Heimskringla - 31.03.1910, Page 1

XXIV. ÁR
WINNIPEG, MANIT0I3A, FIMTUDAGINN, 31 MAHZ 1910
Mrs A B Olson
jan
10
NR. 26
Fregnsafn.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæf'a
— Útflytjendur frá Englandi,
á þessu ári flytja til Canada,
eru talsvert betur efnum búnir en
þeir, sem komiö hafa á fyrri ár-
nm. Tvö hundruð innflytjendur
sigldu frá Liverpool þann 23. þ.m.,
°g sá fátækasti ]»eirra hafði 1200
dollara, en fiestir höfðu um 5000
dollara hver. ]>eir hafa allir í
hy,E'K.ju, að jjerast baendur í Vest-
ur-Canada.
— íbúarnir í Minnesota ríki hafa
skobið saman op myndað $22,000
sjóð, sem ætlaður er til þess, að
v'rita ekkju hins vinseela mikil-
mennis John A. Johnsons, sem þar
var ríkisstjóri, hundrað dollara
mánaðarlegar inntektir meðan hún
lifir. — þessi umönnun fyrir ekkj-
unni sýnir, hvTe vinsæll bóndi henn-
ar var af Minnesota búum.
— Síðustu ársskýrslur kvenrétt-
tndafélagsins á Englandi sýna, að
á árinu 1909 voru 291 félagskonur
handteknar, 163 dæmdar í fanjja-
vistir, 36 voru nærðar í klefum
stnum með því að sprauta fæð-
unni með valdi inn í þær, og 110
svT,eltu sig þar til þær voru leyst-
ar úr fanpelsi. Samanlagt fangielsis
timabil félagskvenna á árinu jafn-
Rilti 28 ára tíma.
■— Jjýzkur maður að nafni Her-
Tr>K, nýlcga kominn til Canada,
var fyrir 10 mánuðum dæmdur í
tve>fK.ja ára fantjelsi fyrir hesta-
þjófnað. Jjepar hann var búinn að
Vera 9 mánuði í fantrelsinu, með-
Rekk annar maður að nafni Kinj;,
að hann væri sekur um þjófnaðinn
PK að Herinjj væri algerlega sýkn
saka. Nú hefir dómsmálastjórinn
1 Ottawa skipað að sleppa Herinjj
Ur fangielsinu.
— ís braut af Rauðá hjá Emer-
s°n þann 21. þ.m., og hefir ísinn
nldrei leyst svo snemma áður í
manna minntim. Annars hefir þessi
vetur verið með þeim beztu, sem
komið hafa í Manitoba í langæ tið.
^ú alfrerlefja snjólaust viðast hvar
°K gras óðum að grænka.
~~ Rússar hafa gert gangskör að
þ'd, að rannsaka hag handverks-
manna þar í landi, og komist að
þeirri niðurstöðu, að meðal verka-
laun sumra handverksmanna séu
$12.50 á mánuði, og oft rninni en
P'að, og að verkalaun í landinu
kafi lækkað um f jórðung á sl. 3 ár-
^m. Ástand alþýðunnar yfirleitt
m.jög bágborið.
— Franska þinjjið hefir með 280
a*-kvT. jjegn 3 lögLeitt verkamanna
^ítirlaun og ellistyrk þar í landi.
. ál þetta hefir staðið yfir um 4
ara tima, og er nú loksins leitt til
^kta. Inntektir í sjóð þennan eru
með þrennu móti : Fyrst með
j attálögum frá verkalýðnum, 9
ranka frá hverjum karlmanni, 6
rankn frá konum ojp 4W franka
frá
a unglinjrum, sem vinna. 1 öðru
.aKi tillag frá vinnuveitendum, er
•lafngildj
því, sem verkalýðtir lands
jns feKgur til. Og í þriðja lagi til-
,aK ur rikissjóði, og er sú upphæð
a®tluð 180 milíónir franka fyrsta
arið, en máske nokkru minna sið-
ar- Eftirlaun veitast öllum, sem
fru 65 ára eða eldri, eða eftir 30
ara vinnu, en þá með lægri eítir-
aunaborgun. Full eftdrlaun verða
frankar á ári, að undanskild-
nm VerVamönnum, sem vinna hjá
*ndum, sem borga lægri skatt en
tt.r'r °K fá lægri eftirlaun. Aætlað
v, ’ að 17 miliónir gamalmenna á
i mkklandi verði aðnjótandi eftir-
aUUa og ellistyrks.
þess var nýlega g,etið í Hkr.,
tveir menn í Fort Francis
®®u verið dæmdir í fangelsi fyrir
fiafa 25 þúsund dollara ú,t úr
vario stjórninni með svikum,
^'5 þyí yfirskini, að þeir hefðu
in ePlS úlfa, sem þeir létu stjórn-
a k°rga verðlaun fyrir. Nú er
0/k°mið, a5 Moses Finkelsteán
in 5eníamin I(,evison, tveir Gyð-
jj a ^aupmenn i Winnipeg, muni
j, ,a att hlut i glæp þessum, og
^a þeir báðir verið handteknir,
<jv J^lr um meðsekt i svikunum.
ag er að sjá af vitnaleiðslunni,
p þ°Ssir kaupmenn hafi lánað
prances náungunum skinnin,
f)vt r '^bOO hvert skinn, til þess að
þau’a þau til Ontario og brúka
Pur sem sannangögn til þess
Keta svíkið fé út úr stjórninni.
Ber méi' að gæta bróður míns?
Levison hafði lánað nm hundrað
skinn í þessu augnamiði, en fengið
þan aftur, þegar stjórnin var búin
að borga verðlannin fyrir þau. —
Herra Finkelstein virðist ekki hafa
látið Fort Frances mennina hafa
skinn sín nema einu sinni, og hann
sejjist hafa selt þeim skinnin al-
gerlega, án þess að vita til hvers
þau ættu að notast. Líklegt mjög,
að hann segi þar satt.
— Stórkostleg mútumál standa
um þessar mtindir yíir í Pittsburg
í Pennsylvania rikinu. Svo er að
sjá á öllum fregnum þaðan, að þeir
menn, sem nú skipa þar bæijar-
stjórn, hafi lagt það í vana sinn,
að þiggia mútur fyrir atkvæði sín.
Margir þeirra hafa þegar játað sök
á sig, og sagt írá, hverjir múiturn-
ar borguðu, og enn er máli þessu
ekki svipað því lokið. Einn bæjar-
stjórnarmanna, sem játaði að hafa
tekið við mútnfé, en neitaði að
gefa upplýsingar um, hver hefði
borgað það, var settur í fangelsi
fyrir þögn sína, og sagt að hann
slyppi ekki þaðan aftnr fyrr enn
hann leysti hreinskilnislega frá
skjóðunni. Annar bæjarstjórnar-
manna hefir verið dæmdur i 314
árs fangelsi, og að þeim tíma liðn-
um má hann búast við öðrum
málum á hendur sér, sem líklega
halda honum 'i fangelsinu svo tug-
um ára skiftir. Líklegt þvkir að
allir bæjarráðsmenn verði sakfeld-
ir. En hegningu frestað um óá-
kveðinn tíma, hvað þá snertir er
hafa játað sekt sína og gefið sækj-
anda hins opinbera allar upplýsing-
ar, sem i þeirra valdi stóð. Einn
bæjarráðsmaðnr játaði að hafa
fengið 590 dollara fyrir atkvæði
sitt i eitt skifti og 606 dollara i
annað skifbi, á sama tíma sem
ýmsir félagar hans í bœjarstjórn-
inni fengu að eins $50’ fyrir atkvæði
sín. — Enn sem komið er, hafa
að eins smásvlin flækst í net rétt-
vísinnar, en búist við, og vonandi,
að stórfiskarnir, þeir sem atkvæð-
in keyptu, náist síðar.
— þingskýrslur sýna, að á sl.
ári fluttu nær 11 þúsundir manna
, úr Qnebiec búferlum til Bandaríkj-
anna.
— Bæjarstjórnin i Montreal hefir
að undanförnu ver-ið að rannsaka
kæli-geymsluhúsin þar í borg. —
Meðal annars hafa í einu slíku
kælihúsi fundist 2 þúsund sauðar-
skrokkar, sem búnir eru að ligg.ja
I þar full 2 ár, vegna þess, að eig-
endurnir biða eftir verðhækkun á
j kjötinu, vil ja ekki selja fyrr- en
þeir geta fengið vist afarverð. —
það þykir eíasamt, hvort kjöt
þetta sé nú ætt. — Ostrur seldnst
með afarháu verði þar í borg á
þessum vetri. Samt voru mörg
hundruð tunnur af ostrum í kæli-
húsinu, og skemdust þar svo, að
fyrir nokkrum dögum varð að
eyðileggja 128 'tunnur. Eigendurnir
biðu einatt eftdr hærra verði, þar
til varan var orðin óæt. Nú ætlar
bæjarstjórnin að íhuga, hvort
þessi langa gevmsla hafi þau áhrif,
að hækka verð vörunnar, og ef
( svo reynist, þá verður gengið laga-
jveginn til þess að banna svo langa
geymslu á vörum í kælihúsum.
— Rússakeisari varð nýlega af
stakri tilviljun sjónarvottur að
því, hvernig rússneskir herforingj-
ar græða fé sitt og landedgnir, Svo
stóð á, að liann var að ferðast á
skemtiskipi sínu til ítalíu. En fyr-
ir sérstaka óhagstæða veðuráttu
kom skipið viö í Odessa borgar-
höfn nokkrum klukkustundum fyrr
en áaetlað var. Koisarinn stóð upp
á skipsbrúnni, og er hann beitti
sjónauka sínum á land, tók hann
eftir því, að hermannaflokkar, sem
þar voru að ælingum, höfðu á sér
gamla og marglita fataræfla, og
sem voru ledfar af hermannaéatn-
aði, sem með lögum var aínuminn
fyrir þremur árum. Hermáladedld-
in hafði lagt fram eina milión
rúblur til þess að fata herdeilddrn-
ar í Odessa héraðinu, og kedsarinn
bjóst við að sjá hvern einasta her-
mann í nýjnm fötum. Honum brá
í brún við sjón þessa og hafði orð
á því, og komst þá að þeim sann-
leika, að hermennirnir áttu engin
önnur föt en ]>eir stóðu uppi í. En
keisarinn hafði ýmsar hermála-
skýrslur og reikninga með sér, og
sá á þeim, að reikningar höfðu
fyrir 12 mánuðtim verið sendir fyr-
ir nýja alfatnaði handa hverjum
einasta hermannd. Keisarinn komst
og að því, að þetta var ekki eins
dæmi, heldur var þetta svona við-
ar á Suöur-Rússlandi. Hann. lét
tafarbmst setja Senator Garin til
]»ess að rannsaka ástandið í þessu
efni á öllu Rússlandi, og að grand-
skoða alla roikninga hermáladeild-
arinnar, til að komast að rattn um
réctmæti þeirra. Siðan Garvin tók
til starfa hefir hanu látdð liandtaka
65 svcdta-herforingja, herforða um-
sjónarmenn og fl., og býst við að
láta handtaka aðra 80 fordngja inn-
an næstu þricgja máttaða, — alla
fyrir svik og þjófnað. Garin segir,
að sanna megi, að hetiforingjar
landsins hafi árlega stolið af ríkis-
fé, setrt ætlað er til hernaðarþarfa,
ekki minna en 55 milíónum doll-
ara, og liann hótar því, að þeir,
sem fvrir herréttd reynist sanjidr að
sök, vcrði sviftir embœtti og öll-
tim eignum sinum föstnm og laus-
um. Ilann fullyrðir, að allir her-
tforingjar landsins, frá þedm hœstu
til þeirra lægstn, myndi eitt þjófa-
samsæri. En keisarinn kvartar sár-
an yfir því, að ekki séu til ncdnir
ráðgjafar eða þjóðvinir, sem fáist
til að segja sér um ástandið, svo
hantt gcti ráðið bót á þvi, sem af-
laga fer.
— Dr. John J. Ilurley i Boston
hefir fundið upp deyfilyf, sem gerir
mögulegt, að gera tippskurði á
fólki, án þess það finni til og hafi
þó fulla meðvitund, og án þcss að
nokkuð blæðd. I.æknirinn seg.ir, að
það sé hægðarlcdkur, að gcra ná-
kvæmustu uppsktirði á öllum pört-
um höfuösins, augum nefi og hálsi,
án þess að sjúkling.urinn hafi nokk-
ur óþægindi af því. I>eir, sem vilja
reykja vindil, meðan uppskurður-
I
inn er gerður, mega gera það, og
þeir mega borða fylli sína bæði
undan og eftir uppskurðinum.
— Dans mikill var haldinn á
skemtiskála i Buda Pesth þann 28.
marz sl. Mörg hundruð karla,
kvenna og barna voru þar inni,
þegar eldur kom upp í skálanum
og bredddist út svo fljótt, að fólk-
ið gat ekki forðað sér. Biðu þar
bana af bruna og meiðslum um
490 manna.
Islands fréttir.
Lögrótta, dags. 22. febr.sl., segir
að snjóíióðið í HnLfsdal hafi orðið
23 mönnum að bana, en 29 liggi í
sárum. þeir dánu eru : Sigurður
Sveinsson, aldraður maður með
þremur börnnm (Sigurði og Dani-
el Sigfússonum og Guðbjörgu Lár-
usdóttur, öll á skólaaldri), L'árus
Eyvindsson, Tómas Kristjánsson
og eiitt barn hans; þorleifur þor-
finsson með konu og þremur börn-
um, Magnús Daníelsson með konu
og ednu barni, Margrét Bárðar-
dóttir og dóttir hennar, Lárus Sig-
ttrðsson og Ingimundur Benjamíns-
son.
Fyrir ódrengilegar getsakir og
illmæli um Thorefélagið hefir Lög-
rétta orðið að greiða Í06 kr. til
heilsuhælisins á Vífilsstöðum, og
afturkalla orð s'in, til þess að frír
ast vdð glæpamálsrannsókn.
Bæjarstjórn Reykjavikur veitti í
vetur 700 krónur til þess að láta
fátœk börn íá ókeypis mat í
barnaskóla bæjarins, og var 106
börnum daglega gefinn matur í
skólanum, — haframjölsgrau/tur og
mjólk. Sagt að hver máltið kosti
7 aura, og hvert barn fái eina mál-
tíð á dag til jafnaðar. Borgar-
stjóranum finst þetta hafa gengdð
svo vel, að hann vill að fátækra-
styrkui» sé framvegis vedttur á
þennan háct, öllum þeim í bœnum,
sem ekki eru sjálfbjarga, þannig,
að hver slík fjölskylda geti fengið
ókeypis mat á tilsettum stað i
bænum, í stað þess styrks, sem
þær fá nú.
Sigurður bóksali Erlendsson í
Reykjavik hefir gefið Heilsuhælinu
á Vífilsstöðum húseign sína númer
, 6 áLaugavegi, ásamt stórri ágætri
lóð, sem talin er mik.ilsvirði. A-
skilið, að hann hafi lífstíöarbústað
sinn í húsinn. Gjöfin er óvenjulega
rausnarlag, því eign þessi er aledga
mannsins, sem nú er komdnn á
gamalsaldur.
I Sunnudagskveldið og pðfaranótt
| mánndagsins 18. marz var ofsa-
veður og skiptjón í Reykjavik. þá
I slitnuðu nokkur hafskip upp þar á
höfninni og strönduðu. Sjógangur-
j inn var ógurlegnr og skipin
streyttust á móti, fiest komin í
hnapp vestan til á höfninni, og
mörg mjög nærri Efferseyjargrand-
anum, en um hann steyptist hvítt
brirrilöðrið alla leið frá eynni til
lands. Eitt skipið veltist í brim-
, jjarðinum skamt frá eynni. Mann-
, tjón varð ekki, en skiptjóndð varð
um nóttina frá kl. 2—4. Fimtán
skip urðu fyrir skemdum og mörg
mistu báta og sum akkeri sín.
Bátarnir ráku brotnir á land.
Síðasti fundur á
vetrinum
í íslenzka Conservative
Klúbbnum verður haldinn í
fundarsal klúbbsins (Únítara-
salnum) á mánudagskveldið
kemur
4. April.
Verðlaunum verður útbýtt
til þeirra þrivvja, sem flesta
vinninga hafa haft í Piedro-
spili á vetrinum.
Einnig verður spilað Pedro-
kappspil og gefin sérstök
verðlaun þeim, sem flesta
vinninga hefir þá um kvelddð.
Vindlum útbýtt ókeypds.
Allir meðlimir khibbsins
eru ámintir um að sækja
fundinn og hafa kunningja
sína með sér.
Royal Household Flour
Til Brauð
og Köku
Gerðar
Gef ur
Æfinlega
Fullnœging
EINA MYLLAN í WINNIPEG,—LÁTIÐ HEIMA-
IÐNAÐ SITJA FYRIR viðskiftum yðar.
— Geo. Bradbury þingmaður
hefir komið því til leiðar, ,að Ot-
tawa stjórnin ætlar að láta grafa
fiskdgöngu-ál meðfram St. And-
rews flóðlokunum, svo fiskur frá
Vinnipeg vatni geti komist upp
eftdr Rattðá. þessa hafði ekki verið
gætt, þegar uppdráttur á flóðlok-
unum var gerður.
Við hafið.
Hlusta ég á haisins óð,
háneist aldan syngur.
þan ég ungur lærði ljóð,
lítill út i fjöru stóð, —
skemti skelja gldngur.
Árin liðui; út á sjó
oft stóð líf í voða,
margií þar að hættu hló
hugttr djarfur, — ferjan mjó
milli brims og boða.
Visst ég að vikings lund
var hinn bezti arfur,
horfa fast á hættustund,
hugsa í land ttm vinafund, ,
stýra i stafni djarfur.
Alt af komst ég inn á höfn
óskemdur úr voða, —
vei't ]>ó margra vina nöfn
vera faldn unddr drcén
mdlli brims og boða.
.Efi líða árin fljótt,
ekki er líf í voða,
held því áfram hægt og rótt,
horfi’ í bjarta dauðans nótt,
óttast enga boða.
Veit ég glögt að vtkingslund
var hinn bezti arfur. 1—
Hræðist ekki hinstu stund,
hugsa um sælan vinafund.
Stend á ströndu djarfur.
SlGURÐUR JðHANNSSON.
Til Baldurs Sveinssonar
B. Sveinssyni farast orð um H.
Hafstein á þessa leið í grein sinni
í Lögbergi :
“Að sumu leyti er hann líkleg-
asti maðurinn til þess, en þó er
ekki fyrir að synja nema einhver
maður annar kunni að finnast í
fiokki hans sá skálkur, að þetta
tuddabragð hafi íramið”.
þrátt fyrir þessi ttmmæli, sem
virðast vera tvímælalaus, lýsir
greinarhöf. það ósannindi mín, að
hann kalli H. H. “skálk”, heldur
sé það þessi “annar”. Eg vil ekki
ganga út frá því, að grieinarhöf.
hafi svo hraparlega gleymt móður-
málintt þann tíma, setn hantt hefir
dvalið hér, að honttm hefði ekki
átt að takast, að koma álitd sínu
í ljósari búning, ef hann þá í hug-
skoti sítiu álítur sig missltilinn, og
orð sín rangfærð. — Getur grein-
arhöf. virkilega ekki fallist á það,
að einmitt þetta “annar” geftir i
skyn dylgjur, sem ekki verða mis-
skildar ?
Nei, — Baldttr minn SvTeinsson,
ef þú ætlar þér að gerast hér kdð-
andd ljós, og ttpplýsa lmgskot land-
ans um velferðarmál þjóðar vorr-
ar og tttienn þá, sem að þeim
standa, því sem blaðamaður stend-
ttr þú öðrum hetur að vígi til þess
— þá nærðu því takmarki ekki á
annan hátt betur en að seg.ja hlut-
drægnislaust frá, og forðast allar
dylgjur, sem varpa skugga á mál-
efni og mannorð einstakra ma.nna
að ástæðiilausu. Og dylgjur eiga
alt af rót sína að rekja til óhrein-
skilni og hugleysis til að láta í
ljós sína eiginlegu ttteining.
Að svo stöddu skal hér ,nú stað-
ar numið af minni hálfu. Aðeins
vil ég bæta því við, að fljótfærn-
innar, sem greinarhöf. tileinkar
fitér, mun ég ekki iðrast. Aftur vil
ég benda honum sjálfum á þetta,
og vona um leið að hann hagnýti
sér, að —
hraðmælt tunga
nema haldendr eigi
oft sér ógótit of gielr. —
Magnús Matthíasson.
Ekkjan á Akranesi.
1 hjálparsjóð ltennar hafa lagt síð-
an síðasta bl. kom út : ...
B. D. Westmann, Church-
bridge ................ $ 5.60
F. Fittnbogason (safnað), Ar-
rtes, Man.............. 26.00
Kvenfél. “Ldljan”, Wynyard 5.00
Stefán Björnsson, Brú, Man. 1.00
E. Guðl. Norman, Duluth ... 1.00
ónefnd ekkja, Mimir, Sask. 1.00
Mrs. J. E. Laxdal, Oakburn,
Man...................... 2.90
Mrs. Guðbjörg Guðmundsdótt-
ir Johnson (safnað), Win-
nipegoses, Man.......... 29.90
Mr. og Mrs. C. Eymundssou,
Markerville ............. 4.90
Miss Thorey Emerson, Del-
oraine .................. 1.90
H. O. Loftsson, Churchbridge 2.00
Eyjólfur Gunnarsson, Church-
bridge ................... 1.00
Sveinbjörn Loftsson, Church-
briidge .................. 2.00
Sigurður Iíannesson, Winni-
peg Beach ................ 0.50
Mrs. A. G. Breiðfjörð, Seamo, 1.00
Ölafur Thorlacius, Dog Creek 1.00
Samtals ............ $ 76n50
Aður attglýst ...... 460.30
Alls innkomið ....... 536.80
IVall Plaster
”EMPIRE” VEGGJA
PLASTUR kostar ef til
vill ðgn meira en hinar
verri tegundir, —en ber-
ið saman afleiðingarnar.
Vé” búurn til:
“Empire” Wood Fibre Plaster
“Empire” Cement Wall “
“Empire” Finish “
“Gold Dust” Finish “
“Gilt Edge” Plaster of Paris
og allar Gypsum vöruuteg-
undir. —
Eiqum vér aö senda J
yöur bœkling vorn •
BúIÐ til einungis hjá
MANITOBA GYPSUM GO. LTD
8KRIFSTOFUR OO MILLUR I
Winnipeg,
Man.