Heimskringla - 23.09.1909, Blaðsíða 4

Bls. 4 WINNIPEG, 23. SEPT. 1600.
HEIM3KE.INGEA
Frobun
115 Adelaide St. Winnipeg
Bezta $1.50 á.-dag hús í Vestnr-
Canada. Keyrsla ÓKeypis milli
vatnst.ör'va 0« hússins A nóttu og
degi. Aðhlynninig hins bezfa. Við-
sbifti íslendinga óskast. William
Ave strætiskarið fer hjá húsinm
O. ROY, eigandi.
Gimlí Hótel
G. E. SÓLMUNDSSON
eigandi
Óskar viðskifta íslondinga sem
heimsækja Criinli-hæ. — Þar er
beini beztur f mat og drykkjar-
fiingum, og aðbúð gesta svo gó8
sem frekast er liægt að gera liana.
Hótt*lið er við vagnstöðina.
Gistið að Gimli-Hótel.
Stefán Johnson
Horni Saryent Ave. og|| Downing St.
HEFIR XVALT TIL SÖLU
Nyjar Áfir
Beztu 1 bænum. ^gætar til bökunar. 15c gallon
JIMMY'S HOTEL
BEZTU VÍN 0(1 VINDLAR.
VÍNVEITARI T.H.FRASER,
ÍSLENDINGUR. : : : : :
damcs Thorpc, Eigandi
MARKET HOTEL
146 PRINCESS ST. ‘m™6k‘Íennm
P. O’CONNELL, elgandl, WINNIPEG
Beztu tegundir af vínföngum og vind.
um, aðhlynning góð. húsið endurbætt
Woodbine Hotel
Stærsta Billiard Hall í Norövestnrlandino
Tiu Pool-borö,—Alskonar vfnog vindlar
Lennon A Hebb.
Eiffendur.
NöTKE DAME Ave. RKANCII Cor. Nena Sl
VÉR GEFUM SÉRSTAK
AN GAUM AÐ SPARI-
SJÓÐS DEILDINNI. —
VEXTIR’BORQADIR AF INNLÖOUM.
HÖFUDSTOLL ... $3,983,392.38
SPAKISJÓÐUK - - $5,300,000.00
A. E. PIERCY, MANAGER.
Jón Sigurðsson
(YNGRI).
(Frá Háfafelli 1 Hvltárslöu),
(Fæddur á Háfafelli, í maí 1864,
fór til Vesturheims 1889 og kvant-
ist þar Oddtiýju' Samúelsdót’tur.
Attu 4 'börn. Jón andaSist aí hol-
skurði á sjúkrahúsi í Victoria
Island, B. Col., 3. febr. 1904. —
Kvæði þetta er ort undir nafni
Magnúsar bróður Jóns, og dvelur
Miagnús að Storð í Framnessbygð
í Nýja íslandi).
I.
Hníga heillmenni
fyrir heáítarsverði
dauða dimmleits,
að degi miðjum.
Ivi’tit vill leiðvórður
laiga spyrja
fjós, i>é lifendur,
áður lyfti hjörvi. —
* * *
Hitt var fyrr,
er fjalls und hlíðum
ungir bræður
cjlumst heima
og á blómskreyttum
bökkum lékum
jörmundjúprar
jökulmóðu.
Hóíum hjal
of heima aðra,
þá er fargjarnir
og frægðarþvrstir
íóru fleyvegu
iyrr á öldum
gnn.n-nárungar
(karðarseyjar.
Minn'tumst Gunnihjarnar
og Grænlandsnema,
beppna Leifs
og Herjólfssonar, —
vissum Vínland
í Vestri liggja,
og Leifs leyfðir
landnáms bíða.
Hétum hlésmörum
heiman ríða
og heppna Leifs
hauðurs leita, —
því að ættleyfðir
áa vorra
vissum valdseldar
vomum dönskum.
Kvöddum Háíafell
og Hvítársíðu
og ormstungu
a'ttarslóðir. —
Kvöddum ættmenni
og aldiva móður.
Hugðumst heillfarar
heiman ráðnir.
meðan f.jör entist ;
var þér ed vanfengiin
virða hylli,
né þér drengskapar
dróttir frýðu. —
II.
það man ég næst,
er Návaldur
burt til Heljar
bróður kvaddi ; —
kvaðst hann frið bjóSa
frónskum drengjtitn,
þeim er holundir
úr hjörleik bæru.
Baðstu auðregin
allvel lifa,
þó að ómikils
unt þér hefðu.
Kvaðstu leiðnestis
litáls þurfla,
en hvílbeð hinnig
hyggja búdnn.
III.
það er nú,
að nábeð gistir
(í Lcifs landi)
liðinn bróðir. —
Var ei vástafur —
í vcstri ristur
einum þér, —
sem oss mun báðum.
Mun ei sjá fundur
síðstur verða,
er ég mönnum fœ
minjar þínar, —
og málrúnum
mösurlimi
aldar óbornar
óð þann festi ?
þótt í Leifs landi
leiðir vorar
skildi skapanorn
(skammar hríðdr), —
munum báðdr
á Bjarnar-mörkum
bein vor bera,
þá er bráljós slökna.
IV.
Nú mér blómsnauðir
bakkar sýnast
jörmun-djúprar
jökulmóðu, —
þá er hu'gminjar
horfnar æsku
líða litbleikum
of löndum munar.
Sýnist Hvítá breytt
í hyldjúp þagnar
og dauðahaf
drauma vorra.
Mun þó óljóss-unn
aldurhvarfa
myrkva munarsjón
miklu fremur. —
Giftingaleyfisbréf
sehir: Kr. Asg. Benediktsson
540 Simcoe St. Winnipeg.
Arena Rink
Undir nýrri stjórn
Opinn fyrir Hjól-
skauta.
Hornaflokkur á kveldin.
Væntum betra bú
í Bjarnarlandi
eignast (auðfáir)’
en ættjörð veitti.
Fórum Flóðmari
til Furðustranda ;
þars friðar, fjár
og frelsis vœntum.
Vorut einofin
örlög bræðra :
Leifs á landmörkum
leiðir skildust, —
hélztu hraðfari
til hafs vestur, —
en hvíld ég kaus
í húmi skógar.
Vel, sem víkingur,
á veginn nauztu
frelsis og gæfu,
Veit ég valta trú
og vonir falskar
vitja víkings margs
Pg villa sjónir,
svo að leiðglaptir
leiðumst f.jarri
orri ættjöröu,
illu heilli.
Hitt er reynd rekkum, —
þó að ráð bili
og von bregðist,
en vandist geta, —
að órofsfrið
allir finnum
(að lieiðlokum)
á landi Heljar.
Fela fjörvísi
falskir kynnendur ; —
válla veg lýðum,
þó að viti betur.
Edga örmæli
ábvrgð minsta.'
Hún glepur hugsjón.
Hér mun ég þagna.
SlyrkdTT Véateinn.
Kona talar á þingi Dana.
þann 19. ág.úst sl. gerðist sá
merkisatburður í þingsögu Dan-
merkur, sem lengi mun í m.innum
haíður, því þann daig bélt hdn
fyrsta kona. ræðti f þingsalnum, —
ræðu, sem vakið hefir mikla eftir-
tekt, bæði vegna þess, að hún var
Iialdin þvert á móti guðs og
manna lögum, og svo hvað hún
var skömmótt, þó stutt væri.
þetta skeði þannig : — Forset-
inn, Anders Thomsen, sem er bæði
gamalþog sljór, hafði nýlega sett
þin.gfundinn, og var í þann veginn
að láta taka til meðferðar 1. lið
dagskrárinnar, sem var að kjósa
varaiforseta, — þegar alt í ednu
miðaldra kvenmaður kemur inn
um leynidyr á þingsalnum, gengur
að forsetaborðdnu, þrífur bjölluna
af forsetanum, sem fullur undrun-
ar og skelfingar misti ráð og
rænu, og kveður sér hljóðs, og
mælir á þessa leið :
BANK C — THE IF TORONTO
INNLEGG $30,853,000
VJER OSKUH VIDSKIFTA YDAR WINNIPEG DEILD: John R. Lamb, 456 MAJN ST. HADSMAOUK,
DR.H.R.ROSS
C.P.R. meðala- ogskurðlækuir.
Sjúkddmuin kvenna og barna
veitt sérstök umöunun.
WYNYARD, --- SASK.
JOHN DUFF
PLUMIiER, GAS AND8TEAM
FITTER
Alt vork vol vandaö. og veröiö rétt
664 Notre Dame Ave. Phone 3815
Winnipeg
Meö þvt aö biöja æflnlega um
“T.L. CIGAR,” þé ertu viss aö
fá ágætan vindil.
(UNION MADE)
Weatern t’igar Factory
Thomas Lee, eigandi WinnnipeK
“Mínir herrar. Áður en þið byrj-
ið þingstörf í dag, skal yður til-
kynt, að á meðal vðar er sá »mað-
ur, sem fært befir vanvirðu og
skömm yfir Ðanmörku’’. Um leið
og hún sagði þessi orð, benti hún
á A. C. Christensen ráðherra-. —
þingmennirnir sátu algerlega ráð-
þrota, og gláptu hver á annan, en
J, C. Christensen spenti greipar
um hné sér og glotti um tönn. —
Konan tók þá aftur tdl máls, og
mælti.á þessa leið :
“Danár ! Hér sitjið þið á rök-
stólum, útblásnir af valdæfýkn og
sérplægni og verðleggið hedður og
heill landsins. En það segi ég v8ur
hér á þessttm stað, að hinar
dönsku konttr fyrirlíta yður og
brennimerkja yður, sem flokk föð-
urfandslausra leigusnápa, sem
svíkja Danmörku".
Reðvood Lager
^Extra Porter
Styrkið
taugarnar með þvf að
drekka eitt staup af
öðrum hvorum þess-
um ágæta heimilis
bjrtr, á uudan hverri
máltfð. — Reynið !!
EDWARD L. DREWRY
Manufacturer & Imprrter
Wiuuipeg, Canada.
Department of Agriculture and Immigraiion.
þegar hér var komið, hafði for-
seti áttað sig og ákallað þdng-
sveina til að losa sig við þennan
óboðna gest. En konan hafði sagt
það, sem hún ætlaði sér, og fór
því rólega út með þingsveiminum,
eftir að hafa kastað lauslega
kveðju á þingmennina.
Nafn konunnar er Maria Westen-
holz. Hún er af góðum og göfug-
um ættum, og sæmdarkona hin
mesta.' þetta tiltæki hennar mœldst
alment vel fyrir, og þykir mörg-
um, að þingmennirnir hafi átt
skammirnar skilið. T.J.
Á beztu heimilum
hvar sem er f Amerfku, þar
munið þér finna HEIMS-
KRINGLU lesna. Hún
er eins fróðleg og skemti-
legeinsog nokkuð annað
fslenzkt fréttablað f Canada
MANITOBA
þetta fylki hefir 41,169,089 ekrur lamds, 6,019,200 ekrur eru
vötn, sem ved'ta lamdinu raka til akuryrkjuþarfa. þ <ss vegna
höfum vér jaínam nœ'gam raka til uppskeru try'ggingia r.
Ennþá earu 25 milíómir ekrur óteknar. sem fá má tnieð hieiim-
ilisréttd eða kaupttm.
lbúata;a árið 1901 var 255,211, »11 er núm orðio 400,000
mamns, hefir nálega tvöfaldast á 7 árum.
Ibúatala Wtnmipeg borgar árið 1901 var 42,240, em nú uffl
115 þúsundir, hefir mieir em tvöfaldast á 7 árum.
Flutningstæki eru nú sem næst fullkomin, 3516 tnílur járn-
brauta eru í fvlkimu, sem allar liggja út frá Winm'tipeg. þrjár
þverlandsbrauta lestir íara daglega frá Winni'peg, og innan
fárra mánaða verða þær ‘ 5 talsins, þegar Grand Trumk Pacific
og Camadiam Northiern bætast við.
Framför fylkisims er sjáanleg hvar sem litið er. þér ættuS
a6 taka þar bólfestu. Ekkert annaö land getur sýn't sama vöxt
á sama tímiabdii.
TIL FKKPAIIA\NA :
Farið ekki f.ramhjá Winnipeg, án þess aö gnemslast um stjórn
ar og járnbrautarlönd til sölu, og útvega yður fullkommar upp-
lýsingar um heimilisréttarlc.nd og fjárgróða möguledkia.
R F» ROBLIN
Stjórnarformaður og Akuryrkjumála-Káðgjaö.
Skriflö eftir npplýaÍDgum til
.JoMeph Bnrke. Jnn. Hnrtnry
178 LOGAN AVE., WINNIPEG. 77 YORK ST„ TORONTO.
TVKR jCl.AN.LTUR
SÖGUSAFN HFJMSKRINGLU
TVÆR JÓLANiEiTUR
7 8
SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
verið vönduð og heiðarleg í framferði sínu, en írá
þessum tima urðu þau enm trúræknari og alvörngefn-
ari í dagfari sínu. Fóstursonur þeirra ólst að vísu
tipp v»ö íá'tækt, en jafnframt var honum innnett
gttðhræðsla og nægjusemi.
Anna stallsystir Knúts var dóttir auðmanns,
sem Kröger hét, og bjó hann nærri kofa PáJs. það
var ekki nema klettahöfði á milli húsanma, en því
stærri mtinur var á Iifskjörum eigendamna. IIús
Kriigers var það lang-stærsta og reistilegasta hús,
sem var þar í grendinni, og fólk nefndi það alment
“Garðinn”. þar ríktd hann, sem annar nesjakon-
ungur, og lé't þá, er undir hann vortt gefmdr, óspart
kcmna á valdi sínu. Iíann var ákaflega ágjarn og
harður maður, sem með erfiði og sparnaði var orð-
inn það sem hann var. Hann hafði fyrst verið bók-
sali, en hafðd nú hætt þvi starfi með öllu. þó lágt
færi, var það í margra munni, að ýms stærri fjár-
auka fyrirtæki, er hann af og tdl ha.fði með höndum,
væri meira arðberandi en heiðarleg ; og þessi orð-
rómur, óljós og óákveðdnn eins og hann var, læddist
með varkárni um í horntinum, og varð enn tilfinnan-
legri við það, að Kröger þóttist heyra til himum
‘‘vöknuðu’’ eða “licilögu". — Hvílík þó vanbrúkun á
orðum !
Jafnvel meðan Kröger var bóksali Jtafði hantt
hagnýtt sér trúarhragðahreyfingu nokkra til þess að
“spekúlera" í guðfræðinni. Hann smeygöi sér inn í
þennan nýmyndaða söínuð, sem nefndi sig “Hmir
kristnu vittdr”, og hann skreytti sig svo dyggilega
með lánttöttm fjöðrum, að enginn tók eftir úlfinttm i
sa 11 ðargærúnm.i. Og þó var hann eiginlega ekki veJ-
metinn af nieimnn, því persónuleg viðfeldni og, mann-
úð hafði lika sína þýðingu í trúarlífinu. Ilann gaf
tit ýmsa andlega baklinga, og græddi á þvi stórfé,
og er hann auglýsti þessi rit sín, þá gleymdi bann
aldrei að geta þess, að nafn höfundarins heföd ætíö
verið mikils metiö í hinni lútersku kirkju. En hin
óseðjamdi ágirnd hans kom honum tdl að gera sig
sekam í samningsrofi, og þá opnuðust augun á hans
kristn.u vinum, og það jaínvel hinum allra-tryggustu
og trngjörnustu. Hamn var gerður rækur ur hjörð-
inni eins og kláðakind. lin hann var ekki lengi að
fá sér aðra samlagsbræðtir, sem ekki voru edns við-
kvæmir eða tiltektasamdr.
]xtr eð Kröger hafði fylt bæði hirz.lur sínar og
hjarta með gulli, þá má nærri geta, að þar var ekki
mikið rúm fyrir Önmu litlu, aumingjann. Ilún hafði
mist móður sína meðan hún var barn að aldri, og
það var ekki mikið ljós eða varmi, sem föðurástin
bneiddi yfir æskulíf henmar. Faðirinn var eins og
myrkur, helkaldur skug.gi, síkaldtir og óþýður í orði
og viðmótd, sem Iwrnstárin, þögul og brennheit,
höfðu ekki fremur áhrif á en frosna jörð. Em hið
tinga 'bJóm hafði verið vei hirt í fyrstu við móður-
lijartað ; þar hafði það, hvílt nógm leng.i til þess, að
endurminningin um það veitti því styrk og il. Og
það sem enn meira var um vert, að litJa stúlkan
þafðd erft hina viðkvæmu, góðu og hreinu sáJ ásamt
fögrum líkama móður sinnar, því hún var að sínu
leyti edns góð og íaðir hennar var vondtir. þegar
ltinar harnslegu, hlýju og saklausu tilfinningar henn-
ar sneru sér frá heámilinu, hvar engin næring fanst
fyrir þœr, þá fanu hún nóg hjörtu. þó var það
einkum í fiskimannskcfantim, þar sem hjörtun voru
eins rúmgóð að sínu leyti eins og húsakynnin voru
lítil. Kröger lofaði henni að fara hvert sem hún
vildi, og milli Knúts og hennar mynduðust við æsku-
leiki þdrra þessar tilfinningar, sem þrátt f-yrir allar
seinni skilnaðarstundir haía í flestum tilfellum 'mikla
og djúpsæa þýðing fyrir framtíðdna, vegna. þess, að
þá fyrst vaknar í tvedmur saklausum sálum meðvit-
unddn um hina æðri kraíta lífsins, — um þá þrá, íar-
sæld og ást, sem það getur í sér falið.
Knútur var þremur árum eldri en Anna. Frá ■
þeim Páli og Ingibjörgu hafðí hann snemma öðlast
hið knýandá framsóknarafl, sem reynsla og kyrlát
alvara geftir barnshjartanu. En hann fann líka
snemma, að‘ það hlaut að vera til annað afl, eins
sterkt en miklu viðkvæmara. Nær þessi litli og fá-
tæklegi fiskimannsdrengur mætti hinni litlu en við-
mótsbjíðu stúlku frá herragarðinum, varð hún fljót-
lega ljósálfurinn hans. Hann drógst eins og ósjálf-
rátt þangað, sem hún var, eins og flttgan að ljósi<mt.
Hann varð að hafa hana nærri sér, og þó fanst hon-
um, jafnveJ er þau léku saman, hún vera sér svo,
fjarlæg. Ilún var þess vegna þegar á barnsaldri ein-
ungis sem brúðan hans, er honttm fanst þó ekki vera
eign sin. það var ems og edtthvað vantaði, en lengi
vissi hann ógerla, hvað það var. þó var hann inni-
lega ánœgður að leika sér við hana, og stoltur yfir, j
að róa með henni. Sednna fann hann, hvað vantaði. j
Meðvi'tunddn um, að vera að eins verndarj annars, er j
alt of lítið fyrir heilt hjarta.
Knútur var alls ekki eitt af þessum fund-nu börn- j
um, sem skáldsögurnar þurfa mörg blöð tdl að lýsa,
og útmáLa ölL þau einkenn.i, sem sýn.a, að þau séu \
aðalborin og af því komin á ranga hilltt í lífinu. það
var ekkert skáldlegt við Knút, hann var að edns sem
fátækur Norðurbúi, en með hinn náttúrlega, með-
íædda sáLar-aðal, setn eins vel finst í kotinu -eins og
konungshöllinni. Hatin var framgjarn og góðlynd-
ur. Hann horfði beint á lífsleiðina, líkt þedm, er
starir út á sjóinn, þar sem hafið takmarkar sjón-
deildarhringinn. Knútur hneigðdst að sjóntim og
horfði út á hann, og ímvndaði sér, að hainn va*ri
skip, er heíði í sér fólgd/ð það afl, sem yrði brúkað J
fyrir segl, og viljaiþrek, sem gœti stýrt þvi. Hann j
httgsaði um ætt sína, er hann. ekki þekti, og hjá
honum vaknaði sama Löngun og söguhetjunum, sem
álitu, að þær hlytu að fara aif stað og vinna eitt-
hvað til fjár og frægðar, siem þeir þó ekki hófðu
minstu hugmynd ttm, hvað verða mundi eða hvar,
hvort heldur fyrir austan sól eða sttnnan mána, en
sem hly.tii þó að íinnast og vinnast.
þessar hugsanir ollu því, að hann gekk á stund-
um eins og í leiðslu, setn fósturforeldrar hans höfðu
þó enga hugmynd ttm, og hin fjöruga Anna ekkt
heldttr, — og þó var það mynd hennar, setn ávalt,
en honttm nær óafvitandi, var oíin inn í alt hans liug-
myndasmíði.
/K.skan líður skjótt. Alt var við það sama, ]iar
til Anna var orðin 17 en Knútur 20 ára. í Knúts
augum var 'hún enn hið sama barn, og þó hugsjónir
hains vœru orðnar skarpari með aldrinum, þá var
það mjög óákveðið með tilfinmngar hans Ötinu við-
víkjandi. En svo kom atvik fyrir, sem hann hafði
aldrei dreymt um,— þangað kom kaupmaður úr
borgdnnd og bað hennar.
Að nokkur mundi bdðja 'Önntt, haíðd honttm aldrei
til hugar komið. Hú-n hafði ætíð verið svo fast inn-
litnuð í hans tilbreytingarlausa httgsanaheim, — svo
þetta óvæn.ta tdlfelli, að ókendttr meiriháttar maður
skyldi nú koma og taka hana til sín, burt frá hon-
um, datt ofan yfir hann með voðalegu afli. Nú
varð hann þess fullviss, að hann olskaði hana heitt
og innilega, og hann sá nú helzt of veJ hið ótnœlan-
lega djúp, sem var á milli þairra. Ilverndg. áitti
hann að^komast yfir :það ?■ þessi spttrning og þar af
loiðandi hugsanir, leit út fyrir, að vrði honum ofur-
efli. það ledð Langiur tími áður en hann haíði nokk-
uð afráðið í þessu eíni.
Kau'pmaðurinn, biðill Önntt, var ríkur, og stóð í
verzlunarsam.bandi við Kröger, hvers efnahagur í