Heimskringla - 23.02.1911, Side 5
HEIMSKRIK GLa
WINNIPEG, 23. FEBR. 1911. 5 ,
Safnaðar fulltrúa-
fundur.
J>an« 16. febr. 1911 héldu íulltrú-
ar þeirra safnaða, er giesigu lir
kirkjuféJagimi íslenzjca í Vestur-
hieimi áriS 1909 og standa ft'rir ut-
an J>aS, fund með sér i “Tjaldbúö-
inni” í Winnipeg.
Á fundnium voru 19 manns.
Ilöfðu 6 söfnufiir sent fulltrúa.
SamJ>>rkt var , aö hafa fundinn
fytir lokuðum dyrum,
Forseti fundarins var kosinn si.
Fr. J. Bergmann, en skrifari sr.
Lárus Thorarensen.
Á dagskrá var aö ræða um þaö,
hvernig svara skyldi tilboði kirkju-
þdngsins síöastliöiö sumar, þtir
sem það skorar á þá sölnuöi, sem
gengu úr kirkjufélaginu, og á hlut-
aðeigandi prest, að ganga inn í
það aftur. lim það spunnust all-
miklar umræður á fundinum. Og
var síðan nefnd kosin til að at-
huga málið.
Kosningu (skriílega) í þá nefnd
hlutu þessir :
Friörik Bjarnason,
Camalíel J>orleifsson,
I^árus Thorarensen,
Metúsalem Einarsson
Sigfús Bergmann,
Nefnd þessi lagði íram tillögur
sínar daginn eitir, á fundinum.
ílaföi hún komið sér saman um
svolátandi svar til kirkjufilagsins.
“■ Viðvíkjandi tilboði hins evang-
eliska lúterska kirkjufélags íslend-
inga í Vesturheimi, síðastliðið
sumar, að þeir söfnuðir gangi inn
í það aftur, sem sögðu skilið við
kirkjufélagið og hafa gengið úr
því fyrir samþyktir þess árið
1909, þá leyfum vér oss að fara
þess á kit, að hið háttvirta kirkju
íélag, gefi oss svolátandi upplýsing-
ar :
Er tilboð þess um inntöku hlut-
aðedgandi safmiöa, inxrlfalið i því,
að þessir söfnuðir geti veriö og
starfað innan svæðis kirkjufélags-
ins, þó að söfnuðirnir haldi fast
við þan málefni, í íramtíðinni, sem
urðu að ágreiningsefni milli þess-
ara safnaöa og kirkjufélagsins,
þegar söfnuðimir fcngu úr félag-
inu ?
Til frekari skýringar skulum vér
taka það fram, að vér getnm ekki
fallist á þær staðbæfmgar hins
háttv. kirkjuþings 1909, að trúar-
játningar þess séu bindandi, því
að kirkjulegar trúarjá ningar eru
fremur leiðbeinandi en sí-bindandi,
né heldur getum vér gengist undir
það, að trúarmeðvittmd mannsitts
megi ekki haía úrskurðarvald yfir
hedlagri ritningu, með því að oss
væri þá ekki fyllilega lióst, íivað
það sé, er þá ætti að daema utn
gildi ritningarinnar, ef það er ekki
trúarmeðvitund hins frjálsa manns
anda ; enn fremur býður sannfaer-
mg vor oss að neita því, að öll
ritningin sé bókstaflegn inn-Vdásiti
af guði. llins vegar viijum vcr
sfeixfa að kdrkju- og trú-málum í
evangeliskum. kristilegum anda og
á trúar-grundvelli heilagrar þrenn-
ingar.
þegar hið háttv. kirkjufélag er
■búið að svara framan^reindri fyr-
irspurn vorri og veitir oss full-
komið jafnrétti í kirkju- og trú-
miálum, þá fyrst gæti það komið
til greina, að söfnuðir þeir, og
prestar þeirra, sem bér eiga hlut
að máli, gengju inn í kirkjufélagið
aftur”.
Allsnarpar untræður urðu um
þessar tdllögur nefnda.jnnar ; og
til að miðla ögn málum, bar for-
seti fundarins upp breytingar-
tillögu á þessa ljið :
“Svo framarlega, setti kirkjufé-
lagið vill leyfa söfnuðum þeim og
prestum, sem hér etga hlut að
máli, að vera og starfa í kirkju
félaginu með þeim skílmngi á bi'.l-
iunni og trúarjátningum, s-rn fram
hyfir komtð hjá beim, nteð Itillu
jafnrétti og óskoruðu gamvi/ku-
o,g skoðatta-frelsi, viljutt: vér mæla
tneð því við söfnuði vo.a. að þeir
gangi inn aftnr í kirkjuM igtð ’.
En breytingar-tillaga þessi v.ir
feld með 15 atkvæðuni móti 4.
Tillögur nefndarinnar voru síðan
samþyktar með sömu atkvæða-
tölu.
Eftir stuttar umræður þar á
eftir, var fundi slitið.
Ivárns Thorarensen
(skrifari fuDdaans).
(Aðsent)
Jón Bildfell keinur enn að land-
búnaðargrein sinni nú í síðasta
L-ögbergi út af umyrðum mínum
um hana. Hann er nú víst farinn
að sjá, að heani henti ekki hnjask-
ið, því acpir hítnn á undan sér eins
eldaibuska með fangið fult ai
leirtaui : Gáð' að, gáð’ að, kondu
ekki við mig. Eg skal gá að þvi.
Mig lattgar ekkert til að troöa ill-
sakir við Jón, og hefi ekki gert
það. Skrafið í honum um “þrung-
ið af kaia og illyndi í sinn garð”,
er alveg tilhæfulaust. það kann vel
aö vera, aö Jóni h«tfi þótt lofið
g.ott í Lögbergi : að isleti7.ka þjóð-
in lilyti að slá hlustum við máli
hans og. það myndi verða landi og
lýð til viðreisnar, en mér fanst
það ótilhlýðilegrt, og sjáHsagt að
benda á, að haJtn fæ. i e.kki með
nema gamalt, þrástagað búnaðar-
hjal, meir að segja veigaminna og
fávíslegra, en menn ættu að venj-
ast heima þar, og því ekki líklegra
til framgangs, þó það kæmi frá
honum en hinum. Eg geröi þetta
svigurmælalaust og kalalaust til
Jóns, en það var ekki tiketlun
mín, að efna til neinnar búnaðar-
umræðu, óg fcr ekki enu.
Jón lætur sem hann vilji ræða
og lirekja mótbárur þær, sem ég
haiöd drepið á, að honum hcfði
ekki hugkvæmst og margir þó
héldu fram, og gerir ut aí við þær
á þessa leið : fé til ak’irgerðar á
að fá upp úr jörðinni sjálfri og
með lánumj' og ofaníburS'nn úr
gripumim “á vanalegan bátt” ;
grasrótin festir jarðvoginn, segir
hann, svo vindar gieta ekki spilt
sáM.’ttduflögunum og vatnsaginn.
hen.td bez.t ökrum o. s. frv., og er
•drjúgur af. Mér dettur ekki í hug,
að elta bann utn aðra eitis efnis-
latisa vindheima.
IÞað er alveg’víst, að
Það borgrarsig að aug-
lýsa í Heimskringlu.
♦-----------------------i
Giftingartilboðið.
i.
Tilboð lánsins lffi týna
löngun öfugt kaus.
“Viltu hægri hendi mfna
hún er enþá laus.
Margur harmar sælu sfna
sem að úti fraus.
TiÍboðinu væna vina
vfsaðu ekki frá,
fástu ekki hót um hina
hvað sem gengur á.
(V rðist þðr ei visiu sira.
verri en sílgrænt strá.)
Okkar sálar saman tvinni
sælu iöngun hver,
hugsun mín f hugans-inni
helgast sjálfri þér,
treysta máttu tungu minni
töluð meining er.
Mannsál lffsins lærdóm liirtu,
lát ei villa þig;
mannsál egin vilja virtu,
vér ei á það treg;
mannsál veldu bjarta birtu,
beinan lífsins veg.
Sumir eiga “hvergi heima“,
hugiaun vekur það,
vængbilaðar vonir sveima
varla úr sama stað,
reynslu sálir gremju geyma
gleðjast hinir að.
Vegfarendur villu hata,
vonir stranda hér.
Oupplýsta leið að rata
ljótur vandi er.
Viltu ekki bráðan bata,
bjargráð handa þér?
II.
Reynslan hefur eýnt og sannað
sorgar atburð þann
sjónhverf kynningekkertannað
ýmsum svfða vann.
Aðspurður vill ýmsu leyna
eigin sögn er hálf —
gegn þvl verður vörnin eina
viðkynningin sjálf.
Sérhver velja valið ætti
vilja frjálsum með,
bað lifstíð stutta, langa bætti,
lánaði betra geð.
Allir vilja óskir kjósa
flöngun þess krefst,
allir vilja happi hrósa
hvenær sem það gefst.
Allir geta geymt í min»i
gátan ráðin er,
sálir að eins einu sinni
anda lífi hér.
Viltu hægri hendi mfna
hana bíð ég þér,
glaður vil ég, þiggja þfna
þá hún réttist mér,
1-1910
Gnðmundur Si^urðson
;>ka"fii ðmgur.
Dáinn 12. Janóar 1911.
Ilrausta fcll þar Lctnpan keik,
kvað oss hreliing veidur ;
bugar elli alla í leik,
æ hún velli heldur.
Enpin hetja er svo kná
að hana geti bujjað :
hart þó etji hrotta-þrá^
hán fa-r betur dugað.
Ilnefa sfeilir krafta kriá,
hverpi fælist viður
leggja hælkrók íta á
og þeim þvæla niður.
Sótti hún harðan vopna ver,
vött að skarða gengi,
hana barði af höndum sér
hatm og varðist leugi.
Mesti hreystimaður var,
margaai leysti vanda,
aflið geyst af öllum bar,
■enn sór treysti að stonda.
Yill hún bíða við og sjá
Viedii eJ stríð að bæri, —
þá var tíð að þjóta’ hann á,
þótt ei prýði væri.
J>að ex eftir aldarsið,
ekki slept mun færi,
eða tept að eiga við,
einn þótt kreptur væri.
Ixiksins betjiUi veikjast vaiiD,
viður fletið tafði ;
alt af lét hún eins víð hann,
oft «i betur hafði.
Stálafettgnr varðist vd,
við þó gengi minna :
gekk svo lengi, hrausta Hel
hjálpaði drenginn vinna.
Höldar sýta að htviginn er
hirðir nta frægnr,
líka íta eitt sinn hver
enda,- hlýtur -da gur.
Eitt sdrui stóð hann frár á fold,
faigurrjóður drengur,
lík nú hljóður lagt í it.'Old, —
lífs svo óður gengur.
Ilatis framliðu æfiár
öll í friði og nenmng ;
ibar þó við hann tæki “tár”, —
tímans siða-menning.
Skagfiröingur Sónar-sæ
sigla slingur kunni,
braghendittgnm unni
undir hrittghcndunni.
Ilann er sv'fmn héðan brant,
Hels frá drifmn grandi ;
Ilafinn vfir hverja þi.-ut
'Hetju Hfir andi.
Jónas J. Jlaníelsson.
SMÆLKI.
Mér lýst vel á þennan páfagauk,
sagði frii ein, sem konnð hafði itin
í fuglabúð. Talar hann vel ? —
Hann talar bæði vel og er skyn-
samur, svaraði seljandinn.— Hvað
kostar hann ? — Kaupmaðurinn,
scm sá, að konan var ríkulaga til
fara, ásetti sér að græða á söl-
unni, og sagði að fugltnn kostaði
10 dollara. — Fimm dollara, frú
mín, gargaði þá páfagaukurinn.—
Frúitt leit þá á kaupmannin.n og
sá að hann hafði roðnað. Ég heyri
að fuglinn talar vel og er skyn-
satnur, og kaupi ég hann því fyrir
verð það, sem hann sjálfur tiltók,
ef ég £æ hann fyrir það. — þér
getið fengið hann fyrir það, sagði
hinn sorgma'dd.i kaupir.aður, en
bölvaði í hljóði skynsemi páfa-
gauksdns.
Giftingaleyfisbréf
SELtTH
Kr. Ásg. Benediktsson
424 Corydon Ave. FortRougft
JARIÐ A
PÓSTHtSIÐ
YÐAR
Listinn innibeldur 2fi7 siöur af
Huinum sem livert einasfet heiuiili
i Vestur-Caiiada þarfnast. Skrif-
ið eftir listauuui nú strax ef þér
hafið ekki uióttekið haun.
"*T. EAXON C°-..-
WINNIPEG
CANADA
°g spyrjið hvert nokkur Eaton's verðlisti sé fyrir
yður. Okkar vor og sumar verðlistum er nú
verið að útbýta í sóihverju pósthúsi í Vestur-
Canada, og ef nafn yðar er á útsendingarlista
vorum, þá ætti verðlisti að bíða yðar í næsta
pósthúsi. Hafi ekki pósthúsið fengið verðlista
til yðar ski ifið okkur þá bréf eða bréfspjald og
segið aðeins
Sendið mér ykkar nýja vor - verðlista.
Við munum þá senda yður
einu með næsta pósti.
Við viljum að sérhvert heimili í Vestur-
Canada hafi einn af þessum verðmætu verð-
listum. Hann sýnir lægsta verð á bez u vörum
og sérhver hluti í listanum er ábyi gst að falla
í geð.
Verðlistinn sendur
ókeypis
hvert sem er.
578 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
mion", sagði Ilelen, frá sér numin aí hrygð. ‘Tlattn
hefnr hlotið að þjást ógurlega”. . . ,
*‘Eu ég þá ? | Mietur þú mínar þjáningar einskis ?’
‘■Fyrirgefðu mér, Móritz”, sagðd hún itittilega.
“Ég hefi vexið steem og gert margt rangt. Eg hefi
bakað þér ógæfu, se<m varst velgexðamaður minn og
\í.nur, en guð,er mitt vitni”, sagði ht'in gxátandi, ;‘að
Jað hefir sheð gagiusfeett vilja míntim, — og að ég
liefi ávalt elskað og. blessað jiig. Frá.því augnablikí
cr ég míetti augmatiUiti þínu á ledksviðinu í Stokk-
nólmi, þegar fyrsta ledkritið, sem ég byrjaði við sem
leikinær, var sýnt, án Jkss að ég Jiekti hið hræðilega
sambattd Jiess við æfisögu föð|ir míns, — hefir iðrandn
aldrei yfirgefið huga minn. Hið blíöa, ásakandi til-
lit þitt smuug í gegttum sálu miaa sem tvíeggjað
sverð. Engin gleði, engar skemtanir, ekkert sigjif
hrós hefir orkað að afmá þau álirif. þú mátt trúa
mér. Ég befi lika liðið tnikið, þó cg haíi ekki getað
C'uinberað þjándng mina íyrir neinum. Og nú, þegar
ég vetit um alla þessa hræðilegu viðburði, margfald-
ast iðran mín, hugeana tilkenaiángar mínar verða
takmarkalausar, — — Þ*ni Móritz, þín verður
hcfnt”.
“'Hden”, sagði Móritz ahyggjufullur, “við erum
l.æöi óga-fusöm, og ættum því að sýna hvort öðru
umburðarlyndi. Eg hata þig ekki lengur, Helen, og
bii.ru orðin min hafa orsakast af mannhatri mínu,
sem á tót sína nö rekja til óhnppa tninna. Hvers
vegna ætti ég líka að hait'a þig ? I’ú keíir að eins
votið verkfæri í liendi forlaganna, en hefir ekkí af á-
selningi eða frjálstim vilja veitt mér djúpu sarin, sem
nu blæöa, og ég er ekki svo blindur, að éig sjái Jietta
ekki. þú hefir í raun rcttri gott lijartalag, en, eins
°S svo marga aðra, hafa lioldsíýsnirnar leitt þig aí-
v’i ga, jiráin eftir jarðneskum nautnum.. Tálseggur-
inn kom og eitaöi sálu þína, — þú lélst — og hvað
FORLAGALEIKURINN 579
svo? Jrúsundir kvenna hafa falUð á saixut Ihátt og
þú, og }>úsundir Jn-irra munu enn falla á ókomna tím-
anum. Jxoð eru lög heimsins, og hver er sá, sem
breytt getur einum staf í Jxiim ?”
“J>ú hatar mig J>á ekki?” sagði hún glaðlega og
rctti honmn hendi sína, “ó, ég vissi það. Jiú ert
jafn eðallyndur og þú varst ; nú þekki ég þig. J>ú
ert hinn sarni Móritz Sterner, sem var velgexðatnaður
minn, vinur minn”.
“Nei, Iklan. Eg er ekki hinn sami og áður, og
vcrð Jiað aldre'. En samt skulnm við ekki skilja
sem óvinir. Forlögin hafa lagt jámliönd sína á
milli okkar,----en hvers .vegna ættum við að ásaka
hvort annað?"
“þú ert forlagatrúar, Móritz”, sagði Ilelen. “I>að
ertu orðinn síðan ég sá þig seinast”.
Móritz svaraði ekki.
“þú hefir veitt mér harða og hræðikga kenslu”,
baotti hiin við, “og ég er ]>ér Jxikiklát íyrix það. Lyfið
var beiskt, en það veitir heilbrigði. Áðut langt um
liður sknltu fá að vita um verkanir }>ess. — En, nú,
góða nótt’’.
“Góða nótt”, sagði Móritz, og þrýsti hendi henn-
ar hægt. “Jiú ætlar ekki oftar að finn i Georg, —
æ.Uarðu ?”
“Aldrei".
“Hann v-erðskuldar li-eldur ekki ást þína, — og
gkymdu ekki, að hann er föðurbróðir þinn”.
Hann opnaði dyrtiar o,g fór.
þetrar lian.it var farinn, féU Ilelen á kné við rúmið
sitt o,t fól tárvota andlitið í koddamtm.
Tárin littuðu sorg hennar, og hún stóð aftur upp
með hreinutn og heilögum ásetningi, sem gladdi engl-
ana, að svo miklu leyti sem það er satt, er ritningin
segtr, að' það sé gleði á liimnum yfir hvetjum synd-
ara, stm bætir ráð sitt.
5E0 SÖGUSAFN HEiMSKRlNGLU
Daginn eftir sáu menn á götuhornunum í litla
kaupstaðnum svolátandi auglýsln,gu :
“Leikurinn, sem fram átti að íara í Iveld sam-
kvæmt auglýsingu, verður ekki sýndur sökum van-
keilsu ungfrú Roos”.
Ibúar kaustaðarins', sem höfðu hlakkað til þessa
.skemtik- kvelds, þóttust illa leikxxir, bví tveim dög-
um síðar fór Ilelen 4 burt, án }>ess að bún kti sjá
sig í leikhúsi bæjarins.
VIII.
R o u g e e t n o i r,
(Rautt ogi svart).
í götu nokkurri i Jxaim hluta Parísarborgar, sem
litið hrós hlaut, var það edtt vorkveld árið 18— að
tingur maður stóð á gangtröðinni og horfði upp í
ljósbjörtu gluggana á laglegasta húsiau, sem þar var
í nánd.
Ungi maðurinn var klæddur stórri kápu og htildi
kragi hennar andlit hans að nokkru leyti. Hann
\ irtist i efa jtun það, hvort hann ætti að ganga inn í
husið eða ekki, Jiví stundum stóð hann hreyfingar-
laus, stundium gekk hann fram og aftur fyrir utan
dyraþrerpsstigamt, stundum stc. hann öðrnm fætinum
á neðsta stigaþrepið, en luxtti svo við eins og hann
hefði hugsað sig um.
Meðan hann var í }>essum efasemdar hugleiðittg-
um, tók liann eftir því, að annar maður nálgaðist
hann smátt og smátt, }>ar sem hann stóð.
FOR LAGALEIK U RIN N. 581
Sá, sem var að koma, sem einnig var urgur mað-
ut, Leit á hann og. virtist J>ekkja hanu, því hiinn natn
staðar Og lagðd hönd sína á óxl hins fyrttefnda.
Hann sneri sér stra(x að komumauiiil.
“Ö, ert J>að þú, Sterner”, sagði hann og hneigði
stg. “Hvert er ferðinni heitið?”
“Eg kem úr leikhúsinu og ætla lieim", svaraði
Móritz, því þetta var hann, “og ég stóð við til þess
að spyrja Jáfí' hvort þú vildir ekki verða samferða,
iyrst við eigum samleið. — En hvað ertu uð gera hér
og hvaða hús er J>etta?”
þetta er spilahús", svaraði kápukkeddi maður-
inn, “og ég er að hugsa um, hvort ég eigi að fara inti
eðu. ekki. Viltu verða samíerða inn.?"
“Nei, óg spila aldrei".
“Eg heldur ekki, — en mig langar til að sjá,
hveruig spilamienskan £er fram. J>etta kvað vera eitt
aí helztu spilahúsunum í París”.
“Huo-saðu ékki um Jxtð”, sagði Móritz. “Ilérna
Letnur vagn ; við skulum láta aia okkur heim í hon-
um”.
“Nei, nei, ég tuá til að fara inn”.
“<lættu þín, — ég þekki big. þú munt ekki geta'
staðist íreistinguna, og verður innan stundar búinn
að tapa þedm peningum, sem þú hefir”.
“Eg Hð guð að varðveita mig fr.'i því", sagði
uttriingtirinn fjörlega, “því ég skal sog.ja þér, að ég
fitfi Jxrjátigi þúsund franka í vösutn niímim, sem er
öll eigu móður ininnar og systur”.
“Hvernig hefirðu fengið svto tnikla petitnga ?”
“Ekkert er auðveldara. Við höftnu selt eigH
okkar í Brotagne, og ég kem núna beir.n leið frá
skjalari taranum, sem borgaði ntér alt eig.ua rverðið".
“þess mciri ástæðu hefirðu til að fato ekki ínn.
Hugsaðu um móður þína og systur, sem elska þig
s\ o heitt. þær hafa eittgöngn þin vegna yfirgefið