Heimskringla - 16.11.1911, Blaðsíða 7

HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 16. NÓV. 1911.
4
7. BLS,
i
Sherwin - Williams
PAINT
fyrir alskonar liústn&lnineru.
Prýðingar tfmi nálgast nú.
Dálftið af Sherwin-William3
húsmáli getur prýtt liíisið yð-
ar utan og innan. — B rúkið
ekker annað mál en f>etta. —•
S.-W. húsmálið málar mest,
endist lengur, og er áferðar-
fegurra en nokkurt annað hús
mál sem búið er til. — Komið
inn og skoðið litarspjaldið —
CAMERON & CARSCADDEN
QUALITY HAKDWARE
Wynyard, - Sask.
MARKET HOTEL
146 Princess St.
4 aióti markaöuam
P. O’CONNELL, elgandl, WINNIPEO
Beztu vtnföns viudlar of aöhlynninj?
róö. Islenzkur veitinaramaöur P S.
Auderson, leiöbeinir lslendin^niu.
JIMMY’S HOTEL
BEZTU VÍN OG VINDLAR.
VÍNVEITARI T.H.FRASER,
ÍSLENDINOUR. : : :
James Thorpe, Eigandl
Woodbine Hotel
466 FAIN ST.
8tm*sta Billiard Hall 1 N'orövastnrlandirv
Tlu Pool-borö. — Alskouar vfnoa vin-fle*
Giatinx og fæOÍ: $1.00 á dag og þur yfir
tennon /k llebu
Eieendnr.
Winnipeg Renovating
Company
H. Schwartz, Custom Tailor
Sauma f>>t eftir máli mjög vel
og lljótt. Einnig hreinsa, pressa
og gera viff gömul föt.
557 SARGENT AVENUE
Phone Garry 2774
A. S. TORBERT ’ S
RAKARASTOFA
Er 1 Jimmy’s Hótel. Besta verk. ásæt
verkfæri; Rakstur I5c en Hárskuröur
25c. — Óskar viöskifta Lieudiug&.—
A. 8. KARIIAt
8elur llkkistur og anuast um útfarir.
Allur átbnuaöur sA bezti. Enfremur
selur haou al.skouar miauisvaröa our
legsteina.
121 NenaSt. Phoue Garry 2152
Winnipeg Andatrúar Kirkjan
horni Liptou og Sargent.
Sunnudaga«amkomnr, kl. 7 aö kv»»ldi.
Andartrúarspeki þá útskírö. Allir velkom-
nir.
Fimtudagasamkomur kl 8 aö kveldi.
huldur gátur ráöuar. Kl. 7,30 segul-læku-
ingar.
Gísli og Einar.
Thistle, Utah, 31. okt. 1911.
j Kæri ritstjóri : —•
f>ar eö oröið er langt nokkuö
síðan ég sá í blaðinu ‘Spanish
Fork Press’, að ‘Gísli frá Hrífu-
nesi’ gerði sér ferð upp að vatns-
•föngunum, sem verið er að grafa
í gegnum fjöllin nálægt 20 mílur,
nálægt beina leið í norður héðan,
og hefi ég alt af verið að bíða eft-
ir, að hann myndi senda fróðlega
grein í Heimskringlu um það hið
mikla stórvirki ; en sú grein er ó-
komin enn.
þessi vatnsgöng, þegar fullgerð,
verða nálægt 19,000 feta löng og
nærri hundrað ferhyrningsfet að
vídd og hæð ummáls. J>au göng
eru til að veita vatni, sem á aust-
tirhlið fjallanna rennur ónotað,
vestur í gegnum fjöllin, hvar þess
þarf til vatnsveitinga á akurlendi
manna í Utah dalnum. Göngin eru
orðin yfir 13,000 feta löng.
Af hverju er það, að ‘Gísli frá
Hrífunesi’ hefir ekki ritað neitt
um þetta ? Ekki var langt að
bíða, að hann léti lesendur Ilkr.
fá vitneskju um heimboðið, sem
hann fékk upp til Idaho fyrir
nokkru síðan, þar sem Önundar-
staða bræðurnir “gáfu honum 40
dollara fyrir utan alt annað”, fyr-
ir lítillæti hans að þiggja heim-
boðið. Og hvort sem hann meinti
það velgerðamönnum sínum til
þóknunar eða ekki, þá gaf hann
undir eins út álit sitt um þá tvo
syr.i “þess ærulausasta flækings,
sem nokkurntíma hefir til verið”.
það ér í öllu falli ekki óhugs-
andi, að aðalorsökin fvrir því sé að
‘Gísli frá Ilrífunesi’ liafi fundið
það út, að það þurfi ekki annars-
slags skvnsemi og þekkingu til að
gefa greinilega og fróðlega upp-
lýsingu um eitt af — hvað nefna
má — furöuverkum heimsins, en
að spilla á milli hjóna, ljúga á
milli foreldra og barna, og rægja
saklnusan
þar eð ‘Gísli frá Hrífunesi' í
bréfi sínu til Ileimskringlu, eftir
að hann kom úr heimboðinu
mikla frá Idaho, getur þess, að
hann sé glaður }-fir, að synir mín-
ir séu ekki líkir mér, sem sé sá
ærulausasti flækingur, sem þektur
sé, — þá skal ég nú lýsa fyrir les-
endum Ileimskringlu, hvar í þessi
inikli flækingsskapur liggur. Og
þá fvrst til að byrja með, að í
inaí árið 1874, vegna þess að ég
kunni dálítið í frakknesku, og
hafði því árinti áður leiðbeint dá-
lítið frakkneskum grasafræðingi,
sem kom til Yestmannaeyja á
einti af herskipum Frakka sem
vortt þá i kringttm strandir Is-
lands, — þá fékk ég fritt far til
Reykjavíkur.
Nóttina fyrir 27. júlí strauk
frakkneskur sjómaðttr frá ensku
barkskipi, Sem lá á Reykjavíkur-
höfninni, og um borð á frakkr-
neskt herskip, sem þar lá líka.
Enska skipið átti að fara til Arch-
angel eftir titnbri, og var þá til-
búið að fara ; þá þurfti þar tnann,
fullsigldan farmann, í stað þess,
sem strauk ; og af því það var al-
þekt í Reykjavík, að ég flotaði
mér vel í ensku, sem ég hafði lært
hjá þorsteini lækni Jónssyni i Vest
mannaeyjum ; þá var þeim vísað
á mig, og ég fór með þeim, fvrst
til Archangel oe síðan til Eng-
lands. Frá Englandi fór ég
skömmtt scinna á ameríkönsku
bryggskipi, til Vestur-Indianna, og
svo til New York ; og eftir nálægt
tvær vikur, réðist ég um borð á
fjórmastrað skip amerikanskt,
st-m fullsigldur farmaður, frá New
York og til San Francisco ; og
var ég 142 daga á þeirri ferð. þar
fór ég í land, því ég hafði heyrt
svo mikið um gullið, sem væri
þar, og var ég þar nálægt tvö ár,
og borgaði þaðan far mitt upp
til Utah með eimlest ; settist að
hér í Utah, og er hér enn. þetta
er nú flækingsskapurinn, sem
‘Gísli frá Hrífunesi’ ber upp á
mig, og er ég viljugur að gefa það
máleftii uttdir dóm lesenda Heims-
krin»-lu vfir höfttð. A sjóferðum
mínum kom ég víðar en hér er
getið, og var allaí tíð, sem ég var
til sjós, frá því ég fór frá Islandi
þangað til ég kom til Kaliforníu,
— sem nefnt er á dönsktt “fuld-
befaren”.
É'g hafði ekki verið lengi i Span-
ish Fork, Utah, þegar ég heyrði,
að íslendingar sem þjóð væru ó-
siðaðir “barbaríánar”. Islendingar
sem hér voru, afréðu mér að fara
aö ragast í þessu, en ég fór ekki
að þeirra ráðum. Og hvenær sem
ég hafði tækifœri til, þá bar ég Is-
lendingum þann vitnisburð, að
þrátt fvrir það, að mörgu væri á-
bótavant hjá þeini sem þjóð, þá
væru þeir í sumu tilliti háttsiðað-
ir og háttmentaðir ; að nálægt
allir yfir ttu ára gamlir væru les-
andi og mikill hluti skrifandi. Og
að morð og rán væru þar óþekt
svo öldttm skifti. þetta kom mér
fljótt útundan allra helzt hjá lönd-
um, og liafa þeir síðan vægðar-
laust sezt aö mér, eins og lesendttr
Heimskringlu hafa séð.
það eru á milli tuttugu og þrjá-
tíu ár síðan hér kom á prent bók,
sem kölluð var “Domestic Sci-
ence” (Heimilis vísindi). llöfund-
ttrinn var James E. Talmage (D.
S.D., P.H.D., F.R.M.S.). Bók að
mörgu leyti nytsamleg og upp-
fræðandi, en í fyrrihluta hennar
fann ég þetta eftirfylgjandi : —
“Ferðamenn fullyrða, að íbúar ís-
lands, í snjókofum sínum, auðsjá-
anlega láti sig engu varða, að
hreint og gott loft er nauðsynlegt.
J>eir sækjast eftir hlynnindum og
hafa þau þó oft að tjóni lífsins".
Dr. Youman segir meðal annars :
“Oss furðar því hreint ekki, að í
enu mikla fú'lofti, sem er í hýbýl-
um Islendinga, að tvö af hverjum
þremur börnum á íslandi deyja áð-
ttr en þau eru tólf daga gömul”.
J>egar ég las þetta, þá skrifaði
ég höfundinum gott bréf og bað
hann að leiðrétta þetta og draga
það út úr bókinni, ef hún yrði
prentuð í annari útgáfu. Önnur
útgáfa kom með þessu í, dálítið
attknu. Ég skrifaði honum enn, og
lét hann mig skilja, að hann hefði
komist að því, að ég vaeri óment-
aður æsingamaður, sem ekki svo
mikið sem landár mínir hefðu til-
trú til, og að hann mundi ekki
breyta neintt í ritum sínum fyrir
ttndirróður ómentaðra dóna.
Næst fór ég og talaði við State
Superintendent of Public Instruc-
tion. Og ráðlagði hann mér að út-
búa bænarskrá, sem beiddi þess,
að sú áöurnefnda bók væri ekki
brúkuð í alþýðuskólum ríkisins, og
fá Islendinga í Utah til að skrifa
ttndir hana. Af því að ég á ekki
heima í Spanish Fork, þá beiddi
ég herra Einar H. Johnson, að fá
landa okkar til að skrifa undir
bænarskrána. Eftir nokkttra tið,
þá sendi Einar mér bænarskrána
aftur, og skrifaði mér meðal ann-
ars, að hann og landar i Spanish
I Fork væru ekkert að sækjast eftir
þeim heiðri, að klekkja uppá þess-
um doktor, og að hantt, og allir
landar með sér, væru viljugir að
ttnna mér alls þess heiðurs, sem
af því væri að hljóta. Með tals-
vert meira skensi og dylgjum, sem
Einari eru svo tamar.
þegar hér var komið, þá fóru
þessir “við merkismennirnir” að
henda gaman að, hvaða ósigur ég
hefði beðið, og í nafnlausutn
skammarbréfum var mér miskttn-
arlaust sýnt fram á, hvað heimsk-
ur ég væri, að ímvnda mér að ég
hefði nokkurt bolmagu við há-
lærðum manni. Og væri þetta
mátulegt handa mér fyrir ein-
þykni mína og heimsku. — En ég
sá einn mögulegan útveg enn, og
ég ásetti inér ekki að gefast upp
að svo stöddu. Svo skrifaði ég
herra Athon II. Lund, einum af
þeim þremur forsetum Mormóna-
kirkjunnar, því að hann var for-
seti kirkjuskólanna. Og skömmu
seinna fékk ég bréf frá honum, og
þar í, að dr. Talmage hefði skrif-
lega undirgengist, að taka skatnm-
irnar um íslendinga úr bókinni, ef
ltún vrði prentuð oftar.
Nú óska ég af lesendutn Ileims-
kringlu, að þeir beri saman við
þetta andann og efnið sem er og
hefir verið í því, sem “við merkis-
mennirnir” hafa sent um mig í
blaðið. En hvað því viövíkur, að
fara að bera af it(ér, sérstaklega,
hvert eitt af öllum þeim glæpum,
syndum og svfvirðingum, sem
Einar II. Johnson, Gísli frá Hrífu-
nesi, og aðrir “við merkismenn-
irnir”, hafa borið upp á mig, —
þá læt ég það ógert að svo
stöddu. því margt af því er svo
viðbjóðslega lýgilegt, að engin
skvnsöm og ráðvönd manneskja
getur trúað því. En hvaö Einar
og Gísli færa mér til lýta hér eft-
ir, óttast ég ekki, því þaö er eng-
inn löstur þektur, sem |>eir hafa
ekki skttldað mig fvrir ; svo hvað
það ilt, sem þeir hér eftie bera
ttpp á ntig, þá verður það ekki
nema jórtur og þvættitugga af
því sem áður er komið.
MeS viröingtt,
John Thorgeirsson.
ÖNDVEGISSÚLUR INGÓLFS.
Menn rengja stundum munnmæli
fornsagnanna, sérstaklega ef þeim
sýnist einhver lítilvæg ástæða
mæla á móti, eins og t. d. sú, að
það sé ólíklegt, að súlur Ingólfs
og kista Kveldúlfs hafi komist yf-
ir Revkjanes vegna rastarinnar.
Straumarannsóknir hafa verið
gerðar hér við land all-ítarlegar,
einkttm þær, er Ryder kapteintt
stóð fyrir. <iYét hann kasta út
fjölda af flöskum með miða í og
númeri hér og þar ttm ltafið og
hafa margar þeirra fundist reknar,
en straumstefnan í ltafinu þar með
orðið mönnutn ljós. Aðalstraum-
arnir ganga í kringum landið sól-
arsinnis, eins og líka ísrekið bend-
ir á, og er það sérstaklega eftir-
tektavert, þegar litið er á kort
Rvders vfir þær leiðir, sem flösk-
urnar hafa farið, að ein, sem kast-
að var út fvrir auðaustan land,
hefir rekið hér í Reykjavík, eða
lent í sáitia straumbandið og súlur j
Ingólfs. — Vísir.
TKKIFERANNA I.AND.
Hér skulu taldir aS eins fáir þeirra miklu yfir-
burSa, sem Manitoba fylki býSur, og sýnt, hvers-
vegna allir þeir, sem óska aS bæta lifskjör sín, ættu
að taka sér bólíestu innan takmarka þessa fylkis.
TIL BÖNDANS.
Frjósemi jarðvegsins og loftslagið hafa gert Mani-
toba heimsfræga, sem gróðrarstöð No. 1 hard hveitis.
Manitoba býður bændasonum ókeypis búnaSar-
mentun á búnaðarskóla, sem jafngildir þeitn beztu
sinnar tegundar á amyríkanska meginlandinu.
TIL IÐNAÐAR- OG VERKAMANNA.
Blómgandi framleiðslustofnanir í vorum óSfluga
stækkandi borgum, sækjast efúir allskyns handverks-
mönnum, og borga þeim hæztu gildandi vinnulaun.
Algengir verkamenn getat og fengið næga atvinnu með
beztu iattnum. Hér eru yfirgnælandi atvinnutæki-
færi fyrir alla.
TIL FJ.VRHYGGJENDA.
Manitoba býður gnægð rafafls til framleiSslu og
allskyns iönaðar og verkstæða, með lágu verði ; —
Frjósamt land ; — margvíslegar og ótæmandi auðs-
uppsprettur frá náttúrunnar hendi ; — Ágæt sam-
göngu og flutningatæki ; — Ungir og óðfluga vaxandi
bæir og borgir. — Alt þetta býður vitsmunum, auð-
æfum og framtakssemi óviöjafnanleg tækifœri og
starfsarð um fram fylstu vonir. Vér bjóðum öllum
að koma og öðlast hluttöku í velsæld vorri og þrosk-
un. — Til frekari upplýsinga, skrifið :
JOS. HARTNEY, 77 York Street, Toronto, Ont.
JOS. BURKE, 178 Logan Avenue, IVinnipeg, Man.
A. A. C. I.aRIVIERE, 22 Afliance Bldg., Montreal,
J. F. TENNANT, Gretna, Manitoba.
» .1. .1. (tlOI.DF.Y.
Dep ty Miuister of Aariculture and Iminigration, W.nn peg
mRHRRm
STEA) J í (l;i'v er bezt að g’erast kau]taRdi i að Heimskringlu. Dað er ekki L seinna vœnna. -

LIMITED
50 Princess St, Wiunipeg
VERZLA MEÐ
Nýja brúkaða öiyggis skápa [safes],
Ný og brúkuð ‘‘Cash Rcgisters’’
Vcrðið lágt, Vægir söluskilmálar,
i
VER BJOÐUM YÐUU AÐ SKOÐA YÖRURNAR.
S y 1 v í a
35
36
S ö g u s a f n Ileimshringlu
S v 1 v í a
37
38
Sögusáfn Heimskringlu
I
hægt. Gjafmildur var hann og ötull stuðningsmað-
ur kirkju og ríkis. Ekki neytti hann víns eða tó-
baks.
Hann gekk aftur og fram um hjallann, en enginn
kom til hans að tala tala við hann.
‘óvanalegt andlit’, sagði annar þeirra, sem
veitt höfðu honum eftirtekt. ‘það sýnir skarpan
skilning og vitsmuni, en þar er eitthvað, sem mér
geðjast ekki að. Maðurinn virðist bera, já’ — Jor-
dan gekk framhjá — ‘eitthvað leiðinlegt í huga sín-
um’.
‘Hann er máske að hugsa um bróður sinn’.
‘þér eigið við samvizkubit. Hum’.
Nú hringdi klukkan og Jordan leit upp.
‘Samvizkubit ? Nei, alls ekki. það er líkara
hræðslu’.
‘það er þó undarlegt’.
Mennirnir gengu burt, en Sir Jordan fór inn í
þinghúsiS til að vera til staSar á fundinttm.
Fundinum var ekki slitiS fyr en eftir miðnætti,
og þá fór Sir Jordan út, settist í vagn sinn og ók
af stað. Úr vagni sínuin horfSi hann í allar áttir,
eins og hann ætti von á að sjá einhvern. En ltvern
gat hann átt von á aS sjá á götunum eftir miS-
nætti ?
VI. KAPlTULI.
í samkvæmi hjá lafði Marlow.
Vagninn nam staSar hjá húsi laföi Marlow, og
Sir Jordan gekk brosandi upp tröppurnar.
LafSi Marlotv var mjög vinsæl kona og I heim-
boSum henttar tok fjoldi fólks þatt. Ifun var gift
ríkum greifa, rík, viðmótsgóð og fremur ung. það
var sagt, að ákjósanlegustu giftingarnar siöustu ár-
in, hefðu átt sér stað fyrir tilstilli hennar, og leituðu
l>ví allar utigar stúlkur hvlli hennar.
Ilún var fretnur lítil vexti, andlitið aðlaðandi,
augun skörp og m'annglögg, og var stundum all-
berorð.
Hún stóS viS dyrnar aö samkvæmissal sinum
og heilsaði gestunum. Sir Jordan rétti hún hendi
sína og brosti, eins og svo mörgum öðrum. Hún
var þreytt í fótunum, en lét ekki á því bera.
Lafði Marlow hafði haft mikið að gera þennan
dag. Hafði ekki sofnað fyr en kl. 3 itm nóttina og
fór þó snemma á fætur til að svara bréfum slnum.
Hún hafði tekið þátt í 6 heimboðum og hjálpaö til
að opna skrautlega sölubúð í góðgerðaskjni þenna
daK. og nú stóð hún þarná til að taka á móti gest-
ttnum.
‘Fallega gert af yður að koma’, sagði hún við
Sir Jordan. ‘Ég hefi lieyrt að fundarhald vkkar
hafi verið mjög þýðingarmikið, og nú tala allir um
yöur og ræSu yðar’.
Á'Ienn vcittu honum eftirtekt, þegar hann kom,
ocr margir hneigðu sig fyrir lionum, þegar hann gekk
fram hjá, einkum ungar stúlkur, sem þráðu að
komast í nánari kynni við hann, því hann var mil-
jóneri.
Sir Jordan nam staðar öðrit hvoru til að tala
við einn eða annan, en samt hafði hann nú gengið í
gegnum öll herbergin og var í þann veginn að snúa
við aftur, þegar ung stúlka kom inn. Ilann stað-
næmdlst og beið.
það var lagleg stúlka, hávaxin, bjartleit, meS
dökk attgu, annað augnablikiö kát og galsafengin.
liitt alvarleg og viSfeldin. Ilún var 18 ára og vel
auöug, ‘seinasta og bezta varan hennar laföi Mar-
low’, sögSu gárungarnir. Hún var foreldralaus, og
| var lávarður og lafði Marlow fjárráSendur hennar.
Hún var ekki fyr komin inn í herbergiS en hún
[ var umkringd af körlum og konttm, því allir vildu
! vera vinir hennar og þótti vænt um hana, sjálfrar
I hennar vegna en ekki attðsins.
Hún var í smekklegum fötum en ekki kostbær-
um, og var sjáanlega glöö yfir því, að sjá jafn
[ marga vini í kringum sig. Hún hafði dvalið á
j meginlandinu tveggja mánaða tíma og var nýkomin
heim.
Ilún var að segja vinum sinum frá Mont Blank,
Hamborg og öðrum plássum, sem hún hafði komið í,
þegar Sir Jordan kom til hennar ; hún þagnaði
skyndilega og óánægjusvip brá fvrir á andliti hennar
snöggvast, en hvarf strax aftur. Hún hneigði sig
og rétti honum hendina.
‘Gott kvöld, Sir Jordan’, sagði hún, þegar hann
j laut niður að hendi hennar. ‘Ég bjóst ekki við að
sjá yður hér, ég hélt þér ættuð annríkt’.
‘Fundarhaldið endaði fvr en við bjuggumst við’,
l sagði hann. ‘Hefir vður liöið vel á ferðalaginu ?’
‘ó-já’, svaraði hún og fór að segja honum frá
| ferðum sínum ; en nú var rómurinn ekki eins glað-
legur og áður, og hún horfði oftar til jarðar en á
l hann.
Skömmu síðar rétti Sir Jordan henni hendi sína,
j sem hún tók á móti, og leyfði honum að leiða sig að
: stól í einu horninu. þetta vakti öfund og óánægjtt
hiá hinutn piltunum.
‘þessi Jordan fær vilja sinn í öllu’, sagði ungur
[ herforingi við félaga sinn. ‘Hann ætti að láta ung-
j frú Ilope í friði og lofa okkur að tala við hana’.
En Sir Jordan skeytti engu öfund þeirra, og sat
kyr við hliðuta á ungfrú Hope.
I
Ilann talaði utn veðrið, mennina, sem gengu frant
hjá þeim, og lítið eitt um sjálfan sig.
‘Andrey virtist að hugsa um annaö en lilusta á
Jordati. Alt í einu sagði hún :
‘Hafiö þér frétt nokkuð um — um Neville, Sir
J ordan ?1
Um leið og hún sagði þetta, leit ltún til jarðar,
og roðnaði.
Jordan hristi höfuðið og stundi.
‘það hryggir mig aö segja, að ég hefi ekkert
frétt af honum nýlega’, svaraði hann, og lézt vera,
mjög hnugginn.
Andrev fölnaði og stundi hægt.
‘Nær fenjruð þér síðast fregnir af honum?’ spurSi
hún. ‘Hann var leikbróðir minn, og viS vorum
góðir vinir. Og hvað heyrSuð þér um hann?’
‘þaS er mjög eðlilegt að þér minnist hans. þaÖ’
væri ekki líkt ySur, aö gleyma gömlutn leikbróðurj
Vesalings Neville’, sagði Jordan.
‘Ilvers vegna segiS þér þaS ? Voru það slæmarT
fregnir, setn þér fenguS seinast?’
‘Mér þykir fyrir aö verða aS segja, aS þaS vac
svo. Vesalings Neville liefir svívirt nafn sitt’.
‘Neville svívirt nafn sitt’, hrópaSi hún. ‘Ég trúí
því ekki. Ég held —’
Ilún þagnaði, því hún skammaSist sín fyrir á+
kafann.
Tordan sá, að hann hafSi verið of beroröur.
‘Ég hefi máske sagt of mikiS’, sagði hann, iég
hefði heldur att aS segja, aS honum hefSi yfirsést,.
eins og oft kom fvrir áSur, og áSur en ég fékk aS
vita, hvar hann var, haföi hann flúiS burt í skyndis
Annass hefði ég getaö fundiö ltann’.
‘Hvar var þaS?’ spurSi hún.
‘í Ameríku’. i
Hún stundi lágt. ) ~