Heimskringla - 05.05.1910, Blaðsíða 2

kttn. 2
WINMPEG, 5. MAl 191C.
HEIMSKRINGI/A

Heimskringla
Pablished every Thursday by The
Heitnskringla News 4 Publisbin? C«. Ltd
Verö blaösiue 1 Cauada og bandnr
$2.00 um áriö (fyrir fram horaaö).
öent til islnnds *aÖ (!>rir fram
bortcaCaf kaupendnm biaösius hér$1.50.)
B. L. BALDWINSON
Editor & Manager
Offioe:
729 Sherbmke Street, Winnipeg
P.O.BOX 3083. Talslmi 3313,
Sunnan straumar
það eru ekki mörg ár síÖan
ýmsir ættjarðarvinir íslenzkir, þeir
er hteima búa, töldu þaö ýkjur ein-
ar og gyllingar, ef sagt var, aÖ
C;mada væri frjósamt land. Sumir
nefndu það “agenta-lýgd”, og
sögðu þá vöru framreidda gegn
góöum landssjóðslaunum að vest-
an. Eitt útbreiddasta blað íslands
líkti um þær mundir Canada við
stað, sem. sannkristnir menn mega
ekki nefna nema þeir séu reiðir,
og sem sagt er að sé nyrðra og
neðra. þar átti uitir blaðsins sögn
“alt að brenna og frjósa”, o.fl.
því um líkt. Um likt leyti eða
nokkru fyr samdi einn af helztu
ritsndllingum þeirra daga sérstak-
an bækling, til þess að sýna, að
Canada væri skrælingjaland, og að
hingað flyttu ekki aðrir en þeir,
sem stæðu á lægstu tröppum vits-
muna, menta og siðgæðis, og að
þetr, sem vestur flyttu ifrá íslandi,
væru eintómur skríll. Ilvort þess-
ar staðhæfi.ngar alls ókunura
manna, þeirra, er aldrei höfðu lit-
ið land þetta, kunna að hafa haft
nokkur aftrandi áhrif á útflutning-
inn þaðan úr landi, verður ekki
sagt með nokkurri vissu, þó lík-
legt sé, að svo hafi kunnað að
vera. því það má segja með nokk-
urn veginn ákveðinni vissu, að
fólk á Islandi hafi ekki á liðnum
árum flutt þaðan hingað vestur
a»f nýungagirni eða að gamni sínu,
heldur liafi það aðallega verið af
neyð, eða af þvi, að það hefir séð
fram á svo mikinn skort og vand-
ræði heima fyrir, að því hefir
fundist það ekki geta breytt um
til verra, þó það færi vestur, en
mikil likindi til, að hagurinn kynni
að íara þar batnandi, ef það sem
frézt hefði að vestan væri eftir alt
saman ekki '“agenta-lýgi”, heldur
staðreyndur sannleiki. þannig mttn
hugsuharhátturinn hafa verið hjá
öllum þorra þess fjölskyldufólks,
sem vestur hefir flutt. Enda hefir
það sýnt sig, að vesturflutningar
hafa mestir verið í þeim árum,
sem harðast hefir verið á Islandi,
°g kostur alþýðu þar þrengstur.
Unga, einhleypa fólkið befir flutt
vestur, ekki af sömu ástæðum og
fjölskyldufólkið, heldur af því, að
það í almætti síns manndóms
treystist til að komast áfram
hvar sem væri í heiminum, og þess
betur, sem það hæmist í betra
land. það hefir treyst sér til þess,
&ð komast heim aftur, .ef því lík-
aði ekki yistin vestra, og með því
það hefir þráð að opna svo lítið
sjóndeildarhringinn og auka þekk-
ingu sína á umhe.iminum, þá hefir
það flutt hingað til þess sjálft að
sjá með eigin augum, hvernig
löndum þess liði hér, og til þess
að fá eigin reynslu fyrir því, hvern-
ið hér væri að vera. En vafalaust
er það víst, að íslenzk alþvða hef-
ir ekki ennþá neina ljósa hugmvnd
um eða þekkingu á þvi, hve afar-
frjósíimt landið er hér í Vestur-
Canada, og hve auðvelt það er, að
koma sér hér svo fyrir, að fram-
tíðdn sé fyllilega trygð, ef skyn-
samlega er haldið á efnunum,
hversu smá, sem þau erti'.
Hvað mundu Islendingar segja,
ef þoirn væri sagt, að árlega flyttu
nú inn í Vestur-Canada tugir þús-
unda, að vér ekki segjum hundruð
þúsunda, af sterkefnuðu bænda-
fólki úr Bandaríkjunum, — ekki af
neinni neyð, eins og gefur að skilja
og ekki heldur af nýungagirnd, því
margt eða jafnvel flest af því býr
á góðum löndum í heimaríki sínu
og hefir unað þar hag sínum, —
heldur blátt áfram af því, að það
veit, að hér í Vestur-Canada eru
betri landskostir en það befir búið
við syðra. þ-etta fólk selur lönd
sín þar og flytur hingað norður
með gripi s'ína og akuryrkjuáhöld,
og ýmist tekur sér ókeypds heimil-
isréttarlönd, eða kaupir bújarðir
þar sem því lízt lífvænlegast til
aðseturs. þessir Bandarikja bœnd-
tir hafa þekkingu á landi og vita,
hvar gott er til búskapar, og þeir
mundu ekki — alls ótilneyddir eins
ög þeir eru — Aytja hingað norður
árlega í tugum þúsunda, ef þeir
væru ekki sannfærðir um, að lönd
hér eru fult eins góð og þau, sem
bezt eru í þeim héruðum, sem
þeir hafa áður búið í.
Straumur Bandaríhja bænda inn
í Vestur-Canada fer vaxandi með
hverju ári, eftir því, sem þetr fá
nánari þekkingu á landgæðunum
hér nyrðra eítir því fjölgar þeim,
sem árlega flytja hingað norður,
þar til nú er svo komið, að fult
útlit er fyrir, að alt að 20G þús.
manns muni á þessu ári streyma
að sunnan inn í Vestur-Canada.
þess má geta, að á 12 árum frá
31. marz 1807 til jafnlengdar 1909
hafa- 425,460 manns flutt fráBanda-
ríkjunum til Canada, og við þá
tölu má bæta 93,400, sem róku hér
bólfestu á sl. ári eftir 31. marz.
En þó síðari tölunni sé slept, þá
hefir innflutniagurinn að sunnan
verið meiri en frá Evrópulöndum
á þessu tímabili, að Bretlandi und
anskildu. Frá Bretlandi komu á
þessu tímabili 540,621 manns,
A fjárliagsárinu 1008—ð1 komu
hingað frá Bandaríkjunum 59,832
manns, og á fjárhagsárinu 1900 til
1910 komu 93,400 manns og á yfir-
standandi ári, frá 31. marz til 31.
marz næstikomandi er, eins og að
framan er sagt, von á frá-150 til
200 þús. manns að sunnan. Banda-
ríkjamenn tóku hér 12 þús. heimil-
fsréittarlönd á sl. ári, og taka
væntanlega miklu fleiri á þessu
ári. Enginn þarf að ætla, að þeir
mundii gera þetta, ef þeir héldu að
þeir væru að skiftai um tál hins
v-erra.
Yfirleiitt hefir fólkið að sunnan
verið ákjósanlegasta viðbót við í-
biiatöluna hér. Að edns 149 manns
hafa á sl. 12 árum verið sendir
suður aftur frá landamærunum,
sem óhæfir til- landgöngu hér, og
af þeim 150 þús. sunnanmanna,
sem á þessu ári hafa flutt hingað
norðureftir, hefir ekki einum verið
snúið til baka. þessa árs innflytj-
endur eru meira að segja með
þeim lang-ákjósanlegustu, sem til
Canada hafa komið, bæði fvrir
andlegt og líkamlegt atgerfi fólks-
ins, og einnig fyrir það, hve mikil
efni það flytur með sér að sunnan.
það er talið, að sunnanmenn hafi
á þessu yfirstandandi ári auðgað
Canada um 2 milíónir dollara í
peningum, búpeningi og lausafé, —
auk þeirrar búnaðarlegu þekkingu,
sem fólk þetta hefir. það er og
sýnt, að margt af því fólki, sem
komið hefir á þessu og síðasta
ári, hefir keypt sér stórar bújarðir
með þeim ásetningi að reka hveiti-
rækt »i þeim í stórum stíl.
Blaðið Free Press hér í borg
flytur svolátandi skýrslu um inn-
flutning Bandaríkjamauna til Vest-
ur-Canada : —
502 þús. hafa sezt að í Vestur-
Canada síðan árið 1907.
Tala inníluttra Bandarikjamanna
er 25 þús. fleiri en tala innflvtj-
enda frá meginlandi Evrópu á sl.
13 árum.
300 þús. Bandaríkjamenn hafa
sezt hér að á sl. 6 árum.
60 þús.' þeirra komu árið 1907—
8 ; 93 þús. komu árið 1908- 9, og
200 þús. koma á yfirstandandi ári.
Bandaríkjamenn hafa á sl. 2 ár-
um auðgað Canada unf 150 tnilí-
ónir dollara í peningum.
A yfirstandandi ári auðga þeir
ríkið um aðrar 200 milíónir doll.
Að eins 149 Bandaríkja irnflytj-
endum hefir verið bönnu.S land-
ganga á sl. 13 árum. A satna
timabili hefir 2292 Bretuin verið
bönnuð landganga.
Af 300 þús. Ðandaríkjamönnum,
sem hingað hafa flutt á sl. 6 ár-
um, hafa 200 þáús. vertð æfðir
bœndur.
Af þeim 189,918 heimilisréttar-
löndum, sem tekin hafa verið hér
vestra á þessu tímabili, hafaBanda
rikjamenn tekið Já eða 68,408. Hin-
ir hafa keypt sér lönd. þeir tóku
12 þús. heimilisréttarlönd á sl. ári,
og þeir komu frá öllum ríkjum
Bandaríkjanna.
þau auðæfi, sem Bandaríkja-
menn flytja til Canada á þessu
ári, mundu nægja til að byggja 29
öflug herskip, eða til að leggja
járnbraut þvert yfir landið frá hafi
til hafs.
þetta er sýnishorn af sunnan-
strauminum, af fólki og auðmagni,
og hann virðist óneitanlega b-nda
á, að sunnanbændurnir, sem þckki
hvað gott land er, tel'ji hér fnll-
komlega lífvænleg.t, og svo hefir
reynsla þeirra orðið, sem á liðnum
árum haía sezt hér að, — og þess
betur, sem þeir hafa kynst hér
staðháttum öllum, frjósemi jarð-
ar, loftslagi og löggjöf, þess meiri
áhrifum bafa þeir beitt til þess að
fá vini sína og ættmenn hingað
norður til sín. Enda er nú svo
komið, aið Bandaríkjastjórnin er
farin að líta með kvíða á þennan
sívaxandi straum hingað norður,
og er sögð að hafa í hyggju, að
reyna að sterama stígu fyrir fram-
haldi hans, ef mögulegt er. En
það ræður að líkindum, að svo
lengi, sem Canada hefir að bjóða
frjósöm búlönd ókeypds, svo lengi
mun straumurinn halda áfram.
Hann er hvorumtvegg.ju hollur,
bæði þeim, sem norður flytja og
eins hinum, sem hér eru íyrir, með
því að bygðir þeirra þroskast,
landið vex í verði og velmegun í-
búanna fer stöðugt vaxandi.
það eitt er lakast, að landar
vorir hér nyrðra veita þessu, sem
nú er að gerast í landtökumáli
þessu, alt of lítið athygli, og gefa
sig ekki að landtöku og búskap
eins mikið og æskilegt væri.
Barði G. Skúlason.
þesS vaf getið í biöðunum ís-
lenzku seint í vetur, að Barði lög-
fræðingur Skúlason hefði boðið sig
fram sem þingmaður til neðri
deildar alríkisþdngsins (Representa-
tive in Congress) fyrir hönd Dak-
ota ríkis. Var því máli að mak-
legleikum vel tekið i báðum blöð-
unum hcr. Gátu ritstjórarnir þess,
og létu jaiínframt í I'jósi þá ósk
sína, að honum auðnaðist að ná
útnrfningu og á sínum tíma kosn-
ingu, að umsókn hans væri þjóð-
flokki vorum sæmdarauki.
Embætti það, sem hann sækir
um, er annað hæsta embættið, er
þeir af borgurum landsins, er fædd-
ir eru erlendis, fá skipað, en hitt
er að skipa sæti í efri ded'.d al-
þingisins (Senate).
Hver sem þekkir Barða Skúla-
son, efast ekki um, aö hann væri
vel kjörinn fyrir hvert embættiö
sem væri. Og hann þekkja að
minsta kosti allir atkvæðisbærir
Íslendingar í Dakota. Ilann hefir
alist upp mit't á meðal þelrla. Og
á þeim stöðvum búa foreldrar.
hans enn, nú hnignir að aldri, en
með óskertum hcdðri og tiltrú
svertunga sinna og samferðamanna
Systkini hans flest búa og ltka
þar í ríkinu. Og munu þetr færri
htnna yngri manna, er ekki muna
hann, er jtar ólust upp, hvar i úlf-
unni, sem þeir nú kunna að dvelja,
og eiga einhverjar kærar endur-
minningar frá þeim árum, og hafa
ýmislegt að þakka áhrifum hans
og brýningum, er þeir haifa lært
betur að meta, er tímar liðu fram.
Hann er þedrrar nýlendu sonur, og
hennar f r e m s t i sonur, þegar
alls er gœtt, — þeirrar nýlendu,
er fremst er 'íslen/.kra bygða og
fjörmest hér í álfu.
Og það er nú skylda þeirrar
bygðar, að duga þoim sym, er*var
og er hennd þarfnr og sæmdarson-
ur. Og ekki er það eingöngu
skylda við hann, heldur við þjóð-
flokkinn, því á engan veg getur
hagur hans blómgast 'betur en með
því, að hann fái talið úr sínum
hópi menn, er skipi æðstu sæti í
þjóðmáltim, atvinnu- og menta-
málum þessarar álfu. Og væri ekki
hægt annað að segja, en að Dak-
ota bygðin hofði lagt sinn ftil'.a
skerf til þjóðmála vorra, ef hún
kærni einum sona sinna í eitthvert
æðsta sætið, er útlendingi er gjörð
völ á í Bandaríkjunum.
ög sagt er, að ávalt sé óvand-
ari eftirleikurinn, og ef til vill
gæti þeir orðdð íleiri síðarmeir, ef
einum hepnaðist að ryðja veginn.
Ekki væri hægt að hugsa sér
stærri skerf en þann, er sá fá-
menni hópur vor íslendinga þar
gæti lagt tíl alþjóðamála., en ef
fulltrúi ríkisins sjálfs á alþdngi
ríkjanna væri valinn úr þeirra hópi.
íslendingur á löggjafarþingi Banda-
ríkjanna! Með hvaða móti fáum
vér betur bxotist fram ? A hvaða
hátt reist landnámi voru fegurri
og varanlegri minnisvarða ? því
trúa má því, þótt steinn rísi við
stedn í Vikurredt, eða Hallson,
eða Gardar, eða Sandbæða með á-
letruðum nöfnum allra landnem-
anna og sona þeirra og dætra, að
þeir varðar verða skammvinn
vegamerki, er fram líða stundir.
Letrið máist, steinninn íellur i
jörð, og ef ekkert er annað, tr
mint fær á landnám vort og hing-
aðkomu, verðum vér öll sek um
varðvíti eins fyrir það. þeir dauðu
ganga ekki fram af gröfunum að
reisa víð steininn, ekki heldur til
að letra á ný nöfnin, er veður og
vindur hafa burtu máð. Sé íslenzk
nöfn ekki grafin á spjöld sögunnar
— sögu þjóðarinnar, er vér búum
með, verða þau hvergi geymd,
nema ef vera skyldi með örfáum
ljóðbrotum, er berast kynnu aust-
ur um hafa og geymast þar. —
Líkt og Grænlenzku kviðurnar, er
halda við minningunni um týnzlu
landnemanna þar. þar týndust ís-
lendingar fyrir skrælingjum. Hér
yrði þá sagan öfug. — Hér týnd-
umst vér, af því vér heíðum ekki
getað haldið voru til móts við
aðra menn! Og það er hugraunin
meiri.
þótt vér ræktum landið og ryðj-
um mörkina, geymist það skamt,
ef ekkert er medra. Strax og vér
sleppum höndinni ai plógskaftinu
og göngum til hvíldar, tekur ann-
ar við og sáir og uppsker akrana,
er vér höfum ræktað. þannig tek-
ur einn við af öðrum. Og moldn:
mezt ekki um það við neinn, hver
bana plægir. Og svo gleymast þeir
fyrstu og þeir aðrir og þriðju, unz
það er að lokum orðin svipul sögn
um þaö, hverjir voru fyrstir, hvað
þeir afrekuðu og hversu þeir týnd-
ust. Og það eru þau örlög, er vér
ættum að stríða á móti í lengstu
lög. (Frh.).
Björnstjerne Björnson.
Miðvikudaginn þann 27. april
andaðist í Parísarborg skáldkon-
ungur Norðurlanda Björnstjerne
Björnson, eftir langvarandi veik-
indd, nœr áttræður að aldri.
Með honum eiga Norðmenn á
•bak a'S sjá ekki að eins sínu mesta
og mætasta skáldi, heldur einnig
mikilhæfum stjórnmálamanni, þjóð-
menningar frömuði, eða með öðr-
um orðum, eitihverju því mikilhæf-
asta andans stórmenni, er verið
hefir uppi á Norðurlöndum um
langan tíma.
Björnstjerne Björnson var fædd-
ur 8. dag desembermánaðar 1832
á bænutn Kveikni 'i Austurdal,
norðan til i Noregi. ,Var faðir hans
prestur þar. Bæði voru foreldrar
hans af bœndafólki komin og gáf-
uð vel. þegar hann var 18 ára,
var hann sendur á stúdentaverk-
smiðju gamla Heltbergs, sem fræg
var fyrir það, að geta troðið í
tornæm og slarkfengdn ungmenni,
sem flestír aðrir voru ráðþrota
með, og víst er það, að hefði það
ekki verið fyrir gamla Heltberg,
hefði B jörnson l'iklegast aMrei orð-
ið stúdient, því námsmaður var
hann lítill.
Að stúdentsprófi loknti, tók ltann
fyrir kenslustörf um hríð, en hætti
því brátt og varð blaðamaður og
leikdómari, og gaf sig við skáld-
skap jafnfram.t, en að því kvað
fremur lítið, þar til árið 1857. að
hann gaf út söguna Sigrún á
Sunnuhvoli, sem fiestir landar
ntunu kannast við, og o tir það
rak hvert snildarritið annað. Bezt
kunn af verkum hans meðal íslend-
inga eru — auk Sigrúnar — Kátur
piltur, Árni og Brúðkaupslagið,
sem allar hafa verið þýddar á ísl.,
og leikirnir Milli bardagannæ,
Gjaldþrotið og Um megn, og þess-
utan fjöldi kvæða, sem ýmsíslen(k
skáld haía þýtt á vora tungu. því
hann var stórskáld 'í þrennum
skilningi : sagnaskáld, ljóðskáld
og leikskáld.
þó sag-t hafi verið um Björnson,
og það með sanni, að hann væri
norskastur allra Norðmanna, þá
hefir ekkert skáld, utan Islands,
verið jafn gagnkunnugur fornsög-
ttm vorum og fræðum en ednmitt
hann, og sú bók, sem hann hélt
mest af, var Hetmskringla Snorra
Sturlusonar. það var Snorri, sem
kvað inn í hann orðfærið, búning-
inn og ltinn þjóðkenndLega blæ á
skáldskap hans, en efttinu og hvern
ig með það var tfardð, hvd réð að
öllu leyti þetta, sem norskur þ.jóð-
arandi haíði grætt á löngum tíma
mótlæ'tinganna. — Hver sá, sem
les skáldrit hans, verður jtess
strax var, að það, sem aðallega
vakdr fvrir skáldinu, er að vekja
og glæða hina norsku þjóð, hrinda
henni fram á braut menningarinn-
ar, og gtra hvern 'einstakldng að
sjálfhugsandi og m'tum manni.
þess bera sveitalifssövur hans ljós-
astan vott um.
það, setn auðkennir kvæði hans
sérstaklega, er karlmenska, þrek
og fastlyndi og ednbeittur vilji á,
að brjóta alla fjötra, sem halda
huganum föstum við það, sem er
lágt og, smásálarlegt, að vekja af
deyfðarmókinu og boða bjartara
andans sjónarsvið ; og það tekst
honum öllum öðrum framar, með
sínum frum-norska búningd, þrótt-
mikla máli og sannleiksþrungnu
kjarnyrðum.
Á meðal snildarkvæða B.B. er
hinn gullfallegi þjóðsöngur Norð-
manna, “Ja, vi elsker dette Lan-
det”.
I leikritum sínttm ræðst B.B. á
það, sem honum finst rotíð o.g úr-
elt vera á þjóðarlíkamanum, og
ekki að eins hann rífi niður, hann
byggár upp jafnharðan aftur. það
hefir verið sagt um hann, að hann
mætti hvergi sjá fúna fjöl, svo
hann bryti hana ekki í sundur og
setti nýja í staðinn. Sömuleiðis
snerta leikrit hans mikið heimilin
og heimilislíf. Undirstaðan fýrir
góðu heimili er siðlátt hjúskapar-
og heimilislíf, segir B.B.
Björnstjerne Björnson hefir verið
boðberi nýrra strauma í skáldskap
DÍSARLJÓÐ.
J)Ú dís minna sælustu drattma,
þti drottning míns hugsjóna lands, —
ég knýti um enni þitt krans,
og hjarta míns heitustu strauma,
það helgasta elskandi manns,
alt sólskinið í sálarlífi hans
ég helga þcr, dís minna drauma,
þú drottning míns hugsjóna lands.
Til íaðmlags ég kveð þig á kveldi
og kyssi þinn sóleyjar munn,
í anda við himinsins unn,
því hátt yfir heims þessa veldi
rís höllin þín, dís, upp frá grunn.
við ástarinnar ótæmandi brunn.
Á sérhverju komamdi kveldi
ég kyssi þinn sóleyjar munn.
Og svo þegar lífinu — leiknttm
er lokið og unnið er spil
(ef ekkert er endalaust til! )
og kulnað er skarið á kveiknutn,
þú kennir minn sednasta yl,
og sæll við þig að síðustu ég skil,
því þá hef ég lifað o^g leiknttm
er lokið og unnið mitt spil.
En lifi ég að líta þig dána,
þitt lík mínum örmttm ég vef
og barm þinn við barminn ég hef
og kyssi þig, kæra, á brána
uns kaldur við hlið þína sef —
uns anda minn ég upp að lokum gef,
því alt eins ég elska þig dána
og örmum þig bldknaða vef.
Guttormur J. Guttormsson.
Norðmanna. Fjöldi hinna yngri
skálda, ekki að ei-ns norsk heldur
bæöi dönsk og íslenzk, hafa stælt
hann meira eður minna, t.d. Matt-
hías Joch, II. Hafsbein o.fl., enda
er B.B. verðug fyrirmynd.
Attk stórskálds og þjóðmenning-
ar frömuðs, var B.B. mikið %Tið
stjórnmál riðinn. Ilann var reynd-
ar aldrei nednum föstum flokks-
böndum bundinn, en engu að síður
var hann letðandi maður í norsk-
um stjórnmálum. Stefnu sinni í
stjórnmáhtm lýsir hann bezt sjáll-
ttr í Jtessimi vísuorðum :
Og réttur er, að allir séu jafnir,
að allir geti sín í milli kept.
Eða með öðrum orðum, fult frelsi
og svigrúm til að vinna og taka
framförum.
Ræðuskörungur var B. B. með
afburðum. Málsnild hans var tctfr-
andi og þess utan var hann gædd-
ur óvenjulega mikilli leiklistargáfu,
og þegar það tvent er samfara
hljóta áhrif ræðumannsins að
verða mjög mikil, og er þess vegna
ekki að undra, þó Lyrirlestrar hans
og ræður hafi haft jafn-geysimikil
áhrií á hdna norsku þjóð, sem
raun hefir á orðið, hvort heldur
um stjóriunál eða annað var að
ræða. — það er rétt án efa, sem
Matth. Joch. segir utn B.Bi. í þess-
um v'ísuorðum :
'“Engiun kappi hjó svo hart og
sviftí
heillar þjóðar dauðri vanatrú ;
enginn svanur landsins hjarta
lyfti
lista-snjalt og kröftugt eitts
og þú”.
Ilvernig, sem litið er á B.B., þá
var hann mikilmenni í öllu, einii
þessara fáu algjöru manna, þvt
fyrir utan bókmentastörf sín og
st jórnmálaþras, fékst hann við bú
skap, sem hver annar bóndd. Um
20—30 ár bjó hann á jörð sinm
Aulestad, tamdi hesta, seldi smjöi
og stundaði svínarækt, og fórst
prýðilega úr hendi, enda átti hann
ágæta konu, sem Karólína hedtir,
og var hún jafnan gjaldkeri heimil
isins.
Eitt ai börnum þeirra hjóna,
dóttir að nafni Bergljót, er giít
Sigurði Ibsen, syni stórskáldsins
Hinriks Ibsens, og var B.B. mjög
glaður yfir þeim tengdum. “Ég
vona, að eitthvað af börnum
þeirra verði skáld”, sagði gamli
maðurinn, “meira skáld en við
Ilinrik báðir til samans”.
En nú er hann dáinn, jötunmenn-
ið og skáldkonungurinn. En þó
nýir straumar ryðjd sér til rúms
og ný andans stórmenni komi
fram á sjónarsviðið, þá mun kyn
slóð eftir kynslóð minning hans
geymast helg og háleit meðal hinn-
ar norsku þjóðar.
Eins og í upphafi var getið, dó
•B.B. í París. Norska stjórnin
sendi strax herskip eftir líkinu, og
á að grafa það á ríkisins kostnað
það er sjaldgæfur heiður op- ekkt
auðsýnt nema stórmennum einum,
og ef nokkurt norskt mikilmenni
hefir átt það skilið, þá var það
Björnstjerne Björnson.
Gunnl. Tr. Jónsson.
Socíalistar í Milwaukee.
Sósíalista borgarstjórinn í
Milwaukee borg hefir gefið út.
stefnttskrá sína, og er hún á þessa
leið :
‘;það fyrsta, sem Sósíalista:
ílokkurinn ætlar sér að reyna að
gera fyrir Milwattkee borg,, er að
koma fjárhagnum í rétt horf. Við
viljum, að hver borgari borgd sinn
tiltölulega hluta af sköttum, og
að því skattfé sé réttilega skift.
Við lofum ekki, að -eyða minna fé,
en undanfarnar bæjarstjórnir. Við
lofum að eins því, að hver dollar
útgjaldanna gefi gjaldþegnunum
fult jafngildd í verkinu. Ef til vill’
verðum vér að fá nefnd sérfræð-
inga tíl þess að yfirfara skattbæk-
urnar. Um það veit ég ekki, en
við ætlum að vera vissir í okkar
sök áður enn við hefjumst handa.
Stefna vor innifelst aðallega í þess
ttm 20 liðum :
1. að borgin hafi ráð yfir sínutn
eigin málum.
2. Að lagafrumvarp hafi upptök
hjá borgurunum og ^éu borin
undir þá.
3. Betri skólar.
4. Að borgin eigi öll sín nauð-
synjatæki.
5. Tv'eggja oenta máltíðar.
6. Að strætisbrautafélagið sé
skyldað tíl að vökva strætín.
7. Að öll borgarvdnna fari fram
undir. reglugjörð vinnufélag-
anna.
8. Að allir fád sætí í strætisvögn-
um, og að vagnarnir flytj1
jafnan með sér varnartæki við
slysum.
9. þriggja oenta strætísfargjald.
10. 8 klukkustunda vinna á sólar-
hring.
11. Odýrara gas.
12. Ódýrari ís, á þann hátt, að
bœrinn ’eigi hann allan.
13. Ódiýrari kol og annar eldiviðttr
með því að bærinn eigi það.
14. Ódýrara og betra ljós og meira
atf því, mieð því að bærinrr
framleiði það á eigin reikning-
15. Öll auðfélög borgi fullan skatt
tdl bæjarins.
16. Hreinir strætísvagnar.
17. Stræta-salerni og þægindahæH-
18. Allir iðjuleysingjar fái 8; stunda
stöðugæ atvinnu með fullt1
Union kaupgjaldi.
19. Að ekkjur, sem vinna fyrir fjöl-
skyldu með því að þvo fyrir
aðra hedma hjá sér, fái vatn
sitt borgað af bæjarfé.
20. Ódýrt brauð með því að heimt®
fulla þyngd hvers brauðs.
— Louis Paulham, franska loit'
sigHngamaiininum, sem nýleKa
vann 50 þús. dollara, sem North-
cliffe lávarður hét að gefa hverjtttn
þeim, er gæti flogið undir ákveðn
um skilyrðum milli London
Manchester, — var haldin veizla
mtkil í London að afloknu fluginn
og aíhent þar’verðlaunaféð. NortH'
cliffe lávarður gat ekki verið
staddur, cn gerði orð að hann
aði að gefa aðrar $50|000 fýrir
annað flug.