Heimskringla - 07.09.1911, Blaðsíða 4

4. BLS.
WINNIPEG, 7. SEPT. 1911.
HEIMSKRINGLA
PUBISHED ETEBY 1 HURSDAY, BY
THE
Hcitttákfinala
HEIMSKRINGLA NEWS & PUBLISHING COMPANY, LIMITED
Verfi blaCsins 1 Canada Bandaríkjnm, $2.00 um ári9 (fyrir fram borgað).
Seut til Islands $2.00 (fyrir fram borgað).
B. L. BALDWINSON, Editor <f- Munager
729 Sherbrooke St., Winnipeg. Box 3083 Phone Garry 4110
STEFNA FLOKKANNA OG
ÓSTJÓRN LIBERALA.
Bygging Hudsons’ flóa brautarinnar á stefnu-
skrá Conservative löngu áður en Liberala.—
Laurier hefir statt og stöðugt neitað að gefa
Manitoba jafnrétti.—Stutt yfirlit yfir stjórn-
arfar Liberala.
Síöasta Lögberg flytur grein um
boöskap Bordens, og telur Borden
hafa tekiö á stefnuskrá sína ýmis-
legt þaS, sem Liberalar áður
höfðu á stefnuskrá sinni. Eitt af
því er talin lagning Hudsoas-flóa
brautarinnar. Sú brautarbygging
var sett á stefnuskrá Sir Charles
Tuppers áður en hann gekk til
kosninganna 1896 og áöur en I.aur-
ier komst til valda. Aldrei haíði
Liberal flokkurinn í Canada liaft
það á stefnuskrá sinni fyrir þann
tima, og ekki fyr en nú fyrir ör-
fáum árum. Hudsons flóa brautar
byggingar-málið á því öll upptók
sin i stefnu Conservativa.
Sama er að segja um jafurétti
Manitoba við hin önnur fvlki í
Canada. það er Conservative leið-
toginn, Mr. R. L. Borden, sem
sem fvrstur allra stjórnmálx-
manna í Canada lofaði því statt
^og stöðugt á ferð sinni um Vest-
ur-Canada á sl. vori, að vc.ta
Manitoba jafnrétti við hin önnur
fylki í sambandinu. Enda heflr sá
flokkur jafnan viðurkent þann rétt
síðan árið 1902, og á stefnuskrá
flokksins hefir mál þetta verið s.ð-
an, skýrt og ótvírætt, og hefir for-
ingi flokksins í ræðum sinum á
þinginu árin 1905 og 1907 lagt sér-
staka áherzlu á þetta atriði.
En Laurier hefir þvert á móti
stöðugt neitað, að veita þ< ssu
fylki jafnrétti við liin önnur fvlki.
og aldrei tilkvnt Manitoba stjóvn-
inni, að hann ætli að veita það.
Lögberg er vinsamlega beðið, að
skýra lesendum sínum frá því,
hvenær Liberalar settu jafnréttis-
mál fylkjanna og byggingu ITud-
sons flóa brautarinnar á stefnu-
skrá sína, og að prenta þann lið
úr stefnuskrá þeirra orðréttan. —
Blaðið getur þetta ekki. það hefir
skrökvað.
það eru ýms önnur atriði í grem
Lögbergs, sem krefjast svars, og
þau svör felast i eftirfarandi at-
hugasemdum.
það er þrent, sem Conserbativar
finna að Laurier-stjórninni, sem
sé : E y ð s 1 u se m i , ó f r 6 n -
lyndi og óhæfni, eða sVort-
tir á þeim hæfileikum, sem til þess
eru nauðsvnlegir, að annast um
stór og þýðingarmikil þjóðmál svo
að sönnum notum komi fyrir land-
íð í heild sinni.
Ríkisútgjöldin hafa hækkað.
Eyðslusemin er sýnd með því, að
á þeim 15 árum, sem Laurier hefir
setið að völdum, hefir stjórn hans
aukið ríkísútgjöldin frá $42,610,564
árið 1906 upp í $155,884,180 (áætl-
uð útgjöld fyrir yfirstandandi fjár-
hagsár). Útgjöld Liberala eru þvi
orðin fult þ r i s v a r smiram
hærri en á meðan Conserv'ativar
voru við völdin, — þrátt fvrir
sparnaðarloforð þeirra.
Á síðustu fimm árum Conserva-
tive stjórnarinnar, frá 1891-2 ril
1895-6, var tollbyrðin þannig : —
tollur á aðfluttum vörum á ári
$19,625,384, tollur á útfluttum
vörum $8,185,058, eða öll tollbyrð-
in samanlögð á ári $27,710,442.
Verndartollabyrðin hefir aukist.
Á síðustu fimm árum Laurier-
stjórnarinnar hafa þessir liðir t uk-
ist þannig : tollur á aðfluttum
vörum $59,454,819, á útfluttum
$15,656.097, eða öll tollbyrðin á
ári samanlögð $75,110,916.
TJndir Conservativum varð toll-
urinn eða skatturinn á hvert nef
landsmanna að jafnaði $5.55 á ári.
En undir Liberal ráðsmenskttnni
$11.91 á ári. ITefir þannig aukist
110 prósent.
Á síðasta stjórnarári Couserva-
tiva, 1896, varð tollbyrðin á l.vert
nef landsmanna að eins $3.96, eða
á hverja fjölskyldu 19.80. En á sið-
asta ári Liberal stjórnarinnar, —
þessu yfirstandandi ári — varð
nefskatturinn $9.69, eða á fjöl-
skyldu hverja $48.45.
Eftirfarandi tafla sýnir glögg-
lega mismun skattbyrðarinnar :
1896.
Árleg skattbyrði........$27,759,279
Vikuleg skattbyrði.........$533,832
Dagleg skattbyrði............$76,262
1911.
Árleg skattbyrði........$89,355,128
Vikuleg skattbyrði.......$1 718,367
Dagleg skattbyrði..........$245,481
Undir Laurier stjórninni vtrður
hver fjölskylda í landinu að borga
á ári meiri upphæð í tollum í rík-
isfjárhirzluna en hún þarf að borga
fyrir brauð og mjölmat til h.útnil-
isins.
Öll ríkisútgjöldin árið 1896 uiðu
$8.80 á hvert nef landsmanna, en
árið 1911 urðu þau $16-20.
Á síðustu 10 árum Consereauve
stjórnarinnar urðu öll útgjöldin
$423,358,830. En á 9% síðustu ár-
um Liberal stjórnar urðu þau
$919,708.517, — höfðu hækkað i á-
lega 500 milíónir dollars, eða ná-
kvæmlega $496,389,687.
Eyðslusemi Laurier ntjórnavinn-
ar hefir vaxið örara en íbúatala
landsins. Árið 1896 voru taldir
milíón manna í Canada, en árið
1910 7fá milíón. íbúatalan linfði
því auhist 50 prósent, en útgjöldin
139 prósent. þetta bendir <>kki á
mikla sparsemi Laurier stjórnjr-
innar.
Lögberg segir, að Conservativar
hafi aukið þjóðskuldína um 118
milíónir dollars á stjórnartímabiii
þeirra (18 ár), og það er satt. En
blaðinu gleymdist að geta öess, að
fvrir þessa upphæð var varið ,
I ‘
Tillag til fvjkjanna $10,000,9(<9
Til skipaskurða ... 32,000,9(0
Til Canada Kvrra-
hafsbrautar félagsins 52,000,<500
Til Intercolonial
brautarinnar .......... 20,000,000
Til annara varanlega
þjóðfyrirtækja ... 8,000,000
Alt samanlagt ... $122,000,900
eða fjórum milíónum mciraen nam
aukning ríkisskuldarinnar.
þegar Conservatívar fóru frá
völdum var öll þjóðskuld Canada
$258,497,432, en nú’ er hún orði.i
$340,168,546.
Liberalar hafa því á 14 árnm
aukiö þjóðskuldina um $81,671,1:4,
og hafa auk þess haft $423,000,090
inntektir á sl. 13)4 árum, ti m
f r a m það, sem Conservatívar
höfðu á siðustu 14 árum af stjórn-
artímabili þeirra. Á því tímabili
höfðu Conservatívar alls 504 mil-
íón dollars í tekjur ; en á sl. 13k(
árum höfðu Liberalar í tekjur 927
mil ónir dollars. — Hefði baurier-
stjórnin verið sparsöm, þá hcfði
luin á þessti tímabili getað borgað
alla þjóðskuldina, sem var þegar
hún kom til valda, og haft samt
165 milíón dollars m e i r a til að
verja til almennra nota heldur tn
Conservatíve stjórnin hafði. En
í staðinn fvrir að gera )>etta Infa
þeir evtt 423 milíón dollars á 14
ára tíma timfram það, sevn
nam inntektum Conservatíva á
jöfnu tímabili, — og á sama tíma
a ii k i ð þjóðskuldina um 81 mii-
íón dollars.
I Tlvað hefir nú Latirier stjórnin
til að sýna fvrir þessar 504 tnilión-
ir dollars í aukntim inntektum og
aukinni þjóðskuld? Hún hefir :
Til Transcontinental
járnbraiitarinnar ... $77,000.000
Til Interchlonial
járnbratitarinnar ... 18,000,000
Til skipasktirða ..... 10,000 000
Eða samtals ... $105,000,000
Hún liefir
hún lofaði
aukið þjóð-
lofaði að
l
Móti 118 milíón dollars aukinni
þjóðskuld gátu Conservatívar sýnt
122 milíón dollars virði af ankn- |
um þjóðeignum. En móti 81 ruil- ,
íón dollars aukinni þjóðskuld og
423 mil ón dollars auknum inntckt-
um, alls 504 milíónum dollars, — |
geta Liberalar sýnt að eins 105
milíónir dollars i auknum | jóð- I
eignum. Hinar 400 miltónirnar |
hafa gengið i beina eyðsluseini c.g j
annað miklu verra, sem siðar sk.il i
sýnt verða.
Ileimskringla fær ekki betur sið,
en að Laurier stjórnin hafi verið I
óhóflega eyðslusöm.
aukið tollbyrðina, se
að lækka. II ún hefi
skuldina, sem htin
minka. Ilún hefir meir en þrefald-
að ríkisútgjöldin, sem hún lolaði
að lækka um 2^-3 milíónir dollars
á ári. og getur þó ekki sýnt .".11011-
ar þjóðeignir fyrir meira en e i n n
dollar af hverjum f i m m dollur-
um, sem hún hefir kreist út úr
þjóðinni umfram það, sem Con-
servatívar gerðu.
Hjá engri stjórn í Canada Itafa
enn komið upp jafn-mörg hnevksli
eins og hjá Laurier stjórninni, og
engin stjórn hefir orðið að losa sig
við jafn marga ráðgjafa eins cg
hún, sem sekir hafa orðið um
ýmsa óknytti og verra. Að niinsta
kosti s j ö ráðgjafar, sem v< rið
hafa í ráðaneyti Lauriers, hafa
orðið að hverfa þaðan, — af fram-
angreindtim orsöktim. Siðferðis-
meðvitundin og velsæmis tilfinn-
ingin hefir verið afar-sljó hjá ji< im
náungum, og hneykslin, sem þcir
hafa orsakað, svo megn og alvar-
leg. að valdamissi stjórnannnar
allrar var vús, hefðu þeir ve’ið
látnir skipa embætti stiindu leng-
ur. — það má segja, að þetta séu
einstaklings vfissjónir og ekki við-
komandi stjórninni í heild sinni,
þó ráögjafar hafi verið, bað má
máske um það deila. En því verð-
ur ekki neitað, að stjórnarhcildin
ber ábvrgð á yfirhylmingti þeirra
mörgu glæpa, sem hún hefir vitað
af, en ekki leyft þingi eöa þjóð að
rannsaka, en notað íleirtölu at-
kvæða í þinginti til þess að ka.f i
allar rannsóknartilraunir. Má með-
al annars nefna Farmers bánka
málið, sem stjórnin bannaði raiui-
sókn i, og lét þingið þann 15. ’nar)
sl. samþykkja það bann með 97
atkvæðum gegn 62. Og 2. maí slj
var aftur bönntið rannsókn í þ>'í
máli, — því að stjórnin vis.ú sig
■ seka um, að hafa levft bankanum
að taka til starfa með sviksim-
, legum stofngögnum og þvert á
I móti landslögum, með þeim »-
rangri, að mikill fjöldi manna, fem
fé höfðu lagt t þá stofnun, tdpuöti
þar aleigu sinni ; en bankastjóriun
var dæmdur í 6 ára fangelsi, þeg-
‘ ar hrun bankans var ftillkomnað.
Atlantic Steamship Co. máHð
var og annað mál, sem stjórnin
neitaði að láta rannsaka, þó .jos-
lega væri sannað í þingimi, að
Canada hefði svo ártim skifti tap-
að hundruðum þúsunda doflars á
viðskiftum við það félag.
Yukon hneykslið fékst ekki rann-
sakað, þótt sýnt og sannað væri í
þinginti, að stjórnarfarið þar og
sviksemi stjórnarþjóna væri af-
skaplegt, og verra miklu en áðnr
fóru sögur af í landi þessu. lleivi-
hluti stjórnarinnar i þinginu var
iafnan fús, að banna alla rannsokn
þess máls.
Sjóflotadeildar hneykslið var
annað mál, sem ekki fékst runn-
sakað, þó öll þjóðin vissi, hvcrnig
i rikissjóðurinn var rúður um milí-
ónir dollars til að auðga únstaka
menn.
þjóðlanda málið var enn annað
mál, sem ekki fékst rannsakað, cg
þó komst talsvert upp um prett
vísi stjórnarinnar og þjóna liennar
í því máli, og sannað var, að
landið var rtiö um milíónir ckra
af ágætasta akuryrkjulandi fyrir
sama og ekkert verð.
Og nú síðast hefir Oliver hn:vks-
ið vakið almenna eftirtekt, en av.ð-
vitað ekki fengist rannsakað. ]-að
var til þess að kæfa rannsókn
þess máls, að stjórnin v arð á
miðju þingtímabili að rjúfa jiingið
og ganga til alntennra kosninga í
þc-irri von, að ná á nv fylgi kiós-
endanna, — áður e” beim (kjós-
endunum) yrði ftill'uinnugt tim
það.
Eitt af síðustu stórhneykslunum
hefir oröið i prentstofnun þjóðar-
innar. þar höfðti svikjn og ijárrán-
ið úr ríkissjóði orðið svo i.tegn,
að þegar uppvíst varð um það, þá
sá aðal sakadólgurinn sér ekki
annað fært, en að ráða sjálfuin sér
bana. Stjórnin levfði ekki, að rnál
það væri rannsakað nema að litlu
leyti, en nóg þó til þess, að s'na
þjóðinni nokkurn hluta af jiví ó-
lagi, sem þar var á öllu, og koma
upp um nokkurn hluta af því Ijnr-
tjóni, sem landið hafði beð ð af
sviksemi starfsmanna þess við þá
stofnun, og sem taldist netna írá
94 000 til 100,000 dollars árlega. —
En öllu þessu hélt stjórnin leviida
eins lengi og hún gat. En þegur
blöðin Toronto Globe og Montreal
Herald fóru að gera málið að tim-
ræðuefni og heimtuðu rannsókn,
þá var ekki til setu boðið. þá fór (
ríkisritari Murphy, að grenslast !
eftir ástandinu upp á eigin spýtur
og fann alt í hinu mesta ólagi. — j
Skýrsla hans til þingsins — og
látum oss eigi gleyma, að hann er
einn af ráðgjöfunum — er í rnesta
máta markverð. þar brígslar hann
stjórnarþjónunum um, að þeir séu
óhæfir til þeirra starfa, sem þeir j
eigi að gegna ; að þeir séu ófróm-
lundaðir og fláráðir, — og segir
þetta sé orsökin til þess, hve l.mg- ;
an tíma það hafi tekið sig að
komast fyrir um ástandið i prcnt-
stofunni. Nefndin, sem fjallaði um
mál þetta, kvað hóp af þeim, .stm
ynnu á stofnuninni vera drykkiv-
slarkara, aðra letingja og enn
aðra sviksama. — Eitt af því, sem
ríkisritarinn kvartaði um, var þsð
að þeir, sem áttu að sjá um pant- j
anir, bættu miklu inn á pöntunar-
listana án lians vitundar, eftir að
hann hefði skrifað undir þá. A;m-
ars segir hann að .það séu að ei”s j
tvö ár síðan byrjað hafi verið á,
að gera pantanir skriflega, áður
heföi alt verið pantað muniilega,
og án þess að beðið væri um nokk-
ur tilboð, eða nokkur tilraun gerð !
til þess að leita eftir samkepni á
framboði varningsins. Sá, sem átti
að sjá um pantanir, hér Fratik S.
Gouldthrite. Hann hafði annið í
deildinni frá því hann var tmgur
maður og var gagnkunnugtir öllu
þar. Hann fyrirfór sér, þegar
hneykslið komst tipp. Sex eða slö
af meðhjálpurum hans þar voru
reknir úr þjónustu stjórnarinnar,
og við það var látið sitja. það
komst upp, að í þessari deild
vortt reikningar fvrir mikil \ öru-
kaup frá tveimur félögum í New
York. En við rannsóknina komst
það upp, að þessi sölufélög höfðu
aldrei verið til, og að allir reikn-
ingarnir voru falsaðir með bví
augnamiði að ræna ríkissjóöinn til
hagsmuna fyrir einhvern eða ein-
hverja.
það hefir verið ólán Laurier
stjórnarinnar, að hún hefir o.lið í
þjónustu sinni alt of marga f.e.lin,
sem hafa verið óráðvandir.— Eia-
mitt nú, þcgar þessar 1 nur eru
settar á pappírinn, bera dagblöðin
þá fregn, að einn þjónn Laurier
stjórnarinnar frá Emerson hafi
verið dæmdur í 6 mánaða (aagelsi
fyrir þjófnað, og fyrir fáum dóg-
um voru 6 eða 7 — segi og skrifa
s e x eða s j ö — tollþjónar I.atir-
ier stjórnarinnar dæmdir hé:r i
borg, allir fyrir þjófnaðj þt.ssi
þjófnaðarástríða virðist ganga í
pólitiskar ættir Laurier-sinna. Eít-
ir höfðinu dansa limirnir. það get-
ur ekki hjá því farið, aö alþýða
i manna hér í Canada veiti þessu
j eftirtekt, — enda er nú sú alda
risin hátt með jijóðinni, að veita
Laurier stjórninni lausn í ónáð.
það er kominn tími til
a ð s k i f t a u m s t j ó r n.
Laurier stjórnin ekki vaxin
starfi sícu.
það er margt sem sýnir, að íui-
verandi r'kisstjórn er ekki \ axin
starfi sínu, og má i þvi tilliti
vitna í útreikninga hennar um
kostnað Grand Trunk Pacific járn-
brautarinnar. Sjálffir stjórnarráð-
gjafarnir staðhæfðu árið 1903 hæði
utan þings og innan, að sú bruut
mundi ekki kosta Canada riki
meira en 13 milíónir dollars. Og
allir fylgifiskar Lauriers og ræðu-
menn í þeim kosningum gerðu
sömu staðhæfingu. Fjármálaráð-
herra Fielding fór jafnvel svo langt
að staðhæfa f þinginu það ár, fið
8 — á t t a — miliónir chdl.irs
mundi verða allur sá kostnaður,
sem Canada ríki yrði að bera fyr-
ir byggingu þessarar miklu þ\-er-
landsbrautar. En einatt hefir Lnur-
ier stjórnin orðið að breyta ]kss-
um kostnaðaráætlunum eftir því
sem lengra hefir gengið á verkið.
Byoginga Peninoa
hofttnaður ntvrkur
1903.. $ 51,3(X),0fX'. $13,000.000.
1908.. 114,403.000. 28.0OO.000.
1910.. 123 856.826. 51.905.73C.
1911.. 149,706,865. 60 206.877.
Alt þetta eru áætlanir járn-
brautaráðgjafans eins og haun l:ef-
ir boriö þær fram í þingiiiu á
I ýmsum árum eins og sýnt er. —
I þetta sýnir, að stjórnin hefir eng-
an veginn verið vaxin því starfi,
1 að annast um byggingu þessarar
brautar.
5Ir. R. I/. Borden hefir hinsvegar
haldið því fram, að eftir stjórnar-
ráðsmenskunni aflri á brautar-
braski þessu, þá mtini það kosta
canadisku þjóðina 250 miliónjr
dollars.
Til þess að sýna, hve réttilaga
hann hefir litið á þetta frá því
fyrsta, skal hér sýndur allur kor.tn-
aðurinn, sem áreiðanlega verður
við þann hluta brautarinnar, sem
stjórnin hefir umsjón yfir :
Nú þegar borgaÖ fyrir
brautina ............ $93,920,956
Áætlaður kostnaður til
að fullkoma verkið ... 55,785,909
Vextir af fénu meðan á
lagningu brautarinnar
4,800,000
stendur ...........
Tap á Quebec brúnniyfir
St. I.awrence fljótið 6,905,852
Fjórir níundu hlutar af
kostnaði við nýju brúna
vfir St. Lawrence fljót-
ið ...................
Sjö ára vextir af bygg-
ingakostnaðinum, sem
stjórnin gefur G.T.P.
féiaginu ............. 46,517,961
Sjö ára vextir af styrk-
veitingu til sama fé-
lags á af kostnaði
við byggingu brautar-
innar yfir fjöllin vest-
ur að hafi, eins og
stjórnin hefir áætlað
þá árið 1910 13,951,205
að $1|25 til $1.90 á hvert tenings-
yard. En þar sem laust grjót var
fyrir, var borgað 45c til 90c u ten-
ings-yard ; en fyrir tenings-y.ir l uf
sandi og mold 21c til 45c. — þrir
I verkfræðingar, sem allir höföu eða
áttu að hafa umsjón með verkinu,
I hafa borið vitni um það, að mdí-
ónir tenings-j-ds. af mold )g saiidi
Allur kostnaður því $249,951,205
Hugsanlegt er, að enn Lætist
við þessi næstum 250 milíón dcll-
ara útgjöld úr ríkissjóði. En töbir
þessar sýna, hve nálægt Mr. Bor-
en hefir farið um tilkostnaðinn —
eftir að hann sá starfsaðferð Laur-
ier stjórnarinnar við bratitina.
Eitt af þvi, sem Laurier stj ’<rn-
in taldi braut þessari til gildis,
þegar hún var að fá þingið til að
samþykkja lagningu hennar, var
það, að liiin myndi neyða hin járn
brautafélögin til að lækka ílutu-
ingsgjald á öllum varningi í rík-
inu. En lækkun á flutningsgjaldi
er háð að miklu leyti byggmg.i-
kostnaði brautarinnar og því, hve
miklum árlegum útgjöldum hvert
járnbrautarfélag verður að svora
fyrir hverja mílu af brautum sín-
um. þessi föstu útgjöld hinna
ýmsu brauta eru svo sem hér seg-
ir : —
.1 mV"
$1,464
699
1,649
3,140
að ekki
28,330,537 sem hcfði átt að borgast neð 21 c
hvert yard, var talið klettur og
borgað með $1.25 til $1.90 hvcrt
yard. En þetta var ekki nógu
fljóttekinn gróði, — þvi einnig var
þaö þráfaldlega leikið, -að telja
eða gefa reikning fyrir tvöfalt fleiíi
, tenings-yard en til voru. Allir
þessir þrír verkfræðingar, sem
vildu koma í veg fyrir sviksemina,
1 voru neyddir til að láta af starfi,
; o<r í hverju tilfelli var ‘akkorös'-
mönnum borgað það sem upp var
sett, — þrátt fyrir alyarleg mót-
mæli verkfræðinganna, sem sjá
áttu um vinnuna. þeir revndust
alt of frómlyndir og þjóðhollir til
þess að þeim væri gert vært aíT
halda embættum sínum. þa'ð er
talið, að á þennan hátt tapi þjóð-
in ekkert minna en f j ó r t á n
milíónum dollars, sem
einhver fær fyrir ekkert.
þetta mál alt er svo illa þokk-
að í Austur-Canada, þar sem fólk
hefir betri þekkingu á því en líér
vestra, að margir af beztu viuum
stjórnarinnar hafa fundið sig til
nev’dda, að snúa á móti henni f
þessum kosningum, og þeir nika
ekki við að spá falli hennar þann
21. september næstk.
það er af þessu og mörgu 58ru
því líku, að herra R. L. Borden
hefir sett það á stefnuskrá sina, oð
gera gagngerða breytingu X eftir-
liti með því, hvernig landssjoðsfé
sé varið.
Tvö- dæmi má enn nefna, sem
sýna, hvernig stjórnin bruðlar
landsins fé í vini sína : Laurier
: stjórnin leigði byggingu ’ Ottawa
fvrir skrifstofu-not. Húsið með
lóðinni kostaði 47 þúsund doliars.
I Stjórnin leigði bvgginguna til 5
j ára og borgar $16,095.73 í leigu á
| ári og bæjarskatta sem nema
j $1,610.95 á ári. Með þessu móti
j fær eigandinn borgað fvrir bygg-
invuna að fullu frá stjóruinni á
hálfu þriðja ári.
Aðra byggingu leigði stjórnin af
Mr. Woods. Bygging sú er verð-
lögð á 110 þúsund dollars : ent
leigan eftir bygginguna var árlega
$25,777.20, auk skatta, ljóss, hit-
unar og viðgeröa. Og enn aðra
byggingu leigði stjórnin frá sa’na
manni. Hún hafði kostað 140 pús-
und. Kn leigan vnr $42.536.00 á
ári, auk skatta, Ijóss, hita og að-
gerða.— Ennfremur borgaði I.aur-
ier stjórnin til Mr. Woods $01,666.-
43 fyrir umbætur, sem hann lct
gera á byggingunum. Leigumálinnr
j stendur í 10 ár. Með þessum li.etti
fær Mr. Woods allan bygginga-
! kostnaðinn endurgoldinn á 4 ár-
] um, og við lok leigu-tímabilsins
| verður hann btiinn að fá vfir 409
þús. dolars í hreinan gróða á þess-
um tveimur húsum umfram verð-
gildi þeirra. — það borgar sig að
vera kttnningi Lauriers.
það eru slik dæmi sem þ0ssi,
sem réttlæta þann lið í stefnuskrá
Conservativa, að brej’ta cftirlil-
inu með, hvernig fjárveitingum úr
ríkissjóði er i raun og veru v.trið.
Ctm. Pac. Ry .........
Can. Nor. Ry..........
Grand Trunk Ry........
G.T.P. stjórnarbrautin
Af þessu er það ljóst,
er að vænta lækkunar á flutaings-
gjaldi með þessari stjórnaroraut ;
miklu meiri líkur eru til þess, að
hún borgi ekki starfskostnað. Enda
sýna síðustu járnbrautarskýrslur
Laurier stjórnarinnar, að meðal
inntektir allra járbráuta í Cau.tda
á síðasta ári, að frádregnum oll-
um starfskostnaði, urðu að eins
$2,165 á mílu liuerja, en vextirnir
af byggingarkostnaði Laurier-
brautarinnar eru, eins og áður er
sagt, á fjórða þúsund dollars á
mílti hverja.
Járnbrautaráðgjafi Laurier stj.
gaf þá upplýsingu á nýafstöðnu
þingi, að þessi braut, frá Moneton
I til Winnipeg, mundi kosta 83 þús.
dollars á milu að jafnaði, ;vð íra-
dregnum vöxtum af byggingar-
kostnaðinum. þetta er þv’ lang-
j dýrasta brautin, sem nokkunuíina
hefir verið bygð í Canada. 1 jiess-
! um kostnaöi er þó ekki ttiliun
kostnaður við öygging vagn-
, stöðva eða annað þess háttar, —
aö eins brautin stállögð og ekkert
annað.
það var alt á sömu bókina la>st
hjá stjórninni. Allir hennar út-
] reikningar reyndust ram-vitlausir.
Herra Fielding sagði þinginu upp-
haflega, að fjalla-deild brautarinu-
ar yrði 480 mílna löng og myndi
! kosta $30,000 á milu, eða a'lls
j $14,400,000. Nú hefir lengdin revnst
| að vera 839 mílur, kostnaður
l $80,000 á mílti hverja, eða alls
$67,000,000. Sléttudeildin sagði
; hann að yröi 750 milur, og kostn-
; aður $18,000 á mílu, eða alls 13J4
milíón dollars. Nú reynist lengdin
j 916 mílur og kostnaður við lagn-
! ingu þeirra 33 milíónir doll.trs.
Frá fyrst til síðast hefir stjórn-
■ in sýnt sig svo óhæfa til að ann-
j ast um þetta verk, að t.ndi'um
sætir. í að eins einu atriði iiefir
hún reynst ötul og ósérhlílin til
| starfsins, — í sviksemi og ‘jár-
drætti. það telst svo til, að f j ó r-
tán milíónir dollars
i ($14,000,000) hafi verið svikið út fleirtölu, en
úr ríkissjóði við bvgraingu aust.ur- j til samans
hluta brautarinnar, og það hefir
verið margsvnt í þinginu, að I. nir-
ier stjórninni var kunnugt nm
j þetta. Menn ætla að ske kunni, að
j eitthvað af fé þessu kuittti að
j verða handbært um þessar kosn-
I ingar. — Hann hefir orðið em-
j hverjum happadrjúg tekjugrein
j bessi 1804 mílna brautarstúfur írá
Moncton til Winnipeg.
þlófnaðurinn sem farið hefir
fram við byggingu bessarar braut-
. ar, er dæmalatts. Ilann felst með-
al annars f því, sem nefnt er
I" over-classification. —
Hvernrg stjórnin stendur.
Til fróðleiks lesendum slcal nú
sýnt, hvernig atkvæðin féllu \ið
síðnstu ríkiskosningar í Canad.t.
L’Ieral Oons
Ontario 223.501 235,501
Quebec 150.844 126.424
Nova Scotia.... 56,588 54.500
Npw Brmiswick 40.716 34,945
F. E. Island .. .. 14 496 14.286
Manitoba 30.915 35.571
Saskatchfcwan. . 33.415 25,563
Alberta 23.777 19.746
Brit. Columbia . 13.412 17,503
587.664 563,547
Auk þess voru 6 óháðir þir.g-
menn, sem til samans fengu 21.117
atkvæði, og sem hvorttgttm flokk-
intim geta talist. I.iberalar liöfðn
því í öllu ríkintt 24,117 atkvæði
umfram Conservativa. En i Qtie-
bec fylki einu höfðu þeir 21,4(52
f hinum 8 fylkjun.nn
höfðu Conservatfvar
303 atkvæða fleirtölu. — Allir yfir-
j burðir Lauriers eru þvf eingöagti
i frú- Quebec fylki. ITann hefir aldrei
síðan hann kom til valda haft
helfing þjóðaratkvæðanna tt t a n
Quebec fylkis. Við kosningarnar
árið 1904 hafði Latiricr stjórnm
52,855 fleirtölu atkvæða i rík.mt,
1 en að cins 24,117 við síðttstu kosn-
i ingar. — Nú er það á allra vitund
! að Quebec fylki er snúið á móti
Latirier, auk þess sem hin önnur
fylki erti sterklega að snúast móti
stjórninni. það má því telja þ :ð
i
nokktirn veginn áreiðanlcgt, að
Vinnan við að gera braittarstæðið Laurier stjórnin tapi völdum við
var borguð þannig, að þar sem þessar kosningar, og að Consirva-
grafa varð í klettum, þá var b'>rg- tivar taki við þeim.