Heimskringla - 15.04.1909, Blaðsíða 4

bli ft WINNIPEG, 15. APRÍL 1909.
HEIMSKRINGLA
Ofurefli.
J>a5 er sitt hvaö, aö lesa skáld-
sögur, sem gerast heima á ætt-
jör&inni, eða hinar, sem gerast í
ókunnum löndum. *
J>egar ég les skáldsögu frá landi,
sem ég þekki ekki af sjón og raun,
er ég alveg á valdi ríthöfundarins.
Engar sérstakar endurminningar
trufla lesturinn. Eg er kominn inn
í nýjan heim. Alt er þ-ar nýtt, nátt
úran, mennirnir, lífskjörin. Skáld-
iö á hæ-gan leik, því ég hefi ekkert
til samanburðar annað en almenn-
ar hugmyndir um manneðli og
náttúruna. Sé ekkert, sem vekur
tortrygni, ekkert sem bendir á fjar
staeður, tek ég við öllu með trúar-
innar augum. Op því betur fær
meðferð efnisins, rítlist hiifundar-
ins að njóta sin. Eg er ekki sjálf-
ur við söguna riðinn, nema að því
leyti, sem hún megnar að gagn-
taka huga mirrh.
Öðru máli gegnir um skáldsög-
urnar að heiman. 'Vér lesum þar
flestir með alt öðrum hætti. þær
maeta hjá oss ótal endurminning-
um, ótal skoðuntim, ótal óskum
um þaö, hvernig persónur sögunn-
ar komi fram. Metnaður fyrir
hönd þjóðarinnar í heild sinni,
löngun til að sjá hana frá sér-
stakri hlið, metnaður fyrír hönd
sérstakra stétta, sérstakra stofn-
ana, skoðana, hreyflnga, áhttga-
mála, situr þar á varðbergiv ftag-
an er oss nærgöngul. Vér erutn
ekki óvilhallir dómarar, því til vor
er leikurinn gerður.
Ef til vill er það þess vegna, að
mörg góð skáld hafa í fyrstu átt
örðugt með, að verða spámenn i
föðurlandi stnu. ]>eir koma svo
oft við kaunin. þeir neyða lesend-
ur til að hugsa og líta í kring um
sig, — og það er synd, sem er erf-
itt að fyrirgefa.
Mér flattg þetta í httg, þegar ég
var að lesa Ofurefli. Eg fann það
sérstaklega í veizlunni hjá þor-
birni kaupmanni. Eg var óánægð-
ttr með sóknarnefndarmennina —
Jón Sigurðsson og Finn, og fyrst
og fremst þorbjörn sjálfan. Mér
fanst það skömm fvrir höfuöstað-
staðinn, að hafa þennan erkidttrg
og dóna og þessar vesölu rolur
fyrir sóknarnefnd, og mér fanst
þeir varla saman berandi viö þá
menn, sem ég mintist að hefðu ver
ið í sóknarnefnd höfuðstaðarins,
þegar ég þekti til, — ég íór að
rifja þá upp í huga mér ! það
bætti reyndar nokkttð úr skák, aö
mér varð undir eins hlýtt í þeli til
Steingríms.
Og svo las ég áfram.
Ein myndin eftir aðra. Allar lif-
andi. Og alt af þyrptust endur-
minningarnar að. Nýjar og nýjar
spurningar. Hverjttm var hann lík-
ur, þessi prestur ? Hver var svona
gáfaður, og góðtir jafnframt ?
Hver gat verið yfirdómarinn ? Sá
var ekki m á 1-haltur, þótt hann
væri haltur. Undarlega skemtileg-
ur og djúphygginn. Eða Ragnheið-
ur ? Mér fanst ég kannast við
hana. Hverri var hún lík af ttngu
stúlkunum héima ? Ifver af annari
komu þær í huga mér og brostu
gletnislega : Er það ég ?i Er það
ég ? — En það var engin þeirra.
Og samt var það einhver þeirra —
ofurlítið breytt.
Svo rankaði ég við mér. Eg var
ekki að lesa sögu Reykjavíkur. Ég
var að lesa s k á 1 d - sögu úr
Reykjavík. Og það er sitt hvað.
Söguritarinn segir : Svona var
það. Söguskáldið segir óbeinlínis :
Svona gat það verið.
Hér var ekki um það að tefia,
hvort sóknarnefndin í Reykjavík
hefir nokkurn tíma verið skipuð
alveg sams konar mönnum og þor-
birni, eða Jóni Sigurðssyni, eða
Finni. það skiftir minstu máli.
Hitt er aðalatriði : G a t slíkur
maður, sem þorbjörn kaupmaður,
verið til í Reykjavik, og ef svo
var, g a t hann þá komist þar í
sóknarnefnd og látið kjósa þá
Finn og Jón með sér ?
Eg held það væri óga-tilegt að
neita því. Mér íinst sagan ekki ó-
sennileg. Eg held hún hefði getað
gerst í Reykjavík, öll, frá upphafi
til enda.
Hitt er vísf, að hún hefir ekki
gerst þar. Hvað merkir það þá,
að hún hefði getað gerst
þar ?
það merkir þetta : Ef vér hugs-
um oss aðalmenn sögunnar þreyta
kapp í Reykjavík, þá mundu enda-
lokin verða svipuð því, sem sagan
sýnir. Að slíkt hafi aldrei orðið,
kemur þá blátt áfram af því, að
einmitt tveimur slíkum tnönnmn
hefir aldrei lent þar saman um ein.
mitt svona lagað mál.
Skáldsagan er eins konar tafl-
raun. Skáldið velur sér í upphafi
þessa menn, þessi peð, og fær þeim
stað á taflborðinu. Svo athugar
hann, hve marga leiki þarf til þess
að anttar komist í mát.
þegar ég nú renni huganum yfir
persónurnar í sögunni, sé ég þær
allar skýrt fyrir hugskotsaugum.
Hver þeirra lifir sínu einkennilega
lífi. Jtær setjast að í huganum
meðal endurminninga um menn og
konur, sem ég hefi sjálfur kynst.
Ég tel þær með, þegar ég á að
gera ttpp reikninginn og segja,
hvernig mennirnir séu. þetta er
einkenni góðra skáldsagna. þær
attka lifsreynsltt lesandans, og
skýra hana. — Að vísu átti ég
lengi erfitt með að kannast við
þorbjörh. Mér fanst hann meiri
“vatnsstígvélasál” en ég gat minst
í svipinn, en þegar ég leitaði vel,
fanst mér ég kannast við hann
líka, þótt hann sé ekki á hverju
strái, — sem betur fer.
Ritsnild Einars Hjörleifssonar er
frábær. Orðin ná jafnan því taki á
hugsuninni, scm þeim er ætlað.
Aldrei of eða van. (>g alt af lang-
ar mig meir og meir til að sjá
leikrit frá hans hendi. Hann hefir
einmitt það vald yíir samtal-
i n u , sem fyrst og fremst þarf til
þess, að geta samið leikrit: 1
Ofurefli hefir hann jafnframt neytt
þess, að hann er ræðusnillingur.
Ræðu þorgríms yfirdómara semur
enginn netha sá, sem sjálfur kann
ræðumannstökin á áhevrendum.
En sagan er ekki að eins merki-
leg og minnisstæð fyrir það, hve
skýrt skáldið leiðir oss persónurn-
ar fyrir sjónir, heldur og fyrir
hitt, h v a ð þær eru, h v a ð
fram fer i sálum þeirra.
Sagan hefði vel mátt lieita :
“Lœrisveinn Krists kemur til
Reykjavikur”. Einkennilegt efni !
Betri prófstein er ekki unt að
bera á hvaða marinfélag sem er,
en einmitt þennan : Ilvernig farn-
ast þeim, sem ætlar sér að lifa
þar eftir kenningu Krists, vera
guðs megin. sannleikans megin,
réttlætisins megin, kærleikans meg
in? Vera “frjáls maður”. Mannfé-
lag, sem þyldi nokkrum manni
slíkt ofsóknarlaust, væri sjálft
komið langt á leið fullkomnunar-
innar. það yrði að vera gagnsýrt
af mannúð, af kærleika. því kær-
leikanum einum er það gefið, að
tortryggja engan. Kærleik-
urinn er fyrsta skilyrðið til að
skilja alt og alla, fyrsta skilyrðið
til að komast að sannleikanum :
Ti den liar aldrig levef,
som klog paa det er blevet
han ei först havde kær.
En sannleikurinn verður ekki fund-
inn í eitt skifti fyrir öll. Jwið verð-
ur alt af að uppgötva hann af
nýju, því hann tekur sér nýja
mynd í hverri einustu mannssál.
Engintf er aö öllu öðrum líkur.
Frá því sjónarmiði eru allir menn
undantekningar. En vér getum
ekki verið fullkomlega réttlátir við
aðra menn fyr en vér skiljum þá
til fulls. Svo einíöld er þessi kenn-
ing. þar ledðir hvað af öðru.
'Og þó er þetta hugumstærsta
kenningin, sem nokkurntíma hefir
verið flutt í heimittum. Sá, sem
ætlar að lifa eftir hentti, verður
að ganga í berhÖgg við skilnings-
leysið og lýgina, sem sprettur af
kærleikslevsinu, og .við ranglætið,
sem sprettur af skilningsleysinu.
A'f honum cr heimtað, að hann
skilji þá, sem hann hafi eitthvað
saman við að sælda, og skilji þá
jafnvei bettir, en þeir skilja sjálfa
sig. “það, setn þér viljið að mennf
irnir geri yðttr, það skttlttð þér og
þeim gera”. Til þess þarf tvent :
að skilja, hvernig á stendur fyrir
öðrum, og vita, hvers maðitr
mttndi sjálfur óska í þeirra spor-
um. En það verður ltver að segja
sér sjálfur. Ö11 ábyrgðin er lögð á
herðar einstaklingnum. Ilann er
sjálfur æðsti dómarinn, og hann
veröur sjálfur að íullnægja dómn-
ttm. lín þá má hann ekki fara að
því, þótt aðrir líti öðrtt vísi á.
Hann verðttr að vera frjáls mað-
ur”.
Eftir þessari kenningu ætlar
presturinn sér að lifa í Reykjavik.
Engan þarf að fttrða, þótt það
gangi ekki baráttulaust, eða þótt
hann vrði i minni hluta á safnað-
arfundinttm. Svo mnndi víðar
hafa farið'. En jafnumhugsunar-
vert er efnið fyrir því. Og það,
sem gerir lestur skáldsögunnar
svo laðandi, er einmitt það, að
presturinn er engin fjarstæða. Vér
getum vel búist við, aö fá slíkan
mann mitt á meðal vor, áður en
varir. Og ég vona, að einhver
Ragnhildur verði þá til að standa
við hlið hans í baráttunni. ]>ess
intin liann þurfa.
Kristur þurfti þess ekki. En
hann kemttr víst aldrei til Reykja-
víkttr.
.París, 28. nóv. 1908.
Gttðm. Finnbogason
— Eftir ísafold.
Leiðbeininon til utanbæjar-
manna.
Til ritstj. Ileimskringlu.
Gerið svo vel, og ljáið eftirfar-
andi líntim rúm í yðar heiðraöa
blaði.
Fyrir nokkrttm árum síðan
komu 2 eða 3 Íslendfngar til Win-
nipeg noröan frá vatni. ]>eir skrá-
settu sig á einu hótelinu norður í
Aðalstræti um kveldið. þar næst
keyptu þeir matseðla íyrir kveld-
verð. Á leiðinni inn í snæðingssal-
inn er vínsölustofan. þeim hug-
kvæmdist, að fá sér “einn gráan”
áður enn þeir snæddu. þegar inn í
vínsölustofuna kom, sáu þeir þar
ungan mann, sem var lítt stætt,
og voru 3 eða 4 hérlendir menn að
toga hann út úr hótelinu. Einn af
þeim aðkomnu bað þessa menn að
fara hægt að við þenna drukna
mann, og fylgdi þeim eftir út fyrir
dyrnar. Vildi sjá um, að þeir
meiddtt hann ekki og vita, hvort
ha-nn mundi vera sjálfbjarga, að
komast burtu frá þeim þá út kom.
Aðkomumaöur veit þá ekki fyrr
til, enn hann er sleginn í andlitið
af einum þessum þorpara, og gerði
hann það yfir öxlina á öðrttm fé-
laga sínum. Maðurinn átti sér
einskis háttar von, og gat því eigi
áttað sig á, hver höggið greiddi,
fyr enn um of seinan. þá voru ó-
þokkar þessir hlattpnir burtu. —
Slegni maðttrinn fór þá til hótel-
eigandans og tjáði ltontim mála-
vexti, en hann vildi engan gaum
gefa þessu. Fóru þá Islendingarnir
þaðan, og þáðu hvorki mat né
gistingu.
Til leiðbeiningar fyrir íslendinga
utan bæjar O'g innan, þá er eina
ráðið í svona kringumstæðum, að
ná í lögregluþjón tafarlaust, og
gera honum málavexti kunna eftir
föngtim, og láta hann krefja hót-
elseigandann til upplýsinga ttm
þorparana. þeim er oft illa við að
gera það, en ef lögreglan skerst í
leikinn í tíma, þora þeir ekki ann-
að enn gefa sakadólginn upp, því
annars íþyngir yfirhylming þeim,
og hæpið að þeir fái vínsöluleyfi
framvegis, ef þeir vilja hylja seka
bófa í fórttm sínum. ]>etta er sagt
íslendingum til leiðbeiningar yfir-
leitt, sem fyrir smán óg barsmíöi
veröa. Auðvitað er kunntigum
mönnttm, sem búa í þessum bæ,
attðvelt að forðast svona skráveif-
ttr. þeir ættu að þekkja heiðvirð
hótel hér, ef þeir finna köllun hjá
sér til aö heimsækja þatt. En öðrtt
máli er að gegna um utanbæjar-
menn. Yfir það heila tekið eru hó-
tel sttnnan við James Ave. góð
hótel og slarklítil, en í norður-
parti bæjarins ertt yfir það heila
tekið slarkara staðir, sem betra
er að vera yar ttm sig á.
1 þessitm bæ vinnttr að eins einn
íslendingur í vínsölustofu í hóteli,
og hefir gert það um langan tíma.
Jlami heitir Thomas Fraser. og er
á Jimmy’s Hotel. Har.n er Islend-
ingttr í liúð og hár, og lætur ekki
misbjóða löndttm síntim, sem hann
heimsækja, og kttnna að hegða sér
sem menn.
Aðkomandi landar ættu að kjósa
sér verustaði á hótelum í sttðttr-
parti bæjarins, því þttr eru þeir ör-
ttggari enn í norðnrpartínum. Bær-
inn fer stækkandi og þar af leið-
andi fjölgar misjöfnum sauðttm í
mörgtt fé, og ættu því menn að
gæta allrar varkárni í hótela vali.
þatt hótel, sem blaðið Ileims-
kringla attglýsir fyrir, ertt alt á-
reiðanlegir gistististaðir, og sttmir
þeir allra beztu, sem til eru í Win-
nipeg.
ttr kemur í bæinn, ætti hann að
láta það vera sitt fyrsta verk, —
ef hann ætlar að gista á hóteli —,
að biðja fyrsta lögregluþjón, sem
hann sér, um ttpplýsingar á hvaða
hótelum sé gistandi. Allir lögreglu
þjónar gefa þær upplýsingar fljótt
og vel. Ritstj.
KAUPIÐ af þeim og verzlið við
þá sem auglýsa starfsemi sfna
í Heimskringlu og þá fáið þér
hetri vörur með betra vörði
og hetur útilátnar..
Heimskringlu og tvœr
skemtilegar sögur fá
nýjir kaupendur fyrir
TVO DALI.
Meft þvl aö biöja æflnlega ura
“T.L. ClftAR,” þ6 ertu viss a6
fó ágætan vindil.
(UNION MADE)
We*tern <’igar Factory
Thomas Lee, eigandi WinnnipeK
Russell A.
Thompson
and Co.,
Cor. Sargent & Maryland St.
Selja allskonar MATVÖRU
af beztu tegund ineð lægsta
verði. Sérstakt vöruúrvaí nú
; f»essii viku. Vér óskum að
Islendingar viklu koma og
skoða vörurnar. Hvergi betri
néódýrari.—
Munið staðinn:—
HORNI SARGENT AVE.
OH MARYLAND ST.
PHONE 311.1.
%-------------------------55
Department of Agriculture and Immigration.
MANITOBA
þetta fylkí hefir 41,169,089 ekrur lands, 6,019,200 ekrur eru
vötn, sem vedta landinu raka til akuryrkjuþaría. þess vegna
höfum vér jafnan naegan raka til uppskeru tryggin'gaT.
Ennþá eru 25 mdlíóniir ekrur ótieknar. sem fá má mieð beim-
ilisré'tti eða kauputn.
Ibúataja árið 1901 var 255,211, nu er nún orðin 400,000
manns, hefir nálega tvöialdast á 7 árum.
í íbúatala Wtmtipeg borgar áriö 1901 var 42,240, etn nú um
115 þúsundir, hefir meir en tvöfaldast á 7 árum.
Flutningstœki eru nú sem næst fullkomin, 3516 tnílur járn-
brauta eru í fylkiinu, sem allar liggja út frá Winiupeg. þrjár
þverlandsbrauta lestir fara daglega frá Wttuiipeg, og innan
fárra mánaða, verða þær 5 taisins, þegar Grand Trunk Pacific
og Canadiæn Northern bætast við.
Framför fylkisins er sjáanleg hvar sem litið er. þér ættuð
að taka þar bóltestu. Ekkert annað land getur sýnt sarna vöxt
á sama tímabili.
TIIi Ih.KDAIU \\ A :
• þetta er að eins ritað til leið-
beiningar, og til þess að vekja ef.t-
irtekt á, að ]xvð er ckki að öllu
hættulaust, að dvclja á hverri
drykkjustofu, sem er á markaðin-
um í þessum bæ.
Winnipeg-maður.
Fariö ekki framhjá Winnipeg, án þess að grenslast um stjórn
ar og járnbrautarlönd til sölu, og útvega yöur fnllkomnar upp-
lýsingar um heimilisréttarlönd og fjárgróða möguleika.
R F» ROBLIIV
Stjórnarformaður og Akuryrkjum&la Ráðgjafi.
Skriflö eftir npplýgingnm til
.Inncph llni'lie Jnn Hnilt'cv
178 LOGAN AVE., WINNIPEG. 77 YORK ST., TORONTO.
ATIIS. — þegar ókunnugur mað-
LEYNDARMÁL CORDULU FRENKU 287
I
“Ég ætla að biðja þig, móðir mín, að telja mig
ekki hér með”, mælti prófessorinn. Honttm ofbauð,
hvernig móðir hans leit á þetta tnál, og hann greip
um hið eldheita enni sér eins og hann kendi mikið til
sársauka.
það var ekki sérlega ástúðlegt augnaráðið, er
móöirin sendi syni syni sínum áðttr en hún tók til
máls á ný. -----“\rið erum ekki skyldug til þéss, að
fteygia þatindg jafnmikilli peninga upphæð út i blá-
inn, sem við annars, mundum leggja fr;im til eflingar
heilögu málefni”, mælti hún. “Svo yrði peningun-
um náttúrlega strax eytt í jarðneskan hégóma, — og
að eins af þeirri ástæðu vil ég af öllnm kröíttim
setja mig ttpp á móti því, að fariö verði að krj-fja
til mergjar þessa eldgömlu sögu. Svo er nú líka
annað : Með því myndir þú set ja smánarblétt á
minningtt eins af forfeðrum þínum".
“Hann hefir sjálfur sett blett á nafn sitt og okk-
ur líka”, sagði prófessorinn stuttur í spuna, — “en
við gætum að minsta kosti frelsað sæmd okkar með
því að sýna, að við fyrirlítum hræsni og ódreng-
skap”, bætti prófessorinn við.
Frú Heilwig rétti nú úr sér og gekk drembilega
nær syni sínum. — “Gott og vel. Setjum svo, að
ég léti þig ráða i þessu ófagnaðarmáli”, mælti hún
kuldalega, — “við borguðum út þessa fjörutíu þúsund
ríkisdali, — þá héldum við eftir af eigum okkar að
eins svo miklu, að við gætnm lifað af þvf öðrttm ó-
háð. Við skulutn samt ganga út frá því. F.n hvern-
ig heldur þú að færi fyrir okkttr, ef erfmgjarnir
krefðust rentæ og rentu renta ?”
“Ég fmynda mér, að þeir hefðu engan rétt til
þess, — en þó svo yrði, þá verðttm við að mttna eit-
ir þessttm orðum : “Feöranna misgerðir muntt
koma fram á börnunum í þriðja og fjórða lið”.
288 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
“Ég er ekki fædd Ileilwig, — gleymdu því ekki,
gleymdtt því ekki ! greip móðir hans harðneskjulega
fram í. — “Á míntt nafni, er ég bar þegar ég kom á
heimili þetta, hvildi enginn blettur. Faðir minn
var aðalsættar, og í alla staði virðingarverðttr mað-
ttr. Skíimmin ketnttr mér því ekkert við, — og mér
kemur ekki til hugar, að fara að leggja fram ærna
peninga til að þvo í burtti þennan blett. — ímyndar
þú þér, að ég í elli minni eigi að líða skort fyrir ann-
ara yfirsjónir ?”
“Að líða skort ! þegar þú átt son, sem getur
séð fyrir þér. líða heldttr þú ekki, móðir mín, að ég
með þekkingu minni sé fær um, að láta þér líða vel
í ellinni ?
“þakka þér fyrir, sonur minn ! ” mælti frú Heil-
wig kuldalega, — “en ég kýs heldur að lifa af míntt
eigin fé og vera tninn eigin herra. — Ég hata ósjálf-
stæði ! -• Síðan faðir þinn dó, heíi ég ekki þekt ann-
an vilja enn guðs og minn, — og þar við skal sitja!
Látiim okkur nú ekki strí'ða lengur uni keisarans
skegg. — Ég segi það í eitt skiftd fyrir öll, að óg á-
lít aUa þessa sögtt bara vitleysu og heilaspuna úr
g.jegguðu kerlingunni ttppi á loftinu. Ekkert í heimin-
um skal fá mig til að trúa því, aö viðburðir þeir,
sem skýrt er frá, haíi nokktirntíma átt sér stað”.
í þesstt var hitrðinni lokið hægt upp, og ríkis-
stjórafrúin gekk inn. Ilin fagra kona hafði grátið,
— ekki neintim uppgeröartárum, því augttn vor.t
þrútin og kinnarnar eldrattðar, — harmur og reiði
höfðu í þetta skifti fengið yfirhöndina. þó hafði
hún gert alt sem hún gat til að sýnast sem sakleysis-
legust. Yfir hárið, er var orðið úfið, hafði hún látið
hvítt kniplingaslör, og var sem andlit hcnnar yrði
við það enn þá ttflglegra og slæi yfir það nokkurs-
konar geisladýrð. ]>að var attðséð, að hún með
livítu slæðunni reyndi að sýnast sem barnalegust, —■
LEYNDARMAL CORDULU FRENKU 289
sem hún nú ttm langan undanfarinn tíma hafði líka
tamið sér rnjög.
Ilún ltrökk við, ér httn sá bókina liggja á borð-
inu, — og eins og ósjálfrátt íærði hún sig nær pró-
fessornum, og rétti honttm feimnislega hendina, án
þess að líta upp. Hann lét, sem hann sæi það ekki.
“Fyrirgefðu mér, Jóhannes ! ” mælti hún biðj-
andi. “Æ, ég varð svo reið, að ég .vissi ekki, hvað
ég gerði. Ég skafnmast mín fyrir það, og ég skil
ckkert í, hvers vegna ég reiddist svona, eins og ég
er þó bœði róleg .og blíðlynd. — En það er alt þess-
ari ótætissögu að kenna. Hugsaðu til þess, Jó-
hannes. — þessi andstyggilega bók setur smánarblett
á föðttr minn. — Eg vildi hlífa þér við þessum
hræðilegu fréttum. — Ég get ekki að því gert, — en
ég þykist fullviss um, að Karólína hafi lagt sig t
líma til að ná þessari bók, — til þess að 'gera okkur
sem mest ilt, áðttr enn httn yfirgefur heimilið".
“Gœttu að, hvað þú segir”, mælti hann, svo bist-
ur, að hún skelfdist og þagnaði ttndir eins. — “Ég vil
fyrirgefa þér með einu skilyrði”, fcætti ltann við, eft-
ir nokkra þögn og reyndi að vera eins rólegur, eins
og honum var unt”.
Hún leit spyrjandi til hans.
“þú verður að skýra mér satt og rétt frá, hvern-
ig þú hefir komist að leyndarmáli þesstt, og dr iga
ekkert undan”.
Fyrst þagði htin, en svo tók hún til 'máls, og var
döpur mjög : “þegar faðir minn lá þungt haldinn
íyrir eigi löngn siðan, og eins og þér er .ktinnugt,
héldum við að ltann mundi deyja, — baö ltann mig
að taka nokkur skjöl, er hann geymdi í skrifborði
stntt, og brenna þait að honttm ásjáandi. það vortt
ættarskjöl Hirsehsprttnganna. — Ilann hefir vist
geymt þatt eins og attnan kjörgrip. — Ilvort heldttr
nú var, að hanti óttaðist dauðann eða þráði að tala
29" SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
ttm þessa atburði viö einhverja manneskju, — eitt er
víst, að hann trúði mér fyrir þessu-------”
“Og gaf þér úlnliðshringinn”, greip prófessorinn
fram í fyrir henni histur mjög.
Hun játti því og leit auðmjúkt og biðjandi til
ltans.
“Heldttr þú, eftir að hafa heyrt þessa skýringu,
sögu þessa sem heila^puna geggjaðrar konu?” spttrði
prófessorinn og vék sér að móður stnni.
“Svo mikið er víst, að þessi tnanneskja — hún
benti skjálfandi af reiði á ríkisstjórafrúna — af ein-
feldni og fávísi ýkir alt það, sem áðttr var búið að
skýra mér frá. En þarna kemur hégómaskapurinn
hezt í ljós. Fjandinn la-tur manneskjuna ekki í friði,
fyr en hun er búin að skreyta .sig með hinum fáséða
dýrgrip. því allir veita honttm eftirtekt og dáðst
að honum ipg fallega handleggnum líka ! ”
Ríkisstjórafrúin gleymdi um stundarsakír, að
leika yðrandi syndara, og lei-t illilega til frændkonu
sinnar, sem svo vægðarlaust lagði til hennar þar sem
hún var veikust fyrir.
“Ég vil ekki eyöa fleiri orðum að því, hvers
vegna þú, Adela, er við hvert tækifæri heftr talað
svo fagurlega um hið góða hjartalag og sakleysi þitt,
getur fengið af þér að skreyta þig með stolnum
grip”, mælti prófessorinn rólega, þó auðséð væri, að
hann réði sér tæpast fyrir reiði. — “Ég ætla nú að
Iáta þig sjálfa dæma, Itvor hegningarverðari sé : —
fátæk móðir, sem stelur brauði handa hungrtiðum
börnttm sínum, eða skartkonan, sem lifir í alls konar
munaði, en af barnalegri skrautlöngttn er f vitorði
með þjófnttm. — En að }>ú skvldir geta verið svo
blygðunarlatis, að láta hringinn með jafnmiklu
stærilæti, ttm únlið saklausrar stúlku, er hafði frels-
að barn þitt. þú sagðir þá, að hringttrinn væri þér
mjög dýrmætur, — en fyrir lífgjöf önnu litlu vildir