Heimskringla - 25.11.1909, Blaðsíða 4

»i«. á. *iíítfít*£ö, & *óv,im
nBiH§£ZiU&VX
vafalatist í Níkett fofStim og oft
síöar.
En “lúterska kirkjan hefir viöur-
kent þessar fornkirkju-játningar’’
mmu mena segja. þ>aö er þó á-
l|tatnál. Vér getiím sagt, aS Ivúter
og Melankton hafi “viöurkent”
þœr, en hér befir líklega veriö dre-p-
iö á það, hvernig á þeirri viöur-
kenningu hafi staöiö. þeir gjöröu
það fyrst og fremst af “praktisk-
um” ástæöum, til þess meö því
að sýna, aö tilgangiir l>eirra meö
siöbótinni væri alls ekki sá, aö
slíta samfélaiginu viö hoilaga, al-
menna kirkjti, en meöfram af því,
að þeir fengju ekki betur séö en
aö þessar fornkirkju-játtiingar
vaeru í fullri samhljóðan við gtiðs
orð í ritnin-gtmni. En ekki kom
þeim til hugar, aö gefa út neina
ski-p.un um, aö þessi rit skyldu
hafa ævarandi gild-i í kirkjunni né
heldttr aö heitbinda skyldi prest-
'ana við þau fremur en við þau
ritin, sem þeir sjálfir sömdu.
Og hverjir eru þaö, sem sain-
þykkja Agsborgar-játningurui ? —
Menn tala oft svo, sem þetta góða
rit hafi ver-ið hátíðlega samþykt á
einhverju allslierjar kirkjuþingi fyr-
ir hina evangelisk-lútersku kirkju,
— en sagan veit ekk-i ai neinu
slíku kirkj íþingi. Htin var afhent
Karli keisara V. á ríkisþinginu í
Agsborg árið 1530. En þaö var
ekkert kirkjuþing og þar fór engin
atkv-æðagreiðsla fram um gildi
játningarinnar, enda var ríkisþing-
iö gjörsamlega i höndum katólskra
manna. En þá ætla menn ef til
vill, aö hún hafi verið und-irskrifuö
a-f öllum hinum helztti mönntim
siðbættu kirkjunnar. En það er nú
síður en svo sé. Játningin er und-
irskrifuð af sjö veraldlegutn höfð-
in-gjum, hertogum, markgreifum og
landgreifum, og að auki -af Ixejar-
stjórnunum í Ntirnberg og í Reut-
lin-gen. “Ég efast ttm”, segir
norski presturinn I,. Dahle með
rétitu, “að hægt sé að san-na, að
þessir menn hafi haft nokkra sér-
lega þekkingu t-il að hera umfram
kristna menn á vorum dögum.
Seinna voru reyn-dar bæði játning-
in sjálf og játningarvöni-in líka
nndárskrifaðar a-f allmörgum guð-
fræðingum, þar á meðal nokkrum
f-remur nafnkendum (t. a. m. Bug-
enhagen og Marteini Biic-er), cn
ílestum þó býsna óþektum. Og
auðvitaö voru undirskrif-tarmenn
að eins örlítið brot Lúterstrúar-
manna, svo að segja má, aö játn-
ingin eigi “symbólskt” gildi sitt
fremur að þakka mintiihluta- en
meirihlutaályktun, og læt ég ó-
sagt um, hvort mönnum þykir
það veita svo miklu meiri trvgg-
ingu” * ). Hvernig á því ste-ndur að
fræðin ha£a verið hafin til játning-
arrits-tá-gnar, rit, sem var ætlað
börntim sem kenslubók, er meiri
gáta en svo, að hún verði ráðin.
Sennilegt er, að Lúter h-efði ekki
felt sig við þá ráðstöfun, svo
mikla áherzlti, sem hann í formál-
anum fyrir fræðunum leggur á
það, að menn gjöri ekki k.enning-
tina að lögmálsoki.
Hvern þátt á svo kirkjan í lög-
festingti þessara rita í hinutn lút-
ersku löndtim ? þeirri spnrningtt er
fljótsvarað. Kirkjan á engan þátt
í henni, heldur eingöngu verald-
lega valdið. það eru Aldin-borgar
kongarnir dönsku, sem hafa skip-
að fyrir um það, hvaöa játnin-gar
skuli gilda sem regla trúar og
* ) Sbr. Luthersk Kirkotiden-de
1909, nr.2, bls. 18.
. . ' .... ii.iii nn iii iii
kenmngaí í “hínum dönsku kirkj-
um” (þ, e. í Danmörku og Nor-
egi). En hér á landi ? þótt segja
mættd, að tneð lögfastingu hitmar
lútersku kirkju hér á landi (í skál-
holtsstiftá 1541 og Hólastifti 1551)
séu .einnig lögfestar þær sérjátn-
ingar, sem taka fram hið sérkenni-
lega í trú og kenningu, sem gjörir
kirkjuna a-ð evangelisk-lúterskri
þá væri með því ekkert um það
sagt h v a ð a játnin.gar skyli
gilda hér, og því síður veröur sagt
að meö því sé lögfest skuldbinding
prestann-a við nokkttrt játningar-
ri-t. því aö hvorki kirkjuordinantía
Kristjáns 3. né kirkjuordinantía
Knistjáns 4. neína nokkur játning-
rrit á nafn. Aftur á móti nefna
ær báðar “nokkrar sérlegar Bæk-
ir, sem Landsprestarner skulu
hafa, hvörjar þeir ktinna ekki v-el
án að v-era, efter því að J>ar út-
ganga á þessum tímum mar-gar
slæmar Bækur” ; en “sérleg-u bæk-
tirnar” eru þessar : “1) Heilög
Bi.blía, 2) D. Martini Lutheri Pos-
tilla, 3) Confessionis Aug-ustanæ
Apologia Philippi (þ. e, játning-
arvörn Mielanktons) *), 4 Loci
Communes Philippi- (þ.e. trúíræði
M-elanktons), 5) einhv-er önnur góð
Bók, aí hvörre þeir megi v-el kunna
að útskýra Barnalærdómenn med
D. Mart. L-uth. Parvo Catechismo
o.g 6) Instructio visitationis Sax-
onicæ". — Hvorug ordinantían
hefir nokkurn prestaeið anuiíiti en
emtættiseiðinn, þar sem ekki er
með einu orði nvinst á nokkurt
játni.ngarri-t. Vdð prestsvígsluna cr
biskupintim boðið, “að leggja f.yr-
er þann, sem, Kirkjunn-ar þjónustu
skal meðtaka, eina Bífalning, a ð
hann skuLe réttilega prédika Evan-
ge-líum og útdeila Sacramentum
tilheyrilega — — og hann skule
eirnen iðuglega lesa þá henlögu
Skrip-t og iðka sig í henne”, — en
játndngiarritin eru ekki nefnd á
naín. Að biskupar hér á landi,
eins og átti sér stað í Dantnörku,
hafi á ei-gið eindæmi látið presta,
er vígslu tóku, undirskrifa sérsak-
an prestaeið með skuldhindingu
við játningarritin, • er næsta ólík-
legt, með því að hræðslan við
“kryptó-kalvínskuna" var hér með
öllu ástæðulaus ; en þaö var hcnn-
ar vegna, að dönsku biskuparnir
sumdr tóku þaö upp hjá sér að
heimta slíka skttldbindingu aí
prestum þeim, er vígslu tóku. Ura
reglulega lögfestingu játn.ingarrit-
an-n-a -er ekki að ræða í da-nska rík-
inu fyr en með útkomu dönskti
laga Kristjáns konungs 5. árið
1683. þar er loks ákveðið í 2. bók-
ar 1. kap., að þau trtvarbrögð ein
skuli líðast i konttngsins ríkjum og
löndum, sem séu samhljóða heil.
ritningu, postullegu, níkenisku og
atanasiönsku trivarjátningunum,
ltinni óbreyttu Agsborgar-játningu
frá 1530 og fræðum Lúter.s hánutn
minni (sbr. -einnig 2. bókar 4. bap.
6. gr.). Með þessu eru játningar-
riti-n lögfest. En við þessa lögfest-
in-gu cr það þó að athuga, að sú
bók Kristjáns 5. laga, sem lýtur
að trúarhrögðunum og presta-
stéttinni, heíir aldreií heild
sinn-i verið lögtekin á
voru landi. Hið sama má
segja um Kirkjurítúal
Kristjáns 5., sem út kemttr tveim
árum síöar (1685), þetta rítúal,
*) það er e-ftirtektavert, a-ö
Játningarvörnin er hér nefnd, cn
ckki Játningin sjálf. þetta sýn-
ir, aö hér getur ekki veriö um lög-
festingu ákveöinna játningarrita
að ræða.
s«m fyfst fvrirskipat prestaeiöinn.
þótt þessu rítúaK hafi verið fylgt
h-ér á landi síöan skömmu fyrir
aldiamótin 1700 og prestaetðtiriiin.
sem það fyrirskipswr, veriö heimt-
a&ur af öllum íslenzkum prestum
fram að árinu 1888, hefir það
aldrei verið lögilega
insleit t hér íremttr en kristni-
réttur Kristjáns 5.; má meðal ann-
ars sjá það af því, að rítúaliö
hefir aldr.ei, aö ráöstöfun stjórnar-
valdanna, verið útlagt á vora
tung-u, né nokkurt annað lagaboð
veriö gefið út um það, aö þetta
rítúal skuli gilda hér hjá oss.
j Kirkju-rítúalinu og játningahaftinu
; meö því hefir veriö Íaumað hér inn
af stjórnendum landsins að presta-
stót-t landsins og safnaðarlýð forn-
spurðum án nokkurrar sjáanl-egrar
lagaheimildar !
En þegar vér nú vitum, aö lög-
festing játningarri tanna og skuld-
•bindiing prestanna v-ið þau í ken-n-
ingu sinni, er svo til komin, sem
nú hefir veriö bent á, fer aö verða
m-ei-r en erfitt að sjá, með hvaða
rétti kenn-imönntim vorum verður
haldið í játninga-tjóðrinu úr þessu.
Og hafi hin evang. lúterska kirkja
lands vors getað kom.ist af án
nokkurs játningahaíts á prestum
sínum í fttll 150 ár, ætti hún ekki
síður að geta komist af án þess
hér eftir, svo miklu framar,. sem
prestastétt vor stendur nú en þá
gjörði hún. Hið eina, sem gæti
réttlætt skttldbin-dingu prestanna
við játningarritin, skvldi vera það,
að rit þessi værtt í öllttm greinum
svo fullkomin, bæði að efni og
búningi, að 1-engra yrði ekki kom-
ist, og skal ég því snú-a mér að
þeirrt hlið málsins. —
3. þegar litið er á efni og bún-
ing jitningarri'tanna, fær það ekki
dulist, að svo merkileg, sem þessi
rit eru, þá eru þati þó ófull-
komin mannasmíði, sem
í í 1 e s t u t -i lil i t i b e r a á
sér fingraför sinna
t í m a.
það gæti í fljótu bragði virzt
lítt skiljanlegt, hv-ersu rit þessi
vaxa í áliti og gáldi eítdr því sem
líður frá siSbótartímabdlinu, sér-
staklega þegar þess er gætt, hve
fjarri það var siðbótar-höfundin-
um sjálf-um, aö eigna slíkt gildi
sérjáitnjngum sínum. En til þess
eru þó harla cðlilegar orsakir.
Fvrst ber að nefna hin miklu um-
skifti, sem verða við það, að al-
gildi páfans dettur úr sögiinn.i með
siðbótinni. Meðan hin miklu ljós
sið'bótarinnar stóðtt enn á upp-
réttum fótum, var þetta þó ekki
svo mjög, tilfinnanlegt, því að
menn gátu led-tað til þeirra með
öll sín vaíamál, og gjörðu þa-ð
líka. En þegar fram liðti stundir
oe þessi ljós voru sloknuð, tóku
hinir leiðandi men-n kirkjunnar,
gtiðfræðingarnir sjálfir, að gjörast
bésna stindttrmála f skoðumim sín-
utn á ýmsum trúar- og kenniingar-
atriðum ; þá var það eðlilert, að
menn leituðu til rita sjálfra sið-
bótarhöfumlanna, og þá einkum
þeirra, sem stóðu í nánnstu snm-
bandi við stofnun siðhótarkirkj-
tinnar, til þess að £á leyst úr
vanda- og vafaspurnineum sfnum,
það því fremur, sem p-jöra varð
að sjálfsögðu ráð fvrir fullkominm
samhljóðun brirra vi* puðs orð i
Heiibgri ritninp.u. Við þett.a hlaut
ri.tum þesstim að vaxa áli-t, sér-
staVle"a þó þeim, sem ætln mætti
að hefðn að gevm-a str.fntiskrá
h-'nnar siðbættii kirkju. En svo
bættist annað við, sem ekki varð

fívað er að ?
Þarftu að hafa eitthvað til
að lesa? Hver sá er vill
fá sér eitthvað nýtt að lesa
í hverri viku, ætti að gernst
kaupantliað Heimskrinfílu.
Hún færir lesenduni sfn
utn ýiniskonar nýjan fröð-
leik 52 sinnum ft Ari fyrir
aðeins *2.00. Viltu ekki
vera með ?
þEC.AR kýr f.ira að geldast, er
gott að 1-áta ögn af sykri saman
við mjólkina, þegar hún er sett ;
rjóminn verður meiri.
STR Al maður muldu álúni, svo
sem matskeiö, yfir vatnstunnu,
sökkva öll óhreinituli strax.
afdriíaminrta i jiessu tíllíti ; Kírkj-
an verður ríkiskirkja og stjórnetwl-
ur landanna æðstu biskupar hver
í sínu landi. þegar nú til þess kom
að skipa fyrir um ýmis andleg'
mál kirkjunni viðkomandi, þurfti
handha»gTar lögbókar til þess að
far-a eftir, svo góð regla mætti
haldast, og slíka handhæga lögbók
fundu stjórnendurnir þar sem játn-
ingarritin voru. 1 þessu tilli-ti
nutu þeir — því miður — velmeð-
tekinnar aðstoðar kirkjimnar
manna sjálfra, gttðfræðingan'na. 1
stað þess að halda sem fastast
fram þ-eirri frumregltt evangelisku
kdrkjunnar, sem Lúter sjálfur ha-fði
sett henni, að ritningin ein
skyldi vera regla og mælisnúra
trúar og kenningar, taka þeir nú
af öllu megni að gylla játningar-
j ritin á kostn t-ð ritningarinnar, ttnz
| svo er komið að lokum, að ritn-
! in' in á að útskýrast eftir játn.in.g-
: arritunum — og kirk jaft, sem kenn-
! ir sig við Iiúter, er í þessit komin
út á villibrautir katólsku kirkjunn
1 ar, sem I.úter h-afði verið að berj-
ast á mó'ti ! Hinni hitersku sið-
bótar-frumreglu er að visu ekki
afneitað í orði kv-eðmi, en í reynd-
iuni er öll játmnga-dýrkun 17. ald-
ar guðfræðinganna bein afneitun
t’enniar. því er ekk-i að eins haldið
fram, að játningarritin gildd a ð
því leyti sem þau séu í
ritnángunni samhljóða, heldur
einini-g af því; að iþau séu
það. Og því 1-engnr, sem m-eftn ein-
blíndu á samhljóðunina, því
minna bar á fyrra aitriðinu, og
menn taka því einnig smámsaman,
einmitt vegn-a samhljóðuniarinnar,
að etg-na þeim hlutdeild í inn-
blæstri ritnirtgarinniar. þó létu trú-
fræðingarnir gömlu sér nægja, að
eigna játningarritumim að eins
það, sem þeir kölluðtt “inspiratio
m-edia.ta", en hvað gdldi þeirra
sn-ertdr þótti ekki nægja að eigna
þeim kirkjulegt gildi, heldur eign-
uðu menn þeim beinlínis .g u ð -
dómlcgt gildi (auctoritas
divina). þess vegna þót-ti það ekki
nema rétt og tilhlýðilegt, þegar
prestaeáðurinn -gantli var saminn
og settur í rítúialið (1685), aö eið-
hinda prestana við “hina hitrm-
esku kenningu cins og hún er fram-
sett i .... játndngarrittim hinna
dönsktt kirkna”. (Niðurl. næst).
BANK 0F T0R0NT0
INNLEGQ
VJER OSKUH VIDSKIFTA YDAR
WINNIPEO DFIII.D
456 MAIN 8T.
þ t n* biflja æfinletfa um
‘*T.L. ( 'JGAR.” I>A ortu v issaí1
f6 AtrietHD viii'iil.
T,L.
(LNION MADB)
He»lei ii 4' t>»i l'. cmr}
Thon-a-H Lee, ei mid W n ■
e Wi, íl Lagn
xElii8 Fi.it
Styrkið
t;iut<!iriiar með f>ví að
drekka eitt staup af
öðrum hvornm þess-
um ftgæta heimilÍ8
bjiir, ft uiidan hverri
máltfð. — Reynið !!
EDWARDl DREWRV Wionipeg, Canada.
Depurtment of Agricultnre and Immigration.
MANIT0BA
þetta fylki hefir 41,169,089 ekrur lcuvds, 6,019,200 ekrur eru
vötn, sem vedéa landin-u raka til akuryrkjuþarfa. þ iss vegna
höfuin vér jafnan nægan raka til uppskeru try-ggin.ge r.
Ennþá eru 25 mdliónir ekrur óteknar. sem fá má með bedm-
ilisréttd eða kaupum.
lbúata;a árið 1901 var 255,211, nu er nún orðin 400,000
manns, hefir nálega tvöfaldast á 7 árutn.
íbúatala Winnipeg borgar árið 1901 var 42,240, en nú um
115 þúsundir, hefir trneir en tvöfaldast á 7 árum.
Flutningstæki eru nú sem næst fullkomin, 3516 mihir járn-
brauta eru í fvlkmti, sem allar liggja út frá Wimwpeg. þrjár
þverlandsbrauta lestir fara daglega frá Winu-ipeg', og in-nan
fárra mánaða verða þær 5 talsins, þegar Graud Trunk Pacific
og Canadiæn Northiern bætast við.
Framför fylkisins er sjáanleg hvar sem litið er. þér ættuð
að taka þar bólfestu. Ekkert annað land getur sýnt sama vöxt
á sama tí-ma.bih.
TIIj PKRnAll4\M :
Farið ekki fra-mhjá Winn.peg, án þess að grenslast um stjórn
ar og járnbrautarlönd til sölu, og útvegia yður fttllkomnar upp-
lýsingar um heimilisréttarlc nd og fjárgróða möguledka.
Stjdrnarforniaðnr °K Akuryrkjumila Kídgjatí
SkriHO <*ftir npplýninrnm til
*<'•’»» |> D .1 1« II" |. cv
T VOI.KST TOR0NT0
x LO
vr vi
ipr

4

V LDEEI SKALTU gey.na til
inoryuns seui tia-gt er að (rern
! f dHg. Pun i'ð Heiniskringlu f dng.

62 SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
þykir vænt um þessa bolla, — það veit guð", sagði
konan og stundi við. “það eru margar fagrar, á-
gætar, ástúðlegar endurminningar bundnar við þá,
en v.ið verðum að v.ara ákveðin. það er enginn sá
hlutur til, sem við eigum ekki að vera án, þegar það
er guðs vilji”.
“En, mamma”, sagði drengurinn, “þú sagöir
mér, að þú h-efðir dregiö saman nokkra peninga
handa mér. Getum viö ekki tekið nokkuð af þoim
til að kaupa kjöt og brauð fyrir ? Við megum ekki
selja uppáhaldsbollana þína, meðan önnur ráð eru
til”.
“Nei, Mórits, það má ekki snerta þá peninga fyr
en þú þarft þeirra með”, sagði húsfrú Sterner með
talsverðum ákafa. “íig hefi heitið því, að geyma
þessa pen.inga handa þér. Ef ég vík frá því á-
formi einu sinni, þá getur auðveldlega skeð, að ég
geri það of.tar, og á þann hátt tæki það ekki La-ngan
tíma, að .eyðileggja liitla sjóðinn þinn. Við vcrðum
því að gera eins og ég sagðd. þú verður að selja
bollana, litli drengurinn minn”.
“O'g hv-erjum á ég að selja þá, mamma?” spurði
Mórits. “Á ég að fara með þá til Öðinsvíkur ?”
“það gagnar ekki, Móri-ts. öðalseigandinn er
ekki heima, og umsjónarmaðurinn kaupir naumast
slíka hluti. En, eins og þú vedzt, þá cr stutt til
stóra höfðingjasetursins Liljudals. Hefirðu nokkurn-
tíma kemið þar?”
“Nai, mamma".
“Nú, það gerir ekkert. A Liljudal býr gamall,
ntjög gamall barún, sem heitir Ehrenstam. Hann
er góður og vingjarnlegur, enda þótt hann sé stór-
bokki”.
“Stórbokki? — Hvað er það, mamma?” spurði
Mórits.
“Veiztu það ekki ? Jæja. þa® er na þ&5 . Sitma,
FORLAGALEIKURINN 63 64 SÖGASAFN IIEIMSKRINGLU
I
FORLAGALEIKURINN 65

l
ég skal segja þér það seinna. Hlustaðu nú á : —
G-amla barúninum á Liljudal þykir mikið til lista-
v-erka og skrautmuna koma, og á all-mikiö saín af
þeint, e-n þó á hann cftga bolla, er jafftist við þessa,
því þedr -eru úr hinu dýTasta Austur-Indía postulíni,
og eí neyðin þrýsti ekki edns fast að okkur og hún
gerir, þá gætum við selt þá við háu verði. En ftú
verftum við að gera okkur að g-óðu, það sem hann
vill gcia fyrir þá. Taktu nú bollana og f-arðu með
þá til Liljudals, til að bjóða barúninum þá. Ilann
þekkir þess koftar hluti”.
“Hvað mikið á ég að hedmba fyrir þá, mamma?”
“þeir eru mikilsvirði, sonur minn, en þú skalt
ekki heimta meira en 4 dali. Vilji hann ekki gefa
svo mikið, þá verðurðu að þdggja það, sem haftn
býðtir”, bættd hún váð og sttintLi.
“Gott, mamma, ég skal gera edns og þú segir”.
“Réttu mér fyrst bollana, sonur mi-nn. íig ætla
að skoða þá eift/U sinni enn”.
Mórits tók þá ofan af hillunni mcð varkárni og
rétti mömtnu sinni þá. Húsfrú Sterner tók annað
parið, þrýsti því að vörutn sér, brosti raunalega og
táríeldi um Leið.
“Verið þið sæl, þögulu vi-tni að horfinni lukku”,
hvísiaði hún. “Hversu oft heíi ég ekki raðað ykktir
á tc.borðið, þegar cg átti von á honum, — cn nú er
það horfið — horfið að eilífu. Nú verð cg möglun-
arlaust að láta síðustu endurmimiinguna um horfna
tíð”.
Húsfrú Stcrner fékk Mórits bollana, og hann
lagöd þá ofan í körfu.
“Farðu nú, drengur minn", sagöi húsfrú Sterner.
“þú verður að biðja utn að fá að tala við barúninn
sjálfan-, því þar í htisinu cr eneinn annar, sem þekk-
ingu bcfir á vöru þdnni. þú líklega ratar þangað?”
“Já, mamtna. LiljudaJur er. stóra steúiby'gging-
in, sem stendur á litl-um odda, og þangað liggja
löngu trjág-öngin frá þjóðveginum ?”
“Já, drengur minn”.
“Gott, þá æ.tla ég að f-ara. Vertu sæl, manima".
Mór-its tók litlu körfuna og fór. Húsírú S^erner
horfði angurmædd á eftir hcnttm.
“Vesalings barnið”, sa-gði hún kjökrandi, “bann
verður að íara og selja tvenn bollapör, til þess að
geta ú-tvegað sér og móður sinni brauð. Og þó —
eí ég vdldi, — en, nei, það væri rangt — en-nþá er
ekki loforð mitit fullkomnað, — ég verð að tæma
hin-n bedska bdkar möglunarlaust. því hin fyrirlitna
garðyrkjumannsdóttir skal ekki gera vart við si-g til
þess, að krefjast nokkurs af arfinum af syni hans —’’
“það er sonur m'nn, sem liefir leyfi til að vdja,
þegar hann befir náð ákveðnum aldri, hvort hann
vill heldur auð og iðjuleysi eða þolánLega afkomu,
sem hann hefir sjálfur unnið fvrir. V-ar það okki
þinn vilji, ástkæri ntaðurinn minn ? Og hin fá tseka,
yfir.gefna, sem þú tókst að þér, men-taðir og elskaðir,
ætti hú.n að breyta -gegn honutn, — nei, a-ldred”.
VesaLings v-oika konan féll í djúpar hugsanir.
Mórits gekk eftir þjóðveg.inum, þan.gað til hann
kom að trjágöngunum, sem lágu heim að Liljudal,
þá gekk hann eft-ir þeim. þegar hann kom heim
að húsinu, gekk hann að trétröppum, sem hann á-
lei't að væru eldhtisrniegin, og þessi tilgáta hans
reyndist rétt.
Harin kom inn í stórt eldhús, þar sem nokkrir
þjónar voru að starta að því, að búa til dagverðinn,
því khtkkan var orðdn nærr-i því eitt. Af önnuntim,
sem áttu sér stað, og hinum margbreyttu matarteg-
undum, sem í tilbúniftgi voru, ímyndaði Mórits sér,
að það ætti að verða margmenn vedzla, og f.ór að
vc-rða hræddur um, að hcrnn fengi ekki að finna
gamla barúninn, tdl að selja honum bollatva. Hann
herti samt upp httgann, og sneri sér að roskinní
konu, sem hann áleit að muncli vera ráðskona, af
því hún var betur klædd en hitt fólkið.
“Góða kona”, sag-ði drenguri-nn með skjálfandi
röddu, “æ.tli ég geti ekki fengið að tala fáein orð
við gamia barúndnn?”
“Tala við gamla barúninn?" sagði konan undr-
andi, “og hvert er erindi þitt við hattn, drengur
minn ?”
“É-g hefi nokkuð, sem ég vil selja honum".
“Og hvað er það?” spurði ráðskonan og hló.
“Máske þú ætlir að selja barúninum smjör ? Ha,
ha, ha, þú ert kátkgui piltur".
“það er ekki smjör, ráðskona góð”, sagði Mórits
hnugginn, “það er alt annað".
“Nú, hvað er það þá?”
‘ það eru tv.ennir, mjög fallegir tebollar. Mamma,
er veik, sagði mér að seija barúninum þá, svo við
gætum fengdð pcft-inga til að kaupa mat fyrir”.
“En, góða barnið mitt”, sagðd ráðskon-an og
ypti öxlum, “hvernig getur þér dottið í hug, að
gamli barúninn sjálfur fari að kaupa tebolLa. Við
höfum nóg af þeim”.
“Ég vedt það, en þessir eru af sérstakri tegund,
og mamtna sagði, að barúninum mtindtt líka þeír-
það er hreint Austur-Indía postulín i þeim’’.
“Viltu lof-a mér að sjá bollana þína", sa.gði ráðs-
konan, sem kendi í hrjóst nm drenginn.
Mórits lauk upp körfunni og setti bollana á eld'
hússborödð.
“þeir eru sannarlega fallegir”, sagði ráðskonaft
um leið o-g hún skoðaðd þá. “Hvað eiga þeir að
kosta ? ”
“Mamma vill íá fjóra dali. Hún sagði, að þ°'r
væru tncira verðdr, ea við erum svo fátæk, að við