Heimskringla - 13.08.1914, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 13. ÁGÚST 1914.
HEIMSKRINGLA
BLS. 3
Minni Vestur-Islendinga
Eftir
DR. THORBERG THORVALDSSON.
Ra&ða flutt á fslendingadatjshátíð-
inni í Winnipeg 1. ágúst HH 'i.
Herra forseti!
Heiðraða samkoma!
Þegar Forn-Norðmenn flýðu und-
an ofbeldi Haralds konungs Hár-
fagra og héldu til eyði-eyjunnar
norðvestur við heimskautsbauginn,
þá fengu þeir um leið tækifæri, sem
nú á tímum er sjaldgæft, — það, að
mynda nýtt þjóðfélag og nýtt stjórn-
arfyrirkomulag eftir eigin geðþótta.
Þeir komu að óbygðu landi, sem
engin þjóð helgaði sér; námu sér
land hver í sínu lagi, þar til það
byggilegasta af landinu var upptek-
ið. Hver þessara sjálfstæðu land-
námsmanna var kongur yfir landi
því, sem hann nam fyrir sig og
menn sína. Reynslan hafði sýnt
þeim, að þannig lagað stjórnarfyrir-
komulag var fallvalt. Þess vegna var
föst stjórn fyrir stærri parta af
landinu, eða alt landið, nauðsyn-
leg. Og þar voru engin höft vanans
til þess að hindra þá í verki sínu.
Vér vitum öll, hvernig þessir fyrstu
lslendingar mynduðu stjórn og rétt-
arfar, sem er einstakt í sögu verald-
arinnar.
Það var nær þúsund árum seinna
að íslendingar byrjuðu að flytja í
hópum lengra til vesturs — til meg-
inlands Norður-Ameríku. En nú
voru kringumstæðurnar alt aðrar,
en við bygging íslands. Hér settust
þeir líka, að miklu leyti, að í eyði-
pörtum lands, — en lands, sem eitt
riki helgaði sér sem sina eign. Aðr-
ir settust að meðal annara þjóð-
flokka. öllum var þeim lagt til
stjórnarfar og réttarfar, sem aðrir
höfðu smíðað, og ný tunga var fyr-
irskipuð, sem mál landsins. Jafnvel
í sérmálum þeirra, — svo sem má-
ske mætti nefna sveita- og menta-
mál íslenzku bygðarlaganna, urðu
þeir að haga sér eftir reglum, sem
voru fyrirskipaðar fyrir alt landið.
Flestir létu sér þetta vel lika. Þeir
voru komnir hingað fyrir alt aðrar
ástæður, en þær, sem drifu Forn-
Norðmenn til íslands. Forn-Norð-
menn fluttu til íslands þegar vel-
megun þeirra var í blóma, en ein-
staklingsfrelsi þeirra í háska. Þegar
Islendingar fluttu vestur um haf,
var velmegun þjóðarinnar á lágu
stigi, en það var farið að birta af
frelsisdegi landsins. Með öðrum
orðum; Forn-Norðmenn fluttu til
íslands til þess að leita eftir meira
frelsi fyrir einstaklinginn; lslend-
ingar fluttu vestur uin haf til þess
að leita að meiri velmegun fyrir
einstaklinginn.
En þótt vér tækjum við mörgu
tilbúnu þegar vér koinum hingað til
lands, þá voru kringumstæður vor-
ar, sérstaklega um það leyti, sem
flestir Isíendingar fluttu hingað til
lands, mjög ólíkar því, sem þær
hefðu verið, ef vér hefðum flutt til
einna hinna eldri landa, svo sem
Englands, Frakklands eða Þýzka-
lands. í öllum tilfellum hefðum vér
orðið að taka við þjóðfélagsstofn-
unum, svo sem stjórnar- og réttar-
fari, tilbúnum, og vér hefðum mátt
til að læra nýja tungu. En mismun-
urinn hefði verið í því, sem við-
kemur sambandi einstaklinga eða
flokka einstaklinga innan þjóðfé-
lagsins. Eg vildi sérstaklega minn-
ast á mismun þann, sem er á réttar-
skipun hér og í eldri löndunum,
svo sem til dæmis á Þýzkalandi.
Ef að íslendingar hefðu flutt til
Þýzkalands, til að setjast þar að,
liefðu þeir fundið rígbundna stétta-
skipun innan þjóðfélagsins. Þessi
stéttaskipun er svo margbrotin, og
þau órituðu lög, sem henni fylgja,
eru svo viðtæk, að það er mjög erv-
itt fyrir Ameríkumanninn, sem þar
dvelur um stuttan tíma, að skilja
hana til hlýtar. Það eru ekki að eins
fjölda margir mismunandi flokkar
af fólki, svo sem aðallinn og hærri
embættismenn, óðalsbændur, lægri
embættismennirnir, handverksfólk-
ið, verzlunarfólkið, verkalýðurinn
og smábændurnir, sem hafa mis-
munandi störf, — heldur sýnast
þessir flokkar aðskilja sig mjög hver
frá öðrum, lifa hver sínu lifi, jafn-
vel brúka mismunandi búninga og
mæla landsmálið töluvert breyti-
lega. Það virðist, að sonurinn taki
vanalega í arf atvinnu eða handverk
föðursins, og að það sé mjög ervitt
íyrir hann, að breyta til í þvi efni.
Þessar mismunandi stéttir vilja
ekki ferðast i sama járnbrautarvagni
fremur en hvíta fólkið í Suðurríkj-
unum vill ferðast með negrunum.
Þýzku járnbrautirnar komast ekki
af mcð minna en fjögur mismun-
andi farrými, og maður getur að
mestu leyti sagt fyrirfram, hvers-
konar fólk maður hittir fyrir sér á
hverju farrými um sig. Það er sagð-
ur einn vissasti vegurinn til að
missa álit sitt og stöðu i mannfélag-
inu, að ferðast á lægra farrými en
tilheyrir manns stétt.
Mannfélagið er alt gegnsýrt af
þessari stéttaskipun. 1 félagslífinu
er ekki spurt að því: hvað getur
þú gjört? heldur: hvaða stétt til-
heyrir þú? og: hvaða stétt tilheyrði
hann faðir þinn? Skólafyrirkomu-
lagi landsins er þannig hagað, að
hinar svokölluðu lægyi eða fátækari
stéttir eiga kost á aðeins litilli
mentun, — sonurinn á að taka við
verki föðursins og til þess þarf hann
að eins litla mentun, og það er
bezt, að hann fái að eins þá mentun
sem honum er nauðsynleg fyrir
verk sitt. Frá þjóðmegunar- eða
hagfræðishlið skoðað, er þetta vafa-
laust rétt. Eitt þjóðfélag getur fram-
leitt mest, þegar sem minst af kröft-
um þjóðarinnar fara til ónýtis, þar
sem hver einstaklingur hefir sitt
sérstaka verk að vinna. og undir-
irbúni' gstiminn er ekki iengrt en
nauðsynlegt er til þess að einstakl-
ingurinn afkasti sem mestu verki.
Illutfallslega þarf hinn ófrjósami
undirbúningstími að vera sem
minstur i samanburði við fram-
leiðslumagn einstaklingsins yfir
starfstíma hans. Ef að fullorðni
maðurinn á að moka með skóflu
alla sína æfi, þá þarf hann til þess
að eins sterka vöðva, — háskóla-
inentun fyrir liann á unglingsárum
hans, væri tímaeyðsla og ófrjósöm.
Háskólamentun hefði máske gjört úr
honum frægan verkfræðing, frum-
kvöðul að stórvirkjum, sem áður
voru óhugsanleg. En mannfélagið
hafði ætlað honum þann starfa, að
moka leir og þess vegna mátti hann
ekki verða háskólamentunar að-
njótandi, ef að hann átti að afkasta
sem mestu á sinu verksviði fyrir
þjóðina. Það er þetta, sem eg vildi
sérstaklega draga athygli ykkar að.
Þar sem þessi rigbundna stétta-
skipun ríkir, er það mjög ervitt, oft
ómögulegt, fyrir einstakling, sem er
af hinum lægri stéttum mannfélags-
ins, að klifra upp þjóðfélagsstig-
ann, jafnvel þótt hann sé miklum
hæfilegleikum gæddur.
Hugsum okkur, að íslendingar
hefðu flutt inn i þannig lagað þjóð-
félag, i staðinn fyrir til Vestur-
heimS. Þeirra innstæðufé var mikið
þrek sálar og líkama, en verklega
voru þeir vankunnandi og upp á
landsins vísu gátu þeir fæstir kall-
ast mentaðir, nema hvað alþýðu-
mentun snerti. Þeir höfðu mögu-
leika, sem að myndu koma meira í
ljós meðal næstu kynslóðar. Einsog
hér i Ameríku, eins hefðu þeir þar
orðið að byrja með höndunum, og
þá sem vinnumenn í verksmiðjum
landsins, — um möguleika til land-
búnaðar hefði ekki verið að ræða,
nema þá i smærsta stil. Og þegar
þeir einu sinni hefðu orðið innlim-
aðir í þann hluta þjóðfélagskerfis-
ins, hefðu verið búnir að klæða sig
í föt verkalýðsins, þá hefði verið
lítil uppreistar von fyrir þá eða börn
þeirra. Þeir hefðu orðið áframhald-
andi vinnumenn, undir keyri verk-
smiðjustjórans, nema þegar ein-
staklingur fyrir einhvers konar
kraftaverk hefði máske komist upp
á við í mannfélaginu.
Eg hefi tekið þetta dæmi til þess,
að vér sæjum betur þann mikla mis-
mun á þvi, að flytja til lands, þar
sem mannfélagsskipunin er orðin
að þvílikum steingjörvingi, eða að
flytja til Vesturheims um það leyti,
sem Islendingar fyrst byrjuðu að
koma hingað. Eins og áður er sagt,
kunnu fæstir mál nýja landsins eða
þektu stjórnarfar eða lagasetning-
ar þess, eða iðnað. Þeir byrjuðu í
neðsta bekknum, fóru “út á járn-
braut”, grófu skurði, eða reyndu
að búa upp á íslenzka vísu. En þeir
höfðu námfýsi og þrek, útsjón og
fyrirhyggju, og lærðu fljótt, bæði af
eftirdæmi og i skóla reynslunnar.
Og hér var engin rígbundin stétta-
skipan til að halda þeim i sömu
skorðum. Verðleiki réði stöðu
þeirra í mannfclaginu. Spursmálið
var ekki, hvað gjörði hann faðir
þinn, heldur, hvað getur þú gjört?
Náttúrlega er það ekki svo að skilja,
að það hafi verið eins dags verk
fyrir íslenzka vesturfarann, að kom-
ast úr neðsta bekk í þann efsta
meðal Canadamanna. Það tók mikla
fyrirhöfn, mikla sjálfsafneitun og
oft æfilangt strit margra hinna
fyrstu islenzku vesturfara, til þess
að börn þeirra gætu byrjað lífið
jafnfætis við hina innfæddu ung-
linga. Sögur hinna fyrstu Vestur-
Islendinga eru sem skáldsögur, og
ef einhvern vantaði efni í söguleg-
ar skáldsögur, mundi hann finna
þar auðugan reit. En þrátt fyrir
alla erviðleikana mega Vestur-
lslendingar, og þó sérstaklega af-
komendur þeirra, vera þakklátir
fyrir, að þeir og feður þeirra fluttu
vestur um haf, en ekki austur. Hér
hafa þeir notið afraksturs sinna and-
legu og líkamlegu krafta. Hér hafa
engir hlekkir gamallar stéttaskip-
unar haldið þeim frá, að vinna sig
upp á við í mannfélaginu.
En þótt íslendingar hafi komið
hingað meðan mannfélagsskipunin
var engum böndum bundin, á ung-
dómsárum þjóðarinnar, áður en
þessi trénun eða steinrensla þjóð-
félagsins byrjaði, þá er ekki hægt að
búast við, að þessi ungdómsár verði
óendanleg. Eftir því sein borgirn-
ar stækka og landið óupptekna
minkar, eftir þvi hefir maðurinn,
sem ekkert hefir nema tvær hendur
tómar, minna tækifæri til að bæta
hag sinn eða barna sinna. Ej? held
að það sé nú þegar hægt að sjá
þann mun hér nú og fyrir 15 árum
síðan. Og ennþá betur sér maður
þá breyting, ef maður skoðar kjör
verkalýðsins í stórborgum Banda-
rikjanna. Verkalýðurinn, sem enga
sérþekking hefir, er að verða meir
og meir ósjálfbjarga leiksoppur i
höndum iðnaðarstofnana landsins.
Lykillinn að velmegun og sjálfstæði
í þessu landi, er kunnátta, — bókleg
eða verkleg. Þessi nýbyrjaða öld er
öld sérfræðingsins, mannsins, sem
kann eitt starf vel, sem þekkir eina
list til hlýtar..
Ameríkumaðurinn hefir lengi
lengi stært sig af því, að hér séu all-
ir jafnir, að hver innfæddur Banda-
maður geti orðið forseti Bandarikj-
anna. Þetta er fagurt hugsmíð, sem
mist hefir gildi sitt. Það var veru-
leiki, þegar Lincoln varð forseti
Bandaríkjánna. Nú erum vér óð-
fluga að færast i þá áttina, að líf
liins uppvaxandi unglings er að
verða meira og meira sniðið
eftir afstöðu hans og aðstand-
enda hans i mannfélaginu. Nú þurfa
Vestur-lslendingar að muna, að
undirstöðuatriðið fyrir velmegun
barna þeirra eru þau tækifæri til
bóklegrar eða verklegrar mentun-
ar, sem þau fá á ungdómsárum sin-
um, og hvernig þau nota þessi tæki-
færi.
Þeir verða að sjá um, að börn
þeirra þurfi ekki að byrja þar sem
fyrstu Vestur-íslendingarnir byrj-
uðu, —- treystandi á þrótt tveggja
handa, en vankunnandi til allra
verka.
Vér erum hér tiltölulega fáir, í
stóru og vaxandi þjóðfélagi. Vér
höfum ótakmarkað verksvið. Vér
þurfum að eins að sýna, að vér sé-
um menn. — Vér þurfum ekki og
ættum ekki að biðja um neina vel-
gjörninga frá Canadisku þjóðinni,
svo sem að vér ættum það og það
skilið, hlutfallslega við fólksfjölda.
Vér þurfum aðeins að sýna, að vér
getum afkastað þvi starfi, sem vér
sa^kjumst eftip, eins vel eða betur en
keppinautar vorir; og vér eigum ó-
hræddir að taka á oss meiri ábyrgð,
en oss hlutfallslega tilheyrir, hve-
nær, sem oss gefst tækifæri til þess.
íslendingar hafa sýnt það í sam-
kepninni við aðra, að þeir eru góð-
ir námsmenn. Vér ættum þess vegna
að hafa ótakmarkað tækifæri þar,
sem lærdómur er nauðsynlegur. Vér
teljum líka og höfum talið í hópi
vorum fræga lögmenn og lækna,
happasæla bændur og verzlunar-
menn. En vér höfum vanrækt það
verklega, að minsta kosti frá hinni
mentalegu hlið. fslenzk útsjónar-
semi hefir skapað menn, sem
öðlast hafa mikla verkfræðis-
lega þekkingu, — lært í skóla
reynslunnar. Ilversu miklir verk-
fræðingar hefðu þeir ekki getað
orðið, ef þeir liefðu notið kenslu á
verkfræðismentastofnunum lands-
ins? Vér búum i landi, sem mest
allra landa þarf verkfræðingsins
við, Þar sem verkfræðingurinn hef-
ir stærra starfssvið, en nokkursstað-
ar annarsstaðar, þar sem verkfræð-
ingurinn hefir afkastað svo miklum
mannvirkjum, að öll veröldin hefir
litið undrandi til þeirra; samt hefir
ekki eitt einasta vestur-islenzkt ung-
menni orðið svo snortið af þeirri
hugsjón, að starfa sér til frægðar
í þeirri grein, að það hafi gengið á
og útskrifast af neinum verkfræðis-
skóla þessa lands, að minsta kosti
ekki hér í Canada. Það er enginn efi
á, að þáð eru einnig mörg önnur
störf, sem bjóðast oss daglega i
hundraðatali, hvar sem er. f dag
standa þau oss öll til boða. 1 dag
berja tækifærin að dyrum vorum.
Á morgun verða aðrir búnir að hag-
nýta sér þau.
Það eru máske þeir meðal vor,
sem álíta það villukenning, að vér
eigum að taka svona viðtækan þátt
í öllum velferðar- og framfaramál-
um þessa lands, hvort sem þau
snerta oss sem sérstakan þjóðflokk
eða ekki. Þeir segja máske, að þann-
ig töpumst vér þjóðflokki vorum,
og að vér ættum að verjast tvístr-
ingi og starfa í einum hóp til við-
halds þjóðerni voru. Að minu áliti
mótmælir landnámssaga Yestur-
íslendinga þessari hugmynd. Þeir
menn af þjóðflokki vorum, sem
mestan þátt hafa tekið i almennum
velferðarmálum landsins, hafa ekki
verið oss tapaðir sauðir; þvert á
móti hafa þeir oft verið máttar-
stólpar vors islenzka þjoðfélags í
þessu landi. Þess fleiri Vestur-
Islendingar, sem hér i landi kom-
ast i merkra manna tölu, þótt frægð
þeirra sé að mestu leyti afleiðing
af starfi þeirra meðal Canada-
manna, en ekki sérstaklega meðal
lslendinga, — þess lengur eru lík-
indi til, að einhver viti af þessu
þjóðflokksbroti voru fyrir vestan
haf. Og þegar eg óska að hin upp-
vaxandi kynslóð vor megi taka sem
fylstan og margbreyttastan þátt i
öllu starfi því, sem er til framfara
og velferðar þessu voru nýja fóstur-
landi, þá er það alveg i samræmi
við þá ósk mína, að
. .Lengi lifi Vestur-tslendingar!
Skrá
YFIR VERÐLAUNA VINNINGA
f WINNIPEG, ÍSLENDINGA-
DAGINN 1. ÁGÚST, 1914
Tölurnar framan við nöfnin sýna
hvaða verðlaun voru unnin, en aft-
asti liðurinn tilgreinnir mörkin,
sem veitt voru fyrir hvern vinning,
samkvæmt reglum Iþróttasambands
Manitoba (Manitoba Amateur Athle-
tic Association). Eftir þessum
mörkum er allur samtals-vinning-
urinn talinn, einstaklinga og félaga,
þegar gjörð er upp jöfnunarskráin.
HL.UiP—100 YARDS—10 4-5 See.
Nafn Félag Mörk
1—J. W. Byron . . .3
2—J. Baldæin . . .2
3.—G. O. Thorsteinsson .Grettir. . . .1
KAPPHLAUP—EINNAR MÍLU—4 mln.
5ö 3-5 Cec.
1 G. O. Magnusson. .. . .Grettir. . . .3
2—Einar Eirikson . ..2
3 G. E. Hallson . Viking. . ..i
AÐ KASTA 1« PIINDA LðÐI—32 «. !> Þ
1 G. K. Stephenson. . . . . Vlking. . ..3
2 C. Backman . ..2
. . .1
HÁSTÖKK—HLAUPA TIL—5 ft. 5 þ.
1—S. B. Stefansson. ... . ..3
2 M. Kelly . Selkirk . ..2
3—E. G. Baldælnson. . . . . Viking. . . .1
HLAUP—440 YARDS—56 Sec.
1—Einar Johnson . ..3
2 L. Sumarlidason. . . . ....2
3 O. G. Björnson . . .1
AÐ KASTA 16 PUNDA IIAMRI— 70 ft.
1—Sam Johnson • Viking. . . .3
2—H. Johnson . ..2
3—G. K. Stephenson.... . Viking. . ..1
STÖKIC A STAP—9 ft. 3 1».
1—Einar Johnson . ..3
2—W. Thorsteinson.... . Selkirk . ..2
3 J. W. Byron .Viking. . ..i
KAPPHLAUP—HALFA MILU—2 míXi.
17 1-5 Sec.
1—Einar Eirikson . ..3
2 O. G. Björnson . ..2
3- A. W. Magnusson.. .Viking. . ..1
HLAUP—220 YARDS— -24 1-5 Sec.
1.—J. Baldwin .Viking. . ..3
2—G. O. Thorsteinson. . .Grettir ....2
3 Einar Johnson . ..1
LANGSTÖKK—HLAUPA TIL— 18tt. 8 1>
1.—Ben Baldwin . Vfking. . ..3
2—M. Kelly . Selkirk . ..2
3—Skapti Johnson .Grettir. . ..1
LANGSTÖKK—0 ft. 4 þ.
1 M. Kelly . ..3
2 Paul Bardal . Viking. . ..2
3—Sig. Bardal .Viking. . ..1
KAPPHLAUP—5 MÍLUR- —30 min.20 nec
1—G. O. Magnusson . . . . . Grettir. . ..3
2 Einar Eirikson .Grettir. . ..2
3—G. E. Hallson . ..1
HOPP-STIG-STÖKK 40 ft. 2 1>.
1 M. Kelly . ..3
2—E. Johnson . Grettir. . . .2
3—B. Baldwin • Viking. . . .1
IvAPPGANGA—EINNAR MILU—8 mín.
26 Sec.
1 -W. Thorsteinson. .. . . Selkirk . ..3
2 M. Kelly . ..2
spurði Kuroki hershöfðingi i tele-
fón í 15 milna fjærlægð, hvað mikið
það myndi kosta, að taka hæð eina
eður vígi frá Rússuin. Kuroki var
fyrir herdeild þeirri, en langt að
baki hennar. Hann fékk vitneskju
um það hjá undirforingjum sínum
og svaraði, að það kostaði sjálfsagt
þrjú þúsund manns. En þegar Ojama
heyrði það hristi hann höfuðið og
sagði að það væri ofdýrt. Þetta er
einsog menn væru að ráðgast um
hestakaup eða kýrkaup. — En svona
gengur það nú til i stríðinu.
Port Clements P.O., Graham Island.
27. júli 1914.
Héðan fátt að frétta. Tið vætu-
söm. Laxfiskið gengur treglega hér
við eyjuna, en betur við Skeena, og
landar þar aflað dável.
Hér á Graham Island ganga ósköp
á út af kolum og oliu, sem liér finst,
og daglega tekin stór lönd til kola-
og olíunáms. Verkfræðingur stjórn-
arinnar, er hér var á ferð fyrir
viku síðan, segir olíuna hér i það
minsta 1,000,000,000 — eitt þúsund
milión — tons. Sýnishorn oliunnar
þykja mjög góð.
Fjöldi manna taka hér heimilis-
réttarlönd. Fátt er hér íslendinga,
og misráðið mun það hafa verið, er
þeir fluttu héðan, en settust ekki að
hér, úr því þeir voru komnir, því
landskostir munu hér mjög góðir;
einkum mun land og loftslag hent-
ugt til garðræktar.
G. Jóhannsson.
3—E. Eirikson.........Grettir. . ..1
DRENGIR UNDIR 1« ARA.
HL4UP—100 YARDS—liy2 Sec.
1— T. K. Johnson.....Selkirk.. ..2
2— Joe Goodman........Viking.. . .1
LANGSTÖKK—HLAUPA TIL,—10 ft. 5 ]>
1— Th. K. Johnson....Selkirk. .
2— Joe Goodman........Viking..
DRENGIR UNDIIt 18 ARA
HLAUP—ÍOO YARDS—11 Sec.
1— Emil Davidson....‘Selkirk.. ..2
2— A. Westman.........Viking.. ..1
LANGSTÖKK—HLAUPA TIL—17 ft. 2 1»
1— Emil Davidson......Selkirk.. .. 2
2— Th. K. Johnson.....Selkirk.. ..1
. .2 I
..1
VINNINGAR
Nafn Félag Mörk
M. Kelly, Selkirk.........2-2-3-3-2.12
Einar Johnson, Grettir. ... 3-3-1-2-1.10
Th. K. Johnson, Selkirk. .. . 2-2-1.5
Einar Erikson, Grettir. ... 2-3-2...7
G. O. Magnuson, Grettir. . 3-3......6
E. Davidson, Selklrk......2-2.......4
J. Baldwin, Viking........2-3. T....6
W. Thorsteinson, Selkirk..2-3.......5
Joe Goodman, Viking.......1-1.......2
J. W. Byron, Viking.......3-1.......4
G. K. Stephenson, Viking..3-1.......4
B. Baldwin, Viking.......3-1. .4
G. O. Thorsteinson, Grettir..l-2...3
o: G. Björnson, Viking. .. . 1-2....3
H. Johnson, Grettir......1-2.......3
S. B. Stefanson, Grettir....3.......3
Sam Johnson, Viking.......3.........3
C. Backman, Grettir......1.........1
A. Westman, Viking........2.........2
L. Sumarlidason, Viking..2..........2
P. Bardal, Viking.........1-1.......2
G. Hallson, Viking........2.........2
A. W. Magnusson, Viking. .1.........1
E. G. Baldwinson, Viking. .1........1
S. Bardal, Viking.........1.........1
Skapti Johnson, Grettir. .. . 1.....1
Hernaðar-aðferð nú-
tímans.
Nú berjast menn alt öðruvisi
en áður.
Áður gengu menn í fylkingum
eða þéttum röðum löngum, 14 úr
mílu eða 2 eða fleiri á lengd, og
voru raðirnar tvær eða þrjár, eða
fjórar, eða fleiri. Og blöktu fánar
yfir hátt á lofti. Fornmenn höfðu
oft svínfylkingu, einkum til á-
hlaupa. En hún er þríhyrningur og
snýr oddurinn einn fram, og er það
hornið ákaflega þétt, margar raðir;
fyrst einn eða tveir menn, svo hálfu
fleiri, og næst hálfu fleiri; tvöfald-
ast einlægt, svo að nógir verði inenn
þó hinir fyrstn falli. • Það kölluðu
þeir að fylkja hamalt eða svínfylkja.
Þá fylkingagskipun hafði Alexan-
der mikli og brást hún honum ald-
rei. Var það Epanimondes, sem
fyrst notaði hana á Grikklandi. En
forfeður Norðmanna hafa kunnað
hana löngu fyrri, í orustum þeirra
við Assýra og þjóðir þær, er Rúss-
land og Asíu bygðu, því hún er eitt
af því elzta, sem drepið er á i Eddu-
kvæðunum.
En nú er tignin og skrautið og
glamrið að mestu horfið. Menn
koma á vígvöllinn til þess, að drepa
með lymsku og prettum og konstum,
og vélum þeim öllum, sem þetta hið
drápgjarna, lymskufulla dýr, mað-
urinn, hefir getað uppfundið.
Aldrei framar getur komið fram
nýr Napóleon, er af hæð einni
stjórni 30 til 100 þúsundum manna.
Nú eru fylkinga-armarnir orðnir
einar fimtán milur á lengd og
yfirforinginn sér kannske ekki eina
einustu þeirra. í japanska striðinu
var yfirforinginn Okuma 15 mílur
á bak við næstu herflokkana, er
hann vann hinn fræga sigur yfir
Rússum.
Aldrei framar verða herforing-
jar sendir langar leiðir með skip-
anir til herdeildanna, hvert þær
skuli fara, eða hvar þær skuli ráð-
ast á. Það gengi heldur seint og
væri óáreiðanlegt. Nú eru allar
skipanir gjörðar með telefónþráð-
um, eða loftskeytum, eins og skipun
Engla konungs og sjómála ráð-
gjafans til flota Breta i Norður-
sjónum, um að sökkva eða taka
herskip Þjóðverja. Var hún send
með loftskeytum frá London og kom
til hinna brezku herskipa á sömu
mínútunni bæði sunnan og austan
Englands.
Aldrei framar hleypir stórskota
liðið á harðastökki fram á vigvöll-
inn, með skotmennina sitjandi eða
hangandi á fallbyssum. Þvi að
nú eru fallbyssurnar faldar bak við
hæðir og hóla, þar sem engin sér
þær og mennirnir sem skjóta, sjá
ekki einu sinni fylkingarnar, sem
þeir skjóta á, nema einstaka sinnum.
Þetta er alt reiknað út svo nákvæm-
lega, að engu skeikar, kannske á
margra mílna færi, og oft skjóta
þeir yfir hálsa og hryggi. En sá
sem reiknar alt út, grefur sig i jörð
niður og sendir þaðan út skipanir,
hvernig miða skuli byssunum.
Aldrei framar mun heyrast skip- Hver, sem hefur fyrir fjölskyldu aU
anin : Skjótið ekki fyrri en þið J sjá eöa karlmaöur eldri en 18 ára, get-
sjáið hvita hringinn i augum Óvina «r tekiö heimilisrétt á fjórSung úr
v ix ' v » r „ nirtXnrti,i;as section af óteknu stjórnarlandi í Man-
yðar. Þvi að nu grefur fotgongulið- Uoba Saskatchewan og Alberta. Um.
ið SÍg niður í holur Og skuroi tva?r sœkjandi veröur sjálfur aö koma á
eða þrjár rnílur frá fylkingum óvin- landskrifstofu stjórnarinnar, eöa und-
anna og stendur ekki annað upp úr irskrifstofu hennar í því héraói. Sam-
i i j kvæmt umboöi má land taka á öllum
en hofuoio Og varla pat . í landskrifstofum stjórnarinnar (en ekkl
Alldrei þyrpast inenn framar 1 ^ undir skrifstofum) meö vissum skii-
þéttum hnöppum utan um fánann, yröum.
sem borin er hátt á lofti þcgar á- skyldir—Sex mánaöa ábú« og
, , ... ræktun landsins á hverju af þremur
hlaup eru gjoiö. í*'1 tl( V1 i ! árum. Landnemi má búa meö vissum
menn ekki hafa flöggin, þau sýna, , skilyröum innan 9 mílna frá heimilis-
hvar liðið sé, Og nú sést ekki reyk- réttarlandi sínu, á landi sem ekki er
urinn úr byssunum, því að allir hafa en 80 ekrnr-
. ’ . j 1 vissum héroöum getur góöur og
i reyklaust puður. Og nu geta menn efniiegUr íandnemi fengits forkaups-
liorft yfir orustuvellina, þar sem rétt á fjóröungi sectíónar meöfram
100 eða 200 fallbyssur þeyta kúlun-
um fram og aftur á hverri mínútu,
án þess að sjá nokkurn reyk eða
nokkra byssu. Það eina sem menn
LOKUDUM TILBODUM árituISum ttl
undirskrifaös, og merkt “Tender for
Winnipeg, Manitoba Fort Rouge
Postal Station “ C ” veröur veitt
móttaka á skrifstofu undiritaös þang-
aö til kl. 4 e.m. mánudaginn 31. ágrúst
1914 um a"ð byggja ofannefndu bygg-
ingu.
Uppdrœttir, skýrslur, samningsform
o g tilboösform geta menn fengitS á
skrifstofu H. E. Matthews, esq. Super-
intending architect of the Dominion
Public Buildings, Winnipeg, Man., á
póst húsinu í Oak Lake, Man. á póst
húsinu í Brandon, Man. og á skrifstofu
undirritatSs.
Engin tilboö veröa tekin til greina
nema þau séu á þar til prentuöum
eyöubloöum og meö eigin handar und-
lrskrift þess sem tilboöiö gjðrir, sömu-
leiöis áritun hans og itSnaöargrein.
Ef félag sendir tilboö, þá eiginhandar
undirskrift, áritun og iönaöargrein
hvers eins félagsmanns.
VilSurkend bankaávísun fyrir 10 p.c,
af upphæ’ð þeirri sem tilboöiö sýnir,
og borganleg til Honourable The Min-
ister of Public Works, verður aö fylgja
hverju tilboði, þeirri upphæö tapar svo
umsækjandi ef hann neitar aö standa
viö tilbo'öi'ö, sé þess krafist, eöa á
annan hátt ekki uppfyllir þær skyldur
sem tllboöiö bindur hann til. Ef til-
boöinu er hafnaö veröur ávísunin send
hlutaöeigenda.
Ekki nauösynlegt at5 lægsta eða
nokkru tilboöi sé tekið.
R. C. DESROCHERS,
ritari.
Department of Public Works
Ottawa, 1. águst 1914
Blöö sem flytja þessa auglýsingu
leyfislaust fá enga borgun fyrir.
64980
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ
um heimilisréttarlönd í Canada
NorSvesturlandinu.
landi sínu. VerÖ $3.00 fyrir ekru hverja.
SlvYLDUR—Sex mánaða ábúð á
hverju hinna næstu þriggja ára eftir
aö hann hefur unniö sér inn eignar-
bréf fyrir heimilisréttarlandi sínu, og
geta séð er þegar mennirnir alt í I auk Þess ræktatS 50 ekrur á hinu seinna
ía I landi. Forkaupsréttarbréf getur land-
einu veltast i blóði smu eða sprengi- neml fengjts uPm IeW Qg «ann tekur
kúlurnar springa Og tæta þa 1 suncl- heimilisréttarbréfi'Ö, en þó með vissum
skilyröum.
Landnemi sem eytt hefur heimilis-
rétti sínum, getur fengiö heimilisrétt-
arland keypt í vissum hérööum. Ver*
$3.00 fyrir ekru hverja. SKYLDl'R—
Vertíur aö sitja á landinu 6 mánutSi af
hverju af þremur næstu árum, rækta
50 ekrur og reisa hús í landinu, sem er
$300.00 virt5i.
Færa má niöur ekrutal, er ræktast
skal, sé landiö óslétt, skógi vaxiö eöa
grýtt. Búþening má hafa á landinu í
staö ræktunar undir vissum skilyröum.
BlöÖ, sem flytja þessa auglýsingu
leyfislaust fá enga borgun fyrir.—
W. W. CORY,
Deputy Minister of the Interior.
VIXMNGAH ALS
Viking Club, Winnipeg...35 mörk
I Grettir Club, Lundar.....35 mörk
j Selkirk Club, Selkirk....26 mörk
Baseball milli Lundar Baseball
klubbsins og Víkinga, og annu félags
menn frá Lundar.
ur. Stundum í sjóorustunum sjá
menn stálkólfana úr stóru fallbyss-
unum á ferðinni.
Og þurfi endilega að gera áhlaup,
þá taka fallbyssurnar til að baki
herdeildar þeirrar, sem áhlaup
gjörir og senda hriðir langar af
sprengikúlum, en hver sprengikúla
springur í 100—200 stykki, er hún
kemur niður og krassar sundur alt
sem fyrir er. En meðan hríð þessi
stendur yfir hlaupa hermennirnir
fram í smáum hópum, hálfbognir,
þvi aíi vinir þeirra skjóta yfir
höfðum þeirra. Þarna hlaupa þeir
þangað til þeir komast i næsta skurð
eða bak við hól eða stein eða þúfu
og fara undireins að grafa sig niður
svo að kollurinn einn er upp úr og
þó ekki nema stöku sinnum.
Stundum eru þá kanske ekki
nema nokkrir faðmar til óvinanna
og þá stundum eru heilu raðirnar
látnar hlaupa upp með byssusting-
inn eða spjótin framan á byssum
sinum.
Og vanalega er það mikið reiknað
út hvað þetta eður hitt áhlaupið
kostar, hvað mörg mannslif. Þegar
t.d. Ojama i japanska stríðinu,