Heimskringla - 26.11.1914, Blaðsíða 4

BLS 4
HEIMSK EINGLA
WINNIPEG, 26. NÓVEMBER 1914.
Heimskringla
(Stofnuð 1886)
Kemur út á hverjum fimtudegi.
trtgefendur og eigendur
THE VIKING PRESS, LTD.
VertS blat$sins i Canada og
Bandaríkjunum $2.00 um árit5
(fyrirfrarn borgab).
Sent til íslands $2.00 (fyrirfram
borgab).
Allar borganir sendist rát5s-
manni blat5sins. Póst et5a banka
lvisanir stýlist tii The Viking
Press, Ltd.
Ritstjórl
M. J. SKAPTASON
Rát5smat5ur
Sveita og bæj'arkosn-
ingar í fylkjinu.
Kosningar fara nú í hönd í bæjuin
og sveitum. Nú er tíminn fyrir
hvern og oinn, að taka þátt í stjórn
þeirra mála, sem varða hann sér-
stakiega og persónulega. Nú er tæki-
færið að sýna, að menn hafa áhuga
á sveitarmálunum, uppfræðslumál-
unum, hagnaði sveitanna, borganna,
bændanna, verkamannanna. N'ú ætti
ekki að Jiurfa að drnga menn til at-
kvæðabúðanna. Nú ætti ekki að
sala, “blindsvina”-sala, eða nein'
önnur brögð i Jiessu, Iiverju nafni !
sem nefnast.
Það cr algjört vinbann.
Mennirnir, sem á hverju einasta;
ári drukku samtals bilíón dollara
($1,000,000,000) virði af “vodka”,
sjá nú ekki dropa allan árshring-
inn. Enginn Jiessara manna sést nú
nokkru sinni ölvaður. Á einni nóttu
var tappinn sleginn fastur í tunn-
una. Mennirnir, sem ekki gátu lifað
svo nokkurn dag, að ekki væru lieir
meira eða minna fullir, fengu nú
ekki einu sinni að lykta af Jiví um
alt hið víðlenda ríki.
/fússastjórn hafði einkasölu. •
H. B. SKAPTASON
Skrifstofa
729 Sherbrooke Street, Winoijiejj
BOl 3171. Talsimf Garry 4110
Bakkus dysjaður.
þurfa að skamma menn, eða gylla,
eða múta mönnum, til þess að taka
| þátt í sínum eigin málum. Nú er
timinn til að láta hælinn inarka svo,
að sporin vor sjáist i framtíðínni.
Nú er tíininn til að láta pennann
marka krossinn, hvar vér stönd-
um.
Og nú er Rússinn farinn að ganga
á undan öðrum með góðu cftirdæmi.
Aldrei fyrri hefir það komið fyrir i
heiminum, að á einuin degi væri
lokað brennivinskrám og knæpum
fyrir 160 milíónir manna. öld eftir
öld hafa beztu mennirnir verið að
reyna að berjast fyrir þessu. Þús-
undir félaga hafa árum saman verið
að vinna að þessu i öllum löndum,
og eru enn að þvi. Ræður eru flutt-
ar i hverri sveit og sókn og félög
stofnuð. En þarna dregur harð-
stjórinn, einvaldurinn, barbarinn
nafn sitt i einum pennadrætti — og
alt hið viðlenda Rússland er “þurt”
og nægtagyðjan hcllir blessun sinni
yfir þúsundir heimila, og friðurinn
rikir á heimilunum og ánægjan og
gleðin og farsældin og virðingin.
Er það ekki dálítið ihugunarvert
þetta, og gleðiefni fyrir alt mann-
kyn?
Orsakir stríðanna.
Ef þú átt grip einn, sem þú vilt j
gjöra þér verðmætan, þá verður þú
fyrst og fremst að líta eftir fóðrinu,
sem þú lætur hann hafa. Ef þú hefir
barn til að ala upp, J)á verður þú að
lita eftir hinu andlega fóðri þess,
hugmvndunum, sem hin gljúpa:
barnssál drekkur i sig og eftirdæm-
um öllum, sem Jiað daglega lærir af
og mótar það fyrir framtíðina. Ef
þú vilt komast fyrir orsakir stríðs-
ins rnikla, Þá verður þú að leita í
hinum andlegu hreyfingum þjóð-
anna, kenningum háskólanna, pré-
dikunarstólanna, blaðamannanna,
lifi og kenningum prófessoranna,
stúdentanna, og allra þeirra, er mest \
áhrif hafa á Jijóðirnar. Maðurinn er j
sem leir, sem hnoða má og gjöra af:
ýmsar myndir, bæði fagrar og Ijót-1
ar, elskulegar og hryllilegar.
Bakkus heima.
1 sveitinni Bifröst eru menn nú
að berjast um Bakkus gamla, eða
ré-ttara: búa sig undir það, hvort
hann skuli liggja þar í gröf sinni um
ótiltekinn tíma, eða hann skuli vak-
inn upp aftur.
Af þessu blaði Heimskringlu sézt
það, hverju megin blaðið muni vera.
Og vér efumst um það, hvort nokk-
ursstaðar í heimi sé hægt að draga
fram jafnsterka sönnun fvrir al-
gjörðu vínbanni, einsog skýrt er frá
núna i Heimskringlu, Þegar Rúss-
inn, siðlaus, forugur, fáfróður, ólæs
og óskrifandi, sífullur, tættur og rif-
inn og oft og tíðum dýrum likur, —
þegar hann, sem inenn hafa liaft að
viðkvæði, á einni nóttu kastar þess-
um dýrslega ham. — 160 millíónir
inanna brenivinslausar á einum sól-
arhring!
Eigum við að standa tröppu neðar
en þeir?
(íetuin vér hugsað oss, hve óend-
anlega blessun og gleði og ánægju
og farsæhl og frið og kærleika þetta
hefir breitt vfir borg og bý og inn
á hvert einasta heimili?
Enginn efast uin áhugann í þing-
kosningum. Hann er svo mikill, að
hárin standa á höfðum vorum, sem
burst á göltum, og þó standa þau
mál oss oft fjær en heimainálin; þá
eru hárin slétt. Einkum bera margir
það fram, að vér séum afskiftalitlir
i bæjarmálum; vér tölum svo mikið,
en gjörum svo litið. Hvar er nú
þjóðræknin og bróðurástin til landa
vorra? Væri það ekki sæmd og heið-
ur, að fylgja fram löndum vorum til
embætta og framkvæmda, ef að vér
höfum góða menn, sem eg efast ekki
um, að margir séu til, — fylgja þeim
fram, án tillits til flokka allra, minn-
ast ekki á það, og láta oss það engu
skifta, af hvaða flokki þeir eru, ef
það eru góðir menn og hæfir til þess
verks, sem þeir eiga að gjöra?
Og umfram alt verðum vér að
sýna áhuga, og að oss standi ekki á
sama, hvor endinn sp uppi. Það er
einkenni vesælinganna og fáráðling-
anna. Með þeim hætti þurfum vér
ekki að hugsa ,til þess, að vinna oss
álits hérlendra manna. En ef að vér
hölduin saman, þá verða áhrif vor
hálfu meiri, en værum vér tvískiftir
eða þrískiftir; og ef að vér viljum
skifta oss af einhverju máli, þá verð-
um vér að ganga að því af áhuga og
kappi, en ekki með hangnndi hendi.
Hvert stefnir.
Eg fór inn í leikhús um daginn;
gjörði það fyrir kunningja minn.—
Þar voru bæði myndasýningar og
lika leikið. Húsið var troðfult. Ekki
vissi eg, hvort þar voru nokkrir fs-
lendingar. nema við. Við sátum aftar
lega, því við komuin seint og sáuin
yfir alla hjörðina. Þar var höfuð
við höfuð og fólkið augsýnilega á-
kaflega ánægt. En vfir hverju það
var svona ánægt, gat eg ekki skilið,
því að eg sá ekki nokkurt einasta
atriði, sem mér þótti nokkuð í var-
ið, nema mynd eina af herskipi á
sjó. Hvikan á sjónum og bylting
skipsins á öldunum var náttúrleg.
Eg fór því að hugsa um heilana
hjá þessu fólki, og hvað J)ar væri að
gjörast inni; hverjar hugmyndir
væru þar á ferðum. Þeir voru svo
hjartanlega glaðir yrir þessu, bless-
aðir litlu heilarnir, — Jiarna var
þeirra paradís.
“Þetta er þjóðin, sem kemur á eft-
ir okkur”, hugsaði eg. “Þarna er
hún að leita svölunar anda sínum;
þarna er hún að auðga anda sinn,
safna fjársjóðum fyrir koinandi tim-
ann, til þess að byggja upp rikið, —
byggja upp þjóðfélagið, byggja upp
heimilið. Og þó eru allir að kvarta
um hina hörðu tíma. Vitaskuld er
margfalt betra að vera þarna en inni
á knæpunum. En annaðhvort er það
alt bull um hina hörðu tíma, eða
mennirnir búa sig undarlega undir
hinn komandi sult og vinnuleysi hér
í bænum i vetur.
Breytingin á Rússanum
Vinbannið algjört ufir alf hið mikla
ríki.
'Þarf maðurinn endilega að vera
dýr?
Vilja konurnar hafa mennina sína
svo; meyjarnar unnusta sína, eða
mæðurnar sonu sína?
Vér vonum ekki, — vér vonum að
atkvæðin sýni |>að, þegar til dóms
kemur.
Maðurinn, sem kom þessu á, er
Michael /J. Tchelisheff. Bannið held-
ur áfram, þó að stríðinu linni.
Það er Tchelisheff sjálfur, scm
segir fregnrita Associated Press all-
an gang málsins.
Það er ,ekki hálfgjört kák þetta,
svo að suinuin sé lofað að selja, en
sumum ekki; það er engin laumu-
Sama daginn, sem stjórnin fór að
kalla hermennina til vopna, komu
sérstakir lögregluþjónar að hverri
knæpu, þar sem “vodka” var selt,
innsigluðu og settu lás fyrir hvern
einasta brennivinsklefa og settu hið
keisaralega innsigli á knæpuna. Og
upp frá þeim degi hefir “vodka”
hvorki verið selt né búið til á Rúss-
landi. Það varð á svipstundu afgjört
bindindi yfir alt hið mikla ríki.
En þá hvarf líka drykkjuskapur í
landinu á einni svipstundu. Það
sézt líka feykileg breyting á bænd-
unum. Þeir sýnast vera alt annar
kynflokkur, en þar var áður. Áður
litu þeir illa út; voru sultarlegir,
þreytulegir og rifnir og óhreinir.
Það var einsog þeir væru sisvangir.
Nú eru þeir miklu hreinni, karlar
og konur, miklu betur til fara.
Og nú eru þeir- farnir að spara.
Einkum sézt þetta í stórborgunum
Moscow og Petrograd. 1 báðum þess-
um borgum voru lögreglustöðvarn-
ar á hverjum helgidegi troðfullar
af fullum Rússum; þeir lágu í hrúg-
um í hliðargöngunum og jafnvel á
strætunum sjálfum. Nú er alt orðið
svo breytt, að konur geta einar geng-
ið um borgina á nóttum, þar sem
tæplega var fært karlmönnum áður.
Og það er einn maður, sem eig-
inlega hefir lyft þessu Grettistaki.
Það er hann Michael D. Tchelisheff,
bóndason einn. Hann bjargaðist á
J)ví að mála hús. Varð seinna borgar
stjóri i Samara og er nú millíóna-
eigandi. Maðurinn er vöxtulegur, 6
fet og 4 þumlungar á hæð, og allur
þrekinn; 55 ára gamall er hann, en
lítur miklu yngri út.
Þegar hann kemur til Petrograd,
tekur hann vanalega herbergi á
beztu hótelunum; en gengur um í
blárri peisu, girtur belti skrautlegu,
í viðum buxum, sem brotnar eru of-
an í hnéhá stígvélin.
Tchelisheff segist hafa alist upp
í smábæ einum, og voru J)ar engir
skólar; en liann lærði að lesa og
gleypti hvert blað og bók, sem hann
náði í. Hann tók fljótt eftir drykkju-
skap Rússa. En um 1880 kom mikil
hungursneyð yfir Rússland og
fylgdu því óspektir viða. Sá hann
þá stóran hóp manna koma til land-
eiganda nokkurs og heimta af hon-
um alt J)að korn, sem hann átti til
i hlöðu sinni. Honum þótti þetta
undarlegt, og skildi ekki í J>ví, að
ærlegir bændur væru þarna að
fremja regluiegt rán og ofbeldi. En
eftir því tók hann, að hver einasti
maður, sem þarna tók J)átt í ránum
þessum, var meira eða minna ölv-
aður. Hinir mennirnir í þorpun-
uin, sem ekki voru i för þessari,
voru engir drykkjumenn og þeim
leið öllum vel og hjá þeim var eng-
in neyð og enginn skortur.
Hann réði nú af að berjast eftir
mætti á móti brennivínsdrykkjunni.
Þegar hann var orðinn bæjarráðs-
maður í Samara, átti hann heilmik-
ið af húsum og voru leiguliðar hans
verkamenn. Þá varð það eitt sinn,
að bóndi einn, í fylliríi, varð konu
sinni að bana. Þetta herti á honum,
svo að upp frá l)essu lagði hann sig
allan fram á móti brennivinsdrykkj-
unni.
Hann vissi vel, að stjórnin hafði
brennivínssöiuna á hendi til þess
að græða á henni. Og nú reiknaði
hann út, hvað hún græddi á því, að
selja brennivín í Samara. Síðan kom
hann fram með lagafrumvarp þess
efnis, að bærinn greiddi stjórninni
jafnmikla peninga upphæð og hún
græddi á brennivinssölu þar, en aft-
ur á móti skyldi stjórnin afnema
alla brennivínsölu í bæ þessum. —I
Þetta gekk i gegn. Og svo var til-
boðið sent stjórninni, en hún þver-
tók fyrir, að verða við tilmælum
bæjarins.
Þá segist hann hafa farið að
hugsa, að stjórninni væri engin
þægð í því, að menn væru ófullir,
því að það væri að hennar áliti létt-
ara, að stjórna fullum manni en ó-
fullum.
Þetta var svo fyrir sjö árum. Svo
var hann kosinn borgarstjóri í Sam-
ara, hiifuðborginni í Volga hérað-
inu, og eru í héraði þvi meira en
250,000 ibúar. Seinna var hann kos-
inn til þingsins (Duma) í Petro-
grad. Bar hann þar fram lagafrum-
varp um, að íbúar hverrar borgar
hefðu leyfi til að loka iillum brenni-
vínsbúðum í borginni, og á hverja
flösku skyldi letrað stórum sfötum:
“Eitur”. Þetta komst í gegnum þing-
ið, og var lagt fyrir ríkisráðið, en
því var stungið þar undir stól.
Finnur keisarann.
“Eg fór nú á fund keisarans”, seg-
Ofriðurinn.
Yfir Evrópu
aldurtili
veifar bitrum brandi.
Daut5adreyri
drýpur af egg
er hann skýfjöll skeibar
(Lag: Watchman! What of the Night.).
Heyr váþrunginn víga dyn.
Sjáið Valhallar opnar dyr.
Eftir helvegi ríður ið hvíta kyn —
aldrei heimunnn þekti slíkt fyr.
1 loga er Evrópa öll
og eldurinn berst um heim,
líkt og bálandi æði fram grimmúðg Gjöll
að gjöreyða löndum þeim.
í Syrgisdal situr um bráð
Hmn soltni og grimmi örn.
Móti hungursins ógn er engm vörn
hjá ekkju með nakin börn.
Um himininn helflugan skýzt.
I höfunum drápsvél býr.
Og um hervöll fallbyssan hvatskeytt brýzt
mót hverjum, sem móti snýr.
Hvert illvirki óvin gert,
er ástverk og hugarfró.
Og hvert mannslíf er alls eigi meira vert
en moðsalli, stráð um kró.
Frá hásætum hljóma orð:
“Ó, herra! oss sigur veit.
Og þín náð láti fjandmanna fjölgast morð,
svo falli’ öll þeirra sveit”.---
Ó, drottinn drotnara’ á jörð!
Sérðu dýrið klætt þinni mynd?
Engin skepnan, sem lifir í lífsins hjörð
svo leikur Kains synd.
Lát friðarorðið þitt sannast, sjást,
og sorg breyt í gleðitíð.
Tengdu bræðranna hjörtu í eming og ást
svo aldrei þekkist stríð.
Sept. 1914. Þ. Þ. Þ..
ir Tchelisheff. “Var hann þá í kast-
alaborg sinni á Krimskaga og veitti
hann mér hina beztu áheyrn. Fanst
honum mikið til um það, er eg sagði
honum. að það væru fullir og hálf-
fullir menn, sein mestan þátt ættu
í öllum óspektum og upphlaupum
á Rússlandi. Og eg nefndi til upp-
hlaupin í Sveaborg, Kronstadt og
Sebastopol, er sjómennirnir gjörðu
þar þessi upphlaup, einsog öllum
heimi er kunnugt. Sagði eg og sann-
aði honum, að frumkvöðlar þeirra
hefðu allir verið tírykkjumenn, og
meiri hluti sjómannanna hefðu ver-
ið fullir, þegar upphlaupin byrjuðu.
Áður en við'skildum lofaði keisar-
inn mér því, að hann skyldi tala við
fjármálaráðgafa sinn hið allra
fyrsta um það, að afnema alla
bbrcnnivínssölu á Rússlandi.
Skriffinnar stjjórnarinnar koma i
veg fgrir vínbannið.
urinn vann tvöfalt nú við það, sem
hann vann áður. Konurnar og börn-
in voru vanalega áður blá og marin,
því bændurnir börðu konur og börn
sín, er þeir voru fullir. En nú var
sem lifðu þau í sæluástandi,, sem
þau aldrei hafði dreymt um. Nú
hætti barsmíðið og skammirnar. Og
J)að var nóg brauö á borðinu og
mjólk handa börnunum og eldiviður
í stóna.
Eg fór nú að vinna fyrir þessu í
blöðunum og senda og búa til nefnd-
ir til yfirvaldanna, að lengja þetta
timabil vínbannsins ineðan stríðið
stæði yfir. Þetta féll keisara svo vel,
að hann lét það boð út ganga, að
svo skyldi vera.
Svo gjörði eg aðra kviðuna, að
fá tekin vínsöluleyfin frá klúbbun-
um og matsöluhúsunum, og þetta
gekk alt í gegn, svo að nú er ekki
lengur hægt, að fá nokkursstaðar
vín að drekka á opinberum stöðum
Mér féll svo illa, að geta ekki kom
ið á lögum um afnám vínsölunnar,
að eg sagði þingstörfum af mér.
Skriffinnar stjórnarinnar höfðu
komið í veg fyrir lögin. Kokusoff,
fjármálaráðgjafi, sagði að þetta
væri háski mikill, að svifta stjórn-
ina bilíón rúbla tekjum á ári (500
milíónum dollara), en láta ekkert
koma i staðinn.
Eg fór þó ekki úr Petrograd, þó
að eg léti af þingmensku, og á með-
an eg var })ar fór keisárinn um
sveitirnar í kringum Moscv)w, og sá
þá sjálfur mikið af bölvun þeirri,
sem brennivínssölunni fylgir. Þeg-
ar hann kom heim, rak hann Kok-
ovsoff, og tók hinn núverandi fjár-
málaráðgjafa, M. Bark, i hans stað.
Áhrif bannsins.
En köllun hermannanna í stríðið
flýtti fyrir hinum nýju lögum. Niku-
lás stórhertogi mundi vel eftir því,
livaða bölvun og hneyksli vínsalan
og drykkjuskapur hermannanna
gjörði Jieim 1904, og bannaði að
selja nokkurt vín fyrir mánaðar-
tima, ncma á klúbbuin og dýrustu
hótelum. Þetta hafði ágætar afleið-
ingar. Þó að þungi stríðsins legðist
yfir landið; Jxí að störf flest hættu
og verksmiðjunum væri lokað, og
járnbrautalestirnar hálfhættu að
ganga, J)á varð þó ekkert hallæri úr
því. Og peningar jukust á spari-
bönkum og verzlun varð meiri i
kjöti og öðrum matvörum og fatn-
aði og húsbúnaði.. Nú brúkuðu
menn fvrir rjauðsynjar sínar þær 30
milíónir rúbla, seip menn höfðu
brúkað á degi hverjum til þess, að
kaupa sér “vodka” fyrir.
Vinnudagar fjölga.
Og vinnudagarnir voru áður þetta
þrír og fjórir á viku, en nú urðu
þeir sex, þegar helgidagar drykkju-
mannanna gengu úr gildi. Og vinnu-
dagurinn varð lengri, og verkamað-
á Rússlandi.
Fundnar nýjar tekjugreinir.
Annar mánuðurinn, sem vínbann-
ið var í gildi, gjörði hagnaðinn við
brennivínsbannið svo augljósan öll-
um inönnum, að J)egar vér heim-
sóttum hans liátign keisarann til að
þakka honum fyrir þcssar nýju
skipanir, J>á hét hann l)ví, að stjórn-
in skyldi aldrei framar selja eða
leyfa að selja vín eða “vodka” á
Rússlandi hinu mikla og var stór-
hertoga Constantin sent rafskeyti
um það þá }>egar.
Nú var eftir að fá tekjur í skarð-
ið, og var tekið til starfa, svo að nú
er lagafrumvarp um það fyrir þing-
inu. Ekki er til ætlast, að gjöra það
með nýjum álögum, heldur fá tekju-
hallann upp með betri stjórn og fyr-
irkomulagi á eignum krúnunnar.
ENN ÓFRIÐLEGT í MEXICO.
1 Mexico liafa Jieir verið að jag-
ast og rífast, og l)á orðið laust um
hnefann stundum. Villa hefir ekki
viljað leggja niður vopnin, nema
Carranza segði sig frá öllum völd-
um. og var svo annar maður kosinn.
Guiterres að nafni. En ríkismenn og
landeigna menn vildu ekki missa
Carranza, og svo byrjaði sennan aft-
ur, og nú heldur ViIIa suðut með
flokk nokkurn til Mexico borgar. —
Þeir Carranza sendu lið á móti hon-
um, en þegar þeir mæta Villa, þá
ganga þeir í lið með honum, i stað
þess að berjast. Og nú er Carranza
með stjórnina flúinn úr Mexicóborg
suður í land, en Villa flýtir sér suð-
ur alt, sem hann getur til }>ess að
ná höfuðborginni. — Þeir eiga þar
eftir, að dangla hver á öðrum og ota
kutum sinum saman nokkur árin
ennþá, piltarnir, ef að aðrir st 'rri
skerast ekki i leikinn.
BORGARAEIÐUR
Allir menn, sem eru af þjóðflokk-
um þeim, sem eru í cifriði við Breta
og eru hér i Canada, verða að vinna
borgaraeið. Annars geta þeir ekki
greitt atkvæði í sveitamálum.
Fréttagreinin viðvikjandi þessu,
dags. Ottawa, 19. nóv. 1914, er þann-
ig hljóðandi:
Skrásemjendur og eftirlitsmenn
(Deputy Returning Officers) í
sveitamálum, hafa nú nýrri skyldu
að gegna, og Jiað verður liklega í
fyrsta sinni i sögu Canada, að ýmsir
menn, kannske nokkuð margir, sem
á atkvæðalistunum eru, fá ekki að
greiða atkvæði skilyrðislaust. Það
er hér fjöldi mesti af mönnum af
þýzku, slafnesku og tyrknesku kyni,
sem ekki hafa tekið borgararétt í
Canada. Þeir hafa þvi ekki réttindi
þau, sem borgararé.ttinum fylgja.
Nöfn þeirra standa á listum atkvæð-
isbærra inanna, sem leiguliðar eða
verkamenn, eða gæzlumenn, eða
borðmenn, og verður það skylda
allra eftirlitsmanna, að banna þeim
að greiða atkvæði, ef þeir reyna
það.
En til þess að gjöra það, þarf að
taka eið af öllum mönnum af út-
lendu kyni, hvort sem þeir eru borg-
arar eða ekki.
VÍNBANNS FUNDIR
Mikilsvarðandi fundahöld fara
fram i Bifröst sveit i næstu viku.
Verður á fundum þeim rætt um bæn-
arskrá þá frá hálfu vinmanna um,
að afnema hið núverandi vínbann l
sveitinni.
Fundirnirnir verða á þessum stöð-
um og tímum
F'ramnes, i nýa samkomuhúsinu i
Bjarnastaðahlíð, 7. des. kl. 2 e. m.
Árborg, i Good Templars Hall, 7.
des. kl. 8 e. m.
Gcysir, í Gcysir Hall, 8. des. kl. 2
Icelandic River, i Bændafélags-
húsinu, 8. des. kl. 8 e. m.
Hnausum, i skólahúsinu, 9. des.
kl. 3 e. m.
Vidir, í skólahúsinu, 12. des. kl.
2 e. m.
Allir þessir fundir eru boðað-
ir af þeim, sem eru með banninu og
verða ræðumenn frá þeirra hálfu á
öllum fundunum. Vinum Bakkusar
og þjónum hans er boðið að senda
sina liðsmenn á fundina og verður
þeim fúslega veitt málfrelsii
Æskilegt, að kjósendur sæki vel
fundi þessa og láti sig nokkru
varða, hvort vinbannið, sem nú er,
verður afnumið eða ekki. Enginn
atkvæðisbær maður ætti að láta hjá
liða að koma á þessa fundi.
F agnaðarsamsæti.
Samsæti héldu Good Templarar
hr. Arinbirni Bardal í Good Templ-
ara húsinu miðvikudagskveldið 18.
þ.m., i tilefni af þvi, að hann var þá
nýkominn til baka úr ferð sinni á
hástúkuþingið i Kristjaniu i Noregi.
er var haldið i öndverðmn ágúst
síðastliðið sumar. Stúkurnar Hekla
og Skuld gengust fyrir samsætis-
haldinu, ásamt framkvæmdarnefnd
stórstúkunnar; sérstaklega átti stúk-
an Skuld, sem hr. Bardal tilheyrir,
mikinn þátt í undirbúningnum.
Salurinn var mjög smekklega
skeryttur með flöggum og blómum,
og borð sett þannig, að inst í saln-
um var háborð, og langborð út frá
því eftir endilöngu gólfi. Við há-
borðið sátu: heiðursgesturinn og
kona hans, bræður hans og systur
og þeirra fjölskyldur, stórtemplar i
stórstúku Manitoba og fleiri em-
bættismenn stórstúkunnar.
Hr. Ásmundur Jóhannsson stýrði
samsætinu.
Var fyrst drukkið kaffi og síðan
hófust ræðuhöld og aðrar skemtan-
ir. Þeir sem töluðu, voru: S,tór-
templar Sig. Björnsson, ölafur Þor-
geirsson konsúll, sira Rúnólfur Mar-
teinsson, sira Guðm. Árnason og
Bjarni Magnússon.
Mintust ræðumenn sérstaklega á
dugnað og áhugasemi lir. Bardals i
sambandi við bindindismálið, og
buðu hann velkominn heim úr hinni
löngu ferð, er með köflum hafði ver-
ið ervið og hættuleg sökum striðs-
ins.
Frumort kvæði fluttu: Einar Páll
Jónsson, mjög laglegt kvæði, Guðjón
Hjaltalin og Mrs. Karólina Dalmann.
Hr. P. P. Bardal skemti með söng.
Stórritari O. P. Lambourne af-
henti heiðursgestinum skrifað á-
varp frá stórstúkunni.
Að lokum talaði hr. Barda)
sjálfur; sagði ferðasögu sina um
England, I'rakkland, Þýzkaland,
Danmörku, Noreg og ísland, og einn
ig frá þvi helzta, sem gjörðist á há-
stúkuþinginu. Var það löng frásaga
og full af margskonar æfintýrum,
sem gjörast á svo langri leið. Á ls-
landi clvaldi hr. Bardal mikið leng-
ur en hann bjóst við, vegna þess, að
ómögulegt var að fá far til Englands
um langan tima. Varð hann að lok-
um að taka sér far með kolaflutn-
ingsskipi. Meðan hann var á lslandi
dvaldi hann lengst af á Bjargi í
Húnavatnssýslu lijá bróður sinum,
sem J>ar býr.
Samsætinu var slitið kl. að ganga
eitt með því að allir sungu Eld-
garnla /safold og God Save thc King.
Viðstaddur.