til sögunnar. Stjórnirnar
heimila einstöku mönnum að sofna
og hrúga fé sanian, og kyrkjumar
standa með þeim 4 bak við tjöldin
f>ó kenningar þeirra þykist mót
mæla f>eim rangláta mammon, og
er það ekki nema eðlilegt f>4 ofan f
kjölinn er skoðað. Þær hafa og
þurfa frá núverandi ástandi að afla
sér fjár. Þær eru atvihnugreinar
út af fyrir sig og þjónar þeirra
sækjast yfirleitt ekki sfður eftir
peningum en kaupmenn og mang
arar. bæði sér til forsorgunar og
félagsskap sfnum til viðurhalds
Og sú hefir tfðin verið að sumar
kyrkjudeildir hafa haft lönd og
þjóðir undir ánauðaroki, og látið
greipar sópa um hinn sfðasta pen
ing ekkjunnar og munaðarleysingj
ans. Frá fjárdráttar ajónarmiðum
eru þvf kyrkjur og auðmenn að
nokkm leyti hið sama. Ríkin eða
þjóðimar hafa gaumgæfilega svip
ast um eftir löndum og lausum
aurum,, nú era f>œr oft ákveðnarað
stela og afla sér fjár, rétt eins pg
auðmannafélög og peningafélög
Alt er að lenda í bendu utan um
föð, dalinn, skildinginn. og sterk
ustu fölagsdeildimar verða auð
vitað ofan á, en einstaklingurinn
undir. Geti hann ekki haft ofan
í sig og sína með ærlegu móti, þá
verður hann að hafa [>að á hinn
veginn, eða deyja drottni sínum
Það eru eflaust engar öfgar f>ó gizk
að sé á, að helmingurinn af verka
lýðnun falli dauður fyrr eða seinna
fyrir beinan skort og ónógar lffs-
nauðsynjar. Og þó byggist til-
vera mannkynsins einmitt á þeim
sem vinna með heila og höndum,
að framgangi þjóðlífsins. En ið-
gjöldin frá stjómmenskurpii,iðgjöld
in frá kyrkjuhöfóingjunum og ið
gjöldih frá vinnuveitendunum eru
þessi. Það er mjög óvíst að rfkin
geri nokkuð lakar með f>ví að reka
f>egna sína út á vfgvöllinn og lofa
óvinunum að inála jörðina úr blóði
þeirra, heldur en að láta einstök fé
lög eða einstöku menn seigpína líf
ið úr þeim.
Að liverju stefnir?
Að hverju stefnir atvinnusam-
kepnin, og hver verða endalok
verkamannsins? Þetta eru spurn-
ingar, sem fólk yfirleitt ætti að
hugsa alvarlega um. Menn eru að
flestu leyti á þeirri skoðun, að öll
stríð á milli þjóða og ríkja séu óþörf
og að ðllu leyti ósamboðin mentun
þe3sa tíma. Því er haldið fram, að
hægt sé að leggja þau niður, og út-
kljáöll miskliðarmál og rangsleitni
þjóðs og ríkja með gerðardómum.
Það er auðvitað rétt, þegar það
þjóðskipunarlag er komið á, & milli
þjóðanna, og þær eru fúsar, og k jósa
sjáltar að hlfða því fyrirkomulagi
Stæðstu öflin, sem eiginlega gjör-
stjórna heiminum nú, eru þrjú. Þau
eru stjórnmenskan, kyrkjurnar og
peningarnir. Einstaklingarnir, þjóð
irnar og mannfélagið lýtur öilum
þessum öflum, og þau eru gróðrar-
stíurnar , sem öll ósætti, og misklíð
þrðast í. Séu stríðinog manndrápin,
sem þeim fylgir ósamboðin mentun
og menningu þessa tíma, þá eru
stjórnirnar, kyrkjurnar og auðvaldið
ósamboðið þeim lfka. Vilji menn fá
frið í staðin fyrir ófrið, þá verða
Þegar verkalýðurinn gerir verk-
fa.ll og í ofheldi slæst á milli hans
og vinnureitenda, f>á er rfkið stoð
og stytta verkveitenda.en ekki verk-
neytenda, þrátt fyrir það f>ó helg-
asta h'iglxið f stjórnarskrá rfkjanna
sé vernd á eignariétti eiustaklings-
ins ogfriðhelgi lians.þegar til frarn
kvæmdanna kemur fer alt út um
þúfur. Aflið ræðnr úrslitum, og
peningamir hljóta að vera þeim
megin. sem aflið er. Verkalýður-
inn er sá hluti manna, sem ekki
piminga, og þess vegna þarf hann
að leita að þeim og reynslan er sú,
að eftir því, sem hann leitar meira
og fastara að þeim, -eftir því hafa
aðrir ineiri og meiri peninga af hon
um, og fyrr eða seinna hnígur
hann máttvana og saddur langra
lffdaga, en aðrir lifa í vellystingum
og óhófi á sveita hans og striti.
Þetta er athæfi sein núverandi þjóð
skipunarfyrirkomulag getur ekki
lagað eða bœtt. Kyrkjan þykist
geta veitt huggun á öllu böli, en
hún er ónóg að veita huggun á
þessum bágindum og blygðunar-
leysi menningar og lx>rgaralegra
laga.
Og hvað getur svo þessu hald-
ið lengi áfram, og að hverju stefnir
mannlffið með þessu. Það eru
huldar gátur og óráðnar rúnir, sem
seinni tfmamir skera úr. Eitt er
áreiðanlegt, og það er það, að stór-
kostleg bylting hlýtur að vofa yfir
þjóðunum fyrri eða sfðar. Stjóm-
arfarið, kyrkjufyrirkomulagið hljóta
að kollvarpast, og annað betra að
spretta upp úr rústunum, og eigna
og atvinnuréttur að skapast að
n/ju, og bera ávext í betri akur-
löndum en nú eru til innan ve-
banda stjómmensku og kyrkjufé-
íslenzkir neraendur við
Manitobaháskólann.
Það voru fiimm fs-lenzkir
nemendur, sem í þetta sinn
skrifuðu í vorprófi háskólans, og
öll stóðust þau prófið. Þessir 5
nemendur eru: —Þorvaldur Þor-
valdsson Htefán Guttorinson’ Run-
ólfur Fjelsted, María Anderson og
Fred Olson. Mr. Þorvaldson út-
skrifaðist af háskólanum méð
fyrstu ágætis einkun, og hlaut
silvurmedalfu háskólans sem heið-
ursmerki, og er það hið besta heið-
ursmerki sem háskólinn getur
gefið.—Stefán Guttormson hefir
enn á ný náð f verðlaun við próf
sitt, f þetta sinn 60 dali, hann end-
aði nú annað ár sitt við háskólann
og á því aðeins eftira tvö ár þar til
hann útskrifast,—Runólfur Fjel-
sted hlaut einnig $40 dollara, sem
verðlaun fyrir þekkingu sfna f
grfskri málfræði—hann aflauk
fyrsta ár prófi við háskólans og
einnig þau María Anderson er hlaut
aðra einkun og Fred Olson er
hlaut þriðju einkunn.—Bamgarnt
virðist að geta þess í þessu sam-
bandi, að Mr. Olson hefir einungis
haft 3 mánuði þennan vetur til
lærdóms og hefir þar að auki eytt
meiri tfma en nkokur hinna við
“hockey”-œfingar. Hann hefir
því á þrem mánuðum búið sig
undir próf er tekur flesta aðra 6
tnánuði til undirbúnings.—Fjögur
hin fyrst nefndu eru nemendur við
Wesley College, en hinn síðast-
nefndi stundar nám á Manitoba
College.
Þannig hafa 3 af þeim 5 ís-
lendingum er próf tóku,hlotið heið-
ursverðlaun og silvurmedalífl
háskólans. Þeir hafa með þessu
áunnið sjálfum sér og þjóð sinni
stór sóma. Því vér megum eiga
það víst að f hvort skifti er vér
skðmm fram úr, að einliverju leiti
vöxum vér í augum hérlendu þjóð-
arinnar. Þetta nýafstaðna próf er
ekki einungis ánægjulegt fyrir þá
sem tóku þátt f því, vini þeirra og
vandamenn, heldur líka ætti það
að vera sönn gleði öllum hugsandi
Islendingum.
En þetta er aðeins byrjun; vér
eigum von á ineiru þvf f enda
þt*ssa mánaðar taka 7 fslehdin^tr
inntökupróf til háskólans og vér
vonum fastlega að þeir hljóti jafn-
an lieiður og þeir sem á undan
hafa
gengið. Nöfn þessara nem-
enda birtust í sfðustu Heimkringlu
og birtast vafalaust seinna, að af-
loknu iirófinu.—Aukþeirra er áður
var getið, má einnig gæta þess að
tvær fslenzkar stúlkur eru nú að
skrifa kennarapróf hér f bæn-
um.
Kolsvart ragnarökkurs-tjald
Reflar himin-bauginn;
Ut’ við skuggans skarar-fald
Skjálfa reiðar-slögin.
II.
Suðri, med demduna.
Suðandi’ í vindinum,
Kemur f húsþiikin kjppandi
Köldum með súg;
Hrímþoku-kembuna
Hér o’naf tindinum
Lár on’f skarðanna lyppandi.
Lftt’ á hann nú!
Vænghrjáðum smáfuglum vipp-
andi,
Vorlauf af ösþinni klippandi
Grasinu sveiflandi — múg eftir
múg.
III.
Herlúðrar upphimins öskra nú hátt,
Æðandi stormurinn brýzt fram
um leið;
Þjótandi byltir sér átt móti átt
Eldþrangin, helbikuð, voldug og
reið—
Virðist inér himininn hvelfa sér
niður
Hopandi jörðina fangbrögðnm taka;
Vobrestir loga upp, vatnsflóðsins
kliður.
Verður að gný, því að svo haglar
klaka.
Veröldin hverfur mér—hauðrið og
hafið.
Himnanaa eldmyrkri birgt er og
vafið.
Stephan G- Stephansson.
k'Pernilla“,
Þetta rit eftir skáldið Holberg
hefir verið leikið hér nokkram
sinnuin í bænum og fá kvöld niðri
í Selkirk. Það er leikfélag Skuld-
ar, sem staðið hefir fyrir þessu. Það
skal sagt sagt stúkunni “Skuld“
til lofs. að hún hefir tekið sig fram
um það, að lífga íslendinga í þess-
um bæ með vel vðldum og siðprúð-
nm sjónleikum, bæði í fyrra og nú.
Um þenna leik, sem hér er um að
ræða, “Pemilla-1 (Peniilles korte
Fröken stand) hefir verið dálftið
talað fjl/>g)>ergi og Dagskrá, en
ekki eitt orð um hann sagt f
Heimskringlu. Dagskrá kveður
sér málið óskylt, vegna þess, að rit
stjórinn mun hafa verið eitthvað
við æfingamar riðinn. Lögberg
segirsfna meiningu og cand. Sig-
urður Magnússon kemur með sfna
"krftik“ llka. Hann er maður,
sem hefir vit á slfku, viðurkendur
maður heima f Reykjavík sem
snildarleikari. Það virtist því vera
að bera í bakkafullan lækinn, að
ég fer að skrifa um þennan leik
Það er ekki af því, að ég ætli mér
að fara, að hrósa leikendunum um
of, ekki heldur lasta þá um skðr
fram, en nu r tekur sárt til gamla
Holbergs 1 gröfinni og mér getur
ekki dulist Það, að [>að er rangt af
nokkrum manni, að rýra þann
mann, sem er e'nhver liinn mesti
snillingur sem komidíuskáld, sein
uppi heíir verið á Norðurlöndum f
margar aldir. A konunglega leik-
búsinu í Kaupmannahöfn liður
aldrei vetur svo, að ekki séu [>ar
einhver ritin hans á ferðinni.
Skáldverk h a n s e i n s eru nefnd
“Leiksviðið danska" (Den danski
Skueplads). Einna oftast eru nú
leikin: Pernilla og Tímaleysing-
inn (Den standeslöse). Að gefa
mfinnum það f skyn, að Pernilla sé
efnislaus eða efnislítil, [>að gefa
ekki þeir, sein vit hafa á, og geri
þeir það, mót betri vitund, þá ligg-
ur þar einhver “fiskur undir steini',
þó ekki sé nema liornsfli.
í ‘■Pernilla" er inikið efni, eins
og f öllum leikritum Holbergs
Skáldið sýnir þarágirndina, fjár-
sýkina á hæzta stigi, sem gengur
svo langt, að gainall maurapúki
svfkur f trygðum stjúpsón sinn,
ungan, ógiftan og saklausan mann
sem elskar af hreinu hjarta [>á mey,
sem lijarta hans liefir valið. Á
þennan garð ræðst stjúpfaðirinn,
af þeim einu ástœðum, að stúlkan
er vel fjáð og hygst að ná f pen-
inga hennar sjálfur. Þetta mis-
tekst og hið góða, sanna og sak-
lausa, verður f meiri hluta, en
svikin, undirferli, lygar og prett-
vísi, bíða ósigur. Leikritið er þvf
siðferðislega fagurt.
Hvemig er svo þessi leikur leik-
inn.
Sanngjamast mun sagt, að leik-
urinn f heild sinni sé vel leikinn.
En Þegar dæma á um slíkt, verður
fyrst að taka það fram, að hér er
ekki um neitt verulegt leikfölag
að ræða, lieldur staiula hérað mál-
um menn, sem gegna öðrum störf-
um, vinna dag út og dag inn, en
verða að hlaupa til þessa f hjá-
verkum, endurgjaldslaust, og ein-
att þreyttir og lúnir eftir dagsins
erviði. Og frá þessu sjónarmiði
skoðað, leikur fólkið fram yfir all-
ar vonir. Leikritið gæti veriðbet-
ur útlagt. Búningarnir eru ekki
eins og Holberg hefir ætlast til, að
þeir væru. Allir karlinennimir
eiga t. d. að vera með “Parak",
samkvæmt tizku þess tíma, sem
leikurinn á að faraframá. Látum
nú vera, þó þessu hafi verið sleppt,
eftir atvikum. En svo kemur ó-
samkvæmnin, að láta dómarann
einan vera með “Paruk". Pern-
illa og Hinrik eru bæði of vel bú-
in til að vera þerna og þjónn, jafn-
vel Ix-tur búin en Leonóra og Le-
ander. Það er fyrsta skilyrðið fyr-
ir hvern, sem vill leika, að s k i 1 ja
verkefni sitt og svo sem lifa sig
inn f anda skáldsins, sem leikinn
semur. Annað skilyrðið er það,
að 1 e i k a, vera aldrei eina sek-
úndu óleikandi, jafnvel þótt mað-
urinn sé steinþegjandi á leiksvið-
inu. í þvf efni skarar ungfrú
Rósa Egilson fram úr öllum leik-
endunum, enda herra Ólafur Egg-
ertsson lfka og þessar persónur
skilja verkefni sín. Það er ósann-
gjarnt að segja um þau, að þau séu
e f n i f góða leikendur, þvf þau
e r u frábærlega góðir leikendur,
bæði tv<>. Þau hafa sýnt meistara-
lega framkoinu. bæði f þessu leik-
riti ogöðrum.sem þau hafa leikið í,
enda er ég viss um, að þau taka
ekki að sör, að leika nokkra þá
“rallu", sem þau ekki geta sýnt
meiri og minni snild í. Þau skilja
þetta svo vel og eru svo vandvirk.
Ungfrú Olga Olgeirsson gerir sfn,-
ar sakir prýðilega. Þessi unga
stúlka er fyrir tveim árum komin
heiman frá Fróni. langt ofan úr
sveit og hefir aldrei séð leikið á æfi
sinni fyrr en hér og aldrei komið
fram á leiksvið fyr en nú. Þar að
auki á hún, komung stúlkan, að
leika gamla konu—rifrildis—skap-
varg, sem hefir manniiin sinn, heið
arlegan og flugrfkan borgara, svo
gersamlega f vasa sínum. að hann
þorir aldrei upp úr vasaopinu að
lfta. Þetta fórst henni alt svo
ljómandi vel að sömu ástæðum:
skilningi qg vandvirkni. Herra
G. Hjaltalfn segir lftið, eða réttara
sagt, fær lítið að segja fyrir kon-
unni, en tekst vel, að vera nógu ó-
sjálfstæður, og ljómandi reykir
hann eðlilega úr pípunni sinni.
Leander og Leonóra koma fremur
vel fram, en það er spauglaust. að
leika þessar ástarrullur, fullar með
fleðuskap og faðmlög, annars vegar
en hinsvegar vandræði og von-
brigði. Tilfinninga breytingin
kemur ekki nógu vel fram hjá ung
frú Fjeidsted, en hún er lagleg á
leiksviði og kvenleg. Herra And-
erson hendir það, sem margan
manninn hefir hent, að vera f vand
ræðum með henduraar á sér.JBetra
að hafa staf f hendinnl, rjála við
úrfestina sfna eða því um lfkt, held
ui en að láta hendumar hanga
máttlausar niður. Dómarinn leik-
ur vel, málrómurinn yfirvaldslegur
og maðurinn riiggsamlegur hver-
vetna. Hinrik (Kr. Jolmson)
þykir ekki vel leikinn. Eg skal
játa, að mér fellur ekki hvernig
hann er leikinn. Þetta er einhver
merkasta “rullan“ f leikritinu. Nú
er maðurinn, sem leikur Hinrik,
góður leikari, en hann hefði sjálf-
sagt átt að hafa einhverjar alvar-
legri “rullu“, en þessa. Hinrik á
að hafa þ r j ú einkenni Hann á
að vera spjáxrungslegur spaðagosi,
fullur með "grín og glens“, en svo
4 hann á milli að vera heimskur,,
einfaldur, sem dúfa og á hinn bóg-
inn stórvitur, slægur sem högg-
ormur. Hann kemur fram lijá
Kristjáni og tilbreytingarlaus, of
“stífur“. Hann hefir nú efnu sinni
liugsað sér hann svona, og heldur
því vitanlega til streitu. Ef hann
síðar meir léki Hinrik f einhverju
leikriti eftir Holberg, og tæki nann
á hinn veginn, þá er ég viss um,
að honum tækist betur, nema
hvað ég vantreysti honum í því, að
geta verið nógu hrekkjalegur á
svipinn: Aftur leikur Kristján
iúunkinn prýðisvel. Um hina aðra
leikendur er lítið að segja. Þeir
leika svo sem ekkert. Það er von-
andi að Skuld haldi áfram með
leika sína og taki þessa bendingu
til fhugunar.
Spectator.
Heiðraði ritstjóri “Heimskringlu.”
Eg bið yður svo vel gera og lj\
eftirfylgjandi línum rúm ( yðar
heiðraða blaði.
Ég er neyddur til að rita nokkr-
ar línur í tilefni af athugasemdum
ritstjóra Lögbergs, 10. t. m., aft-
an við þýðingu af bréfi þeirra lög-
manna Heap & Heap, og setn aðal-
lega er ritað til B. B. Olson að
Gimli, og sem ritstjóri Lögbergs, M.
Pálsson, segir að Sveinn Kristjáns-
son, hinn afdánkaði skrifari og fé-
hirði Kjarna skólahóraðs, hafi beðið
að þýtt væri og prentað f Lðgbergi.
Verði Sveini að góðu. Ég vil taka
það fram að það eru þeir Sv. K. og
ritstj, Lðgbergs, sem nú byrja þessa
deilu & ný. Sv. K. hefði þó gert
réttast að fara ekki í elli sinni að
vekja upp ófrið að nýju. En þar
munu nú aðrir hafa ýtt undir.
En fyrst svona er nú komið, er
ég neyddur til að verja sjálfan mig,
því áðurnefnt lögmannsbréf hefir
verið birt í Lögbergi í því skyni
“að láta Ný-íslendinga sjá sakleysi
Sv. K., samanb. Lögberg. Eu sá
Pllatusarþvottur hefði ekki átt að
prentast. Ég vii nú byðja Ny-
íslendinga að taka eftir því að áður
nefnt lögmannsbréf segir ekki með
einu einasta oiði að Sv. K. sé sak-
laus af ákærum þeim, sem bornar
voru á hann af mér og Jóni Eiríks-
syni. Bréfið segir heldur ekki að
Sv. K. hafi nnnið málið. Bréfið á
aðallega að s/na að meðferðin á mál-
hafi verið ólögleg, “að málið hafi
hevrt unðir borgararétt.” Enn það
sanna'r ekki sakleysi Sv. K. þó íorm-
gallar hefðu máske verið á málinu.
Eins og kunnugt er, var mál
þerta hafið af mér undirrituðum og
Mr, Jóni Eiríkssyni, þó er að sjá af
oftnefnda Lögmannsbréfi að Sv. K.
hafi sagt lögmanni sínum að eins frá
öðrum stefnanda, og af því geta
menn séð að fleira gat verið rangt af
framburði hans í iögmannseyrað. Og
enn eitt geta menn séð, að eitthvað
hefir verið bogið við skrifara- og fé-
hirðisstarf Sv. K., en ég skal að eins
geta þess að hann, Sv. K., vann að
sínum eigin hagsmunum, en á móti
hagsmunum skólahéraðsin3.
í fyrstaiagi þá tók Sv. K. kaup
sitt 6r skólasjóði snemma 1 Desen ber
stðastl. án þess það væri samþykt á
skólastjórnarfundi, orsökin hefir lík-
lega verið sú, að hann hefir ímynd-
að sér að ég mundi ekki álíta starf
hans svo vel af hendi leyst, að hann
ætti heimtingu á ðllu kaupi sínu.
I öðru lagi boigaði Sv. K. syni
sinum $3 úr skólasjóði án samþyktar
skólanefndarinnar.vitandi að verk
er sonur hans vann.var als ekkiþað,
$3 virði.
í þriðja lagi seidi Sv. K. sér
sjálfum og öðrum eignir skólans án
nefndar samþyktar, vitandi vel að
skólinn þarfnaðist eigna sinna.
I fjórða lagi tók hann nafn mitt
og annara undir rangfíerða fundar-
gerninga.
í fimta lagi neitáði Sv. K. að
leggja fram bréf frá mentamáladeild -
inni, sem nefndaimenn vildu fá að
sjá, (bréfinu viidi hann ekki skila)
llklega af þeirri ástæðu að hann, Sv,
K., hefir vitað að það gæti komið í
Ijós hinni prettvísu aðferð, sem hann
hafði tij að útvega Mrs. T. B. Arason
kennaralevfl við K.jarnaskóla. Einn-
ig hefir verið mjðg erfitt að ná
eignum skólans undan hans vernd-
arvæng.
Þetta ofanritaða er að eins lítið
sýnishorn af fiamkomu Sveins, og
og skal það sýnt f framhaldi 4 deil -
um þessum.
Þá vik ég nú máli mínu að því,
Mangi minn; sem ritstjóri Ixigbergs
segir þú í skottinu, sem þú sveiflar til
aftan við Lögmannsbiéfið. “Sy, K.
sem saklaus var lagður í einelti og
með peningakostnaði og fyrirhöfn
forðaði sér frá fjársektum og fang-
elsi ” Hvaðan hefir þú það að Sv.
K. hafi verið saklaus lagður f ein-
elti. Ég skora á þig að sanna það,
en þú sannar það líklesra með ósönn-
um staðhæfingum, álíka og þeirri,
að Sv. K. hafl verið saklaus lagður
I einelti, þvi mér virðist þú f þessu
máli, sem öðru, vera sktinn leppur
liberala, hvort þeir eiga heima f Ný-
Islandi eða annarstaðar, það gæti
ekki verið til svo óhreinn liberal að
þú sleiktir ekki af honnm slorið eða
gerðir tilraun til þess. Svo heldur
ritsij. Lögbergs því fram í slúður-
halagrein sinni, að það hafi verið
breitt út að Sv. K. hafi tapað málinu.
Af hverju hafði þá hann S. K. kostn-
að og fyrirhöfn bótalaust, því hélt
hann ekki málinu áfram og lét okk
ur Mr. Jón Eiríksson (nefndarmenn-
ina) borga kostnaðinn. En Sveinn
gerði nú betur, hann banð3t til að
borga B. B. Olson peninga til að fá
sætt, því gerði Sv, K. þann skolia,
maðurinn hreinn og saklaus. Hvern-
ig stendur á þvf að ég borgaði
hvorki S. K., B. B. Olson eða nokkr-
um manni eitt einasta cent. Máske
Mangi staðhæfi að fyrir þá orsök
hafi ég tapað máiinu. “Sveinn lá
ekki á málinu,” segir Mangi. En
sú skraffinska. “Að liggja á,” er
vanalega sagt um hænur, sem liggja
á eggjum til að unga þeim út. Það
lítur út fyrir að Mangi sé að spauga
að skjólstæðing sínum, og er það
“hörmulegt” fyrir Svein og illa gert
af Manga, því vinafólk S. K. gaf
honum “Hörmungar” nafnið hérna
um árið, eins og kunnugt er. Og að