Heimskringla - 28.05.1908, Síða 2

Heimskringla - 28.05.1908, Síða 2
2 bls WINNIPEG, 28. MAÍ 1908. heimskringla H EIIYISKRINGLA Published every Thursday by The Heimskringla News t Fub|isbing Co. Verö bla&sins í Canada op- Baudar $2.00 um ériö (fyrir fram borgaO). 8ent til islands $2.t0 ifyrir fram borgaC af kaupendum blaðsins hér$1.50.) B. L. BALDWINSON, Kditor & Manager Ottice: 729 Sherbrooke Street, Winnipeg P.O/BOX 11«. 'Phone 3512, Ijandar þessa Rudneski, setn bú- j utuim til óvinanna. settir eru hér i bctrginm, bera hon- j'eru komnir Mauser um hinn j úr fööurlandi 1 kom hinmaö. í bOrginni, versta vitnisburö bæði sínu og síðan hann I>aÖ er því lítill Sómi fyrir Lög- bergi, að flagga með hann í tullri stöng úti á almjannaiíæri. Rud- neski hefir hvort sem er afneitað sínum berra og svikið þann, sim hafðd keypt liann til að saína logn- um vottorðum. — á samia hátt og Laurier stjórndn hefir svikið það traust, sem þjóðin hefir í gáleysi YottorÖa verzlun sinu og fávizku borið tdl hennar. ____ það. satyiast á Rudneski og Lib- jerölum gamli máishátturinn : “Fé þ.m. flytur fer fóstra likt„_ Vígbúnaður Kína. Lögberg dags. 14. lanigt erinidii um kosninga.svik Con- servativa í Norður-Winndpeig um síðustu fylkisk osn ingar, segir þá haifct brúkað bæðd pend'nga og brsinnivín, — aunars bafði sigur þeárra verdð alls ómöguk-gur. Blað- ið styður þessa staöhæfing með því, að vitna í vottorð nokkur, Frakkneskur maöur, sern nýlega . „ „ . . T. , , . befir fexðast itm Kínaveldi til þess " ; að aitbuga hermal þar, befir rrtað bafSi útvegað hjá 8 mönnum, sem langa grein um athuganir sínar. báru það, að öl hefði vexið um j Og er aðadefni hennar það, að hönd haft í herbúðum Conserva- 1 gefa Evrópumönnum til'kynna, tdva í Norður-Winnipeig um kosu- j ekki sé phtig^anlegt, að ánigajleytið. innan 10 ára verði Kinverjar búndr að j koma bardaga stipukegd á har vottorðum SMn 'ffstá oröið 40 mdlíóndr ... að <tölu á ófriðartímium. Hann tel- í Ottawa þinginu ur e.n,ga,n, a> a,g þa bafi Kín- verjar lauigstærsta þjóðber, sem til verði í bedmdmim, í minsta lagi 6 mdlíó'nir manna fasta'her, sem kalla megi saman á ‘ örstuttum tíma og seitja undir vopn. Hann heldur og því fram, að þedr her- menn verðd eiins vel ;efödr og eins hug<l jarfir <>g þeir, sem beztdr eru meðaJ Evrópuþjóða. Kínverjar hafa nú þegar gert allar ráöstafan ir tdl þess að hafa 6 mdliónir af þingmönnum, hefði keypt vottorð- fastaher d'mia'n fárra ára, og mieð nokknru meira fjárframlagi segj- ast ’þsir geta aukið tölu bans upp í 40 miilíóndr. ♦ Grednar höfundurinn telur víst, að Kínverjar hugsi Evrópu þjóð- unnm þeigjandi þörfina, rétt eins F imm aí þessum -v-oru lesin upp fyrir nokkrum dögum, svo sem til að sýma óhrennleika Cons>ervativa, og var því tekið með miklum fögn ■uði al stjómarsdnnum þar. En su gkði varð ærið skammvinn, því einn af Conservatiive þimgmönnun- um lýsti því yfir, að “Organiz.er” I.iibsralíi flokksins hér í fylkinu og eem er oinn af núverandi fylkis- 1 þess stað jgrærtt við flutninginn, ein það sem j gufuskipafélög Játa skip sín þjóta nfflar meö j flutt befir á síðari árum, ekki kr.ing um landiö surniax og vetur. nægum skotfærum, sem hermönn-j nema í einstökum tilfollumi. Vest-jViegir eru víða orðnir mjög góðir, um er kent að nota vel í bernaði. j flutningar eru líka óðum að j og brýr komnar á llostöll stærstu Kínverjar haía og up'P'götvað að . bv'erf.i, ■<■ n í 'þeirra stað að befj- j vaitnsföll liandsins. haðir mdnn, búa til nýjan marghkypu riffil, ; 'ast austtirflutningar, og sem betur sem býr austur í Rangárvallasýslu sem þeir álita betri en nokkra j íe<r> 'Þair ]>-gar 'byrjaði'fað skrifar mér í votur, og segdst nú í aðra by'Ssuteigun’d sem nú er gerð 1 nilltl' ' og notuð í Evrópu, og er það hið J 1 fyrra sumiar mun eins margt e.ina skotvop^l í heimi, sem enginn fólk hafa flutt heim og kom hing- þekkir lásinn á, nerna Kínverjar j ,aðj og það seini Jið,j.ð ,er af þesbal sjálíir. tíex verkstæði bafa verið j ári, mdklu floira_ farið austur sett upp til þess að smíða riffla j Um haf, en komdð hefir vestur, eða þessa. þar er unniö dag og nótt, j jadnvel líkdindd eru til að konu, þnátt fyr.ir a’gient hóðan að vestan, og laga “igylta” stjórnaribæklinga sem senddr haifa verið iheim. En hvað ingU' ? vieldur þcssari breyt- og er svo sagt, að þau geri .3 þús. riffla að ja'ínaði 4 viku. Hermömium í Kínaveldd er borg- aö mjög reglukga, og föt þeirra eru sndðin eftir Evrópu lagi. Allir hieirmennirnir eru valdir fyrir vaxt- ar og hraustleika sakir, enda eru j þaÖ, að nú er öldin önnur á ís- sjúkdómar nálaga óþektir í hern- ,k|-T1,di) on hún var fyrir 27 árum,— um á fri'ðartímumi. Fliermienn Kín- j eiski að eins í þeim skdlningi, að verja eru sparnieytndr og geta hald 20 se byrjuð, lieldnr ednnig ið fullum starfskröftum á svipaðri J °® fremur í þeim skilndngd, að fæðu og engu meiri em Tapar. r — 1 í ' nýitt hefir Stórskotalið þetirra hefir uýjuslu og bieiz.tu Krúpp fallbyssur, sem nú eru gerdar. Sjö þúsundir nemenda eru nú á almenna beræfinga skól- anum, o<r 900 piltar á æðri lierfor jngjaskóla, eöa öllu heldur á íjór- jkistuma um. Og nú er verið aö byggja ófl- ngan heræfnn'gaskóla í iPekin. Grein'arhöfundurinn igeitur tdl, að ein mdlión manna fastaher og 7 mildónir lausaher-manna muni kosta þ'jóðma ekki meira en 5 eents á ári á hvert mannsbarn í Kínaveldd, og þó að þjóðin sé fá- tœk, þá hefir hún svo miklar mæt- ur á hernum, að hún sér ekki eftir útgjöldunum við bann. líf og fjör og framtaks*'mi ga'gntekið þjóðina á þessum í þsssu liggur hins svo nefnda “GULA H.KTTA”, sem' ^Evrópu þjóðirnar eru svo ó'ttaslegnar við, j og seni’ þær innan íárra ára Já 1 maske að kenna á. in aif þessum Rudnieski og borgað þau með ávísun á bianka sinn. Mynd vor tekin af ávísun þessari og .prentnð bér í Winnipeg) Tele- gram. Hún sýnir, að herra Walton borgaði Rudneski $25.00 fyrir | 0g þedr sjái sér það fært, og þessi 8 vottorð, ■ og er þess getið j hann kveður það fast í huga sín- 4il, að þingmaöurinn hafi sent um, að þeir muni mynda eins stór- ERudneski út til að útvega (kaupa) þessi vottorð. En Rudmeski var algáður. Hann vann fyrir Liberal flokkinn að því, að útvega vott- orðin, íór svo með borgunar ávís- an og öflugan lier edns og þeir sjái sér fært, án þess að ráðgast nokk uð um það við Evrópuþjóðirnar. Hinn svonefndi nýji Kínaber vaf myndaður árið 1889, þegar bers- foringi Ma skipaöi svo fyrir, . að anina tdl Conservaitiva og lofaði j kínverskir hermenn skyldu leggja þedm að hafa hana til þess, að í niður aS' fl-vtja ^r rauðar ftaka mynd af hemni, svo að skyldu haifa sanmanir fyrir því, að hann hefði verið leeyptur til þess, að vinna þetta verk. Svo labbaði hann aifitur yfir til Lœberala og sag'ði þeim ýmisar aðrar sögur. — Síðan fluttd hann úr bænum. Eng- inn veit hvert. , . ,regnhlífar á stríðsvöllinn, eins og 1 þeir höfðu gert fram að þeim þedr sem Rudncski ber sakir á, segja þær séu með öllu tilhæfu- laoisar, og hafa vi'jað na í manrí- j,að vaT ári-iS 1900, að Kína inn til þess að höfða sakamál a stjórn sannfærðist um, að gamla hendur honum, en hann er hvergi j herstjórnar fyrirkomiulagiö væri „ ekki lengur notandi, og að nauö- að finna. “ v , . . .. , syn væri að bneyta til samkvæmit En svo mikið er víst, að síðan I st.fnu Ma herforingja tíma. Ma herforingi var lista her- maður, og lagdnn á, að halda sam- an ber manna, og beimenn þeir, san úndir hans stjórn æfðust, voru viðurkenddr þeir beztu á öll- um Austurlöndum. þeir voru út- búnir meö beztu skotvopnum, stórtim og smánm, og voru hng- djarfir í bezta la'gi, og þeir reynd- ust sem nœst jafnsnjallir hinum teztu Norðurlanda hermönntim. Nú er öldin önnur. Að sjálísögðu muna flestir hinna eldri Víestur-Íslandinga eiftir á- ástamdinu á íslandi kringum 1880. það var síður en glæsdlegt, því verður ekki neitað. þá voru harð- indaár makdl, og þjóðin var ekki þá búin að brjóta á hak aftur ó- hagsýnis og fyr'irhyggjufeysis fjötr- ana, sem hún hefir verið reyrð m^ð um margar aldir. Alt sat í ga-mla horfinu, og af því leiddd það, aö hvenær sem' árferði harðnaði, v^r alt kom.ið á heljarrimina. þá urðu menn að knýja fiskibáta sína alku áfram af handalli einu og margur mun hafa fengið hand- leggi þreytta og skeinur í lófa við það verk. þilskdpafloti var ekki til. Landbúmaðtirinn var mjög skamt kominn áfeiðis. Jarðyrkju- á'höld og lieyskaparvélar voru hvergi til. Mjólkur- og rjómabú ■engin t'il. tíláturshús engdn’ til. Verksmiðjur engar til í neiiitu mynd. Náloga ekkert til af veguni eða ’brúm yfir bin miklu va/tnsíóll landsins. Sít Robert | a npp komst um mainn þennan hver Itanm er og hvernig hann er inn- rætftur, þá hefir ekkert orð verið íim þetta rætt í blöðunum, hvorki hér vestra né eystra, þó I.ögberg sé að reyma að gera veður út af þvi. það vita nú allir, að vottorð- in. voru *key pt af Libarölum, og emigar líkur til, að þau séu sönn, enda hefir eniginn /þeirr-a reynt að sanna það. þvert á móti hefir hr. ’Walton játað, að hann hafi gefið ávísimina, sem myndin v,ar tekin fi<£, til mannsins, en segir það hali verið borgun fvrir timatöf, sem yimnumaður sinn hiafi orðdð fyrir við vottorða starfið. þiidr, sem vottorðin eiga að hafa undirskrifað, hafa ekki látdð tdl sín heyra, og hvorugur flokkurinn virðist gera nedna tilraun til að haía frekari fregnir af þaim. það heíði þó verið æskilegt, að Libcr- aJar hefðu getaö náð þcim náung- um, sem sagt er að hafi gefið vott- orðin. En engim tilraun befi enn verið gerð til þessa, og það ci mjög vafasamt, hvort nokkur .þeirra er í raun og veru til. Annars hcfir þattai vottorða- trask hvorki gert Liberölum gagn eða sóma, haldur þvert a moti þrykt þeim enn þá lægra — ef þaö vaeri mögufegt — í almenningsálLt- inu, íyrir 'það, að hafa lagt lag satt við strokinn stórglæipamann. Hart, hnezkur hermálamaður, bafði ráðið Kínastjórn til að mynda 4 herdeilddr, og að auka •þær að tölu og byrgja þær að vopnmn smátt og smátt á 10 ára tímiabili. Ett hizrmálamefnd Kín- verja þáði ekki þessa ráðfeggingu, og tók þá straix til að komia _ á miklu mikilfengkgra fyrirkomu- lagi, sem fólst í því, að mynda 20 stór berdedldir. Hver deild átti að fela í sér deildir fótgönguliðs, eina deild riddaraliðs og eiua dedJd stór skotaliðs og eina deild mannvirkja- fræðinga, og að siöustu eina deild flutndngsmaiina. þá vár og sú stafna tekin, að skylda menn til heriþjónustu 11 m 9 ára tíma, og þar næst til 7 ára sem varamann, mieö eins mánaðar heræfingum á ári hverju. þá var og myndaður herhaðarskóli, yr skyldi framledða 4 þúsundir hcrforingja á fyrsta 3. ára tímabilinu, og svo þar eftdr 1500 foringja á ári. þá var og á- kveðið, kð byrja skvldi þetta fyr- irkomulag með hálfri miilíón hier- manna. Æðstu valdsmönnum í hinum ýmsu héruðum ríkisins var skipað að feggja næga skatta á þjóðina, hver í sinu umdærni, til þess að vdöhalda þessum herdeild- um. En engin fastákveðín upphæð var tdlnefnd, og það var ákveðjð, að fistákveðnir skattar skyldu ekki verða lögfeiddir fyr en landdð hefði 800 þús. manna fastah'eT og 4 milíónir manna á lausum kyli. Nú hafa Kínverjar 420 þúsundir fasta-hermienn, alla vel æfða og útbúna meö nvjnstu vopmim. Hóp þessum er skift í 15 deildir, unddr vel hæfum foringjum. það er búið algerfega að feggja ndður regnhlíf- amar rauðu og fánania mieð hót- á fir það heila tekiö, Iramsóknar- mmH var oaumast tdl hjá þjóðiani þeiim árum. Hún átti örfáa mienn þá, sem þekkingu höföu til að gðta leiðbeint hcnni í ednti eða ööru, sem stefndi í framfaraáttina, 'S'ða vorn þess megnugir, að færa 1 hana nýtt líf og nýja krafta. Aífeíðingki aif þessu er alkunn. Sú, að stórir hópar af fólki, oft og tíðum sjáJfsagt hraustastia og dug- legastaylólkið, cinkum af Norður- og Austurfendi, fók að flytja í 'burtu af landánu og feita gæíunHar bér í Ameríku. Að vísu voru vegt- urílutningar byrjaðir áður, en einna mestir munu þeir hafa verið um og eftir 1880. Siðan ég man eftir mír, hefi ég verið mjög á móti vesturflutniug- iffli, en samt sam áður deittur mír ekki í bug annað en játa það', að Viestur-I’.slendingar margir haía stórmikið grætt við flu'tninginn, einkum þó þa’ir, sem komu hingað fyrdr löngum tímia. Fliestir, ef ekki undantiekndngar- laust allir af okkar eínaðri mönn- um bér í la«di, eru búnir að vera hér svo skiftir áratugum, og reyndir og grejndir ísfendingar segja, að tækifærdn til að komast í ©fnd séu miklu minni nú en áður fyr, þegar Islsnddngar komu hér fyrst. Rieynslan sainnar þetta líka. það mun verða létt verk, að halda tölu yfir það fólk, sem á síð ari árum hefir komið írá Tslandi, sem hefir komdst nokkuð betur á- fram, eða liðið tetur hér en þó það hefði verið kyrt á íslandi. tíagan er því rétt sögð þannig : Fólk, sem flutti vastnr á fvrri ár Nú eru menn víðast hvar hættir að ' kmja' “harniinginn” frá morgni til kvields, þegar þieiir sœkja gull 1 við strendur landsins. þair láta vélannar bafa ívrir því. Fyrir að eins þremur árum síð- an var ég sjómaður í einu erfið- asta sbipsrúminiu á Vestmannaeyj- um á opnurn róðrarbát. þá var enginn véla.bátur þar itiil. Við fé lagar áttum oft þreytta handleggi eftir að bafa verdð í 18 til 20 kl.- tíma á sjó, oítiast við allþungan róður. Nú er þetta svo breytt, að þar voru sl. vetur 40 motorvéla- bátar við fiskiviedöar og að eins 2 róðrarbátar. Maður þar skrifar mér um m.iðjan aipríl, og þá voru bátarmr búnir að fiska frá vertíð- arbyrjun í febrúar frá 8000 tii 15,000 á skip, og mest alt af afar- vænum þorski. tíá alli mrni vera irá 5—10 þús. kr. vdrði, að minsta kosti, og hann er i langfliestum til- felltim edgn að eins 5—6 manna, sem eru sjálfir á bátiinum. tííðan þeitta bréf er skrifað, hefir fiskast þar ákaflega mikið. E’itt íslenzka blaðið, sem nýkomið er, segir, að aldrei í manna niinnum hafi verið jafnmikið fiskirí í Viestmannaeyj- um og um páskaxiia. þetta er mikil brevting frá því, sem* æður var, þegar írá 16—24 mianns, og jafnvel þar yfir, * urðu að róa á sama bátnum tdl þess aö komast nokkuð áfram, og gátu samt ekki komdst nema á næstu fiskim.ið. ])ó ég hafi sérstaklega niefnt þess ar hraðstíg'ú framfirir á Vest- mannaieyjum, þá er sdður en svo, að þiær séu eina fiskiverið þar sem inótorbátar eru hafðir til fiski- vedða. Nú oröið eru þair hafðir nær eiji- göngii til fiskiveiiða hringdnn i krinig um alt land, þar sem fiski- viedðar eru stundaiðar á opnum bátum. Og alt af er verið að kieppa að því, að hafa þessa báta, sem stærsta og fullkomnasta. Ffestir nú orðið nneð hálfdekki o. s. frv. þá eru ekki síður framfirir i s tórskipaútgerðinni. Botnvörp- ungarnir fjölga ó'ðmn, og er þá vdssufega stefnt í rétta átt. þeir eru nú orðið 7, og 6 af þc'im eru eign að ein-s Reykvíkinga. Fiskirí þeirra hefir verið neglufeg uppgrip í vetnr, liafa oft fylt siig ofan þilja og neðan á 4—5 dögum. Mikinn beiður og þakklæt.i eiga þedr menn skilið, sem fyrstir réð- ust í þá ú'tgerð, því bún er fram- tíðar útgerð ísfendiniga ekki síður en a.nnara þjóða.. þegar Englend- inigar get.4 grætt ógrynni fjár á þvi, aö sjokja fisk upp undir ís- land, og vWða þó að fara til Eng- lands í hvent sinn sem þedr hlaða skip sín, þá ættn ísfendingar ekki siður að geita það, sem geita skot- ist af fi.skimdðunum tdl lands og al- fermit skip sin þar, og farið svo straux að sækj.i meira. Reynslan, sem þegar er femgiii fyrir botn- vörpuiúitgeröinnd ísl nzku, er líka búdn að sanna þetta.. Mjög senmifegt er, að þessi skip skiftá tugum eftir 2—3 ár hér frá. þá er eininig niiikil breyitinig orðin á landbúnaið'i, frá því, sem áður var. Bændur eni mi almept farnir að brúka jarðyrkjuá.höld til þess slétta hevskaparlönd sin, og víða er farið að brúka sláttuvélar, sem hafa neynst mjög vel, eftir vott- orði, sem éig hefi séð um það frá mikilsmieitnum og vslþaktum bænd- um.' Einn bóndinn sagði, að með sinni vél, hsfði hann gstað slegið 80 hesta á dag. þá hafa einstakir ímenn og félog gert mikið að því, að verja. lörnl sin fyrir ágangi búfjár misð girð- ingum. Alt stefnir það í hedlliavæii- lega framfaraátt. Samgöngur ieru orðnar sæmilega sl. 2 ár ekki hafa lagt neiðingi a best tiil nu'inn.a flutningia, nema til að flytja hey af engjum.. Alt ann- að bafi hann flutt að sér á flutn- ingsvagni, eftir þjóðvegum og sýslnvsgum. þetta er ekki nedtt leiinsdæmi. Mótorvagn ,t.il vöruflutninga er korrynn á eina flutninga brautina í Eyjafirði, og hefir reynst vel, og von er bráðum á öðrum á Fagra- I dalsbrautina í Fljótsdalshéraði. Smjör.geröarhús eru konuin víðs- vsgar um landið, og bændur fá nú fyrir smjör sitt svo skiftir hundr- uSuiti þúsunda króna, og fá nú mdkla eftdrspurn eftár smjöri. Áður var smjör ekki þekt sem verzlnnarvara. Slátrunarhús eru þegiar orðin' 5, <>g 3—4 á að byggja í suniiar. Eitt þedrra slátraði í fyrra haust 27 j þúsund fjár. Slátrunarh'úsin eru | einn nauðsynlagasti hfekkurinn 1 keöju landbúinaðarins. Kaupgjald fólks hefir margfald- , þ,að er ast á síðari árum, og nálega öll vinma er nú borgnð mieð pening-1 um, og þa.ð sem m.est er í varið, er iþað, að bæði karl og. kona, sem VILL vinna, getur fengið vinnu fyrir fæðd og kanpi ALLAN árs- ins hring. Vinnntími er takmark- aður, og hver keppdst við annan, að 'giera sem bezt við fólk sitt. ur þeirra, og á margan hátt kvald ir þar sem miskunarlausir eigend- ur áttu hlut að .máld. En að vdssu leyti veit ég ekki, hvort hagur þeirra að frelsi og jafmréitti standi nokkuð bstur en þá, - *B sumu leyti jæfnvel ver, það eru til þar syðra morg dæmi enm, sem sýna, a<5 1 fjolda morgum tilfeJlvma undu þrælar vel hag sínmfn áður, voru skoðaðir sern góðir og trúverðug- ir jijonar, og nákomndr hvítu fam- fl'innnd. Og margdr af gömlu þræl- unum, siem enn lifa, eru með fastri trygð og vinfengi til dauðans við ’born og aifkomemdur sinna gömlu búsbænda, og flestk þairra betur miamnaðir, og líka þeiir ednu af sviertiingjaflokknum þar, sem hvitir rnenn geita unnað jafnréttis, þar siest aldred hvítur maður og svart- ur 1 sama vagmi, hvorki járnbraut- ar eða ke.yrsluvagmi, — ekki einu sinni a vegi satnan, nema með longu mdfi'bdl'i, , Og ekki vinnur hvm maðurinn með svertingjum nema hamn sé yfir þá settur. Hús þeirra verða að startda í öðrum' portum bæja og borga, fráskili.n, og allur möguleiki frá- kirkja fráskilin, skólar 'pairra menningar inn. Mér leist mjög flla á þetta svertinglahatur þar syðra. Og kkert mema mentunar og mannmgarkysi þairra að þakka, eða kenna, að ekkd fer þar alt í bál og' brand og blóðuga syrjöld MMi'byrðds milli hvítra og svartra manna. þeir jnekkja engan félags- skap eöá samh'eldni. Og þe-ir edga en.gan mann eða fyrirldða, sem hæfur væri að leiða saman krafta þ'cirra og markmið, þeir eru enu Bæmlur eru mjög vaknaðir til j l>ann dag i dag þrælar hvita umliugsuniar um ■kynibætur kvik- mannsins að íjár, og keppa eftir að hafa fénað- 1 pappírnum. öUu öðru en rétt á arh'ús se>m allra bezt, svo að fén- aðurinn sé sem bezt útlitandi og geti giofið sem beztan arð. Vierksmiðjur eru kornnar af ýmsu tagi, svo sem klæðaverk- smiðjur, trésmiíða vierksmiðjur, skdpasmfða verksmiðja ndður- suðu verksmiðja, og þá má ekki gfeyma verksmii'ðjunni, sem h.eitir eftir bamri þórs “Mjöln ir”, og sem myhir milli jaixla. sinna í smámola stórgrýitið úr holtinu fyrir ofin Reykjavík, i steinhús, stjinkjalfera, ste'ingangstiéttdT og fleira og fiedra, fyrir Reykjavíkur- búa. Ekki Mcr hefir aldrei þótt gaman að vera áhorfandi að verkum, þar nemia lá- sem ekkert er viðhaft gat eg orðið var vdð þar í Chickra, að hvítir menn hefðu nem mök við svartar konur, sem líka er næsta ótrúfegt eftir hatr- i'n,u að dæma. En mierkifegt eir það, að í þessu svar'tahafi, þar se:m áreiiðanfega voru medr en tveir þriðju partar svert’ingjar, að ómögulegt var að finna hreinan negra. þedr voru gulmórauðir, og nœstum hvítir sumir. tíú blöndun. er áned'ðanfcga frá þrælahaldstím- anum mest, Og það var held ég, skaði fyrir 'þjáðfélagið, að sú blandun hélt ekki áfram, því ég sá það, og koinist að áraiðanlegri vissu utii það, að eftdr því, sem negrinn var mieira hlandiaður og hvítari, þá var hann bietri og dæma grdmd og mdiskunorleysi. K11 ’ ■s'nÍattarj maður, og líka langtum bsfir í flestum tilfellum stór- góöar bæði á sjó og. landd. Mdfg ánægja hefir mér verið að sjá, hvern.ig “Mjölnir” gfeyp.ir grimdar- feiga og miskunarlaust stórgrýtið og mylur það í smáagnir. Yfir' það heila tekið ER “líf í landi'’ á íslandd á þessum tímum. Fratnfarir þar eru hraískreyðari, em vdð getum gert okkur í hugar- lund, sifm ibúum hiér í íjarlægðinni. Og þær cru engu síður í andleg- um cfnum en veraldlagum. Og það er gleöiefni hið mesta, því eftir því, sem þjóðin þroskast btntur að skynsaimlejju v.iti, eftir því ffeiygir hienni betur og hraðar áfram á framfaraibriaiitinni. íslamd var á lamdmámstíð þakið skógi frá fjöru td.I fjalls. En íor- feður okkar leyðilögðu skóginn. þess lnelir það 'grimmdfega goldið. Nú hefir iþjóöin vakmað til umhugs- un'éf um, að “klæ'ðai lamdiið”, — klæða það aftur mieð skógi, og á því er þegiar byrjað. Jónas Hiallgrímsson, “lista- skákliiö góða”, kvað fyrdr mörgum áratugnm : “Fagur er dalur og fyll'st skógi og frjáls’ir mieinn þi/gar aldir remnia”. Að starfa að því, að koma þess- ari hug'sjón .skáldsdns í framkvæmd er legursta og göfugasta hlutverk, sem nokkur ísfenddngur getur unmið. A. J. JOHNSON. Cr ^uðrinu. JPyrirlettvr eltir 1, o|r 1/ * Qvðrrtirtinon. [Framh. frft sír'asta blaði]. S VER TIN GJ A-H ATRID. Sérhver noröanmaður, sem kem- ur suður í gömln ríkim, hlýtur að taka starx eftir og reka augun i svertiingjahiatrið, sem er alvieg hóí- laust. þeir eru skoðaðir algerlega sérskil'inn partur þjóðarinnar, — fyri'rlitfegur og svivirðdleigíir frá- skili'nn lfluti þjóðarimmar. Og hvít- um mamni þar þykir ekki meira fyrir, að skjóta svertdngja, ef orð- imu hallar, em að skjóta hund. Auðvitað h'sld ég ekki með þeirr 1 fvrra ástamdí, þegar festiir voru á þá kýrklukkur og höít lögð á fæt- r I nær því, að vera vel liðimn meðal hvíta ílokksins. Bg þykist vita, að sú spurning vaki í huga yðar allra, sem hafið hlustað á orð mín um svertingja- hatrið í Suðurríkjunum, — eitt- hvað á þessa loið eða líkt þessu : Hvernig getur þessu annars verið háítiað ? Er svartd mannílokkurinti yfir höfuð nokkuö verri, að manus- pörtum sem kalíað er ? Eða munu ’þeir stamda vitund lægra að sálar- fifi <>g tilfinnd'ngu í amdfegum efu- um en hvíti flokkurinn ? Eða mundu þeir svörtu m’ann ekkt vera hæíir til frá náttúrunnar h'endd, að vekja mætti upp í sálar- lííi þeirra þá fullkomnun, að þeir sém eða gætu orðið jafnfœrir þci'.rt hvítu til að geta stjórnað sjálí'um sér, — til að geta stjórnað heim- inum ? Eða með öðrum orSutn, fylt þau sæti, sem hvítir niienn skipa, og látið beámdmn sifeldlega V'iðhaldast og vax'a- að mamnaáð og miemning á amdfegan og verk- feigan hátt, — senn er markmiðið- Og ósanngirni er að neita slíku. Enda þótt ntargir séu misbrestir á, og mönnum' verði svo undur- margt áfátit í því, sem bezt mætei fiara og fullkomnast væri. því menn eru þó aldrei nema mcnn, ófullkomnir memn. En samt má ekki nieiita því, iað framför og sí- feld viðfeitmi til sælu og fullkomn- utiar er markmið þjóðamna. Er þá svarti þjóðllokkurinn jafmfær þedm hvíta, til að skipa sér undir mierkin, og geta staðdð hlið við hlið hyíta mamnsfns og haldið öllu 1 horfinu og smáþokast nær og nær sigri og takmarki sælu og fullkomnunar í amdlegum og verk- fegum efnum ? Vimir mínir, ég segi nei. Eg veit, að það er stór vandd, aö svara 'þessu svo afar þýðdngarmdkla spursmáli. Og eftir réttu svari þyrfti að grafa inm í imstu fylgsni og hjartarætur svarta flokksins. Og amnað, að vér norðannjsnn, sem þekkjum svo sáralítið þann flokk, nema stöku kynbfemdiinga meðal vor, sem enga vissa á- kvörðun er hægt að draga af og dæma eftir fyrir stóran þjóðar- part, — erum svo viðkvæmir og tökum svo ósegjamfega hart á öllu sem ekki er kallað jafnrétti, að slíkt getur verið háskalegt fyrir mdg, sem er smámenni, að segja, að svarti flokkurinm edgi afarfamgt í lamd til jiess að vera fær um, að stjórn/a sjálfum j Scr og heimsmál- -

x

Heimskringla

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.