Heimskringla - 27.11.1913, Page 4

BLS. 4
WINNIPEG, 27. NÓV. 1913.
HEIMSKRINGLA
Heimskringla
Pnblished every Thursday by
The Viking Press Ltd., (Inc.)
Stjórnarnefnd:
H. Marino Hannesson, forsr ti
Hannes Petursson, v«ra-forseti
J. B. Skaptason, skrifari-féhirí'ir
hefir veriö einn um liana. Jafnvel
næstu nágrannar hans og sveit-
untrar, er taldir eru þó bæði bón-
góðir osr hver öðrum hjálplegir,
gátu ekki veitt honum stuðning
sinn við síðustu kosningar. Á
hans heima-kjörstað vrar hann í
svo stórum minnihluta, að undr-
um 1'ótti sæta.
I 'Aftur er Hon. Dr. Montague
I cinn allra mesti bióðmálaskörung-
j ur ]>essa lands. Hann hefir setið
tim mör- ár í sambandsstjórninni.
i Hann. hefir haft með höndum
vandasamar stöður í verzlunar-
j heiminum, o<r er talinn bæði hinn
j hvgnasti hagfræðingur og þjóð-
| megunarfræðingur. Stefna hans er
I alkunn, og eins stefna Roblin
stjórnarinnar. Hefir Sir Rodmond
j P. Roblin lýst því yfir, að á næst-
komandi fjárhagsári ætli hann að
láta verja yfir tveim milíónum
dollara til vegagjörða. Umsjón
með bví mikla fvrirtæki þyrfti að
vera í góðs og viturs manns hönd-
um. Og svo verður líka, þar sem
um Dr. MontagUe ræðir, ráðgjafa
opinberra verka mála. Hann er
framtakssamur, sparsamur . og
hygginn.
Ilann er nú allareiðu í ráða- Heimskringla þarf ekki að brýna
neyti Manitoba stjórnar, en gefur | |>að fyrir íslenzktnn kjósendum, að
kost á sér fyrir þetta kjördæmi, — ljá honum örugt fylgi, 'og kjósa
ekki fyrir þá skttld, að ekki by'ðist hatin kosningadaginn. Heldur að
honum kostur á að sækja annar-jminna íslendinga á, að þeir upp-
staðar írá, því frá ótal stöðum j ]ýsi innlenda eöa útlenda nágranna
VarO blaÐsins 1 Canada o* Bandar
12.00 nm áriö (fyrir fram bor^aö),
Sent til Xslands $2.00 (fyrír fram
horraö).
Allar borganir sendist á skrifstofu
blaösins. Póst eöa Báuka ávísanir stýl-
ist til The Viking Press Ltd.
RÖGrNV. PÉTURSSON
E d it o r
P. S. PALSSON,
Advertisiug Manager,
ITalsími : Sherbrooke 3105.
Office:
729 Sherbrooke Street, Wionipef!
BOl 3171 Talsími Garry4IIO.
Tlon. Dr. Montague.
i .^jinannseíni Conservatíva fyrir
Ki'donan og St. Andrews.
hefir honnm boðist kostur þess, j sína ttm það efni, og fái þá til að
og það að
laust.
likindum
Hon. Dr.
i\i(J A / AuUH.
En I/iberalar í Selkirk álitu það
skyldu sína, að gjöra hvorki það
kjördæminu til sæmdar, eða fylk-
inu til sparnaðar, að láta kosningu
íalla niður í þetta sintt og leyfa
ráðgjafanum að taka savtið gagti-
sóknarlattst. Er það þó ekki af því
að þeir búist við aö ná sætinu,,
hefði þeir haft nokkra von um það
hefði þeir valið annan mann til
þess að sæk ja. Ileldur munu hvat-
irnar vera af alt öðrum toga I
gjöra slíkt hið sarna. Islendingar
ættn ekki að þttrfa, að láta út-
íenda eða innlenda menn þylja vfir
sér og brýna fyrir sér skylduna
við landið og landsmálin. Til þess
ættu þeir aö finna sig ofstóra.
þeir ættu ekki aö taka fúslega við
því, að vera ávalt knésettir eins
og börn, láta tala við sig sem
börn, og með skilningslausu van-
þekkingar-skrumi skjalla sig ttpp.
því skilningslaust vanþekkingar-
skrum kölltim vér það, þegar inn-
lendir fávitringar fara að- segja
oss tslendinga-Sögurnar og hæla
oss fyrir ættfna við kongssonuna
norrænu. þeitn gengtir líka það
eitt til, að íá oss til að snua fyrir
sig steininum. Nei. Vér ættum
sjálfir mikltt heldur, að kenna
þeim innlendu og útlendu herrum,
— ílastir íslendingar vita meira
ttm sögu þeirra en ]>eir um vora —
og segja þeim, hvrað þeim sé hollast
að gjöra. Og nú í þetta sinn er
það létt sök. það liggur svo beint
við, — en það er að kjósa þann,
sem nteiri er maðurinn og ltæfari,
en bal5 er The Hon. Dr. W. H.
M o n t a g it e, þnnn 29. þ.m.
hans kjördeild. Báðir þessir fsletid-
ingar sátu sem fulltrúar iyrir U
kjördeild.
Að ekki skuli hafa verið fleiri úr
hó]n vor íslendinga í bæjarr.'tði en
þetta, má heita undrunarvert. Er
þó þjóð vor að öllu samanlögðu,
ef til vill meðal allra útlendinga í
bænum ha-stir skattgreiðeiiilur.
þjóðverjar hafa haft mann í bæj-
arráði ttm miirg ár. Sama er titef
; Rússa. Cialicíu-menn hafa þar sinn
fulltrúa ntí, og Gyðingar hafa séð
um, að hafa þar mann úr símim
hójti um ianga tíð. Ilafa sumir
þessara fulltrúa komið þar .vel
fram, og ekki sízt fulltrúar Gyð-
inga. En íslendingar hafa þar eng-
■ an átt, en ttnað því og látið sér
! vel sætr.a, að sitja á fótskörinni.
Er ekki kominn tími til þess, að
I þessu va-ri breytt ?
Á almennum fundi, er haldinn
| var á fimtudagskvöldið var í
Goodtemplarasalnnm, kom til tals
j að æskilegt væri, að ár eftir ár
vrði ekki sá vani tekiijn upp hér í
j 3. kjördeildinni, að menn væri
látnir sitja í bæjarráði að fólki
i fornspurðtt, að engar útnefningar
færi fram, svo jteir sömu, er vcrið
j hafa, sæti ()fir altaf, hvort sem
j fólki líkaði betur eða ver.
Á fundinum varð ])ví niðurstað-
j an sú, að beðinn var einhver aö
j gefa sig fram, og varð ])að úr, að
j landi vor hr. Árni löo-maðtfr And-
| ersött varð í kjöri. Var hann í einu
hljóðí útnefndur. Sækir hann því
j ])á að þessu siiini móti ntiverandi
fnlltrúa Mr. Wallace.
Árni er velþektur hér í bæ með-
al innlendra tnanna sem útlendra ;
ætti bví útnefningu hans að verða
vel tekið. Eru bað innlendir menn,
er aöallega skora á hann að vera
í kjöri, og ætti bá íslendingar að
legp-ra sitt frain að styrkja hann
til kosningar.
Bœjar kosningin í vetur
Um þessar mundir er að fara
fram útnefning í bæjarráðið. —
Ilelmingur allra Aldermanna Win-
nipeg bæjar fara nú írá og verða
nýjir kosnir í staðinn. Nýjir, segj-
um vér. það er vafamál. Helm-
.spunnar. Er það fyrst af koldutn ineur bæjarráðsins ltefir útcnt kjör
huga til stjórnannnar, því alltr tima sinn en svo heyrist, að flest-
sja, ht e þýðingarlitið það er, þar . ir |)vjrra seu ag sækja um útnefn-
sem ekki er nteira eítír þessa kjör- ! jnj,n ()<r kosnittgu að'nýju.
tímabils en er, að vera að hafa , . , , .
r . , . ’ _ ,,. ,, . Hvað ttm bæjarkosmngarnar 1 vetr
iynr kosmngt. þott aldret nema I ? NokkuS meira en þaö vana.
þe.m hefðt nu komtð t.l hugar, að j ^ , Hvað hefir vanakga
Dómhúsið í Cavalier.
þeir vnní sætið, , þá væri þaö
jucsta þýðíngurlaust atriði, með
jafn miklum minnihluta og þeir
h’afa í þinginu, fyrir breytingu
nokkurra mála, er þar gxti komið
*PP- Gg svo^muti hin ástæðan
Vera þessi, að minna fólk á, að
þeir séu þó ennþá til sem flokkur,
Nokkuð
Ilvað ltefir
veriö ? það hefir nú verið fremur
liversdagslegt.
þessir sömu hcrrar hafa setið í
bæ jarráði hér frá vesturbænum nú
ár eftir ár. Kosningadaginn eða
rétt fyrir hann hafa íáeinir landar
vorir verið á stjái til þess að ráð-
þótt þeir séu höfuðlaus her. þeir i ,eff*ia >'™, hva« /;iöra °K
hafa verið held.tr hverfandi stærð j illlaIafnast l>að, aö kjosa þa somu
sú í seinni tíð ; hafa sumir'gani- 'er'ð hafa.
ansamir menn kent því nm, að ! Dezt gekk þetta þó árið sem
það sé af því löggæzla sé betri nú lciö. þá var engiiin útnefndur úr
í seinni tíð en verið h-afi, og stofn- 3. kjördeild, og sat því sá kyr,
unin þar handbær, er veitir um- j er verið hafði ; en hann var ekki
sjá þeim, er forsjár þtirfa með. j eingön-rit fluttur hurt úr þessari
Skulum vér þó iáta þaö ósagt, að | deild bæjarins, heldur farinn alveg
það sé ástæðan, þó undarlegt megi, ur bæiitim. það var Gray, upp-
virðast, að stjórnin skuli ávalt ! boðshaldari.
hafa valið læknir til þess að sækja j J 9. kjördeild, _ sem er afarstór,
í þessu kjördæmi. Ilvað það og j eru ílestir íslendingar búsettir.
vera eitt, er andstæðingar stjórn- þar eru að minsta kosti 900 ís-
arinnar þar setja mest út á hana j ]enzk lieimili, og segjum, að til
fvrir, að hún sktifi velja þeim full- ; jafnaðar sétt 6 í heimiK, sem mttn
trúa, er vit hafi á sjúkdómum. j heldttr lítið ílagt, þegar taldir eru
þetta eru nú suniir beir innlendtt leigjendur cinhleypir, sem til húsa
þar, sem finna að því, og tæplega eru hjá íslenzottm fjölskyldum,
mun nokkur landi verða til þess. þá vrði tala íslendittga í þessari
tslendingar ertt ólíkt skvnsamari einu kjördeild bæjarins um 5400
en svo. Enda er oss saoT, að flest- i manns.
ir þeirra muni íylgja ráðgjafanum j p]kki hafa beir bó fulltrúa í bæj-
ótæpt að málum. j arráði, o<r hafa aldrei haft. Alls
þeo-ar litið er til þessara tveggja j tvisvar hafa Islendingar setið í
frambjóðenda, án tillits til flokka, j bæjarráði í þau 40 ár, sem þeir
blandast víst fæstum hugur um j eru búnir að eiga heima hér i fylk-
það, hver sé maðttrinn að mciri. inu. En langt er nú síðan sá fyrri
Mr. Bredin hefir alt af veriö á átti þar sæti. Ilinn síðari, hr.
boðstólum nú við margar undan- j Árni Eggertsson, var bæ jarfull-
gengnar kosningar. Flokksmenn j trúi fyrir eitthvað 4 árum síðan.
hans hafa mátt til að útnefna hann j Reyndist hann þar bæði ötull og
— og það þegar þeir hafa gjört hagsýnn, og var ekki eingöngu
sér von um að vinna, en séð enga j bæjarráöinu hinn þarfasti htaðnr,
Dómhúsiö (Court Hoiise) nýja
lyrir Pembina County er nt't íull-
smíÖað, og er húið að flvtja í það
allar skrifstofur Countysins. Er
svo sagt, að það sé eitthvert veg-
legasta húsið í öllu ríkinu. Stend-
ur það í Cavalier bæ, er bygður er
sem næst í miðju Countyinu, og
skamt austanvert við íslenzku
bvirðina.
Var það löng og erftð barátta,
að fá • dómhúsið fært á þennan
stað, þaðan sem það áður vnr, í
Pembina bæ, í norðaustur horni
Countvsins. Mttna margir eftir því
frá fyrri árum, hve erfitt tnönn-
um var gjört að sækja héraðsþing
og dóma meðan verfr voru lítt
færir, vestan úr Countyinu og
norður til Pembina.
Muiiinn vér eftir því, að ttm það
levti, er íslcndingar voru að eign-
ast ábúðarfönd sín og sækja
þnríti eignarbré-fin til Pembina, að
oft tók það ferðalag 3—4 daga. þá
var járnbraut ókomin til Cavalier,
og því ekki tilhugsandi, að fá
dómstaðinn færðan þangað, en lít-
ið ttnnið viö, þó fært væri sunnar,
í eitthvert ])orpið suður tneð
Rauðá. En engu að síður fundtt
menn til þessa óréttlætis, er íbú-
um vesturhluta Countyrsins var
gert, og þá sérstaklega íslending-
um, er fjölmennastir voru þar
vestur um.
Talsmenn íslendinga vortt fáir
þá, og eingöngu úr hópi hinna
yngri. það voru synir landnem-
endantta, cr óskttðu, að feðrum og
tnæðrttm væri veitt jafnrétti við
annaö fólk og að ekki va>ri troðið
rétti þcirra.
Um ^að levti var Magnús Brynj-
ólfsson að ljúka lögfræðisnámi í
Pembina, og færði hann sig til
Cavalier um 1890, er þangað bygð-
ist járnbrautin. Var þá talsmaður
íslendinga fundinn. Eftir fá ár
varð ltann ekki einungis foringi og
talsmaður íslendinga í Dakota,
heldttr líka fyrstur meðal vor Is-
lendinga hér í álfu. Andlegt at-
gjörvi lians og mannkostir báru
hann fram úr samtíðinni, svo að
enpinn var talinn honum meiri í
lögmannastctt ríkisins.
Rétti bóndans og verkamanns-
ins — Islendingsins — var vel
bor<nð í höndum hans.
Beittist hann bráðlega fyrir
þeirri sannfiörnu kröfu, að fá
dómhúsið fært að miðstöð Coun-
tysins. Varð bað eitt harfs aðal-
verk þar í héraðintl. Árin liðu og
hann hélt verkimt áfram. Að lok-
ttm vann hann, en þá átti hann
skamt eftír, því síðustu dagana
er hann lifði, va_r hann að ganga
frá öllum lögskilum dómhúsfærsl
ttnni viðkomandi.
Nú er húsið bvgt og opnað til
almennra nota. Gerðist það þann
7. þ. m. Er það veglegur minnis
varði Ma«músar Brynjólfssonar
heimabæ hans, — sá eini, er ltérað
ltans hefir ennþá reist honttm.
TILBOD
til kaupenda
“ Pleimskringlu ”
Hinir nýju eigendur Ileims-
kringhi liafa sett sér það mark, að
reyna að fjölga kaupendttm blaðs-
ins um þriðjung. Hefir þeim því
komið saman tim, að bjóða þau
boð, er aldrei hafa áðttr verið boð-
in kaiipendum að nokkru íslenzku
blaði hér eða heima.
það er sú tilfinning meðal allra
íslendinga hér, aö þeir vildi gjarn-
an gleðja vini sína á íslandi með
einhverju, er létt væri að senda,
og fólk heima hefði ánægju af. En
nú er það áreiðanlegt, að hægast
er að senda þeim fréttablöð, og að
ölltt samanlögðu ánægjulegasta
gjöf líka.
Gjöra því útgeíendur Heims
kringlu gömlum og nýjum kaup-
endttm eftirfarandi tilboð og stend-
ur það að eins um t v o m á n -
u ð i , og ættí menn því að sæta
ta'kifærinu strax.
1. Ilver nýr katipandi að yfir-
standandi árgangi blaðsins, er
sendir $2.00 áskriftargjald sitt^
fær þenna árgang sendan líka
til ættingja eða vinar á Is-
landi fyrir ekkert.
2. Allir gamlir kattpendur blaðs-
ins, nú skuldlausir, er borga
áskriftargjald sitt fyrirfram til
2. ára ($4.00), fá þenna ár-
gang Heimskringlu sendan ó-
keypis til ættingja eða vínar á
Islandi.
Gamlir kaupendur, er skulda
blaðinu, fá blaðið sent ókeypis
vini eða ættingja á Islandi fyr-
ir hverja $6.00, er þeir senda
blaðinu upp í skuld sina, eða
íyrirfram borgun á áskriftar-
gjaldi sínu. þannig, ef maðut
skuldar blaðintt 9 árgattga eða
$18.00, og borgar þá upp, fær
hann blaðið sent 3 mönnum á
íslandi ókeypis. Er það saltta,
sem honttm sé gefmn þriðjung-
ur af skuld sinni, eða $6.00.
Sama er með þá, sem að
eins skulda einn árgang, sendi
þeir $6.00, sem borgun á skuld
sinni og tveggja ára fyrirfram
borgun, fá þeir einn árgang
sendan heim ókeypis til hvers
sem þeir vilja.
Notið tækifærið. Sendið allar á-
vísanir borganlegar til :
The Viking Press, Ltd.
729 Sherbrooke Street, Winnipeg-
3.

Ton til þess með hann í farar-
hroddi. Hann hefir troðið sér
fram. Hann hefir haft þá trú á
sjálfttm sér, að ltann væri maður-
inn, en þó, sem betur fer, þá böl-
sýnu og ógæfusömu lffsskoðun
hafa engir haft með honum. Hann
heldur og einmg
og, það sem mest
bænum í hetld,
var tttn vert,
löndttm sÍTtum ollum til stórsæmd-
ar. En svo var hann ekki aftur
kosinn, næst er hann sóttí, nteð-
fram vegna þess, að þá haíði
fækkað íslenzkum atkvæðum í
Fréttir til íiestra kvennal
Ofn-reynt mél er til sölu. í
stað þess að kaupa venjulegt mél
getið þér fengið mél sem reynt
hefir verið í bökunarofni.
Vér tökum 10 pund af hverri
hveiti-sendingu sem vér fáym, það
er malað og brauð bakað úr því.
Ef brauðið er stórt og gott
notum víð hveiiið, annars seljum
vér það.
Meira brauð og betra brauð
úr þessu méli er það sem þér fáið.
FiauR
“Meira brauð og betra brauð,£ og
“betri kökur líka.“
Einn af oss.
Eg sé hann er einn af oss,
Að hann getur, sem hann þekki
Dæmt um ljóð — sem las hann ekki.
þvílík gáfa! hún er ltnoss —
Mælt er páfinn svona segi
Satt tttn, bók, þó skilji eigi.
Andinn kvað þar öllu ráða —
Eins mun þetta vera um báða.
Stephan G. Stephansson.
ÞRIÐJA KJÖRDEILD
J. J. Wallace
óskar atkvæða kjósenda í þriðju
kjördeild. fHann sækir um endur-
kosningu sem fulltrúi þriðju
kjördeildar. Nefndarsalurinn er
á Portage Ave. milli Spence og
Young St. Til frekari upplýsinga
símið.
MAIN 4162
F.J.Q.
McArthur
lítnefndur í Control embættið
1914. Vill útrýma óþarfa töf við
embættis rekstur bæjarstjórnar-
innar. Allar uppiysingar að
712 McINTYRE BL0CK
PhoneM. 5778