Heimskringla - 28.05.1908, Page 2

2 bls
WINNIPEG, 28. MAÍ 1908.
heimskringla
H EIIYISKRINGLA
Published every Thursday by
The Heimskringla News t Fub|isbing Co.
Verö bla&sins í Canada op- Baudar
$2.00 um ériö (fyrir fram borgaO).
8ent til islands $2.t0 ifyrir fram
borgaC af kaupendum blaðsins hér$1.50.)
B. L. BALDWINSON,
Kditor & Manager
Ottice:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
P.O/BOX 11«. 'Phone 3512,
Ijandar þessa Rudneski, setn bú- j utuim til óvinanna.
settir eru hér i bctrginm, bera hon- j'eru komnir Mauser
um hinn
j úr fööurlandi
1 kom hinmaö.
í bOrginni,
versta vitnisburö bæði
sínu og síðan hann
I>aÖ er því lítill Sómi fyrir Lög-
bergi, að flagga með hann í tullri
stöng úti á almjannaiíæri. Rud-
neski hefir hvort sem er afneitað
sínum berra og svikið þann, sim
hafðd keypt liann til að saína logn-
um vottorðum. — á samia hátt og
Laurier stjórndn hefir svikið það
traust, sem þjóðin hefir í gáleysi
YottorÖa verzlun sinu og fávizku borið tdl hennar.
____ það. satyiast á Rudneski og Lib-
jerölum gamli máishátturinn : “Fé
þ.m. flytur fer fóstra likt„_
Vígbúnaður
Kína.
Lögberg dags. 14.
lanigt erinidii um kosninga.svik Con-
servativa í Norður-Winndpeig um
síðustu fylkisk osn ingar, segir þá
haifct brúkað bæðd pend'nga og
brsinnivín, — aunars bafði sigur
þeárra verdð alls ómöguk-gur. Blað-
ið styður þessa staöhæfing með
því, að vitna í vottorð nokkur, Frakkneskur maöur, sern nýlega
. „ „ . . T. , , . befir fexðast itm Kínaveldi til þess
" ; að aitbuga hermal þar, befir rrtað
bafSi útvegað hjá 8 mönnum, sem langa grein um athuganir sínar.
báru það, að öl hefði vexið um j Og er aðadefni hennar það, að
hönd haft í herbúðum Conserva- 1 gefa Evrópumönnum til'kynna,
tdva í Norður-Winnipeig um kosu- j ekki sé phtig^anlegt, að
ánigajleytið.
innan
10 ára verði Kinverjar búndr að
j koma bardaga stipukegd á har
vottorðum SMn 'ffstá oröið 40 mdlíóndr
... að <tölu á ófriðartímium. Hann tel-
í Ottawa þinginu ur e.n,ga,n, a> a,g þa bafi Kín-
verjar lauigstærsta þjóðber, sem til
verði í bedmdmim, í minsta lagi 6
mdlíó'nir manna fasta'her, sem
kalla megi saman á ‘ örstuttum
tíma og seitja undir vopn. Hann
heldur og því fram, að þedr her-
menn verðd eiins vel ;efödr og eins
hug<l jarfir <>g þeir, sem beztdr eru
meðaJ Evrópuþjóða. Kínverjar
hafa nú þegar gert allar ráöstafan
ir tdl þess að hafa 6 mdliónir af
þingmönnum, hefði keypt vottorð- fastaher d'mia'n fárra ára, og mieð
nokknru meira fjárframlagi segj-
ast ’þsir geta aukið tölu bans upp
í 40 miilíóndr.
♦
Grednar höfundurinn telur víst,
að Kínverjar hugsi Evrópu þjóð-
unnm þeigjandi þörfina, rétt eins
F imm aí þessum
-v-oru lesin upp
fyrir nokkrum dögum, svo sem til
að sýma óhrennleika Cons>ervativa,
og var því tekið með miklum fögn
■uði al stjómarsdnnum þar. En su
gkði varð ærið skammvinn, því
einn af Conservatiive þimgmönnun-
um lýsti því yfir, að “Organiz.er”
I.iibsralíi flokksins hér í fylkinu og
eem er oinn af núverandi fylkis-
1 þess stað jgrærtt við flutninginn, ein það sem j gufuskipafélög Játa skip sín þjóta
nfflar meö j flutt befir á síðari árum, ekki kr.ing um landiö surniax og vetur.
nægum skotfærum, sem hermönn-j nema í einstökum tilfollumi. Vest-jViegir eru víða orðnir mjög góðir,
um er kent að nota vel í bernaði. j flutningar eru líka óðum að j og brýr komnar á llostöll stærstu
Kínverjar haía og up'P'götvað að . bv'erf.i, ■<■ n í 'þeirra stað að befj- j vaitnsföll liandsins. haðir mdnn,
búa til nýjan marghkypu riffil, ; 'ast austtirflutningar, og sem betur sem býr austur í Rangárvallasýslu
sem þeir álita betri en nokkra j íe<r> 'Þair ]>-gar 'byrjaði'fað skrifar mér í votur, og segdst nú í
aðra by'Ssuteigun’d sem nú er gerð 1 nilltl' '
og notuð í Evrópu, og er það hið J 1 fyrra sumiar mun eins margt
e.ina skotvop^l í heimi, sem enginn fólk hafa flutt heim og kom hing-
þekkir lásinn á, nerna Kínverjar j ,aðj og það seini Jið,j.ð ,er af þesbal
sjálíir. tíex verkstæði bafa verið j ári, mdklu floira_ farið austur
sett upp til þess að smíða riffla j Um haf, en komdð hefir vestur, eða
þessa. þar er unniö dag og nótt, j jadnvel líkdindd eru til að konu,
þnátt fyr.ir a’gient hóðan að vestan,
og laga “igylta” stjórnaribæklinga
sem senddr haifa verið iheim.
En hvað
ingU' ?
vieldur þcssari breyt-
og er svo sagt, að þau geri .3 þús.
riffla að ja'ínaði 4 viku.
Hermömium í Kínaveldd er borg-
aö mjög reglukga, og föt þeirra
eru sndðin eftir Evrópu lagi. Allir
hieirmennirnir eru valdir fyrir vaxt-
ar og hraustleika sakir, enda eru j þaÖ, að nú er öldin önnur á ís-
sjúkdómar nálaga óþektir í hern- ,k|-T1,di) on hún var fyrir 27 árum,—
um á fri'ðartímumi. Fliermienn Kín- j eiski að eins í þeim skdlningi, að
verja eru sparnieytndr og geta hald 20 se byrjuð, lieldnr ednnig
ið fullum starfskröftum á svipaðri J °® fremur í þeim skilndngd, að
fæðu og engu meiri em Tapar. r — 1 í '
nýitt
hefir
Stórskotalið þetirra hefir uýjuslu
og bieiz.tu Krúpp fallbyssur, sem nú
eru gerdar. Sjö þúsundir nemenda
eru nú á almenna beræfinga skól-
anum, o<r 900 piltar á æðri lierfor
jngjaskóla, eöa öllu heldur á íjór- jkistuma
um. Og nú er verið aö byggja ófl-
ngan heræfnn'gaskóla í iPekin.
Grein'arhöfundurinn igeitur tdl, að
ein mdlión manna fastaher og 7
mildónir lausaher-manna muni
kosta þ'jóðma ekki meira en 5
eents á ári á hvert mannsbarn í
Kínaveldd, og þó að þjóðin sé fá-
tœk, þá hefir hún svo miklar mæt-
ur á hernum, að hún sér ekki eftir
útgjöldunum við bann.
líf og fjör og framtaks*'mi
ga'gntekið þjóðina á þessum
í þsssu liggur hins svo nefnda
“GULA H.KTTA”, sem' ^Evrópu
þjóðirnar eru svo ó'ttaslegnar við,
j og seni’ þær innan íárra ára Já
1 maske að kenna á.
in aif þessum Rudnieski og borgað
þau með ávísun á bianka sinn.
Mynd vor tekin af ávísun þessari
og .prentnð bér í Winnipeg) Tele-
gram. Hún sýnir, að herra Walton
borgaði Rudneski $25.00 fyrir | 0g þedr sjái sér það fært, og
þessi 8 vottorð, ■ og er þess getið j hann kveður það fast í huga sín-
4il, að þingmaöurinn hafi sent um, að þeir muni mynda eins stór-
ERudneski út til að útvega (kaupa)
þessi vottorð. En Rudmeski var
algáður. Hann vann fyrir Liberal
flokkinn að því, að útvega vott-
orðin, íór svo með borgunar ávís-
an og öflugan lier edns og þeir sjái
sér fært, án þess að ráðgast nokk
uð um það við Evrópuþjóðirnar.
Hinn svonefndi nýji Kínaber vaf
myndaður árið 1889, þegar bers-
foringi Ma skipaöi svo fyrir, . að
anina tdl Conservaitiva og lofaði j kínverskir hermenn skyldu leggja
þedm að hafa hana til þess, að í niður aS' fl-vtja ^r rauðar
ftaka mynd af hemni, svo að
skyldu haifa sanmanir fyrir því, að
hann hefði verið leeyptur til þess,
að vinna þetta verk. Svo labbaði
hann aifitur yfir til Lœberala og
sag'ði þeim ýmisar aðrar sögur. —
Síðan fluttd hann úr bænum. Eng-
inn veit hvert.
, . ,regnhlífar á stríðsvöllinn, eins og
1 þeir höfðu gert fram að þeim
þedr sem Rudncski ber sakir á,
segja þær séu með öllu tilhæfu-
laoisar, og hafa vi'jað na í manrí- j,að vaT ári-iS 1900, að Kína
inn til þess að höfða sakamál a stjórn sannfærðist um, að gamla
hendur honum, en hann er hvergi j herstjórnar fyrirkomiulagiö væri
„ ekki lengur notandi, og að nauö-
að finna. “ v , . . .. ,
syn væri að bneyta til samkvæmit
En svo mikið er víst, að síðan I st.fnu Ma herforingja
tíma. Ma herforingi var lista her-
maður, og lagdnn á, að halda sam-
an ber manna, og beimenn þeir,
san úndir hans stjórn æfðust,
voru viðurkenddr þeir beztu á öll-
um Austurlöndum. þeir voru út-
búnir meö beztu skotvopnum,
stórtim og smánm, og voru hng-
djarfir í bezta la'gi, og þeir reynd-
ust sem nœst jafnsnjallir hinum
teztu Norðurlanda hermönntim.
Nú er öldin
önnur.
Að sjálísögðu muna flestir hinna
eldri Víestur-Íslandinga eiftir á-
ástamdinu á íslandi kringum 1880.
það var síður en glæsdlegt, því
verður ekki neitað. þá voru harð-
indaár makdl, og þjóðin var ekki
þá búin að brjóta á hak aftur ó-
hagsýnis og fyr'irhyggjufeysis fjötr-
ana, sem hún hefir verið reyrð m^ð
um margar aldir. Alt sat í ga-mla
horfinu, og af því leiddd það, aö
hvenær sem' árferði harðnaði, v^r
alt kom.ið á heljarrimina.
þá urðu menn að knýja fiskibáta
sína alku áfram af handalli einu
og margur mun hafa fengið hand-
leggi þreytta og skeinur í lófa við
það verk. þilskdpafloti var ekki
til.
Landbúmaðtirinn var mjög
skamt kominn áfeiðis. Jarðyrkju-
á'höld og lieyskaparvélar voru
hvergi til. Mjólkur- og rjómabú
■engin t'il. tíláturshús engdn’ til.
Verksmiðjur engar til í neiiitu
mynd. Náloga ekkert til af veguni
eða ’brúm yfir bin miklu va/tnsíóll
landsins.
Sít Robert | a
npp komst um mainn þennan hver
Itanm er og hvernig hann er inn-
rætftur, þá hefir ekkert orð verið
íim þetta rætt í blöðunum, hvorki
hér vestra né eystra, þó I.ögberg
sé að reyma að gera veður út af
þvi. það vita nú allir, að vottorð-
in. voru *key pt af Libarölum, og
emigar líkur til, að þau séu sönn,
enda hefir eniginn /þeirr-a reynt að
sanna það. þvert á móti hefir hr.
’Walton játað, að hann hafi gefið
ávísimina, sem myndin v,ar tekin
fi<£, til mannsins, en segir það hali
verið borgun fvrir timatöf, sem
yimnumaður sinn hiafi orðdð fyrir
við vottorða starfið.
þiidr, sem vottorðin eiga að hafa
undirskrifað, hafa ekki látdð tdl sín
heyra, og hvorugur flokkurinn
virðist gera nedna tilraun til að
haía frekari fregnir af þaim. það
heíði þó verið æskilegt, að Libcr-
aJar hefðu getaö náð þcim náung-
um, sem sagt er að hafi gefið vott-
orðin. En engim tilraun befi enn
verið gerð til þessa, og það ci
mjög vafasamt, hvort nokkur
.þeirra er í raun og veru til.
Annars hcfir þattai vottorða-
trask hvorki gert Liberölum gagn
eða sóma, haldur þvert a moti
þrykt þeim enn þá lægra — ef þaö
vaeri mögufegt — í almenningsálLt-
inu, íyrir 'það, að hafa lagt lag
satt við strokinn stórglæipamann.
Hart, hnezkur hermálamaður,
bafði ráðið Kínastjórn til að
mynda 4 herdeilddr, og að auka
•þær að tölu og byrgja þær að
vopnmn smátt og smátt á 10 ára
tímiabili. Ett hizrmálamefnd Kín-
verja þáði ekki þessa ráðfeggingu,
og tók þá straix til að komia _ á
miklu mikilfengkgra fyrirkomu-
lagi, sem fólst í því, að mynda 20
stór berdedldir. Hver deild átti að
fela í sér deildir fótgönguliðs, eina
deild riddaraliðs og eiua dedJd stór
skotaliðs og eina deild mannvirkja-
fræðinga, og að siöustu eina deild
flutndngsmaiina. þá vár og sú
stafna tekin, að skylda menn til
heriþjónustu 11 m 9 ára tíma, og
þar næst til 7 ára sem varamann,
mieö eins mánaðar heræfingum á
ári hverju. þá var og myndaður
herhaðarskóli, yr skyldi framledða
4 þúsundir hcrforingja á fyrsta 3.
ára tímabilinu, og svo þar eftdr
1500 foringja á ári. þá var og á-
kveðið, kð byrja skvldi þetta fyr-
irkomulag með hálfri miilíón hier-
manna. Æðstu valdsmönnum í
hinum ýmsu héruðum ríkisins var
skipað að feggja næga skatta á
þjóðina, hver í sinu umdærni, til
þess að vdöhalda þessum herdeild-
um. En engin fastákveðín upphæð
var tdlnefnd, og það var ákveðjð,
að fistákveðnir skattar skyldu
ekki verða lögfeiddir fyr en landdð
hefði 800 þús. manna fastah'eT og
4 milíónir manna á lausum kyli.
Nú hafa Kínverjar 420 þúsundir
fasta-hermienn, alla vel æfða og
útbúna meö nvjnstu vopmim. Hóp
þessum er skift í 15 deildir, unddr
vel hæfum foringjum. það er búið
algerfega að feggja ndður regnhlíf-
amar rauðu og fánania mieð hót-
á fir það heila tekiö, Iramsóknar-
mmH var oaumast tdl hjá þjóðiani
þeiim árum. Hún átti örfáa
mienn þá, sem þekkingu höföu til
að gðta leiðbeint hcnni í ednti eða
ööru, sem stefndi í framfaraáttina,
'S'ða vorn þess megnugir, að færa 1
hana nýtt líf og nýja krafta.
Aífeíðingki aif þessu er alkunn.
Sú, að stórir hópar af fólki, oft og
tíðum sjáJfsagt hraustastia og dug-
legastaylólkið, cinkum af Norður-
og Austurfendi, fók að flytja í
'burtu af landánu og feita gæíunHar
bér í Ameríku. Að vísu voru vegt-
urílutningar byrjaðir áður, en
einna mestir munu þeir hafa verið
um og eftir 1880.
Siðan ég man eftir mír, hefi ég
verið mjög á móti vesturflutniug-
iffli, en samt sam áður deittur mír
ekki í bug annað en játa það', að
Viestur-I’.slendingar margir haía
stórmikið grætt við flu'tninginn,
einkum þó þa’ir, sem komu hingað
fyrdr löngum tímia.
Fliestir, ef ekki undantiekndngar-
laust allir af okkar eínaðri mönn-
um bér í la«di, eru búnir að vera
hér svo skiftir áratugum, og
reyndir og grejndir ísfendingar
segja, að tækifærdn til að komast
í ©fnd séu miklu minni nú en áður
fyr, þegar Islsnddngar komu hér
fyrst.
Rieynslan sainnar þetta líka.
það mun verða létt verk, að
halda tölu yfir það fólk, sem á síð
ari árum hefir komið írá Tslandi,
sem hefir komdst nokkuð betur á-
fram, eða liðið tetur hér en þó
það hefði verið kyrt á íslandi.
tíagan er því rétt sögð þannig :
Fólk, sem flutti vastnr á fvrri ár
Nú eru menn víðast hvar hættir
að ' kmja' “harniinginn” frá morgni
til kvields, þegar þieiir sœkja gull 1
við strendur landsins.
þair láta vélannar bafa ívrir því.
Fyrir að eins þremur árum síð-
an var ég sjómaður í einu erfið-
asta sbipsrúminiu á Vestmannaeyj-
um á opnurn róðrarbát. þá var
enginn véla.bátur þar itiil. Við fé
lagar áttum oft þreytta handleggi
eftir að bafa verdð í 18 til 20 kl.-
tíma á sjó, oítiast við allþungan
róður. Nú er þetta svo breytt, að
þar voru sl. vetur 40 motorvéla-
bátar við fiskiviedöar og að eins 2
róðrarbátar. Maður þar skrifar
mér um m.iðjan aipríl, og þá voru
bátarmr búnir að fiska frá vertíð-
arbyrjun í febrúar frá 8000 tii
15,000 á skip, og mest alt af afar-
vænum þorski. tíá alli mrni vera
irá 5—10 þús. kr. vdrði, að minsta
kosti, og hann er i langfliestum til-
felltim edgn að eins 5—6 manna,
sem eru sjálfir á bátiinum. tííðan
þeitta bréf er skrifað, hefir fiskast
þar ákaflega mikið. E’itt íslenzka
blaðið, sem nýkomið er, segir, að
aldrei í manna niinnum hafi verið
jafnmikið fiskirí í Viestmannaeyj-
um og um páskaxiia.
þetta er mikil brevting frá því,
sem* æður var, þegar írá 16—24
mianns, og jafnvel þar yfir, * urðu
að róa á sama bátnum tdl þess aö
komast nokkuð áfram, og gátu
samt ekki komdst nema á næstu
fiskim.ið.
])ó ég hafi sérstaklega niefnt þess
ar hraðstíg'ú framfirir á Vest-
mannaieyjum, þá er sdður en svo,
að þiær séu eina fiskiverið þar sem
inótorbátar eru hafðir til fiski-
vedða.
Nú oröið eru þair hafðir nær eiji-
göngii til fiskiveiiða hringdnn i
krinig um alt land, þar sem fiski-
viedðar eru stundaiðar á opnum
bátum. Og alt af er verið að
kieppa að því, að hafa þessa báta,
sem stærsta og fullkomnasta.
Ffestir nú orðið nneð hálfdekki o.
s. frv.
þá eru ekki síður framfirir i
s tórskipaútgerðinni. Botnvörp-
ungarnir fjölga ó'ðmn, og er þá
vdssufega stefnt í rétta átt. þeir
eru nú orðið 7, og 6 af þc'im eru
eign að ein-s Reykvíkinga. Fiskirí
þeirra hefir verið neglufeg uppgrip
í vetnr, liafa oft fylt siig ofan
þilja og neðan á 4—5 dögum.
Mikinn beiður og þakklæt.i eiga
þedr menn skilið, sem fyrstir réð-
ust í þá ú'tgerð, því bún er fram-
tíðar útgerð ísfendiniga ekki síður
en a.nnara þjóða.. þegar Englend-
inigar get.4 grætt ógrynni fjár á
þvi, aö sjokja fisk upp undir ís-
land, og vWða þó að fara til Eng-
lands í hvent sinn sem þedr hlaða
skip sín, þá ættn ísfendingar ekki
siður að geita það, sem geita skot-
ist af fi.skimdðunum tdl lands og al-
fermit skip sin þar, og farið svo
straux að sækj.i meira. Reynslan,
sem þegar er femgiii fyrir botn-
vörpuiúitgeröinnd ísl nzku, er líka
búdn að sanna þetta..
Mjög senmifegt er, að þessi skip
skiftá tugum eftir 2—3 ár hér frá.
þá er eininig niiikil breyitinig orðin
á landbúnaið'i, frá því, sem áður
var. Bændur eni mi almept farnir
að brúka jarðyrkjuá.höld til þess
slétta hevskaparlönd sin, og víða
er farið að brúka sláttuvélar, sem
hafa neynst mjög vel, eftir vott-
orði, sem éig hefi séð um það frá
mikilsmieitnum og vslþaktum bænd-
um.' Einn bóndinn sagði, að með
sinni vél, hsfði hann gstað slegið
80 hesta á dag.
þá hafa einstakir ímenn og félog
gert mikið að því, að verja. lörnl
sin fyrir ágangi búfjár misð girð-
ingum. Alt stefnir það í hedlliavæii-
lega framfaraátt.
Samgöngur ieru orðnar sæmilega
sl. 2 ár ekki hafa lagt neiðingi a
best tiil nu'inn.a flutningia, nema til
að flytja hey af engjum.. Alt ann-
að bafi hann flutt að sér á flutn-
ingsvagni, eftir þjóðvegum og
sýslnvsgum.
þetta er ekki nedtt leiinsdæmi.
Mótorvagn ,t.il vöruflutninga er
korrynn á eina flutninga brautina
í Eyjafirði, og hefir reynst vel, og
von er bráðum á öðrum á Fagra-
I dalsbrautina í Fljótsdalshéraði.
Smjör.geröarhús eru konuin víðs-
vsgar um landið, og bændur fá nú
fyrir smjör sitt svo skiftir hundr-
uSuiti þúsunda króna, og fá nú
mdkla eftdrspurn eftár smjöri.
Áður var smjör ekki þekt sem
verzlnnarvara.
Slátrunarhús eru þegiar orðin' 5,
<>g 3—4 á að byggja í suniiar. Eitt
þedrra slátraði í fyrra haust 27
j þúsund fjár. Slátrunarh'úsin eru
| einn nauðsynlagasti hfekkurinn 1
keöju landbúinaðarins.
Kaupgjald fólks hefir margfald- , þ,að er
ast á síðari árum, og nálega öll
vinma er nú borgnð mieð pening-1
um, og þa.ð sem m.est er í varið,
er iþað, að bæði karl og. kona, sem
VILL vinna, getur fengið vinnu
fyrir fæðd og kanpi ALLAN árs-
ins hring. Vinnntími er takmark-
aður, og hver keppdst við annan,
að 'giera sem bezt við fólk sitt.
ur þeirra, og á margan hátt kvald
ir þar sem miskunarlausir eigend-
ur áttu hlut að .máld. En að vdssu
leyti veit ég ekki, hvort hagur
þeirra að frelsi og jafmréitti standi
nokkuð bstur en þá, - *B sumu
leyti jæfnvel ver, það eru til þar
syðra morg dæmi enm, sem sýna,
a<5 1 fjolda morgum tilfeJlvma undu
þrælar vel hag sínmfn áður, voru
skoðaðir sern góðir og trúverðug-
ir jijonar, og nákomndr hvítu fam-
fl'innnd. Og margdr af gömlu þræl-
unum, siem enn lifa, eru með fastri
trygð og vinfengi til dauðans við
’born og aifkomemdur sinna gömlu
búsbænda, og flestk þairra betur
miamnaðir, og líka þeiir ednu af
sviertiingjaflokknum þar, sem hvitir
rnenn geita unnað jafnréttis, þar
siest aldred hvítur maður og svart-
ur 1 sama vagmi, hvorki járnbraut-
ar eða ke.yrsluvagmi, — ekki einu
sinni a vegi satnan, nema með
longu mdfi'bdl'i, , Og ekki vinnur
hvm maðurinn með svertingjum
nema hamn sé yfir þá settur. Hús
þeirra verða að startda í öðrum'
portum bæja og borga, fráskili.n,
og allur
möguleiki frá-
kirkja fráskilin, skólar
'pairra menningar
inn.
Mér
leist mjög flla á þetta
svertinglahatur þar syðra. Og
kkert mema mentunar og
mannmgarkysi þairra að þakka,
eða kenna, að ekkd fer þar alt í
bál og' brand og blóðuga syrjöld
MMi'byrðds milli hvítra og svartra
manna. þeir jnekkja engan félags-
skap eöá samh'eldni. Og þe-ir edga
en.gan mann eða fyrirldða, sem
hæfur væri að leiða saman krafta
þ'cirra og markmið, þeir eru enu
Bæmlur eru mjög vaknaðir til j l>ann dag i dag þrælar hvita
umliugsuniar um ■kynibætur kvik- mannsins að
íjár, og keppa eftir að hafa fénað- 1 pappírnum.
öUu öðru en rétt á
arh'ús se>m allra bezt, svo að fén-
aðurinn sé sem bezt útlitandi og
geti giofið sem beztan arð.
Vierksmiðjur eru kornnar af
ýmsu tagi, svo sem klæðaverk-
smiðjur, trésmiíða vierksmiðjur,
skdpasmfða verksmiðja ndður-
suðu verksmiðja, og þá
má ekki gfeyma verksmii'ðjunni,
sem h.eitir eftir bamri þórs “Mjöln
ir”, og sem myhir milli jaixla. sinna
í smámola stórgrýitið úr holtinu
fyrir ofin Reykjavík, i steinhús,
stjinkjalfera, ste'ingangstiéttdT og
fleira og fiedra, fyrir Reykjavíkur-
búa.
Ekki
Mcr hefir aldrei þótt gaman að
vera áhorfandi að verkum, þar
nemia lá-
sem ekkert er viðhaft
gat eg orðið var vdð þar í
Chickra, að hvítir menn hefðu
nem mök við svartar konur, sem
líka er næsta ótrúfegt eftir hatr-
i'n,u að dæma. En mierkifegt eir
það, að í þessu svar'tahafi, þar
se:m áreiiðanfega voru medr en
tveir þriðju partar svert’ingjar, að
ómögulegt var að finna hreinan
negra. þedr voru gulmórauðir, og
nœstum hvítir sumir. tíú blöndun.
er áned'ðanfcga frá þrælahaldstím-
anum mest, Og það var held ég,
skaði fyrir 'þjáðfélagið, að sú
blandun hélt ekki áfram, því ég sá
það, og koinist að áraiðanlegri
vissu utii það, að eftdr því, sem
negrinn var mieira hlandiaður og
hvítari, þá var hann bietri og
dæma grdmd og mdiskunorleysi. K11 ’ ■s'nÍattarj maður, og líka langtum
bsfir í flestum tilfellum stór- góöar bæði á sjó og. landd. Mdfg
ánægja hefir mér verið að sjá,
hvern.ig “Mjölnir” gfeyp.ir grimdar-
feiga og miskunarlaust stórgrýtið
og mylur það í smáagnir.
Yfir' það heila tekið ER “líf í
landi'’ á íslandd á þessum tímum.
Fratnfarir þar eru hraískreyðari,
em vdð getum gert okkur í hugar-
lund, sifm ibúum hiér í íjarlægðinni.
Og þær cru engu síður í andleg-
um cfnum en veraldlagum.
Og það er gleöiefni hið mesta,
því eftir því, sem þjóðin þroskast
btntur að skynsaimlejju v.iti, eftir
því ffeiygir hienni betur og hraðar
áfram á framfaraibriaiitinni.
íslamd var á lamdmámstíð þakið
skógi frá fjöru td.I fjalls. En íor-
feður okkar leyðilögðu skóginn.
þess lnelir það 'grimmdfega goldið.
Nú hefir iþjóöin vakmað til umhugs-
un'éf um, að “klæ'ðai lamdiið”, —
klæða það aftur mieð skógi, og á
því er þegiar byrjað.
Jónas Hiallgrímsson, “lista-
skákliiö góða”, kvað fyrdr mörgum
áratugnm :
“Fagur er dalur og fyll'st skógi
og frjáls’ir mieinn þi/gar aldir
remnia”.
Að starfa að því, að koma þess-
ari hug'sjón .skáldsdns í framkvæmd
er legursta og göfugasta hlutverk,
sem nokkur ísfenddngur getur
unmið.
A. J. JOHNSON.
Cr ^uðrinu.
JPyrirlettvr eltir
1, o|r 1/ * Qvðrrtirtinon.
[Framh. frft sír'asta blaði].
S VER TIN GJ A-H ATRID.
Sérhver noröanmaður, sem kem-
ur suður í gömln ríkim, hlýtur að
taka starx eftir og reka augun i
svertiingjahiatrið, sem er alvieg hóí-
laust. þeir eru skoðaðir algerlega
sérskil'inn partur þjóðarinnar, —
fyri'rlitfegur og svivirðdleigíir frá-
skili'nn lfluti þjóðarimmar. Og hvít-
um mamni þar þykir ekki meira
fyrir, að skjóta svertdngja, ef orð-
imu hallar, em að skjóta hund.
Auðvitað h'sld ég ekki með þeirr 1
fvrra ástamdí, þegar festiir voru á
þá kýrklukkur og höít lögð á fæt-
r I
nær því, að vera vel liðimn meðal
hvíta ílokksins.
Bg þykist vita, að sú spurning
vaki í huga yðar allra, sem hafið
hlustað á orð mín um svertingja-
hatrið í Suðurríkjunum, — eitt-
hvað á þessa loið eða líkt þessu :
Hvernig getur þessu annars verið
háítiað ? Er svartd mannílokkurinti
yfir höfuð nokkuö verri, að manus-
pörtum sem kalíað er ? Eða munu
’þeir stamda vitund lægra að sálar-
fifi <>g tilfinnd'ngu í amdfegum efu-
um en hvíti flokkurinn ? Eða
mundu þeir svörtu m’ann ekkt
vera hæíir til frá náttúrunnar
h'endd, að vekja mætti upp í sálar-
lííi þeirra þá fullkomnun, að þeir
sém eða gætu orðið jafnfœrir þci'.rt
hvítu til að geta stjórnað sjálí'um
sér, — til að geta stjórnað heim-
inum ? Eða með öðrum orSutn,
fylt þau sæti, sem hvítir niienn
skipa, og látið beámdmn sifeldlega
V'iðhaldast og vax'a- að mamnaáð
og miemning á amdfegan og verk-
feigan hátt, — senn er markmiðið-
Og ósanngirni er að neita slíku.
Enda þótt ntargir séu misbrestir
á, og mönnum' verði svo undur-
margt áfátit í því, sem bezt mætei
fiara og fullkomnast væri. því
menn eru þó aldrei nema mcnn,
ófullkomnir memn. En samt má
ekki nieiita því, iað framför og sí-
feld viðfeitmi til sælu og fullkomn-
utiar er markmið þjóðamna. Er
þá svarti þjóðllokkurinn jafmfær
þedm hvíta, til að skipa sér undir
mierkin, og geta staðdð hlið við
hlið hyíta mamnsfns og haldið öllu
1 horfinu og smáþokast nær og
nær sigri og takmarki sælu og
fullkomnunar í amdlegum og verk-
fegum efnum ?
Vimir mínir, ég segi nei. Eg veit,
að það er stór vandd, aö svara
'þessu svo afar þýðdngarmdkla
spursmáli. Og eftir réttu svari
þyrfti að grafa inm í imstu fylgsni
og hjartarætur svarta flokksins.
Og amnað, að vér norðannjsnn,
sem þekkjum svo sáralítið þann
flokk, nema stöku kynbfemdiinga
meðal vor, sem enga vissa á-
kvörðun er hægt að draga af og
dæma eftir fyrir stóran þjóðar-
part, — erum svo viðkvæmir og
tökum svo ósegjamfega hart á öllu
sem ekki er kallað jafnrétti, að
slíkt getur verið háskalegt fyrir
mdg, sem er smámenni, að segja,
að svarti flokkurinm edgi afarfamgt
í lamd til jiess að vera fær um, að
stjórn/a sjálfum j Scr og heimsmál- -