Heimskringla - 19.03.1903, Blaðsíða 1

KAUPIÐ
Heimskringlu
og borgið hana; að eins
$2.00 um árið.
XVII.
WINNIPEG, MANITOBA 19. MARZ 1903.
Nr. 23.
Fregnsafn.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
—Professor Peter Steins kveðst
hafa fundið upp ný verkfæri til þess
að blint fólk geti séð þegar það
brúkar þau. Ritgerð um uppgövun
þessa er nýprentuð í Revue Des Re
vues, skrifuð af Dr. Caze. Kveðst
hann sjálfur hafa reynt þetta verk-
færi, og lætur mikið vel af því. Það
hefir áður verið minst á þenna sjón-
gjafa í Hkr. fyrir nokkru síðan.
Það er talið áreiðanlegt, sam-
kvæmt skýrslum, að barna sjálfs-
morðin fari fjölgandi á Þýzkalandi.
Aldursskeið þeirra, er fyrirfara sér,
er á milli 10 pg 15 ár. Á árinu
1869—73 drápu sig um 31 per cents
af börnum er dóu. Frál884—1888
urðu það full 44 per ct., en frá 1894
til 1893 voru það orðin 52 per ct.
Það er álitið, að orsökin til þessara
hræðilegu sjálfsmorða þar, sé ótti og
ógnanir við hegningu, sem b(5rn þar
verða fyrir. Það þykir líka fylli-
lega sannað, síðan farið var að rann-
saka þetta mál, að svo sé, því flest
þau börn, sem hafa fyrirfarið sér,
hafa átt von á hegningu í einni eða
annari mynd, þegar þau hafa gripið
til þessara úrræða Þetta er að
verða mjög alvarlegt mál á Þýzka-
landí.
Þann 9. þ. m. var C. R. Devlin
nationallisti og fyrverandi umboðs-
maður Canada & írlandi, kosinn í
einu hljóði þingmaður fyrlr Gahvay-
kjördæmið á írlandi. Það er kjör-
dæmið, sem kaus sveitarforingja
Lynch fyrir þingmann í fyrra, mann
inn sem dæmdur var til dauða I
vetur fyrir landráð af brezku Jdóm-
stólunum.
Norman Argo, svertingi, er
sagður að hafa verið sá maður, sem
gaf Mrs Stove upplýsingar um með-
ferð svertingjanna og frelsisþrá
þeirra í Suðurríkjunum, og sem hún
skrifaði um hina nafnfrægu skáld-
sögu sína “Uncle Tom’s Cabin“
Þessi svertingi er nýdáinn í Lansa3t
er, Ky, 111 ára gamall.
—Það sýnist að núverandi ástand I
Hollandi gangi trekar í vil Þýzka
landi. Þar eru töluverð vandræði
á meðal verkamannaflokkanna, og
virðist þau benda á framtíðarvand-
ræði. Þýzkaland litur þangað von-
arangum og heldur að það rlki sam-
einist sér þá fram líða stundir. En
þeir sem spámannsanda hafa, segja
að þegar drotning Vilhelmína sé lið-
in undir lok, þámuni Holland verða
lýðveldi með ltku stjórnarfari og
Svissland er nú.—Betur að Iiin síð-
ari spá rættist.
Þann 10. þ. m. lagði selaveiða
floti á stað í selaveiðar frá austur-
ströndum Canada. í honum eru
22 skip og menn á þeim eru 3500
alls. Þetta sýnir að enn Þá gera
menn sér góðar vonir um arðberandi
selaveiðar.
Þann 10. þ. m. kom hvirfilbyl-
ur í Brisbone í Queensland, og drap
fjölda fólks og eyðilagði eignir.
Sjúkrahúsið varð fyrir honum og
dóu þar nokkrir. Sömuleiðis hitti
það skóla og kyrkjur og gerði afar
mikið tjón. Margir íbúar bæjarins
eru nú allslausir og heimilislausir.
—Þann 10. þ, m. voru þau Ed-
ward VII. og Alexandra drotning
búin að vera í lijónabandi í 40 ár.
Fyrra fimtudag kom sambands-
þingið saman. Það er búist við að
það sítji nokkuð lengi, og afkastar
litlu að líkindum.
—Rússakeisari hefir veitt trúar-
bragðafrelsi í ríki sínu, og er í þann
veginn að rýmka enn meira til um
frelsi þegna sinna.
— Fylkisþingið í Ontario kom
saman á flmtudaginn var. Ross-
stjórnin hafði þá tilvonandi sex
þingmenu Qmeiri hlutn. Þingseln
ingin fór fram með venjulegum seri
monium. Að því loknu töluðu tveir
útvaldir Ross stjórnarmenn og svör-
uðu hásætisræðunni. Þeir byrjuðu
á þakkargerð og þökkuðu forsjón-
inni fyrir gott og hagstætt ár, og
góða líðan almennings. Að því
búnu hældu þeir kjósendum í fylk-
inu fyrir að hafa styrkt Liberal-
stefnuna og stjórnina, sem nú sæti
við völdin. Þetta væri gleðilegur
vottur um traust og trú, sem fólkið
hefði á Liberölum og stefnu þeirra,
Rossstjórnin hefði verið borín marg-
ur ósómi á brýn í satnbandi við kosn-
ingar að undanförnu, en Liberalar
yrðu að sætta sig við þær sögur og
ósannindi, sem mótstöðumenn þeirra
væru sí og æ að breiða út um land-
ið. Þeir siigðu það sýndi sérstaka
þekkingu á stiórnmálum og e-'nhuga
trú á stjórninni, að kjósendur hefðu
styrkt hana af öllum mætti, að halda
sínu gagnlega og góða starfl áfram,
þrátt fyrir ógang og óverðskuldaðar
skammir og öfgar, sem mótstöðu
flokkurinn hefði haft í frammi,—
Libeialar og áheyrendurnir sátu
með sableysis og rælu bros á andlit-
um, ogiitu hýrum augum hátt og
lágt. En þá stóð maður á fætur, aft-
ur f þingsætunum, í andstæðinga
flokki. Hann heitir R- R. Gamey,
og er þingmaður fyrir Manitoulin
kjördæmið. Hann kvaðst vera stað-
inn á fætur í þessum þingsal til þess
að vinna það verk, sem aldrei hefði
unnið verið I nokkrum canadiskum
þingsal, og jafnvel hvergi fyrr eða
síðar. Hann ákærði stjórnina fyrir
kaup og sölu á pðlitík og löggjöf
Iands og ríkis—Saga Mr. Garney
er á öðrum stað í blaðinu.
samkomunni og fiutti tölu um stefnu
þessara tíma. En Capt. Baldvin
Anderson, talaði um búskap. Með
söng skemtu þær ungu stúlkurnar:
Björg og Guðlaug Guttormsdætur og
Jódís Sveinsdóttir. Einnig las hin
síðastnefnda upp kvæði. Herra
Hjörtur Björnsson las í lófa. Svo
var hlutavelta, síðan “music“, dans
og veitingar. Fór samkoman skipu
lega fram og varð arðsöm í bezta
máta.
ÍSLAND.
—Mikil auðævi af kolum og stein
olíu hafa fundist í suðausturhorninu
á Kootnay héraðinu, Það er búið
að taka námalóðir nú þegar á 220
ferh.mílna svæði, og sýna stjórnar-
tíðindin það hafi verið gert á síðustu
yiku. Það hefir verið reynt að
halda þessum auðævutn leynduni,
svo tiltölulega fáir hafa náð sér
námalóðum enn þá, því almenning-
ur hefir ekki íengið að vita um
það fyrr en rétt nýskeð. Kolin eru
25 mílur frá C. P. R brautinni,
neðst í fjöllunum, og er þar skógur
mikill.
Námafróðir menn segja, að undir
héraðinu sé fult af steinolíu og kol-
um. Merkjahælarnir hafa verið
reknir gegn um djúpan snjó, sem
þar er, og lóðirnar því órannsakað
ar.
Snemma í þessum mánuði féll
meira regn í Ástralíu, en fallið hefir
um mörg undanfarin ár, og lttur þar
þvl út fyrir ágæta sprettu á öllum
jarðargróða, og þar af leiðandi verð
ur fénaður vænn og útgengilegur.
■ Prefonteine ráðgjafi Lauriers
segist vera að búa út upplýsíngar og
skýrslur um herskipastöðvar fvrir
Canada, er fari fram á, að t'i ^ millf-
ón dala á þessu þingi til að koma
þeim á fót bæði við austur og vestur
strendur Canada. — Það virðist nú
ekki líta sérlega ófriðlega út hér I
ríkinu, sam stendur!
— Þýzkaland er hrætt um að
Frakkland verði Maccedoniu of vin-
veitt, og verði það til þess að rjúfa
allsheriarsauibandið á milli stórveld-
anna. Og illa lfst Þjóðverjum á,
hve ákveðnir Rússar og Austurrík-
menn eru f Maccedoniu-málinu, og
grunar jafnvel að Rússar og Frakk
ar séu að taka höndum saman yttr
Austnrríki, þyí eins og kunnugt er,
hafa Frakkar og Rú3sar verið vinir
og JJbandamenn að undanförnu, og
ekki litið óhlýju auga til Þjóðverja-
lands. En nái þeir Austurrfki lfka
í bandalag og bræðralag, þá fer
Þjóðverjum ekki að verða um sel,
Eftir Austra.
Seyðisfirði, 17. Janúar 1903.
Mannalát. Nýdáin erað Teigar-
horni við Djúpavog ekkjufrú Wey-
vadt, á nýræðisaldri, góð kon a og
mikil.
Nýlátnar eru í Héraði: Guðný
Hallsdóttir, um tvítugt, að Skeggja-
stöðum í Fellum, og gömul kona,
Anna Magnúsdóttir, að Birnufelli.
Hláka með suðvestanstormi |og
rigningu hefir verið hér þessa viku
og er nú snjó alln tekinn upp af lág-
lendi.
Skriða dálftil hljóp að kveldi þess
14. þ. m. utarlega á Búðareyri og
tók með sér tvo báta, er fyrir urðu.
26. Jan. Tíðarfarið hefir verið
hið blfðasta og wá kalla snjólaust
yflr ait. I nótt setti niður nokkurt
föl, en nú er aftur blíðviðri,
Hey höfðu drepið og skemst til
muna í stórrigningunum í vetur.
31. Jan. Nýdáin á Vopnafirði
húsfrú Vílborg Jónsdóttir, kona
Halldórs bónda Þóiðarsonar f Fagra-
dal.
I Þykkvabæjarósuin í Rangár
vallasýslu, drukknaði 21. f. m. Páll
nokkur Kristjánsson, ungur maður
og ókværtur. Hann var að ferja tvo
menn, er komust lffs af.
“Arnflrðingur ’ silaðtst nú um ára
mótin.
Suijörsalan frá rjómabúunum I
Árnessýslu heflr gengið vel a Eng-
landi, smjörpundið selstfyrir 80—85
aura. Munu seljendur fá fulla 70
aura fyrir pundið að fiádregnum
kostnaði, þegar landsstyikurinn bæt
ist við.
HUSAWICK, MAN. 26. Febr. 1903
... .Samkoma var haldin á Steins
stöðum 19. þ. m., og stóðu nokkrar
ungar stúlkur fyrir henni. Jón
Kjærnested, skólakennari, stjórnaði
Y mislegt.
Ef andrúmsloftið vœri snögg
lega svo of kælt; að [>að yrði þreif-
anlega fljótandi, þá yrði J>að að
meðaltali .35 feta djúpt vatn, sem
hyldi gjörvalt yfirborð jarðarinnar
Trúflokkaskýrslur frá New
York, er safnað hefir verið af
kyrknasambandinu (Federation of
Churches) sýna, að yfir 1.200,000,
eða hér uni bil íj af íbúum bæjar
ins eru Gyðingar og menn, sem
ekki tilheyra neinum trúflokkum
vitanlega, og að tala trúleysingj
anna og fiyðinga er hér um bi
jöfn. Tala trúleýsingjanna og
kyrkjufólksins er og hér um bil
jöfn.
Skyldunámslögin f Indiana
hafa reynst mjög vel og kostnaðar-
lftil. Árið sem leið (1902) sóttu
24,784 börn skólana og kostnaður-
inn við að klæða fátæku börnin og
sjá [>eim fyrir skólabókum og öðr-
um áliöldum nam aðeins $1.81 fyr-
ir livert barn um árið.
I Bandarfkjunum eru árlega
bygðar um 3.000 eimbrautavélar
(locomotives), sem samtals eru um
$30.000 virði.
Það er hald manna, að Madana
Patti, söngkonan fræga, hafl alls
grætt $ 5 millfónir á söngsamkom-
um sínum. A einu einasta ári
hafði hún í hreinan ágóða $350
þúsund. I einni ferð sinni græddi
hún daglega $5000.
Saga R. R. Gameys.
Eg var kjörinn þingmaður fyr-
ir Manitoulin kjördæmið í Ont. I Maí
1902, og hafði full 100 atkv. fram
yfir gagnsækjandar mina, annar
Liberal, en hinn óháður, en ég sótti
undir fullu merki Conservatíva.
Stjórnin hélt aftur atk. útkomu til
17. Júní f, á. til þess að hafa tæki-
færi til að mótmæla löglegri kosn-
ingu. 7. Ágúst fann ég Capt. J.
Sullivan á ferð í Toronto. Hann lét
í Jveðri • vaka, að kosnmgu minni
yrði mótmælt, og sér félli það illa,
en það mætti koma í veg Jfyrir það,
et ég vildi. Eg ' hló að þessu og
kvaðst hvergi hræddur. Síðar sama
dag kom sonur hans Frank til mín
og sagði mér sömu fréttir og vildi að
ég segði af mér þingmensku, og
lenti ekki í stappi út af kosningunni
Eg hló að þessu. Hann sagði að
ég yrði gerður ókjörgengur um fleiri
ár, en fóður sfnum félli það illa
mín vegna. En samt væri vegur til
til fyrir mig, að ganga yflr I fiokk
Liberala, og fá bæði peninga og
fleiri hlunnimli. Ég sá á öllu að
hér var um mútumál að ræða, og til
að kornast fyrir hvaða tegund af
stjórn það væri, [sem sæti að völd-
um, hugsaði ég mér að láta líklega
við þessa menn, þá sagði hann mér,
að ég gæti fengið $5000 í mútu. Ég
kvaðst ekki trúa þvl að nokkur stj.,
sízt I þessu iandi notaði slfk meðöl.
Hann bað mig að bíða 2 daga. Þá
sagði hann mér aftur að vera til
staðar 12. Agúst. Égbrámér heim
og fann fyrirliða flokks míns I kjör-
dæmi mlnu, og kom okkur saman
nm að tá eins mtklar upplýsinar og
unt væri I þessu máli. Eg fann
Frank á téðum degi. Hann vísaði
mér I herbergi föður síns. Þar var
lögmaður, sem gerði satnningana, og
voru nokkurskonar skuldabréfa-
samningar. Annað mátti hann ekki
vita.Út úr þeim fengi ég $3000 eftir
6 vikur, en $2000 eftir næstu þing-
setu. Alt kom heim þar inni. Lög.
manninn nefni ég ekki að svo
stöddu. Frank heimtaðiað fá helin-
nginn af mutupeningunum frá mér.
þá fann D. A. Jones frá tíeeton
mig. Ilann kvaðst vera settur út
til Jað kaupa mig . Eg fór af
stað að finna McGregor formann
Conservatfva I kjördæmi mínu. Við
komum okkur saman um að halda
áfram ranns. þessari á þann hátt.að
láta engan um hana vita, og gefa
málið upp fyrir heiiaheimi á næsta.
þingi. í Ágúst fékk ég bréf frá
•Jones um þetta, og kvaðst hann
hafa talað um þetta við þáverandi
og starfandi stjóniarformann. Það
væri samþykt að eiga kaupin við
mig, og ég gæti fengið peninga og
stöðu, sem ég annars fengi ekki.—
Kl. 11—12 að kveldi þess 21. Ág.
var barið á dyrum hjá mér. Arth-
ur bróðir minn fór út, kom inn og
kvað einhvern heldri mann vilja
finna mig einslega. Eg fann mann-
inn og áttum við tal saman langt
út I hesthúsi mínu. Hann vildi fá
eitthvað endilegt um málið, og ég
skriíaði undir samningsskjöl. Eg
þverneitaði að gera það að nætur-
þeli, en lofaði að koma til Toronto
eftir fáa daga, og finna hann þar.
Næsta dag sagði ég Arthur bróður
mínurn málavexti.—26. s. m. kom
ég þangað. Frank Sullivan fann
mig tafarlaust. Þeir feðgarnij höfðu
talað um málið við Hon. Stratton [og
átti hann að vera maðurinn, sem
hefði alt með málið að gera. 9.
Sept. fylgdi Frank mér inn á skrit-
stofn Strattons. þar bar alt saman,
þótt orðið peningarnir væri ekki
nefnt þar inni. Hann sagði mér, að
ég yrði að skrifa forsætisráðhr. bréf
eins og hann gaf mér uppkast af, er
lýsti því yfir, að ég væri ákveðinn I
að gefa flokk minn upp, og f.ylgja
stjórninni. Ég skrifaði þá undir
bindandi skjal hjá lögmanni, og tók
Frank það af honum, en lögmaður-
inn vildi ekki sleppa þvl. Þann
j dag kom Myers, ritari Strattons með
ew
York ^ife
nsurance l.o.
JOHN A. McCALL, president.
Lífsábyrgðir I gildi, 31. Des. 1902, 1550 niillionir llollar*.
700,000 gjaldendur, sem eru félagið eiga þaðog njóta als gróða.
145 þús. manna gengu I félagiðá árinu 1902 með 502 million doll.
ábyrgð. Það eru 40 milliónir meira en vöxtur fél. 1901.
Gildandi ábyrgðir hafa aukist á síðastl. ári um 1HH mill. Dollars.
Á sama ári borgaði félagið 5000 dánarkröfur—yfir 15 mill. Doll,—
og þess utan t.i) lifandi n eðlima 14J mill. Doll., og ennfremur var
§4,'750,000 af gróða skift upp milli rreðlima. sem er #800,000
meira en árið 19017 Sömuleiðis lánaði félagið 27,000 meðlimum
$8,750,000 á ábyrgðir þeirrs, með 5 per cent rentu og án annars
kostnaðar,
C. Olafaon, J.O. Moi-gan. Manager,
AGENT. GRAIN EXOHANGE BCILDING,
WIIOTIPEG.
bréí tilokkar. Við Frank töldum
peningana. Það voru $3000. Flest-
ir seðlarnir voru úr Gntariobankan-
um. Ég fann þá oft eftir þetta og
talaði að eins við þá Sullivans-feðg-
ana, Stratton og ritara hans....
Það kom umsögn út J bl. Globe,
að ég væri genginn inn með stjórn-
arfiokknum. 27. Jan fékk ég hrað-
skeyti frá Frank að koma strax Jog
finna þá. Þá talaði ég við þá alla
og gekk í ýmsu stappi með okkur.
29. Jan. kl. 7 um kveldið fengum
við Frank $1000 frá Stratton. Við
skiftum þeim jafnt með okkur. Hór
hefl ég minn skerf ósnertan I sama
umslagi og þeir voru f, og afhendi
þá með öllum skjölum f þessu máli
formanni Con„ Mr. Whitney. Stratt-
on gaf mér númer af þeim sjálfur, og
fylgír sá miði með.
Ég mætti Sullivan næst 10. þ.
m. I Crossen Piano Manufacturing
skrifstoíunni. Þar hafði ég 3 hrað-
ritara leynda. Ég lét Sullivan hafa
npp alla sólarsöguna að gamni okk-
ar. Þeir tóku hvert orð niður, og
fylgja þau rithér með.Mérhefir fall
ið þungt að þurfa að ná sannleikan-
um með þessu móti, en ég skoðaði
það skyldu mína gagnvart þjóð og
rfki. Vinir og vandamann, ogjafn-
vel konan mín hafa snúist á móti
mér fyrir liðhlaup úr fiokki mínum,
þeitu þar til hann giftist eftlrlifandi
konu sinni, Sigridi Guðmundsdóttir,
þann 26. Sept. 1848. Það ár byrjuðu
þau búskap í Álftagerði og bjuggu þar
20 ár. Þeim varð 9 barna auðið, sem
öll náðu fullorðins aldri. Tvöerudáin:
Sigríður dáin á Seyðisfirði og Rebekka
dáin hér íWinnipeg. Þessi eru á lifi:
Jón, búandi á Geirastöðum við Mývatn
Finna, ekkja heima á íslandi, Kristin,
kona Péturs Markússonar, búa við
Eyjafjörð. Rósa, kona Jónasar Guð-
mundssonar mjólkursala i Winnipez,
Ingibjörg, kona Þorteins Þorsteins-
sonar á Geiteyjarströnd við Mývatn,
Pálína, kona Snorra Reykjalfns i Þing-
vallanýlendu, og Helgi, smiður, sem
býr að 750 Maryland St. Winnipeg.
Þau hjón fluttu með Helga syni
sinum til Ameríku árið 1893. Þau
dvöldu fyrst hjá Pálínu dóttur sinni,
en síðustu árin dvöldu þau bjá börnum
sínum Helga og Rósu, Var Marteinn
sál, hjá Helga syni sin um þegar hann
dó.
Marteinn sál. var fjörmaður og glað
lyndur, og kom sér vel við alla sem
þektu hann. Hann var listaskrifari;
skrifaði þrjár rithendur: fljótaskrift,
settletur og snarhönd, af hinni mestu
snild, cg munu fáir eða engir hafa jafn-
ast þar á við hann af óskólagengnum
mönnum, að minsta kosti. Hann var
laghentur og verklaginn. Fátækur var
hann alla daga, en bar það vel, Hann
var siðferðis góður maður, og dreng-
lundaður við alla. Hann var góður
faðir og ástríkur eiginmaðar. og ein-
lsegur trúmaður. Öllum sem þektu
hann var hlýtt Glhans. Minning har s
er geymd með hlýum tilfinningum hjá
Og frá fjölda manna hefi ég fengið Jeftirlifandi konu og börnum hans.
óbóta skammir og brígslyrði. Guð Friður hpili ytir l^na.
veit að ég hefi gert það réttasta, j ~ " 7 , " ~
, , „ # i o i , A-i^andi fundur StudentaféUcrsm^
sem ee heh vit á, en það hehrkostað _ . . , , . m , 0
& næsta laugard.kv. i I j l(lhr>rl)rs 1 ki 8
mig mikið, og kostar má ske enn þá I------------- -----------
fSÉS? m,rr,r Gestur Pálsson.
ÆVIMINNING.
Þann 31. Des. 1902 dó Mavtei-n
Guðlaugsson, að Maryl&nd St í Witmi
peg, Hann var jarðsunginn 2. Jan. þ.
á. í Brookside kyrkjugarði af séra B.
Þórarinssyni. Hann hafði veriðlasinn
um alllangan tima, af ellilasleik.
Marteinn sál. var fæddur að Álfta-
gerði í [Mývatnssveit 14. Júní 1824.
Hann var fullra 78 ára garoall, er hann
dó Hann var sonur þeirra hjóna,
Guðlaugs Kolbeinssonar og Kristinar
Helgadóttur (frá Skútustöðum). Hann
ólst upp hjá foreldrum sínum og var hjá
Sökum þess að Aríðandi er að rit
Gests Pélssonar seljist sera lyrsr, tíl
þess að þeim verði tafarlaust haldið
áfram og með því að Islendingar
lieima hafa hlaupið í kapp við landa
sína hér, auðsjáanlega til þess nð
spilla fyrir, þi hefir fyrsta hefti það,
sem hér er prentað verið fært niður
um 35 cents, það er því til sölu hjá
bóksölum og ýmsum öðrnm fy> ir
EINN DOLLAR.
í Minneota er G. A. Dalmann út-
sölumaður bókarinna-.
Bfiiai! Byria
Ný verzlan bvrjuð að :
VESTPOLD
Vestanverðu við Shoal Lake.
KJÖRKAUP! KJÖRKAUP! KJÖRKAUP!
■1—1-- ILIIB-—J jli i . i.—
4 plötur af lOc. munntóbaki fyrir. 25 cents.
7 plötur af 5c. “ “ . 25 “
2 “ “ 30c, reyktóbaki “ . 45 “
Og allar vörur með svipuðu verði.
0L5EN BR0’5.