Heimskringla - 16.05.1912, Síða 4

4. BLS.
WINNIPEG, 16. MAÍ 1912.
heimskrinot: a
Ueitttflífinala P™“'D ’■
HEIMSKRINGLA NEWS & PUBLISHING COMPANY, LIMITED
Ver6 blaðsins I Canada o« Bandarfkjum, $2.00 um árið (fyrir fram borgaí).
Sent til Islands $2.00 (fyrir fram borgað).
B. L. BALDWINSON. Editcr ifc Mannq.er
729 Sherbrooke St., Winnipeg. Box 3083 Phone Garry 4110
Þjóðernið.
Um tkkert mál hafa Vestur-
íslendmirar ritað eins mikið í síð-
astliðin 35 ár eins og um viðkald
íslenzks þjóðernis hér í landi, og
marjjt hefir verið vel og skynsam-
lega sagt í þeim ritgerðum, en
margt einnig, sem betur heíði 6-
sagt verið.: En hámarki einangrun-
arkenningarinnar hefir enginn náð
í þeim þjóðernisritgerðum fyr en
nú, að ungfrú Ragnheiður J. Dav-
idson heldur þvi fastlega fratn í
ritgerð sinni i þessu blaði, að vér
ættum að einangra Islendinga hér
algerlega, — ef oss skilst rétt, —
út frá hérlendu þjóðlífi, og að þessi
einangrun sé gerð strax frá vöggu
barna-barna vorra. Að reistir séu
íslenzkir harnaskólar, svo að ekki
þurfi að sækja mentun á hérlendu
alþýðuskólana ; að Islendingar
reisi hér iðnstofnanir, svo að ekki
þurfi að sækja atvinnu til hérlendu
þjóðarinnar. Enda er það ljóst af
ritgerð hennar, að hún telur það
óhapp fyrir þjóðflokk vorn, að
blandast saman við hérlendu þjóð-
ina.
1 þessum atriðum felst stéfna,
sem Ileimskringla telur sér skylt
að andmœla með öllu því afli, sem
hún á ráð á, af því að hun telur
hana es^aðle.ga fyrir framtíð Islend-
inga hér.
Áður en lengra er farið, væri má
ske vel við eigandi, að lesendur
geri sér eins ljósa grein fyrir því
eins og þeir geta, hvað sé þjóð-
erni, því að án þess verður þeim
ekki unt að ákveða neitt um það,
livað það er, sem þeir eiga að
varðveita-
Hvað er þá þjóðerni ?
J)að felst í þremur aðalatriðum;
liti, máli og lundern i.—
Hið fyrsta er sameiginlegt með
fleirum þjóðum, þeim er skipa sess
á líkum stöðum hnattarins. þann-
ig hafa Norðurlandaþjóðirnar allar
hvita litinn að þjóðernis einkenni,
þó þær séu að ýmsum öðrum at-
riðum fjarskvldar og hver annari
ólíkar. Liturinn má því ekki telj-
ast sérstakt þjóðareinkenni eða
sérkenni nokkurrar einnar þjóðar.
Alt öðru máli er að gegna með
málið, — móðurmálið svokallaða.
þar hefir hver þjóðarheild vfirleitt
sitt sérstaka mál, sérskilið og ó-
likt málum annara þjóða. öamt |
er
einkenni
að til eru þeir einstaklingar, sem
læra erlend tungumál, svo að þeir
kunna þau betur og þau verða
]>eim t’amari en sjálft móðurmálið.
En ekki væri þar fyrir rétt að
segja, að þeir hefðu skift um þjóð-
erni, þó segja megi, að þeir hafi
glatað á parti hinum máislega
hlekk síns eigin þjóðernis, ef þeir
annars nokkurntíma höfðu veru-
legt eignarhald á honum. Málið er
því í mörgum tilfellum ekki ein-
hlýtt þjóðerniseinkenni fvrir ein-
staklinginn, þó það vfirleitt sé fyr-
ir þjóðarheildina.
þar sem sjálfir foreldrarnir eru
einnig fæddir í því nýja landi.
þe.tta er afstaða vor Islendinga í
þessari heimsálfu. Langmestur
hluti Vestur-lslendinga eru fæddir
hér í landi og í mjög mörgum til-
fellum foreldrarnir einnig.
það virðist því engin ástæða til
þess, að fara að flytja þá kentt-
ingu, að einangra skuli vora hér-
fæddu, uppvaxandi kynslóð frá
allri þjóðarheild landsins, undir
því yfirskyni, að þeir ennþá séu
íslendingar, — þar sem ekki verð-
ur með rökum sýnt, áð ungdómsár
vor hafi nokkur þau sérkenni, að
lit, máli, lunderni eða fæðingu, er
gefi neina sanngjarna ástæðu til
þess eða geti réttlætt það.
það er að skilja á grein ungfrú
Davidson, að hún að vísu ætlist
til þess, að afkomendur af þjóð-
flokki vorttm íái að læra hérlenda
málíð, — en að eins þá, þegar bú-
ið sé á íslenzkum barnaskólum að
kenna þeim islenzkuna til hlítar.—
Ileimskringla verður að halda því
fram, að, án tillits til þess, sem
segja me,gi um þjóðerni binna hér-
fæddu, uppvaxandi barna, þá beri
fvrst af öllu að menta þau á skól-
mn þessa lands og að kenna þeim
hérlenda málið, þjóðmálið, á und-
an öllum öðrttm málum.
En svo er það skoöttn vor, aö
hérfæddu börnin séu í sannleika
brezk, og hérlenda tnálið, enska
málið þeirra þjóðtunga. þau eru
fædd bre/.ka veldinu og eru brezkir
þegnar, Og svo skoðttð Q" skráð
öllum landsins skýrslum. Ef kenn-
ingu ungfrú Davidson væri fylgt
einnig er aðra þjóðflokka snertir,
þá er til þessa lands flytja, þá
myndu langir tímar líða, þar til
að hér mvndaðist canadiskt þjóð-
erni. Hér yrði þá eingöngu sam-
safn ýmsra þjóðernisbrota, sem í
raun réttri ekki fengjtt mvndað
nein,a þjóðlega heild, af því að hver
þjóðflokkttr keptist við að ein-
angra sig sem mest frá ölltim hin-
ttm, mentalega og atvinnulega.
J>að geta verið til nokkrir ísl.
karlar og konur hér vestra, sem
aðhvllast einangrttnarkenningu ung
frú Davidsons, en margir verða
þeir ekki. Vestur-íslendingar eru
nægilega skvnsamir og framsýnir
til þess að sjá, að það verður að
kæfa þessa einangrunarkenningu
strax í fæðingunni, og að ganga
svo frá henni, að hún s,tingi ekki
höfði ttpp strax aftur. Öll liðinna
,,,. . , , ... , ...x„, ■ . I ara revnsla Vestttr-Islendtnga mttn
r maltð ekki einhlytt þjoðerms- , . .. . , ,
. , . , . , bera orækt vitm um það, að ekkt
tnkenm fvrtr einstaklmgtnn, þvi | . ' „
„ ", . . að etns er kenmngtn fanýt og skað
kenningin íanyt og
heldur er hún, sem betur
ómöguleg til framkvæmd-
samfeg,
fer, ails
ar.
Alt öðrtt máli væri að gegua, ef
mögufegt væri að sanna það með
rökutn, að þeir Vestur-Islendingar,
sem minst hefðu lært af hérlendri
mentun og minst starfslegt sam-
neyti hefðu haít v.ið hérlendu þjóð-
ina, hefðu með því sýnt, að þeir
væru göfgastir einstaklingar og
beztir ísfendingar. En ungfrúin
hefit enga tilraun gert, að ræða
þann lið málsins. Ilún mun vita,
að
að
þar er ekki um attðugan garð
aö gresja. því að það er svo
Ltindernið, lyndisetnkttnn og
hugsunarháttur, er talið sterkur . „ , ,, ,
j ! greinifeigt og liost a allra vitund
þjoðermsþattur, af þvt það mynd- s , . r K ' , ,
* fy ,, J. 1 , . , af þriðiungs-aldar dagfegrt reynslu,
ast titn aldaraðir og fvrtr ytri a- I . . K } . '
hrif þau, sem þjóðitnar búa við,
að þeir, sem ha.fa fleytt sér út i
hérlenda þ.jóðlifið óhindraðir af í-
mynduðu þjóðernisdrajmbi, — þeir
hafa jöfnum höndttm rutt sjálfttm
! sér braut til vegs og gengis, bæði
mentafega og efnalega', og haldið
allri sæmd, sem góðir borgarar j
landsins, og um leið sem góðir Is- I
lendingar.
að í tungumála kenslunni beri oss
bein og brýn skvlda til þess, að
setja ensku-námið í fvrirrúm,— og
að ef um það er að velja, að kenna
börnum vorttm að eins eitt tungu-
mál, þá eigi að sjálfsögðu enskan
— þjóðmálið hérlenda — að vera
það mál. — Vonandi er því, að
fólk vort hér vestra láti ekki leið-
ast til þess, eins og ungfrúin
kemst að orði, “að slá svo þéttri
skjaldborg ut.an um íslenzkt þjóð-
erni, að enskttr smá-ormur ekki
geti skriðið þar inn, — hvað þá
annaö stærra”.
það er alls ekkert unnið með
slíkri einangrttn fólki vroru til hag-
sældar ; en svo miklu tapað, að
,sem þjóðflokkitr fengjum vér ekki
ttndir risið tjóninu — mentalegu,
efnalegtt, 'álitlegu —, sem vér mynd
ttm bíða við það. Framtíðartak-
mark það, sem vér höfum verið að
reyna að stefna að í síðastliðin 40
ár hér vestra, að verða áhrifamik-
ill hluti þess þjóðfélags, er vér
dveljum með, — mttndi þá alger-
lega glatast sjónum vorttm og vér
engan veginn ná því marki.
Háskólaprófin.
Ársprófunum við Manitoba há-
skólann er nú lokið, og voru úrslit
þeirra gerð kunn á föstudaginn
var.
All-margir ísfendingar gengtt
undir prófin, ög stóðust þau flest-
ir, en það með lakari einkunnum
að jafnaði en verið hefir áður ; sér-
staklega þó þeir, sem í College-
deildinni voru. 1 læknadeildinni
gerðtt þeir tiltölulega betur.
Úrslitin ttrðti þessi ;
T. Læknadeildin.
Fullnaðarprófi lauk Stefán Stef-
ánsson frá Selkirk, og hlaut I.
einkttnn.
Fjórða árs prófi lauk Ágúsr
Blöndal, með ágætiseinkunn.
Annttrs árs próf tók Baldttr ól-
son og fékk háa I. .éinkunn.
Fvrsta árs próf tók Sveinn E.
Björnsson og hlaut TT. eink.
II. College-deildin.
Fimm íslenzkir nemendttr út-
«
skrifuðust sem Bachelors of Arts.
Jónas Th. Jónasson, I. eink.
Ilallgriimtir Jónsson, I. eink.
Ethel L. Miðdal, I. eink.
Björn H.jálmarsson, I. eink.
Gordon A. Paulson, II. eink.
Jieir Jónas og Hallgrimur
Vafalaust munu þessir þrír nem-
endur halda áfram námi sínu, unz
útskrifaðir eru, en það ertt fimm-
árs-deildir, sem skólinn skiftist í.
Prófin tir þremur æðri bekkjunum
takast við Manitoba háskólann.
Jtrátt fyrir það, þó hinir ís-
lenzku nemendur hafi ekki að
þessu sinni náð jafnaðarlega eins
ltáum einkunnum og undanfarin
ár, — þá eru þeir þó engtt að sið-
ur fyllilega jafnókar annara þjóð-
flokka námsmanna, er stunda nám
við háskólann. Einkunnir allat*
voru vfirfeitt lægri en í prófunum
í fyrra, Og má vafalaust telja or-
sökina, að prófin hafi verið þyngri
nú en þá, sem sýnir sig bezt í
þvi, að rúmur þriðjungur nem-
I. bekk stóðst ekki prófið. Aftur
hafa þeir Jónas T. Jónasson og
Hallgrímttr Jónsson tekið bezt
próf af öllttm þeim, sem stunduðu
sagnfræði, ensku og enskar bók-
mentir, að þessu sinrti ; en ein-
kunn þeirra er þó talsvert lægri
en stimra Jæirra, er próf tóku í
sömu fræðigreinum í fyrra. J>á
fékk Baldur, bróðir Hallgrims, á-
gætiseinkunn og bronz-medal’u að
verðlaunum, eins o,g Hallgrímur
nú.
íslenzki þjóðflokkurinn má því
vera vel ánægður með námsmenn
sina að þessu sinni, sem að und-
anförnu, og kunna þeim þakkir
fvrir frammistöðuna.
Uppþurkun.
44 ♦
f
44
4
<p
«
«
44
44
§
44
*c
4
44
44
44
4j
44
2
44
44
44
4»
1
44
•t
4
<
#
44
44
44
44
<4
<
44
<
41
Fararheilla-k veðj a
Til Guðmundar bakarameistara Þórðarsonar.
Ebtir Þorstein Björnsson.
])ú, einn hinn bezti vorra vestan-manna!
þið vorið her nú heim að fósturströndum
úr fjarlægum og frjósamari löndum,
þar forlö.g sæl þér veittu lán að kanna.
Um fjölbvgð manna, meðal ránar hranna,
sem mongunblær ttnd hugarvængjum þöndum
þér heimþrá lyftir ljúft úr vanans böndum ;
leiðin er greið til kærra bernsku-ranna.
Margt er nú brevtt, sem minningarnar geyma :
meiðttr er hniginn, siem þaristóð í blóma,
en ungttr kvistur aftur sprottinn fram.
En þó er eitt, sem aldnei breytist heilm.a :
yndið um land í glöðum sumars ljóma,
dýrðin um hól og dal, um bala og hvamm.
— Ég fylgi þiér til feðralands í anda ;
frændttm og vinttm þögul kveðju-skeyti
ber minn htigiir t-fir láð o,g lög.
Mér finst ég öndvert fjöllum blátim standa ;
fósturláðs vættir brosa af hverju leiti ;
en sögudísir svífa um hæðadrög,
og svella láta af hrifníng æðaslög.
x J)inn andi mun á Fróni endurfæðast,
friðtir og þrek í brjósti þínu glæðast ;
svo þegar í hatist við hér þig sjáum aftur,
hefttr þér gefizt spánnýr æskukraftur.
<•*«#*#*****««****♦****?<»#«***«**********««♦*
Einn Yíðir-búi hefir æskt upp-
lýsinga um, hvort ódýrara mundi
að taka lán til uppþurkunar landa
þar í sveit, eða að ganga ttndir
tippþttrkunarlög fylkisins til þess
að fá uppþurkttn framgengt.
Vér hyggjum, að ekkert lán
mundi fást til framræslu öðruvísi
en með því, að ganga undir ttpp-
þtirkunarlögin. I.öndin í Vidir-bygð
eru svo sett, að það mundi marg-
borga sig fyrir bygðarmenn, að
láta mvnda þar framræslu hérað \ gerðar. Enginn þeirra
til uppþurkimar. Löndin kæmti þá
| að fullum notum og» yrðu arðber-
andi í réttum hlutföllum við það.
hve mikið og hv,e haganlega væri
á þeim ttnnið. þau mtindu þá og j
tafarlaust hækka í verði mikltt I
meir en því svarar, sem uppþurk-
un:n mundi kosta.
Uppþurkunar-kostnaðurinn yrði
ekki þungbær, í samanburði við
þann hagnað, beinan og óbeinan,
sem landeigendttr hefðu af urnbót-
tinum. Sjálfur sveitarskatturinn
vaxandí afurðir landanna mnndu sameiginfegar eru í öllum tilfell-
miklu meira en borga árlegu út- um.
(a) — að ákveða á hverjum
gjöldin, sem umbótunum fylgdu.
Mál þetta er þess vert, nð bygð-
j arbúar íhttgi það alvarfega. J)að
j er ehginn hluti Nýja Islands, sem
er betur settur til framræslu, en
| Vidir-bygðin, eða þar sem hægt er
i að framkvæma verkið með minna
i kostnaði, Og þar sem landéigendur
j hefðu fljótar eða meiri bag af því,
að fá ]x>ssar nauðsynlegu umbættir
mundi sjá
eftir, að hafa lagt á sig þau út-
gjöld, sem þessti er samfara, eftir
að þeir sætt hagnaðinn, sem af
því leiddi.
SPURNINGAR 0G SVÖR.
lögðtt aðallega stund á sagnfræði j aetti ekki að aukast við það, þó
og ensku, og unntt báðir heiðurs- i löndin væru þurkuð, að öðru leyti
peninga háskölans, er veittir voru
t þeim námsgreintim. Hlaut Jónas
silfurmedalíu, en Hallgrímur bronz
medalíti.
Ungfrti Ethel L. Miðdal tók próf
í ný.ju máltinum og hlaut háa I.
einkttnn.
Björn Hjálmarsson og Gordon
Ú. Paulson tóku próf í hagfræði
Og sögu.
þá ertt ársprófin.
be k k.
ú r I.
a r s
U p p
Emma S. Jóhannesson, I. eink.
Sigfús Johnson, I. eink.
ólavía J. Jónsson, II. eink.
Björn M. Paulson, II. eink.
Valdim. A. Vigfússon, II. eink.
Solveig M. Thomas, III. eink.
U p p ú r II. á r s b e k k.
Steinn O. Thompson, I. eink.
i en því að framræslu eða upp-
! þurkunarkostnaðurinn legðist á
hin bættu lönd. Sá kostnaður
mundi nema tim 25c á ekru að
jafnaði, — tæpast meira. Sú borg-
un gerð á 15 ára tímabili, m.eð 4
prósent vöxtum, vrðí smávægileg-
ur viðattki við útgjöld bændanna,
og alls ekki eilfinnanlegur, þegar
tillit er tekið til þess margvislega
hagnaðar, sem uppþurktininni
fylgdii
Mörg hundruð þúsund ekrur í
þessu fylki hafa verið þurkaðar
ttndir fylkislögunum, og eru nti
víða komnar í 25 dollara verð
hver ekra, þar sem land var óselj-
anlegt fyrir nokkurt v.erð áðtir en
uppþurktinin var gerð. Söm mundi
reynslan verða í Vidir-bygðinni, ef
þar væri mvndað framræsluhérað.
Fyrsta sporið, sem taka þarf í
líerra ritstj. Ilkr. — Viltu svo
■vel gera, að svara þessttm spttrn-
ingttm ;
1. Er ég skyldugur, að bera
helming af kostnaði við girðingtt
á landamerkjum milli mín og ná-
grantta míns, ef ég þarf ekki nauð-
svnlega sjálfs míns vegna slíkrar
girðittgar ?
2. Gera hjarðlög í sveitinni
nokkttra
skvldtt ?
breytingtt á
S. J. V.
þeirrj
Kristján J. Austmann, II. eink. | hessa átt, er að fá fylkisstjórnina
og verða þannig fastákvarðaðir
eiginfeikar þjóðarinnar. þó er
þetta mjög mismunandi hjá ein
staklingum sömu þjóðar. Sumir
þeirra hafa þjóðareiginleikann
lundernisfega í sterkum mæli, aðr-
ir f svo litlum mæli, aða af svo
skornum skamti, að hans gætir
lítið hjá þeim. Lundernið er því
ekki óvggjandi þjóðerniseinkenni.
Allir þessir eiginleikar eru á svo
misjöfnu stigi hjá einstaklingum
hverrar þjóðar, að enginn einn j varðveita íslenzkt þjóðerni, að svo j fræðisnám, og Jón Einarsson $20
þeirra er í sjálfu sér fu’lgild sönn- j miklu ley.ti, sem það verður varð- j fyrir íslehzku-nám, báðir í II. árs
Iíeimskringla staðhæfir, að ein-
angrun frá hérlendu þjóðinni sé
ekki nauðsynlegt skilvrði þess, að
vera góður Islendingur, eða til að
Jón Thórarinsson, II. eink.
Tón Einarsson, II. eink.
Sigrún I. Helgason, III. eink.
Guðm. Thorsteinsson, III. eink.
U p p ú r III. á r s b e k k.
Lawrence A. Jóhannsson, I. eink.
Ólafur T. Anderson, I. eink.
Jóhannes Eiríksson, I. eink.
Margrét Paulson, I. eink.
Matthildur Kristjánsson, I. eink.
Magnea G. Bergmann, II. eink.
Jón Árnason, II. eink.
Peningaverðlaun hlutti þessir
nemendur ; Emma S. Jóhannes- !
son $40.00 fyrir þýzku-nám, og
Sigfús Jónsson $20.00 fyrir ísl.- j
nám, bæði í I. árs bekk. Steinn j
O. Thompson $40.00 fyrir stærð- '
un tim neitt ákveðið þjóðerni.
Enn er einn liður — fæðingin.
Alment erú einstaklingar taldir að
tilheyra þeirri þjóð, sem Jyeir fæð-
ast með, og svo er það viðurkent
í alþjóðalögum. þegar nú einn
þjóðflokkur flytur úr sínu föður-
landi og tekur sér varanlega ból-
festu í öðru landi, J)á virðist ekki
ósanngjarnt að álíta, að Jæir af-
kotnendur þess þjóðflokks, sem
fæddir eru í hinu nýja fósturlandi,
verði að teljast tilheyra því, og að
þess lands þjóðerni sé í raun réttri
þeirra þjóðerni. Og þó deila megi
um þetta atriði, að því er snertir
fvrsta liðinn, sem fæddur er í hinu
nýja heimkvnni, þá verða tæpast
deildar rrteiningar um komandi liöi,
I veitt hér í álfu. Heldur beri að
j feggja alla áherzluna á það, að
menta og manna börnin sem bezt
l að verða má og gera einstaklings
j manngildi þeirra se,m mest og
j traustast. þá v.erða þau góðir
borgarar síns eigin fæðingarlands,
og mestur sómi og styrkur ætt-
landi sínu og stofnþjóð sinni.
Óþarft ætti að vera að taka
fram, að Heimskringla hefir ekki
á móti Og hefir aldrei haft á móti
því, að börnum vorum sé kend ís-
lenzka, og að þau fái að kvnnast
íslenzkttm bókmentum. Tilvera
Heimskringlu og annara íslenzkra
blaða hér vestra, er sönnun stefn-
unnar í því tilliti. En vér höldum
ótvíræðlega fram Jæirri kenning,
bekk. ólafur T. Anderson hlaut
$100.00 verðlatm í III. árs bekk
fvrir heimspekis-nám.
Iir. Landbúnaðardeildin
Auk þeirra ísfehzku nemenda
við landbtinaðar háskólann, sem
áður var um getið hér í blaðinu
að lokið hefðu I. 0g II. árs prófi,
— hafa þessir þrír landar lokið
III. árs prófi :
Hjálmar F. Daníelsson, I. eink.
Sigftis J. Sigfússon, I. eink.
ITelgi Hélgason, II. eink.
Eru Jætta fyrstu landarnir, j
sem svona langt hafa komist í i
búvísindum, og sé þeim heiður og
þökk fyrir, og væri þess óskandi,
að sem flestir vildu á eftir koma.
SVAR. — Dómari vrði að skera
úr þessu. Vér hyggjttm, að hann
mttndi jafna kostnaðinum jafnt
niðtir- á báða laudeigendur.
Ritstj.
* * *
1. Eru nokkur lög til í Jæssu
landi, sem skólanefndarmenn nauð
synlega þurfa að haga sér eftir ?
Og ef svo er, hvernig eru helztu
atriði þeirra ? Og hve mikið af
þeirn lögum þurfa nefndarmenn að
brjóta til þess hægt sé að reka þá
tir nefndinni eins og aðra rang-
láta ráðsmenn ?
til að senda út þangað verkfræð- j 2. Er tiltekinn í löghm nokkur
ing til þess að skoða landið og á- ! viss fjöldi af börnum, sem þarf að
kveða stærö svæðis þess, sem gan£a á hvern skóla, til þess hægt
mynda skyldi framræslu-héraðið,, ! sé að halda áfratn kenslu um lang-
og gera áætlun tim kostnað við ; an tínia, segjum 2 mántiði? Setj-
það. þetta fæst, þegar bygðar- um til dæmis svo, að kensla sé
menn hafa komið sér saman um, byrjtið með 10—20 nemendum, en
að mvnda slíkt hérað og staðfest svo smá-tínist nemendurnir burtu
þá samþykt með undirskrift sinni. af skólanum, þangað til ekki sé
Jtegar eitt slíkt hérað væri mynd- eftir nema 2 eða 3, eða jafnvel
að og alþýða manna sæi hvern jenginn. Er þá rétt eða lögum sam-
hag J)að hefði i för með sér, að fá jkvæmt, að láta kennarann halda
lönd þar þurkuð, þá mundu þeir áfram að sitja í skólanum og
sækja um, að fá önnur liéruð ,borga honum sömu laun eins og
myndúð, þar til alt landið yrði jþó hann hefði haft fult skólahúsið
uppþurkað eins og það ætti að , af neniendum ?
vira" | J)essum sptirningttm bið ég yðttr,
Hagnaðurinn við uppþurkunina herra ritstjóri, að svara svo skýrt
er ekki eingöngu sá, að fá löndin j að hver heimskingi geti skilið. —
ræktanfep- Og tryggja vaxandi ár- j Mig langar til að vita »em mest
fegar aftirðir af Jieim, um leið og , lim þetta, ef ske kvnni ég kæmist
þati að sjálfsögðtt Tuvkkuðn mjög einhverntíma í skóíanefnd, svo ég
i verði, — heldttr væri að því var-
aitleg vegabót, sem gerði sam-
göngur greiðari og ódýrari. Og
enn er ótalið eitt, sem taka má
með í reikninginn ; að bygðarbúar
mtindti sjálfir njóta vinnunnar við
uppþurknnar-starfið og fá verka
latinin fvrir það. Svo að
þetta í einu ;
1. Uppþttrkun landanna.
2. Umbætur veganna.
3. Verðhækktm landanna.
4. Auknar árlegar afurðir.
5. Féð, sem til þess þyrfti að
vinna verkið.
Með öðrttm orðum ; þeir fengjit
alt : bæði umbæturnar og féð,
þá viti, hve grátt ég get leikið
g;al(fcndtir skólahéraðsins í skjóli
la!ranna(! ! ).
Sptirull.
S VÖR. — Til þess að svara
þessum spurningttm þyrfti að
þeir 1‘renta mikinn hluta af skólalög-
tttn fylkisins, sem rúm blaðsins
leáfir ekki. Spyrjandi getur fengið
jþau lög með því að rita til “De-
j partment of Education, Winnipeg”
jog getur þá lesið þau s.jálfur, og
i þar séð skyldur skólanefndar-
manna. En þær eru nokkuð mis-
munandi, eftir því, hvort ræða er
um borgir, bæi, sveitir eða héruð,
sem ekki hafa sveitarstjórn. Hér
stað og tima ársfundur skólahér-
aðsins skal haldinn, til þess (1)
að kjósa í skarð þeirra, sem frá
hafa fallið ; (2) að ákveða um,
hvar skóli skuli ./ettur ; (3) að
kjósa yfirskoðara skólareikning-
anna, og (4) að gera þær aðrar
löglegar ráðstafanir, sem þeir á-
líta nattðsynlegar.
(b) — að sjá um, að nægilegt
skólarúm sé fyrir öll börn héraðs-
ins á aldrinum frá 5—16 ára, og
fyrir samastað fyrir kennarann,
og að Iuafa húsrúm fyrir hetta,
sem notaðir eru til að keyra
börnin á skólann. Ekki mega
skólanefndarmenn ráða 2 kennara,
fyr en tala skólabarna er orðin
meiri en 45 ; né 3 kennara fyr en
tala shólabarnanna er orðin yfir
80.
(c) — að annast um fjármál
skólahéraðsins, samkvæmt ákvæð-
tim skólalaganna ; svo sem kenslu-
I laun, viölagasjóð, v.exti, skólahús
bvggingarlóðir, húsbtinað kenslu-
áhöld, viðgerðir, flutning barna,
eldivið og hvað annað, sem nauð-
syn krefttr.
((í) — að sjá ttm, að kennara-
latin séu borgttð ekki sjaldnar et*
þriggja mánaðarlega.
(e) — að senda árfega fyrir 15.
janúar til ttmsjónarmanns skól-
anna eða sveitarritarans nöfn og
áritun skólanefndarmanna, kenn-
ara og féhirðis skólahéraösins.
(f) veita ttndanþágti frá skóla-
gjaldi, að nokkru eða öllu leyti,
þeim, sem efnaJausir eru.
(g) — að vísa frá skólanum
hverju því barni, sem er svo ó-
þægt, að það er námi annara
barna til fvrirstöðu.
(h) — að annast um allar eignir
skólahéraðsins.
(i) — að heimsækja við og við,
til yfirlits, hvern skóla innan hér-
aðsins og> sjá um, að kensla og
st.jórn fari þar fram samkvæmt
lögtim.
(j) — að sjá um, að þær bækur
einar og áhöld séu notuð, sem til-
skipuð eru af mentamáTastjórn
fylkisins.
(k) — áð lesa tipp á ársfundi og
senda síðan til mentamáladeildar-
innar nákvæmlepa rétta skýrsltt
ttm eigna og kensluástand skól-
anna.
(l) — skólanefndin má, þegar
lienni sýnist nattðsyn til bera,
láta keyra börn á skólann á kostn
að skólahéraðsins, ef barnið hefir
hefir heimili 1% mílu frá skólan-
ttm og sækír nám þangað ekki
minna en 100 daga af árintt.
Keyrslulattn mega vera 15c á dag.
(m) — Skólanefndin má og halda
skólanum opntim til kenslu svo
letígi sem e i t t barn sækir nám
þangað.
Skólanefndarmenn halda em-
bættum svo lengi, sem kjósendur
héraðsins bera þá tiltrú til þeirra,
að kjósa þá til starfsins, þó þeir
brjóti hvern lið laganna.
Ritstj.
sem þær kostuðti. En hinar árlega jskal bó drepið á þær skyldur, sem
Utanáskrift sr. M. J. Skaptasonar
verður framvegis, 81 Eugenie St.,
Norwood, Winnipeg. Sunnan viíF
Rauðána.