Heimskringla - 18.06.1914, Qupperneq 4

Bls. 4
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 18. JÚNÍ 1914
Heimskringla
(StofnatS 1886)
Kemur út á hverjum fimtudegi.
tJtgefendur og eigendur
THEVIKING PRESS, LTD.
VertS blatSsÍns i Canada og
Bandaríkjunum $2.00 um árit5
(fyrirfram borga?5).
Sent til fslands $2.00 (fyrirfram
borgab).
Allar borganir sendist rát5s-
nanni blatísins. Póst eóa banka
ávísanir stýlist til The Viking
Press, Ltd.
Ritstjóri
RÖGNV. PÉTURSSON
Ráísmatiur
H. B. SKAPTASON
Skrifstofa
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
BOX 3171
Talsími Oarry 4110
Munið eftir þessu. Hvert at-
kvæði sem greitt er með Roblin-
stjórnhmi er greitt Manitoba í hag,
—með góðum skólum, góðum veg-
um, hagsýnni fjármálastefnu, al-
mennum framförum. Og hvert
atkvæði sem greitt er með Sveini
Thorvaldssyni er greitt með Nýja
Islandi, þjóðflokki vorum og þjóð-
arrjettindum.
Framfarasaga Manitoba
síðan 1899.
IV.
MENTAMALIN 0G SKÓLARNIR.
1 fáum efnum hefir fylkinu farið
betur fram á síðastliðnum 15 árum
en í mentamálunum, og þó hefir
það verið, ef til vill, erviðasta við-
fangsefnið. Hingað hefir flutt ó-
tölulegur manngrúi á þessum tíma,
úr flestum löndum Norðurálfunn-
ar, og margir hverjir hafa flest ann-
að að augnamiði með hingaðkom-
unni, en mentun og lærdóm, eða
safna að sér “bókvitinu, sem ekki
verður iátið í askana’”. Fyrir flest-
um hefir vakað auðsöfnun, að
safna efnalegum gæðum í alls-
nægtalandinu, en miður hitt, að
læra. Og nú, cftir að komið var í
nýtt land, væri margt að læra, og
jafnvel margt að læra upp aftur, er
áður var lært, að einhverju leyti, —
hefir oft verið ervitt að koma fjöld-
anum f skilning um, og er í því efni
oft lítill munur þjóða og þjóðerna.
Gagnvart uppfræðslu barna og
unglinga var við sama hugsunar-
hátt að stríða. Sumt af fólki því, er
hingað kemur, er hrætt við skólana
— þeir eru stofnun, sem þeir eldri
ekki hafa þekt og vita því ekkert I
hvað hefir að geyma. Aðallega eru
Það ])ó SuðurEvrópu og Austur- ]
landa þjóðir.
En á þessum torfærum liefir:
mentamáladeildin sigrast. Sam-
hliða auknum innflutningi hefir
skólunum fjölgað, svo að nú finn ■
ast óvíða staðir, þar sem nokkur,
Tala unglinga og barna í fylkinu
milli 5 ára og 21 árs aldurs var rúm
62,000.
Tillag úr fylkissjóði til skólamál-
anna allra, að meðtöldum háskóla-
styrknum, og því, sem lagt var til
æðri skólum, nam árið 1899 að eins
$154,508.24.
Úr aldamótunum fcr þetta alt að
breytast. Farið er strax að leggja
rækt við að koma á skólahéraðs-
myndunum, þar sem áður voru eng-
in; farið er að líta cftir strangara
með húsabyggingu yfir skólana, en
áður var, svo að heilsu kennara og
barna væri betur borgið, og haft
var strax strangara eftirlit með
kenslu. Skóla-eftirlitsmönnum í
fylkinu er fjölgað og hefir þeirri
reglu verið fylgt ár frá ári, eftir því,
sem þörfin hefir krafið, unz að þeir
eru nú orðnir 22, en voru áður 9,
og er fylkinu skift niður í 22 skóla-
umsjónar umdæmi, og er hverjum
úthlutað sitt umdæmi, er hann ber
fulla ábyrgð fyrir.
Árið 1901 hefir skólahéruðum
fjölgað upp í 1206, en árið sem leið
töldust þau 1700. Að sama skapi
fjölgar skólahúsum. Árið 1901 telj-
ast þau 1106, og eru þá nokkur
bjálkahúsin lögð niður; en 1913 eru
skólahúsin orðin 1447, og þar af eru
54 sameinaðir skólar (consolidated)
er taka yfir 80 skólahéruð. Úr fjar-
| iægari hluta þessara nýju samein-
uðu skólahéraða eru börn flutt á
skólann, og ieggur fyikið til kostn-
aðinn við það. í síðastliðin 6 ár
hefir mentamálaskrifstofan lagt alt
kapp á, að fjölga þessum samein-
uðu skólum, og skipað til þess
mann, að vinna að því úti um
landsbygðina. Mr. John A. Beattie,
er haft hefir þann starfa á hendi,
hefir unnið að því með miklum öt-
ulleik, en frá almenningnum sjálf-
um hefir hann þó haft oft við
ramman reip að draga. 1 skýrslu
sinni bendir hann á, að í þessum
80 skóiahéruðum séu nú 894 börn
flutt að og frá skólunum. Til þess
eru notaðir 56 flutinga-vagnar, er
fara hringferðina hvern morgun og
kveid. Fyrirkomulag þetta hefir
bætt skóla-aðsóknina, sem svarar
50 prósent. Áður en skólunum var
steypt saman, sótti þá réttur helm-
ingur barna á skóiaaldri innan
hvers héraðs. En við sameininguna
hefir aðsóknin svo aukist, að nú er
hún rúm 73 prósent. Auk þess,
hvað sameinaði skólinn er betri og
fullkomnari en smáskólinn var,
verður hlutfallskostnaður, við tölu
barna af skólahaldinu minni en
áður. í mörgum þessara héraða var
kostnaður við skóiahaidið, sem
] svaraði $90.00 á hvert barn yfir árið
: áður. Aðsóknin var iítii, en allur
| sami kostnaður: kennarakaup, hús-
viðhald, áhöid o.s.frv. — eins mikill
og þó fleiri hefðu sótt. Við samein-
uðu skólana keraur nú kostnaður-
inn lilutfailslega á hvert barn inn-
an við $50.00, eða sem næst helm-
ingi lægri en á hinum skólunum.
Þó var það aðal mótbáran, sem
bygð er, sem heitir, að ekki séu þar j Mr. Beattie mætti hjá flestum gegn
mynduð föst skólahéruð og reist j sameiningu skólahéraðanna, að
skólahús.
Eftir skýrslum
J það yki svo mikið kostnaðinn, að
mentamáladeild-1 mönnum yrði hann óbærilegur. —
arinnar, er út komu haustið 1913, J Reynslan hefir sýnt það gagn-
hefir framförin verið á þessa leið:
Árið 1899 eru um 1100 skólahéruð
í fylkinu, en ekki nema 1000 skóla-
hús. Eru þá 87 bjálkahús, 876 timb-
ur-skólar, en að eins 37 steinhús.
Er skóii haldinn að eins lítinn tíma
úr árinu í flestum bygðaskólunum-
Kenslutæki og áhöid eru mjög af
skornum skamti: 60 skólar hafa
engin landabréf (veggkort); 300
skólar hafa engin “Charts” af neinu
tagi. Alt er í barndómi og van-
rækslu. Fjöldi barna gátu ekki sótt
skóla vegna ófærðar og vegleysis.
Engar skólabækur voru lagðar til
börnum, þar sem foreldrar ekki
höfðu ráð á að kaupa þeim bækur.
Kcnnarar voru flestir sjálfir byrj-
endur á skólum; því laklega undir-
búnir það starf, sem þeir áttu að
leysa af hendi. Árið 1900 eru 832
prófgengnir kennarar í fylkinu, og
stæða, og eru flestir nú óðum að
falla ofan af þeirri skoðun. Enda
1 eru sporin nú tekin stærri í sam-
I einingar-áttina en áður var. Á síð-
astliðnum sex mánuðum, sem
skýrslan tekur yfir, frá 1. jan. 1913
til 1. júlí 1913, voru 19 sameinuð
skólahéruð mynduð. Undir sömu
skiiyrðum og með sama áframhaldi
verður þess ekki langt að bíða, að
í meiri hluta fylkisins verði komnir
á sameinaðir skólar, með 3—4 kenn-
urum hver, — skólar, sem verða
jafngildir hverjum bæjarskóla, víðs-
vegar um landið. Er það framför,
sem fáir kunna fyllilega að meta,
cða spá um, hver menningar-áhrif
hefir fyrir framtíðina.
Þá eru hærri skólar. Eru nú í
fylkinu 51 miðskólar (intermediate
schools), utan Winnipeg borgar
Brandon, Portage la Prairie, Sel-
af þeirri tölu þriðja stigs kennar- kirk, Morden, Minnedosa, og minni
ar fuliur heimingur. Á þessum
tíma voru engir iðnaðarskólar
komnir á fót og engir verkfræðiskól-
ar. Miðskólar voru fáir utan Win-
nipeg bæjar, og að eins fjórir kenn-
araskólar. Engin háskólabygging
var til og enginn búfræðisskóli. —
bæja, er telja yfir 600 íbúa. Til jafn-
aðar er aðsókn að þeim rúmt 100.
Lægst er talan við skóiann í New-
dale, en hæst í Beausejour. Þessir
miðskólar veita tilsögn í háskóla-
greinum í efstu bckkjunum, og fá
þar tilsögn um 1100 ungmenni. All-
ir þessir skólar eru mikið til nýir.
Það er að segja, þessir efri bekkir
hafa verið settir á þessum tíma, —
síðan árið 1899.
Þá eru 19 hærri skólar í fylkinu
nú; hefir þeim fjölgað að stórum
mun á síðastliðnum 15 árum, eða
úr 3 upp í 19. Eru þeir settir í öll-
um stærri bæjum fylkisins, og er
aðsókn að þeim frá 112 upp í 589.
Við þá stunda hærri skóla nám
um 935 nemendur.
1 fylkinu eru nú 10 undirbún-
ingsskólar fyrir háskólann (Colle-
giate). Eru 3 hér í bæ, en hinir eru
einn í hverjum hinna 7 stærstu
bæja í fylkinu. Hér oru engar barna
skóla-greinar kendar, heldur náms-
greinar fyrir fyrsta stigs kennara-
próf, undirbúningsnám fyrir há-
skólann og embættaskóla fylkis-
ins. Skóla þessa sækja hér í bæn-
um 1567 nemendur, í hinum bæjun-
um 718 nemendur. Fyrir 15 árum
voru þessir skólar að eins 3: Einn
hér í bæ, einn í Brandon og einn
í Portage ia Prairie. Hver aðsókn-
in var getum vér ekki sagt með
vissu, nema hér í bænum. í undir-
búningsskólanum hér voru nemend-
ur innan við 300. Um leið og skól-
um þessum hefir fjöigað hér um
tvo, hefir aðsókn nemenda aukist
5-falt. Munu svipuð hlutföll eiga
sér stað í hinum bæjunum.
Árið 1900 er bygð háskólaþygg-
ingin, sú fyrsta hér í fýlkinu. Fram
að þeim tíma átti háskólinn heima
í tveimur herbergjum, er leigð voru
hér í einni verzlunarbyggingunni í
bænum. Lagði fylkið til þeirrar
byggingar $63,500. Hefir háskólan-
um síðan stöðugt farið fram, þó
hægt hafi verið, unz á síðastliðnum
tveimur árum, að telja má hann
sérstæða stofnun, óháða kyrkjufé-
lags skólunum ensku. Hefir hann
nú ákveðið, að koma sér upp nauð-
synlegum byggingum á hinu nýja
stæði, er stjórnin hefir útvegað
honum hér fyrir sunnan bæinn.
Ekkert sýnir þó betur vöxt og
viðgang mentamálanna en fjárfram-
lögin á þessum árum. Við þau að
athuga er það, að við útgjöldin
bætist verð kenslubóka, er fylkið
hefir iagt til alþýðuskólum, síðan
1903. Var það ár varið$16,223.04 til
bókakaupa. Mikið af þeim bókum
ónýttist fyrsta árið, sem þær voru
í láni, því livorki börn eða foreldr-
ar höfðu hirðusemi á, að fara svo
með, að bækurnar entust. Varð því
að endurkaupa mikið af þeim um
næstu tvö ár. En svo hefir skóla-
stjórnin vanið það hirðuleysi af,
svo að hlutfallslega hafa skemdir
verið minni síðan. Þó hafa útgjöld
til bókakaupa smáhækkað ár frá
ári, svo að árið 1912 er útgjaldalið-
urinn $21,157.69.
Árið 1899 er greitt úr fylkissjóði
til allra mentamáia fylkisins $154,-
508.24; af því gengur beint til al-
þýðuskóianna $121,126.34. Árið 1913
er tillag úr fylkissjóði til menta-
málanna $826,133.45. Skiftist það
þannig niður:
Til búfræðisskólans .... $104,854.87
Til háskólans, iðnaðar-
skóla, æðri skóla o. s.
frv. .................. 151,637.79
Til alþýðuskólanna (þar
með talið tiliag til bóka
kaupa ................. 517,194.59
Til málleysingjaskóla .... 14,793.97
Til liandverksskólanna .. 37,652.23
Er lagt nú sem næst $700,000 meira
til mentamáia fylkisins, en var fyr-
ir 15 árum síðan. Þá hafa og skóia-
eignir vaxið að sama skapi. Þá
voru allar eignir skólanna metnar
á $1,410,719, en nú $8,780,076.62.
Til skýringar við báðar þessar
tölur, tiliag til skóla og eignir
þeirra, má geta þess, að fyrir 15 ár-
um var enginn búfræðisskóli til,
enginn handverksskóli, engir sam-
einaðir skólar, engir sérstakir kenn-
araskólar, — og kom því ekki til
með útsvör til þessara stofnana, og
þá iíka heidur ekki hægt að meta
eignir þeirra. En án allra þessara
stofnana er ekki hægt að segja, að
mentamálin séu í viðunanlegu á-
standi. Allar þessar stofnanir eru
verk núverandi stjórnar og með
þeim fengnum eru uppfræðslumál-
in fyrst orðin viðunanleg.
Þess utan, sem nú cr talið, hefir
verið bætt við ýmsum námsgrein-
um, við hina ýmsu skóla; svo sem
garðyrkju, akuryrkju, hússtjórnar-
fræði og saumum. Þó ekki sé ftar-
lega út í kenslu farið í þessum efn-
um við barnaskólana, er þó mikið
fengið með því, að innleiða þessar
greinar í skóiana og vekja fyrir
þeim eftirtekt og áhuga barnanna.
Þá hefir og verið sett á fót sérstök
skrifstofa í inentamáladeildinni, er
hefir á hendi að útvega kennurum
skóla, og skólastjórnunum kenn-
ara. Hefir skrifstofa þessi unnið eitt-
hvert hið þarfasta verk. Er nú stór-
um mun léttara fyrir þá, sem hafa
undirbúið sig fyrir kennarastarfið,
að komast að fastri atvinnu en áð-
ur, og eins fyrir skólastjórnir að fá
góða og ábyggilega kennara. Hver
kennari verður að gjöra fulla grein
fyrir sér, leggja fram vottorð, og
veita aliar upplýsingar um mentun
og hæfilegleika sína fyrir starfið,
sem hann sækir um. Er það ekki
lítill hagur fyrir skólanefndir, að
geta fengið tryggingu á þann hátt,
að til þeirra séu ekki ráðnir nema
ábyggilegir og trúverðugir kenn-
arar.
Þá hefir og myndast Skólastjórna-
félag (Provincial Trustecs Associa-
tion) yfir alt fylkið; eru í því flest-
ir eða ailir, sem í skólastjórn
sitja í skólahéruðunum. Kemur fé-
lag þetta saman til þess, að ræða
um endurbætur á skólunum og
kenslugreinum og bókum, frá ári
til árs. Úr hópi þessa félags eru
skipaðir árlega af fylkisstjórninni
tveir í meðráðanefnd mentamála-
. deildarinnar (Advisory Board of
Education). Er meðráðanefnd þessi
skipuð 12 mönnum: 2 úr Skóla-
stjórnarfélaginu, 2 kennurum við
æðri skóla frá bæjunum og 8 mönn-
um, sem í sambandi standa við há-
skólann. Hefir meðráðanefnd þessi
mikið að segja um alla skólalög-
gjöf og fyrirkomulag í fylkinu. —
Mest af þessu er verk núverandi
stjórnar. Vinningurinn við það, að
meðráðanefnd mentamálanna er
skipuð á þessa leið, er sá, að skoð-
anir frá öllum hlutaðeigendum
geta komið þar fram, — yfirumsjón-
armönnum mentamálanna, kenn-
urunum og skólastjórnunum, sem
eru erindsrekar fóiksins. Er því
næsta ólíklegt, að þarfir almenn-
ings séu ekki að einhverju leyti at-
hugaðar. „, .*
Yfirlit þetta, þó ekki sé lengra,
nægir til þess að sýna, hversu mikl-
um framförum mentamál í fylkinu
hafa tekið á þessum síðastliðnu 15
árum, — þrátt fyrir flest það, sem
um þau hefir verið sagt til hins
gagnstæða. Manitoba hefir verið
úthrópuð fyrir það, hvað lítil rækt
væri lögð við skólamál. Auðvitað
falla þau ámæli öll, einsog fleiri
staðleysur, sem flokksstæki dregur
fram, og óhlutvendnin, er ckki
hirðir um, að uppiýsa sig um þau
mál, sem um er rætt.
Til lítils samanburðar um það,
hversu æðri mentastofnanir eru
notaðar hér á móts við menta-
stofnanir meðal annara þjóða, —
mætti benda á, að hér í Manitoba
stunda nám við æðri skóla og há-
skólann einn af hverjum 300 íbúum
fylkisins. í New York ríkinu er það
einn af hverjum 400, í öllum Banda-
ríkjunum 1 af hverjum 600, og á
Þýzkalandi 1 af hverjum 800. Fæstir
munu bregða Þjóðvcrjum og
Bandamönnum um virðingarleysi
fyrir mentun og menningu, en þó
er almennur áhugi þar ekki meiri,
einsog þessar tölur sýna, fyrir að
nota mentastofnanir ríkisins en
hér.
Um leið og mentamálastefna fylk-
isins hefir verið framfarastefna, hef-
ir hún líka vakið almennan áhuga
fyrir mentamálum og mentahug
meðal fylkisbúa, og er þá ekki hægt
að segja annað, en sæmilega sé vel
að verki verið.
“Fylkisstjórnin á móti skólum” —
eru staðhæfingar, sem verða heldur
tómlátar, þegar sannana er leitað.
En þó eiga þeir bágara, sem þessar
staðhæfihgar gjöra, því þá sýnir
það sig, að annaðhvort eru þær
gjörðar af heimsku, eða þeir hinir
sömu liafa ekki þekkingu á því, sem
þeir eru a$ tala um; eða þá, að þær
cru gjörðar af prakkaraskap, og
sýna þá mennina svo óhlutvanda
að vopnum, að þeim cr sama, hvort
þeir fara með sannleika eða lýgi. —
“Tilgangurinn helgar meðalið”,
segja Jesúítar, en stefna Jestifta
hefir aldrei þótt heiilavænleg
stefna í þjóðmálunum.
í þau fjórtán ár, sem hann hefir verið að
byggja upp fylkið.
Hann hefir sett brezka fánann á hvert einasta skólahús í Mani-
tobo, og hefir með því sett öilu Canada-veldi" fyrirmynd í sannri
föðurlandsást, sem allir ættu til greina að taka og læra af.
Hann hcfir stofnað hinn fyrsta búfræðisskóla í Manitoba og
bygt stofnun þeirri svo veglega byggingu, að hvergi finst önnur
slík, þeirrar tegundar, í víðri veröld. Á hann þar allan þátt í.
Hann hefir tekið framfarastefnu í bygging góðra vega um svcit-
irnar, og fundið ráð til þess, að vcita sveitunum meiri styrk frá
hinu opinbera til þessa mjög mikilsvarðandi nauðsynjaverks, held-
ur en veittur er nokkursstaðar á meginlandi þessu, undir líkum
kringumstæðum.
Hann hefir sýnt, að stjórnin getur haft á hendi opinber störf,
og haft peningalegan hagnað af, og þó um leið unnið hinu opin-
bera hið þarfasta vcrk. Taisími Manitoba-stjórnar er á föstum
peningalegum grundvelli, og þó er sí og æ verið að auka við kcrfið
og framlengja símann í hverja sveifina eftir aðra, þar sem Bell fé-
lagið dreymdi ekki um, að leggja nokkurntíma þræði sína. En þa<5
félag hugsaði ekki um neitt annað, en að græða peninga og féfletta
menn. En Manitoba-stjórn hefir þarna unnið fyrir almennings-
heill og velferð.
Hann hefir háð hina snörpustu orustu fyrir réttindum fylkisins
við Ottawa stjórnina, látlaust, ár eftir ár, og loks unnið hinn glæsi-
legasta sigur, er hann fékk frá stjórninni fyrir fylkið 180,000 ferhyrn-
ingsmílur af landi og vann oss veg til sjávar, fékk handa oss í pen-
ingum $2,193,000 og auknar inntektir fylkisins árlega um $500,000,.
eður hálfa milíón dollara.
Hann hefir stýrt þannig málum fylkisins, að fjárhagslega hefir
það fengið orð á sig á peningalnörkuðum heimsins eins gott og
fullveldi Canada sjálft.
Hann hefir fundið ráð til að styrkja járnbrautir, sem hefír
sparað bændum fylkisins feykimiklar fjárupphæðir í flutnings-
gjöldum. Og fyrir það, fremur öllu öðru, hefir verið fléttað þetta
hið stórkostlega net af járnbrautum yfir Manitoba-fylki, án þess
að leggja einn einasta doilar af beinni rentuberandi skuld á herð-
ar fylkisins.
Hann var liinn fyrsti fylkis-stjórnarformaður, sem lét semja lög-
um stofnun embættis í opinberum velferðarmálum (Office of Publie
Utilities Commissioner), og hefir með því unnið alþýðu hið þarf-
asta verk og heiliaríkasta; og fá menn seint eður aldrei fyllilega
metið hina óviðjafnanlegu starfsemi Mr. Justice Robsons, formanns
liinna opinberu velferðarmála fylkisins.
Hann hóf fyrstur manna til gagns fyrir fólkið málin: að fylkið
skyldi leggja skatt á járnbrautirnar, bankana og hin ríku auð-
mannafélög, og neyddi þannig mennina og félögin, er auðinum
söfnuðu, að ieggja skerf af gróða sínum í Manitoba í inntektasjóð
fylkisins.
Hann er frumkvöðullinn að því, að lengja eina af járnbrautum
fylkisins og tengja við Hudsonflóa brautina undir eins og hún er
fullgjörð, og með þvf sér hann bændunum í Manitoba fyrir hinnf
styztu og beinustu braut til markaðanna á Bretlandi hinu
mikla.
Hann hefir séð iðnaðarmönnum fyrir sanngjarnri og fullnægj-
andi lagabót, þar sem eru “Skaðabótalög verkamanna”, og hefir
margt gott af þeim hlotist.
Hann hefir verið frumkvöðull að og komið á lögunum um
takmörkun vínsölu og reglu á sölunni, og hvernig menn skuli koma
á héraðsbanni og fá héraðsleyfi, og þarf eftir þeim færri prósent
atkvæða til að koma á banninu, en í hinum öðrum fylkjum Can-
ada veldis.
Hann hefir stýrt svo málum fylkisins, að aldrei hefir stjórn
hans verið sökuð um stuld, eður rán á opinberu fé, og mun ekki
verða.
Hann licfir séð fyrir nægu fé af inntektum fylkisins til þess að
reisa hinar miklu og tígulegu byggingar hins opinbera, sem Mani-
toba er orðin svo orðiögð fyrir, og sem veitir fylkisbúum eins gott
eða betra tækifæri en nokkursstaðar annarsstaðar í Ameríku, a$
sjá fyrir og annast um hin vanheilu, voðaslegnu skyldmenni sín.
Hann hefir ætíð, öil þessi fjórtán ár valda sinna, greitt hin
vanaiegu útgjöld af hinum vanalegu inntektum, og þó hefir hann
í sjóði yfir sjö milíónir dollara — $7,250,000). Og hafði menn aldrei
áður fyrri dreymt um, að fylkið myndi hafa því fjármagni að stýra
á ekki fleiri árum og með þeim útgjöldum, sem það hefir borið. —
Er það einsdæmi mcðal hinna canadisku fylkja.
Hann hcfir nú byrjað á að reisa hinar nýju þingstofur fylkis-
ins, og verða það einhverjar hinar fegurstu og mestu byggingar í
heimi, og verða til ævarandi heiðurs og frægðar fyrir íbúa Mani-
toba fylkis.
Ilann hefir tekið hald á öllu vatnsafli, til gagns og nota fyrir
hið opinbera, í öllu hinu nýja iandi, sem bættist við fylkið, og með
því komið í veg fyrir, að einstakir menn eða fé'lög slái á það hrömm-
um sfnum, til þess að féfletta alþýðu.
Hann hefir unnið fyrir því, að sameina í eina heild alþýðuna
og skapa samiyndi og eining í stað sundurgjörðar og úlfúðar, —
svo að ailir hinir brcytilegu flokkar og kynþættir geti haldið sín-
um þjóðlegu einkennum, erfðum og endurminningum, en þó verið
stoltir af því, að vera borgarar Canada og hins mikla og volduga
brezka veldis.
Hann hefir glögglega séð og skilið ráðgátur og erviðleika þá,
sem mikill hluti innflytjendanna liefir orðið að mæta og yfirstíga
á liðnum árum; einkum þeir, er bústaði liafa tekið í hinum fjar-
lægari héruðum fylkisins, óruddum og veglausum, og hefir rétt
]>eim hjálparhönd, sem liægt var, og hefir það stórlega styrkt þá
til að gjöra þau að byggilegum, farsælum sveitum.
Auk ])ess að láta reisa og útbúa fyrir fylkið stofnanir fyrir hina
ýmsu vanheilu mcnn og konur, þá hefir ]>að verið stöðug stefna
hans, að leggja ríflega fé úr opinberum sjóði til spítala-starfa, til
að stýra ungmennum af vondum vegum og létta vistir í fangelsum,
og til annara góðgjörða-starfa. Má geta þess, að síðan hann varð
forsætjsráðherra hefir hann staðfest útborganir til Hjálpræðishers-
ins eins er ncma $111,000.
Hann hefir séð það skýrt, að aðal atvinnuvegur fylkisins er
jarðyrkja, og hefir þvf íeykilcga mikið aukið fjárframlög til akur-
yrkjumála af ýmsu tagi, svo að nú leggur fylkið fram mcira fé til
jarðyrkjumála á einu ári, en fyrirrennari Mr. Roblins lagði fram 1
fimm ár; og þetta hcfir hann gctað cinmitt fyrir þá stefnu sína,