Heimskringla - 06.10.1910, Blaðsíða 4

HEIMSKRINGLA
4 Bln WINNIPEG, 6. OKTÓBER 1910.
Sorgleg saga.
Mr. Jam.es McDowell, málmleit-
ari og, námamaöur, er sem stendur
í heilsuhaeli i N.ew York borg, en
m.eö lítilli von um bata. Hann
er orðinn svo mjög taugaveiklaöur
aö hann ætlar sér sjálfur ekki lífs
von. jjessi taugaveiklun stafar af
þvr, að hann varö að skjóta konu
sína tii þess aö íirra haiia kvölum
Hatín hefir nii dvalið á heilsuhæli
þessu um nokkurn tíma og einatt
fariö heldur hnignandi. •— Sjálfur
segdr hann sögu sími á þessa leiö :
Konan mín hét Fanny Crawford
og var ættuð úr - Alberta fvlki,
dóttir John Crawfords, sem stund-
að hafði málmleitun og náma-
gröft í Californíu og Canada svo
árum 'skifti. Við vorum góðir v.inir
og erum þaö emnþá. Fanny var að
eins 22. ára gömul, þegar viö gift-
iimst. Eg átti auðuga námalóö í
grend vdð Castlc fjall í Cascade
hénaödnu í British Columbia. Og
skömmu eftir giftingu okkar ráð-
gerði ég að fara þangað. Iig haföi
verið þar nokkrum árum áöur og
höggvið braut aö nátnalóöiiv.ii.
Fanny vildd fara með mér, en ég
taldi þaö ,úr, af því þar væri ekki
swiriiik'gur bústaður fyrir kontt, en
húnólagði því fastara að mér, að
taka sig með, og það varð úr, að
ég lét að vilja hennar. Við töföum
um .tíma í Calgary og heimsáttum
kuwtiingja okkar þar, tim ledð og
ég keypti nauðsynjar þær, sem við
•þurftum til vdöurværis útd á nama
latbdi mintt. Svo lögðttm við af
stað út að námunni, og var þítð
5 da.gíi ferð á múlösnum. Við
hiifðum 3 múlasna, einn évrir kon-
nna, annan fyrir mig og þriöja
fvrir kldfm, sem höfðu inni að
httlda matva-li og verkfærd, sem
þtirftu við kofasmíði, því ég ætl-
aði mér að vdnna að námagreftri á
lóöinni.
Göturnar í Cascadefjöllunum eru
afar-þröngar og svo brattar, að
jafnvel múlasttar etga erfitt með að
komast eftir þeim. Einn dag vor-
um við að ferðast eftir einttm af
þessum stígum. Kottan min var
nokkrttm fetum á undan mér, en
ég sat í hnakki míntim hálfsofandi,
klttkkan var 10 að morgni og við
höfðum verið á ferðinni síðan kl.
7. ' Alt í eintt rak múlasninn, sem
koniati mín sat á, ttpp ömurlegt
vein, eiits og hnnn hcfði fengið
kvalakast, Eg leit ttpp, og sá að
hann hallaðist út af skörinni í
hengdflugi því, sem við vorttm þá
kotnin að. Eg hefi einatt álitið, að
broddfltiga hafi stungið hann. Eg
reyndi að hraða mér setn mest ég
mát-td til konttnnar minnar, en áð-
ur en é.g komst þangað hafði múl-
asninn oltið út af staHinum og
tekxð Fanny með sér. Eg fleygði
mér niður og gœgðist frarn yfir
brúnina, og heyrði að múlasninn
hentist niöur á milli trjánna og
le.nti á kletti full 2 þúsund fet fyr-
ir neðan stallinn. Eg var nærri bú-
inn að fleygja sjálfum mér á eftir.
það var hartnær 24 klukkustund-
um síðar, að ég fann skrokk múl-
asnans, og hafði ég þá ekki bragð-
að mat í 30 klukkustuadir.. Var ég
nær því vitstola af ,sorg, hungri og
þorsta. Föt mín og hold var sttnd-
urtætt af klettasnösunum, sem ég
varð að klifrast um, og höritnd
mitt var brent af sólarhita, og
tnig. sveið svo í augttn, að ég var
næstum blindttr.
Eg flýtti mér þó að yfirgefa
skrokk múlasnans og skreið á-
fram 50 yardg. þar fann ég kon-
una mína liggjandi meðal klett-
attna, og var hún svo sundurmariu
að engin líkamslögun var sjáanleg.
’Hún dró lífsanda en var meðvit-
undarlaus. Ég held að hvert bein i
líkama hennar hafi verið brotið og
feiknastórt sár var á enni hennar.
Eg blandaði saman ! vatni og
brennivíni í bolla og helti því í
munn hennar. Eftír nokkrar mín-
útur raknaði hún við, e:t hafði ó-
þolandi kvalir. Ilún grátbændi
mdig að skjóta sig, til þess að enda
kvalirnar. Engin mannleg vera
var innan 100 mílna frá þessum
stað, að því er ég bezt vissi, —
næsti lœknir var í Calgary 120
mílur í burtu. það hefði tekið mig
að minsta kosti 10 sólarhringa, að
fara eftir hjálp og koma benni til
konunnar, og úlfar hefðu étið hana
ttpp til agna innan sólarhrings.
Ég sá að hér var ekki um ann-
að að gera en verða við bón konu
miitnar. Ég setti því hlaupið á
skambyssu minni að höfði hennar
og hleypti skotinu af. Svo féll ég
í ómeginn. þegar ég raknaði við,
eftir nokkra klukkutíma, þakti ég
likið með grjóthellum, laufblöðttm
og grasi, til þess að felrt það fyrir
úFum, og lagði svo af stað til
Calgarv. Svo var ég illa á mig
kotnitin, að ferðitt þangað tók mig
10 daga. þegar þangað kom fór
ég á fttnd “sheriff”, og sagöi hon-
um sögtt mína. ITann sendi með
mér 2 menn, og þeir fttndu ‘alt eins
og ég h; tði skýrt frá.
Við jarðsettum .kouutta mína, og
sneriim síðan aftur til Calgary.
Rannsókn var haldin og óg var
fríkcndur. ,Skömmit þar eftir fékk
ég sólslag. þegar ég raknaði við
aftur, var allur taugastyrkur
minn þrotinn, og ég fór hingað til
lækninga.
Ástin kólnar.
Fyrir skiimmu sfðan var einltver
námtgi að hnjóða f ástar kvæði er
birtist. eitt, sinn 1 Heimskrintclu —
kvæðið er þar nefnt “Mjallhvít”—
hðfundi þess er borið á brýn nð
hann sé ástveiknr. Er því útlit
fyrir að nft sé ástin úr mðð. Þár
al.lrei má sjást eitt ástar kvæði á
margra ára fresti ftn pess að sé fund
ið.
Þótt nndarlegt megi virðist er
sem ást og kærleiknr manrta fari
hnignartdi nteð vaxandi mentun.þrt
kærleiknrittn í rann og vera sé hið
góða guðdrtrnlega og gðfngas'a afl
f manns sálinni, er það nfi orðið
óhafandi í skáldskap,
Hvað myndn fornu skáldin seeja
mættn þarr nfi upplfta úr grðf sinni
er s' o dásatnlega orktu mn ástina
áhrifamikil ljóð, ftill af eldlegunt,
helgttm kærleik setn ltvorki tfmi né
rúm fékk grandað, yíst er urn J>að
að tnargur yrkir nú fðgur og vel
samin kvæði; þrt flest af þeim séu
k<">ld og J>yrkingsleg, og ekki snefill
af ást rté ldýjum tilíinningum f
þeirn.
Þetta kvteði “Mjallhvft” er raun-
ar helst til staglsamt þó er [>að lip
urt og ástin er þar í óvanalega
fðgrum búningi, fegri en húrt helir
birst f um nokkurutn liðin ár, húu
hefur vanaiega á sfðustu tínium1
látið sjá sig í fornfálegum tðtrum.
í stað þess að birtast sem gyðja
fegurðarinrtar göfng blíð og aðlað-
andt, sem líknandi verrtdarengill er
ltrífur maiinsiindann út úr hinum
nístartdi ku!d;inajöirigi.sem leggur
frá ljóðum stimra vesturheims hag-
yrðinga og skidda.
Þaðerlíkt með ástina og tiúna
þessi helgtt blys fíilna smámsanian
unz þau falla niður og deyja. Vel
sé þér “þú höfurtdur að hinu lið-
iega kvæði-“Mjallliví ”.
Og sé það nokkuð f þvf annað en
eintrtmur skálda draitmur, rtska ég,
sem þessnr fáu lfnur skrifa að það
verði sannað, með þlnum eigin
orö um að —
Ykkar verði veizla
í vænu rjrtðri skrtga
þar s< tn gló ei geisla
gefur ykkur nóga,
Þar er frálst hreint 02 heilnæmt
artdrúms loft sent engir falsvinir
komast að, til að setia út á veizlu-
haldið, guðsrtl, græn j<irð og sfing-
fuglar, loftsins. með ylmviðum
<1 jánna gefur vissulega uiinemlutn
ftrllkomari fagnað en hinir bestu
samkvæmis uestir myndu gjðra.
J. S. Thorvald
KA æói um Island.
Til austur-geims horfi e,g í and.i,
þá árdegis röðull mér skin,
I þar lít ég Jtiig ljómandi að vanda
l.tfítgra ættjörðiin mín.
J.ar hávaxinn hefur hvítt trafið
hinn alkunni kcttdnr af snæ ;
hans glar.sandi gullbelti er vafið
gtislum kveldsólar við ægá’.
Svo bergmála hamrarnir hátt
og hlíðanna- glitra mörg blóm,
þar bruna fram fossarnir frágn,
og fagran Jtar heyri ég hljóm. —
Af ftiglartna fjulbreyttum kliði,
sem fagurt jtar syngja öli ár,
það eyktir mér undrun og gleði,
þó oft hrynji saknaðartár.
Og eldfjöllin ógtxarbál kynda,
það undrar því rnargan að sjá.
lin svanir á tjörnunum synda
og syngja við börnin sín smá.
þar gtd’Ltgran líta má Gevsir,
með glitrandi vatniö sitt blátt,
það hamtryldur hann svo títt reisir
— mót himni þá gnæíir það hátt.
Og fjölliti þar fögrtt og háu,
sem faldinum sknuta tir snjó ;
þar líða fram lækirnir bláu
og laixárnar a!t fram í sjó.
Svo hrekkur og grundiritar grænu
•' þœr <rróa þótt köld komi él,
þar fult er af fögru og vænu
fólki með kærleikans þel.
þar hvílast nú hetjurnar hrau.stu,
sem heitin sí:i efndu svo vel,
<>g bundti fast trygðina traitstu, —
það trauðla á nútíð er til.
þar fra'ntlur og vini ég á enn
og ástkæru systkinin mín ;
ég eiíalaust fæ þau að sjá setin,
því sorgin og hérvistin dvín.
Og foreldra leiðin mín lágu,
þar Ijúflega krýp ég ttnz dey,
þar geymi íg blómin þau blátt,
sem bera n.,fn Oleymdu-mér-ei.
Ég ætla því aldrei að gleyma,
en alföður himnattna bið
: > gttðlegri náð alt að geyma,
sem grátandi skildi’ ég þar við.
Svo kveð ég þig, fóstran mín fagra
og falslausan helga }>ér óð.
þú marga átt hugu of magra,
■ og mörg líka gullfögur ljóð.
Kbistjana Hafliðason.
The Northern Wine Co.
LIMITED.
Solur sérhverja grtða tegund af Whisky, vfnum og bjrtr
o.fl. o.rf. Við gefum sérstaklega gaum familfu pðntun-
um og afgreiöum þær bæði flrttt og vel til hvaða hluta
borgarinnar sem er - Geéð okkur tækifæri að sýna ykkur
að svo sé,
Við rtskum jnfnfrmrt eff.ir sveit.a pðntunum Afgreiðsla hin bezti
Talsímar 215 Market St.
D. VV . McCUAIG, W. C, (iRAHAM, F. B. MACLENNAN,
Commissionor Cominissioner Cornmissiouer
Aðítl ski ilstofa: 227 Gítfry Sb, WINNIPEG
P. O. Box 2971
Coirtini'-s oiKv s tiUynna hé með M ttitoha hner.d m þ«ir haf« fpnuið
f a tlðar skrtfst.ofn cd stai fsnora o« «ð öll h éf sk.vli u remlast Coaimis
i-ionmH A of .n nefi d t ftiít 11. BHÍðniform og allai upplýsiiiKar sein
h + ndur þarfiiHHt til þess fú kort.hlöður i n i.ieuni sinvei ða sendar
hve jum setn ðskat.
Coniriiissiotfts óska «fti- sam'nv tt t Manitoba b« nda í þvi að kotnaá
föt l'jððeivn ir kui ithl V.ðuin i fylk 1111,
ivyjw/s’zro'
k:

STOFNSETTUR 1882
U 'lshi, hriiöritnnar, s ylritunaro? vorzlunar skóh 1 Vest-
ur (’nna lii Hlaut I. vt-rrtlaun á St. Loui* 3ýnlng-
unni fyrir kenalu nákvnmnl.
li g kvolii kenslii.
Kent meft brófa viðslviftnm ef ó ikast, atvmna útveguft,
hæiuni nemendum. Skriílð eitir iipplýsingum.
WiNNIPEG BUSINESS
COuLEliE.
Ilorni Portage WINNIPLG
og Fort St. MaN.
ho:ín; p.tRrAQE avh. & edmonton sr. winnipho.
Kennir samhv. uýjustu aðferðum alskyns verzlunar fræði og
Búnkastörf. Einnig hraðritun og stylritun. B<;tri verz-
lunarskrtli ekki til í Vestur-Canadn. Ketislu stof-
ur þar íinst f borginni. Nemendur geta
byrjnð hveuar setn þeir rtska.
Sktiíið eftir upplýsingum eða símið MAIN 1 GG4

wmwmxmmmmmmsmMmHmnmmmn
V LDREl SKALTU geyma til k
^ morguns sent hægt er að gera
- - j| f dag. Pantið Heimskringln f dag. í§
422 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
hattdi hetinar við fortlilratia. Auk þess verður gam-
an að sjá svip barúnsins, þegar hantr sér mig”.
IV.
í sabella.
það var liðið á Vveldiö. Ennþá logaði Ij 'isið i
starfsherbergi Isaihitl’.ti, J.ar sem hún sat og laut nið-
ttr áö skriíborðinu.
Húsbúnaðurinn í herfcergi þesstt var e.kki kost-
bcer, en honum var svo smekklega komið fyrir, að
Jað var siinni prýði að því, og bar J^ess nta:i vatt
um venjttr og starfsemi eigandans.
þarna stóð fortepíanó, hérna pentgrind með
mynd í, sem var nvbvrjað á að m/tla, hérna aftur
bókaskápur mcð verðmikliim bókttm í, sem hitfðu að
g vma úrvalið af bókmentum allra landa og allra
tímaibila, frá grísku skáldttnum og til nýjari tímans
heimsje’ in -a. líeð hinni rannsakandi sálu sinni,
sem enga hindrun þektr, hafði þessi u tga stúlka sökt
s'r niðttr í bótknám, sem van.tlt'a ekki er eðli kon-
unnar. Dauðu tn;'li.n hafði hún numið með jafn-
tnikil i nákvæmni og hin lifandi, nm völundarhú?
heimspekinnar hafði Ilólm jafnvel orðið að 1 iða
hina óróleip’11 sálu hennar, sem éyrirleit heimsins hé-
górma glinignr, og siikti sér þess vegna helzti ofan í
drattma og jhug.anir.
bjóssirs daufi glampi féll á hið fvrirmyndar-fagra
andl t Tsailellu, hvers fcjarli hörundslitur varð en-nþé
skær tri við hvíta náttlfatnaðinn, sem húm var í, «r
lagðist í unaðslegum fellingum um likama hennar,
FORLAGALEIKURINN 423
sem enda þótt hann væri íturvaxinn, var eittnig búst-
inn, ,og líktist að hálfu leyti Júnó og að hálfu leyti
Hebe.
ísaifce’.la var að skrifa í dagbókjna sína — hetr.iar
•tina aihiðarvin, Og orðin, sem penninn skildi eftir á
pappírnum, vortt þessi :
“Grunur minm segir mt-r, að ég hafi í dag fundið
það,- sem ég hingað til hefi árangurslaust leitað að,
það er sálu, sem samrýmist tninni eigin. Eg veit
ekki, hvaða til .nniittig það er, sem strevmdi í gegnum
mig, Jxg.tr hann ]:rýsti hendi mína, — — þegar attgu
hatts m.ettu m'n ’m augtim. Eg var livorítveggja í
eirnt: óróleg og þó glöð. — .F,tli það hafi eingöngu
verið þakl 1 etiitil nn ng til hans, sem frelsaði líí
mi tt ?”
“Eg sat í skemtigarðinum og las Titan. I.und-
arfar Alhanos hreif mig, og ég stundi af löngttn eftir
að fá að sjá líka hans, eins og mann oftast langar til
að sjá’veruleífca h.inna fögrit lýsinga,--þá kit ég
up.p og varð litið í attgu honum”.
“Ha.tn líkist Allanö, og þess utftn líkíst hann
hintim voncla manni, sem faðir minn vill selja mig, —
— það ertt sömu lögttnarfögrti, samræmandi, greitti-
legu dræitt'rnir, sama gr-'ska nefið, sama háa, hvíta
ennið,-----og þó svo mismunandi”.
“það er yfirbragðið, svipurinn, sem gerir mis-
muninirt, því um leið og mér finst andlit greifans við-
bjóðskgt, svo að mig hryllir við að horfa á hann,
finst m'r Móritz Sterner sé yfirnáttúrleca fagtir, þar
sem andríki og dygð er sameinað í andlitssvi'inum”.
“En hVað ég viknaði líka, ]:egar hann talaði um
móðitr sina, sem hann elskaði svo innik'ga. Har.it,
hlýtur að hafa verið óviðjrtfnanleora góSur sonur”.
“Hvers vcgna fcefir mér ekki hlotnast sú gaft, að
eiga föðtir eða móðttr, sem ég get elskað ? Eg er
nærri því ókunnug foreldrum mínum, þau skilja mig
424 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGbU
ekki, þau hrinda mér frá sér með hörku, þegar ég
nálgast þau með ást. þaö er því ekkert undur, þó
ást mín sé köld”.
“Honttm hafa þau líka sýnt ójöfnttð, hörktt og
vaniþakklæ.ti. það er nú svo langt siðan, áð ég man
naumast eítir viöburðd Jtesstim, en mig rninnir þó, að
1.fgjn.fi miitn yfirgæfi pkkur í reiði sinni”.
‘•Homttm fanst hann án efa vera móðgaðtir. fc'að-
ir minrt fciauð homim að söiinu peninga, sem ltann af-
þakkaði t gulega, en slíkt dramb hjá “betlaraunga”
gat hann ekki skilið”.
“En ég skil þtnið.----Veíalings fcnrnið! E't
h'vað liontim, með tilfinningarnæma hjartað sitt, he.tr
hlotið að sárna þetta kttldalega vanþakklæti. Staif
hans verðskuldaði vingjarnlegt augnatillit og ástrík
orð, en það fékk hnn.tt ekki”.
“þessi xtngi tnnður kemtir hingað ltinn dagiitn.
Eg koim h mtm til ]>ess, máske J.nð hafi verið rangt
af mér”.
“Foreldrar míttir koíhast í leiðinleg vandræði við
þtessa samfttndi. þau skatnmast sín fyrir vanþakk-
læti sitt, og þess vegnn mttn faðir tninn mæta honum
með kulda, ef til vi 11 móðga hattn aftur. Nei--------
svo aul le ra l a 'ttr hantt sér ekki. AÖ sönnu er
ltann harður, kalditr og drambsamur, ett hann er of
vamtr samkvæmislífinn til þess, að geta ekk.i sýnt
viðmótrlæi, ni,. Maður eins og, Sterner verðskuldar i
öllu tilliti athvgli og virðingu, og þótt föður mitm
kunni að langa til, að taka á mótti honum á annan
hátt, mtm hann J>ó óttast almannaróminn. Eg get
í þvi efni verið óhrædd, -----jtað vorðttr aö minsta
kcsti tekið á móti hinum unga höfundi metj kur-
teisi”.
FORI-AGALFJKURINN 425
ísaibella. skrifaði ekki meira. Hún lagði i>ennan
frá sér, stóö ttpp ©g settist við píanóið.
En tónarnir, sem hún framleiddi, voru ósamróma
og ttndarlegdr. Stundum vortt þeir edns og ástar-
and-vörp, stundum eins og eftirlöngunar kvalastumtr.
Tíminni leið án þess hún veitti þyí eftirfcekt.
I.ijósið dó a lainpantim, og ]>e,gar hún leit út um
nl.tggattn, sá hún morgunroðann breiðast um austur-
hltita biminsins.
J að var að birta af degi.
Htin lokaði pfanóinu undir eins, gekk að gbtggan-
uitl, opnrtði hattn og lét morgtinandvarann streyina
iun í berfciergiið og leika sér að svörtu lokkunum sín-
unt, sem béngu lausir niður ttm herðiíirnar.
Var hún ekki 4 J>e.isu augnaibliki lík deginum,
sem var aö fæðast af roðaþöktu skrýjunumi? — Með
dökkifclá augu eins Jit og niæturhimittinn, svarta hár-
ið, samlitt nót'tunni,, og kinnarnar, sem geisluðu
purpurara'.iðar af ljósengla-kossttm morgunroðans ?
Ht.it hafðd vakað alla nóttina, e:t það var ekkt í
fyrsta skiifti. Sálir, eins og bonnar, ttnna ekki lík-
aina.mim hv ldar.
Jtær vaika jafnvel á meðan líkaminn sefur, því
eldur JnfHrra verður ekki slöktur.
Hið tnikla fjör, sem bjó í Isaibellu, hafði hún
liittigiaö til reynt að lýja, vmist á vængjum hu«'s;,ii-
anna eða i ölduróti tilfinn,ini<ranna. Og heita blóðiö
haf-ði ávalt kólttað og orðið viSráðanlegra, þegar
hún þreytti sáltt sína við hinar erfiðtt rannsókttir,
eða Jx’gar hún, eins og núna, svam í bylgjum tón-
atinni um tilfinningahiafið.
Ivtt nú ffnt þetta ekki dttgað leng.ur, því nú var
það ekfcd 1 lóð, sem rann ttm æðar hennar, heldur eld-
straumur, sem húb reyndi árangurslaust að láta
morgunblæinn kæla. Iljarta hennar barðist bæði af