Heimskringla - 07.06.1917, Qupperneq 3

WINNIBEG, 7. JÚNÍ 1917
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
GISLI GOODMAN
TINSMIÐUR.
VerkstœtSi:—Horni Toronto Bt. Og
Notre Darae Ave.
Phone Helmilla
Gmrrr 2888 Garry 888
J. J. BILDFELL
FASTEIGNASALI.
Unloa Baak fith. Floor No. BM
Selur hús og: lótiir, og annatJ þar al
lútandi. Útvegar penlngalán o.fl.
Phoae Maln 2686.
Or bréfi frá Sveinbirni
Arnasyni.
“A Frakklandi, 5. apr. 1917.
— “Eg vinn alla daga við járn-
brautarvinnu, og er oft breyttur á
kveldin,—'Samt líður mér vel, hvað
heilsu snertir, og gæti étið töluvert
meira en eg fæ. Samt skal ekki
mögla um það; margir hafa minna.
Nú erum við komnir mikið nær
framstöðvum (the front), en þegar
eg skrifaðl seinast, svo við heyrum
skotdynkina og sjáum eldglæring-
arnar í loftinu, þegar fer að
dimma. Á þessu svæði, sem við
erum nú á, hafa verið orustur, og
skotgrafir þær, sem Þjóðverjar
héldust við í um tveggja ára tíma,
eru okkur töluvert að baki; þær
voru sérlega vel bygðar: djúpir,
krókóttir skurðir, með jarðhúsum
afar djúpum. Eg ihefi komið ofan
í mörg þeirra og sofið næturlangt
í einu þeirra um 60 fet niðri í jörð-
inni; samt sá eg enga drauga, en
dauða menn hefi eg séð, og ekki
sem ásjálegasta. Eg hefi komið í
mllli 10 og 20 smábæi, alla sundur
skotna, þar sem varla stendur
steinn yfir steini, aldinatré þar eru
höggvin niður af fúlmensku
tómri, svo að varla er heilt tré
nokkurs staðar að lfta. Sprengi-
kúlugrafir eru svo þéttar, að sum-
staðar er helzt ekki hægt að kom-
ast um jörðina á mörg undruð íer-
mílna svæði. — Náttúrlega hefir þú
TH. JOHNSON,
Ormakari og Gullsmiður
Selur gíftingaleyfisbréf.
Sérstakt athygli veitt pöntunum
og viögjöröum útan af landi.
248 Main St. - Phone M. 6606
J. J. Sw&nson
H. Q. Hlnrlkaaon
J. J. SWANSON & CO.
FASTKHSNASAUAR OG
prnt.,. mtHIar.
Talslml Maln 2697
Cor. Port&c. and O&rry, Wlnnlneg
MARKET HOTEL
14« Prlar {■■ Strect
& nðtl m&riccllnum
Be.tu ylnföng, Tlndl&r og a»-
hlynlng ,ðl. íslenkur veltinsa-
mtlur N. H&lldðrsson, letVbeln-
tr lslendlngum.
P. O’CONNBL, Big&ndl Wln.lptg
Arnl Anderson E. P. Q&rl&nd
GARLAND & ANDERSON
UOFRiKBINOAR.
Phone M&tn 16«1
•M Kl«ctrie Riilwij Ch&mbers.
T&lslml: M&tn 6802.
Dr. J. G. Snidal
TANNLÆKNIR.
614 SOMERSBT BLK.
Portare Avenue. WINNIPEQ
Dr. G. J. Gislason
Physlclan and Surveon
Athygll veltt Augna, Eyrna og
Kverka Sjúkdðmum. Asamt
lnnvortls sjúkdðmum og upp-
skurtll.
18 South 3rd St., Grand Fortre, N.D.
Dr. J. Stefánsson
401 BOYD BUILDING
Hornl Portage Ave. og Edmonton St.
Stundar etngðngu augna, eyrna,
nef og kverka-.júkdóma. Er ah httta
frá kl. 10 tll 12 f.h. og kl. 2 tll 6 o.h.
Phone: Main 3088.
Helmllt: 106 Ollvta St. Tals. Q. 2816
w ■
t
4
t
t
► w
1
U
COLCLEUGH & CO. i
‘ J
Vér höfum full&r blrgölr hreln-
ustu lyfja og mel&la. Komih
mel lyfsehla yhar hlng&tl, vér
gerum mehulln nákvœmlega eftlr
ávisan læknlslns. Vér slnnum
ut&nsvelta pöntunum og seljum
glftlng&leyfl.
Notre Dame Æ Sherbrooke 8Ii
Phone Q&rry 2690—2691
A. S. BARDAL
selur likklstur og ann&st um út-
f&rlr. Allur útbún&öur sá bestl.
Ennfremur selur h&nn allskon&r
mlnnlsvartta og legstelna. : :
«18 SHERBROOKE ST.
Phone G. 2162 WINNIPBG
AGRIP AF REGLUGJÖRÐ 01
heimiKsréttarlönd í Canada
og Norfivestnrlandinn.
Hver fjölskyldufaölr eSa hver karl-
jnahur sem er 18 ára, sem var brezkur
þegn I byrjun strtttsins og heflr verltl
Patl stSan, etla sem er þegn Bandaþjótl-
Jnna etia ðháörar þjðtlar, getur tekltl
nelmilisrétt á fjórtlung úr sectlon af 6-
teknu stjðrnarlandl I Manltoba, Sas-
katchewan etla Alberta. Umsækjand!
VerBur sjálfur atl koma á landskrtf-
■tofu stjðrnarlnnar eBa undlrskrlfstofu
bennar I þvl hératll. 1 umbotll annars
okylderi—Sex mánatla ábútl og rœktun
Jtiá taka land undlr vlssum skllyrltum.
•andslns á hverju af þremur árum.
f vlssum hérubum getur hver land-
•andneml fengltl forkaupsrétt á fJðrS-
Vngl sectlonar metl fram landl slnu.
Vertl: $3.00 fyrlr hverja ekru. Skyldur:
«ex mánatla ábútl & hverju htnna
hsestu þrlggja ára eftlr hann heftr
JilotltS elgnarbréf fyrlr helmlllsréttar-
•andl slnu og auk þess ræktatl 60
ekrur & hlnu selnna landl. Forkaups-
Jéttar bréf getur landnemt fenglB um
leltl og hann fær helmlllsréUarbréflV,
þð metl vlssum skllyrtlum..
Landneml, sem fenglB heflr helmllls-
eéttarland, en getur ekkl fenglö for-
kaupsrétt (pre-emptlon) getur keypt
oelmlllsréttarland I vlssum hérutlum.
^ertl $3.00 ekran. Veröur atl húa á
■andlnu sex mánutll af hverju af þrem-
nr árum. rækta 60 ekrur og byggja hús,
«ern sé $300.00 vlrtll.
I*elr sem hafa skrlfatl slg fyrlr helm-
Ulsréttarlandl, geta unnltS landbúnats-
úrv<nnu hjá bændum I Canada árltl
i”17 og tlml sá relknast sem skylflu-
Uml á landt þelrra, undlr vlssum sktl-
Vrtlum.
Tiegar stjðrnarlönd eru auglýst etla
U'kynt á annan hátt. geta helmkomnlr
bermenn, sem verltl hafa I herþlðnustu
erlendls og fenglti hafa heltlarlega
'ausn. feneltl elns dags forgangs rétt
í'i atl skrlfa slg fyrlr helmlUsréttar-
'endl .á landskrlfstofu hératlslns (en
®kk| á undlrskrlfstofu). Lausnarhréf
vertlur hann atl geta sýnt skrlfstofu-
■tjðranum.
W. W. CORV.
Deputy Mlnlster of the Interlor.
. Hlötl, sem flytja auglýslngu þessa í
helmildarleysl, fá enga borgun fyrlr.
apíeiuu au icjatb s » ou
CtðsSuií.XXVIll.OM ay. MDCCCLXIV.csl oxcm. vvi OKay .ncmxvii.
Stefán Sigurðsson var fæddur 28.
maí 1864 á Stóru-Laugum í Heiga-
staðahreppi í S. Þinigeyjarsýslu.
Foreldrar hans voru Sigurður Er-
lendsson og Guðrún Eiríksdóttir.
Þau bjuggu á Stóru-Laugum, og
síðast í Klömbrum í sama hreppi.
Erlendur Eyjólfsson, faðir Sigurð-
ar, bjó á Höskuldstöðum í sama
hreppi. Kona hans hét Ragnhild-
ur Jónsdóttir. Eyjólfur, faðir Er-
lendar, bjó á Þverá í Laxárdal, i
sama hreppi. Kona hans hét Anina
(tvígiftur).
Sigurður og Guðrún fluttust til
Kanada árið 1876, ásamt börnum
sínum. Þau tóku sér bólfestu í
Mikley í Winnipeg-vatni. Guðrún
er dáin, en Sigurður býr með seinni
konu sinni, Þórunni Magnúsdótt-
ur, á landnámsjörð sinni. Er 88
ára gamall.
Stefán var að eins 12 ára, þegar
hann fór frá íslandi. Hann var
með foreldrum sínum og systkin-
um í Mikley til fullorðinsára.
Hann var bráðþroska, og gjörðist
mannvænlegur á unga aldri.
Atvinnuvegir voru ekki marg-
breyttir í þá daga. Fólk lifði mest
á veiðum úr vatninu. Og sam-
göngur voru hinar örðugustu, á
vatni og landi, í þá daga.
Stefán gjörðist snemma hugdjarf-
ur og harðfengur í atlögum, iað
hverju sem hann gekk. Fór skjótt
dugnaðarorð af þeim bræðrum,
Sigurðarsonum, Stefáni og Jóhann-
esi, sem í þann tíma fylgdust oft-
ast að.
Á frumbýlingsárum Islendinga
við Wlnnipeg-vatn viar fátt um úr-
val áhalda. Þá þektust ekki utan
smákænur og flatbytnur til veiði-
starfa, og smáir seglbátar til flutn-
ingsáhalda. Það skeið byrjaði
Stefán víkingaferðir síniar á vatn-
inu. Þá lilaut fólk annað tveggja,
að lifa á vatninu, eða deyja drotni
sínum. Kom það brátt í ljós, að
Stefán var gæddur þeim hæfileik-
um, sem afburðiamenn einir hafa
yfir að ráða. Hann átti óbilandi
viljaþrek, karlmensku og harð-
fengi, og hamrama og happa-
drjúga giftu.
Þegar fiskifélögin komu til sög-
unnar og byrjuðu fiskiveiðar 1
vatninu, gjörðist Stefán formaður
þeirra við veiðar og fiskiflutning.
Sýndi hann þá röskleika og fyrir-
hyggju. Gegndi því starfi þangað
til hann gjörðist útgjörðannaður
á eigin spýtur. Gjörði hiann þá
umbætur á fiskiveiðum, markaðs-
verði og flutningsfærum, og öllu
viðskiftáfjöri, sem veiðiskap á-
hrærði. Kipti eiginlega frumbýl-
ingsskapnum inn á svið framfara
og menningar. Fyrstur Islendinga
lét hann, ásamt Jóhannesi bróður
sínum, byggja farþega og flutnings
gufuskip, “Lady of the Lake”, á
Winnipeg-vatni. Hafði ekki svo
dýrt, vandað og stórt gufuskip
sézt á vatninu áður. Hafði hann
það í förum nokkur ár, seldi það,
en keypti nýlega aftur og áttl þá
hann féll frá. önnur skip keypti
hann af ýmsu tagi, til flutninga og
fiskiveiða.
Verzlun byrjuðu þeir bræður f
Mikley og stunduðu hana í nokk-
ur ár. Það svæði þótti þeim kot-
ungsdæmi. Þá fluttu þeir sig í
Braiðrahöfn 1890, sem nú er alment
kölluð Hnausar. Stofnuðu þar
verzlun. Staður sá er á vestur-
strönd Winnipegvatns, milli Gimli
og Islendingafljóts. Á Gimli og við
íslendingafijót voru áður smáar
verzlanir. Ráku ]icir þar mikla
verzlun. Þá bygðu þeir “Lady of
the Lake”, sem áður er nefnd. Eft-
ir nokkur ár skildu þeir verzlunar-
félagið. Hélt Stefán áfram verzlun
á Hnausum. Hafði verzlunar úti-
bú norður með vatni og út í eyj-
um. Um tíma hafði hann verzlun
á Gimli. Veitti hann þá mörgum
mönnum atvinnu, við verzlanir og
á flutningsskipum og við fiskiveið-
ar sumar og vetur, við skógarhögg
og annað fleira, svo fár mun hafa
meiri vinnu veitt af Íslendingum, í
þá daga. Hann var of'.iast með
skipum sínum á vatninu. Þó hann
væri kafteinn sjálfur, hafði hann
oftast skipstjóra, en var allsherjar
eftirlitsmiaður sjálfur á ferðum
þeim.
Fáir hafa haft stærri og fjöl-
breyttari verkahring en Stefán.
Því verzlanir, fiskiveiðar og flutn-
ingar var ekki alt sem hann hafði
á starfssviði sínu. Hann giaf sig
mikið við flestum velferðarmálum,
sem á dagskrá komu. H'ann var
oddviti sveitar sinnar margt ár.
Fylgdi framíaramálum sveitarinn-
ar fram af lífi og sál. Hann hafði
Kapt. Stefán Sigurðsson.
talsverð afskifti og áhrif á stjórn-
mál. Enda mjög eðlilegt, að hon-
um væri beitt fyrir, þar sem hann
hafði mest rfki á landi og vatni, og
var ósérhlífinn og velviljaður um-
bótamaður. Hann hlaut að standa
í broddi fylkingar. Hann var sjálf-
kjörinn í framkvæmd-arstörf og
sendinefndir til fylkisstjómar og
ríkisstjórnar, þegar mest á reið.
Margs þurfti með: vegabætur og
brýr, járnbrautir, m. fl., í ótræðis-
svæði eins og Nýjia Island var frá
náttúrunnar hendi. Til þess starfa
eyddist mikill tími og peningar.
Við öðru eins reisa ekki rönd aðrir
en þeir, sem áhuga hafa og bein f
höndum til framkvæmda. Alt ber
vitni þann veg, að Stefán hefir ver-
ið sbarfrækinn og afkastamikill
hve vetna. —
Árið 1887 giftist Stefán ungfrú
Valgerði Jónsdóttur, frá Svarfhóli
í Mýrasýslu. Hún var kenslukona
í Mikley. Hún er vitur kona og
væn, og ættuð vel. Þau bjuggu
saman nær þrjátíu ár. Þau eign-
uðust sjö börn. Þrjú dóu ung og
drengur nær fullorðinn, og dóttir
þeirra Jórunn, gift H. Pálmason.
Tveir synir þeirra lifia, Sólberg,
gfftur Sigrfði Jónsdóttur, og Sig-
urður. Þeir eru báðir að Hnaus-
um með móður sinni.
Heimili þeirra Stefáns og Val-
gerðar var rausnarheimili. Bar ut-
an og innan brag fornrar gest-
risni. Þar voru jafnt vesalir sem
voldugir velkomnir og sem í heima-
húsum. Fyrir nokkrum árum
bygði Stefán stórt og vandað íbúð-
arhús, í nýtízku sniðum, sem nú
tíðkast í stórbæjum. Heimboð og
veizlur höfðu hjón þau af örlæti
og skörungskap. Munu þeir vel
muna, sem nuýu.
Stefán var viðkvæmur, örhjálpa
öllum, sem erfitt áttu. Ekki gat
nákvæmari og ljúfari mann en
hann við börn og gamalmenni.
Fáa eða enga lét hann synjandi
frá sér fara, sem leituðu hans í
nauðum. Jafnvel þó hann ætti ó-
hægt aðstöðu f stundarbili. Eng-
an hefi eg spurt meira mæraðan en
hann fyrir gjafir og glaðningar sjálf-
liugsaðar, um hátíðar og önnur
tækifæri. Ber eg þar til sagna
Gest Oddleifsson, bónda í Haga í
Nýja íslandi, sem glögg hafði
kynni af Stefáni, eftir að hann
reisti yerzlun að Hnausum.
Ekki er mér kunn mentun Stef-
áns f uppvexti hans. Það vcit eg,
að hann reit góða skrifhönd og
kunni relkning. íslenzku og ensku
mælti hann jöfnum tungum. Skip-
stjórnarfræði Iærði hann bóklega
og verklega, eins og kafteins nafnið
ber með sér.
Það sagði hann mér, að hann
hefði komist upp á smalaþúfuna
áður en hann fór frá íslandi. Hann
mundi eftir bæjum og aðal ein
kennum i sveit sinni á lslandi
Bezt kvaðst hann muna cftir mið-
nætursólinni yfir Skjálfandaflóa
þegar hann hefði verið með ánum
uppi í Hvammsheiðarbrekkum, á
nóttunum. — Hann þráði að koma
til íslands og hefði máske fram-
kvæmt með alvöru, ef aldurinn
liefði leyft honum.
Stefán var meira en meðalmiaður
á hæð. Herðabreiður og brjósta-
þykkur. Þó lítið eitt lotinn í hálsi
Hann var með gildari mönnum.
Hann var svartur á hár og safnaði
því. Léku lokkar á herðar niður.
Voru þeir káriaðir. Svipurinn var
inikill og fastur. 1 djúpi skein
góðmenska og aðalhöfgi. Þar sást
ekki smælki né görugir boðar.
Hann var djarfmæltur og orðhvass.
Rómurinn hár og skörulegur fram-
burður. Datt mér oft í hug, að
Stefán væri kominn af Þórði gelli
Ólafssyni i Hvammi. Þeim manni,
er hæst talaði landsmanna á sinni
tíð. Þeim manni, er sótti Blund-
Ketils brennumál af hinum mesta
garpsskap. Þeim manni, er lét Is
lendinga standa hljóða undir
ræðu sinni, og samþykkja fjórð-
ungsdóma orðalaust. Það sóp-
aði að Stefáni á fornmanna og
nútíðar vísu.
Það á að vissu leyti ekki við, að
skrifa um Stefán í hversdagslegu
fróttablaði. Hann á merkilega
söigu. Sögu lærdómsríka, sögu
fróðlega og sögu með þungum
dráttum. Hann var landnáms
maður á mörk og vötnum, eða
landi og sjó, sem sagt er. Saga
Stefáns er í landnámi íslendinga í
Vesturheimi næst því, sem Egils
saga er fyrir Island, þó ekki væri
Stefán vskáld. Ætti hún að geym
ast ófúin í íslenzkri sagnfræði. En
bautasteinn hans ætti að standa í
öróvi vetra í bygðartúnum Nýja
íslands.
K. Asg. Benediktsson.
Stefán Sigurðsson dó 17. maí 1917
á Almenna sjúkrahúsinu f Winni-
peg. Jarðiartör hans fór fram 22.
maí frá heimili hans og kirkju
Breiðuvíkursafnaðar. Tveir prest-
ar voru við staddir og héldu minn-
ingarræður. Það voru Rector
Rúnólfur prestur Marteinsson og
síra Jóhann Bjarnason, prestur í
Nýja Islandi. Stefán var graflagð-
ur í suður og vestur fjórðungi
eldra kirkjugarðsins, sem tilheyrir
fyrnefndri kirkju. Sveitungar Stef-
áns og vinir fjölmentu, svo aldrei
hafði jafn fjölmenn jarðarför sézt
áður í Nýja Islandi. Það var hin
hinsta kveðja vandamanna og
vina. Lengi lifi minning Stefáns
Sigurðssonar. K.A.B.
Sknautritun sú, sem stendur of-
an við grein þessa, er gjörð af hr.
Nikulási Ottenson f River Park.
öllum, sem við jarðarförina voru
staddir, buðu aðstandendur hins
látna manns heim að Kirkjubæ,
að afstaðinni greftrunarathöfninni.
Þar var ölium veittur beini.
Fyrir útför Stefáns Sigui’ðssonar
stóð Arinbjörn Bardal, útfarar-
stjóri í Winnipeg. Fór ait mjög
myndarlega fram, scm laut að jarð-
arför kapteins Stefáns Sigurðsson-
ar á Hnausum. K.A.B.
lesið um flótta Þjóðverja f Möðun-
um, og hafa verið hafðar ýmsar
tilgátur um hvað þeim gengi til;
en sá, sem sér landið, er þeir voru
að reyna að halda, þarf ekki að
gera sér neinar getgátur um ástæð-
una til burtfarar þeirra; þeim var
nefnilega ekki vært lengur, því
mest af þeim ummerkjum, sem hér
sjást eftir skothríðina, voru gerð
af vopnum vorra manna. Annars
er ómöguiegt að lýsa þeim ótta-
lega frágangi, sem hér er á öllu. Alt
verðmæti sundurtætt og rifið, jörð-
in eins og síja of skotholum og
gröfum, og kiilur og kúlnabrot,
sprungnar og ósprungnar eins og
stráviður um alt þetta svæði; her-
fjötra girðingar úr gaddavír fyrir
framan hverja gröf, alt skilið eft-
ir af Þjóðverjum; verkfæri, skot-
færi, stór og margt fleira, svo
fljótlega hafa þeir farið. —- Hér er
ekkert fólk nema hermenn, og eg
er að skrifa þetta niðri í heillegum
steinkjallara, sem húsið er að
mestu leyti skotið ofan af; en eg
var svo heppinn, að eg fann þessa
holu og hún lekur ekki; hér eru
kalsaveður með snjókomu með
köflum.”
Ný þjóðsaga.
(Efnlfi er (eklfi fir hlnu mannorffa llb-
eral hlaKI “Free Premm,” oR fært 1
Mkfildlexan bðnlnfc af Gnttorml
J. Guttormmmynl.)
I»efcar Vopnl var I nehmta mal,
Vlrttmt lftlV rðm f ( olumbln
—l»n« er ekkl ljött atf Ifkjamt hval,
Lfita mér el marka bfim né mtfn—
I»ar var eftt, mem brenarNll mtöfuðu af,
Þatt var lffmynd okkar mverbm ojc
mkjaldar;
I»etta, mem omm dýramt drottlnn (fiif,
Drelf hann, mvo afi fðlr vlmmu af,
tJt um bakdyr—vel voru dyrnar
valdar.
Sfffan ðtr f morpl 1A hann Jön,
Söml var þafi fyrlr hann oyr okkur.
Mlldl var, afi myndln haffil’ el mjön,
Mundl annarm rimib hafa mkrokkur
Upp frA lejfNtah Alnlr fullar mex,
Ekki dvnllö lenj?i þar A mlööum.
—Slysrnl* eg mlgr, eyt telkna A miy? X,
óttl mér f husa mtörum vex,
Þafi er mem eyc Knnffi' A Lögrherycm
yflöfium.
Þah var Ifka mlldl afi myndln var
MAtuleyca mtlrh oy? köld mem llhln,
l'eycar GyÖlny? aftanm mfÖ har afi
Elnan tll aTi glepja bakreitm frlhlnn.
Honum alveyc hAmkalaumt var þvf,
Hvar um vfy^'öu jörö el marprir mvelma,
—Þennaa kopar nA afi narta f;
Nfl, ef draygl fyrlr tunKllh mký,
Var þafi hara ffööverk hann ah
gejma.
kannmke drnumur,
Ömökn
Petta* er
111*
Enn er myndin vfm mem þemml mayca
Hðn er eflaumt þar mem Vopnl vlll
Vera lAta—honum mlnmt tll bayca.—
Columhia ruKKar elnm og örk
Yflr myndaflöömlnm myrka yclnl,
VnKKar einm ok vlndl mkekin hjörk
Vifi h!7> mlkla hröp A eyölmörk:
Hvar er myndln af Jönl Sly^urömmynif
I»ö afi okkur KenKÍ’ fir ysreipum mð,
Get eK tll afi biettnr mundl Nkafilnn,
Ef vifi létnm yrullmynd Kera nö
Geymlmlkla af nafna hanm f mtaftlnn.
Gófil Tómam, yseföu okknr blett
Gærumtóran undlr mynd af honnm
—-Ekkl nema' þð Alftlr þafi rétt —
Aftan viö hlnn aýjn þlnKhðmblett.
LfigherK, haföu y?ðt A GyfilnKunum..
Erlingur þögli.
Erlingur var rúmlega tvítugur.
Hann var einstæðingur og hafði
ofan af fyrir sér með því að ferja
fólk yfir ána. Áin nainn í gegn um
borgina. Voru bakkar hennar
vaxnir skógi og stráðir blómum.
Erlingur var kyrlátur og fátalað-
ur. Augun voru stór og dreym-
andi og mörgu fólki fanst hann
vera eitthviað undarlegur. Hann
átt enga sérst-aka vini, svo menn
vissu til og af fálæti sfnu og ó-
mannblendni var hann alment
kallaður hinn “þögli.” Hann var
skoðaður af fjöldanum “ekki
neitt’ og var af öllum álitinn ónýt-
ur til alls—nema að ferja. Það
verk vann hann vel og dyggilega,
enda var það hans lifibrauð. Eng-
inn þekti hið innrn eðli hans —
nema hann sjálfur. Enginn hafði
hugmynd um, að sterkar tilfinn-
ingár samfara framfaraþrá og
djúpri hugsun, berðust um í
brjósti hans, þó þær sæjust ekki á
yfirborðinu. Það var satt, að
hann var ómannblendinn og tal-
aði lítið við fólk; en hann talaði
við blómin, sem uxu á árbökkun-
um, og hríslurmar, sem teigðu lima-
skraut sitt yfir strauminn. Hann
talaði við steinana í fjörunni og
bárurnar, sem liðuðust áfram í
ánni. Hann var náttúrunanr barn.
Hann fléttaði hugsanir sínar inn í
náttúruöflin og náttúrufegurðina.
Úr því mynduðust alls konar töfra
myndir. Með eftirtekt hlustaði
hann á fuglana syngja og með
glöðu hjarta sá hann hvernig sólin
sendi geisla sína yfir ána og lífgaði
blómin á bökkum hennar. Hið
dula mál náttúrunnar fylti sál
hans unaði og fögrum hugsjónum.
—Það var einhver sterk alda í
djúpi sálar hans, er þurfti að
brjótast fram, og þannig atvikað-
ist það, að Erlingur fór að yrkja.
Fyrst orkti hiann um alt upphugs-
anlegt í ríki náttúrunnar. Hann
orkti um alt, sem óx í kring um
ána og ljóð hans voru létt og þýð.
Svo fór hann að breyta steinunum
og blómunum í persónugerfi, er
sýndu lífið og kendu að þekkja
það. Þá voru ljóð hans orðin
sterk og áhrifamikil.
Eitt kvöid gekk hann upp í
borgina og heimsótti ritstjóra eins
af stærri blöðunum. Hann hafði
nokkur af ljóðum sínum með sér
og sýndi þau ritstjóranum. Fanst
ritstjóna þessum mikið til þeirra
koma og bað að mega láta þau í
blaðið. Erlingur lét tilleiðast með
því móti, að þau væru birt undir
dularnafni, og lofaði ritstjórinn
því. Eftir þetta konra Jjóð Erlings
í blaðinu 1 hverri viku. Brátt var
farið að veita þéim eftirtekt og
komu fyrirspurnir til ritsfcjórans
um hver væri hinn rétti höfundur;
en Erlingur vildi ekki láta nafns
sins getið. Fólk virtist sólgið í að
lesa ljóð þessa óþekta höfundar,
sem ekki voru einasta fögur nátt-
úruljóð, heldur einnig þrungin af
fmmfara þrá og fögrum lífskenn-
ingum. Blaðinu jukust kaupend-
ur og varð vinsælt. Loks afréð
ritstjórinn með leyfi Erlings að
láta prenta ljóð hans 1 einni heild.
Þegar þessu var lokið, var bókin
gefin út undir sama nafni og ljóð-
in höfðu birzt í blaðinu. Bókin
seldist um land alt og græddi rit-
stjórinn á henni stórfé, sem hann
gaf Erlingi stórán skerf af. Það
komu ritdómar um bókina í öllum
helztu blöðum og var henni hrós-
að mikið. Alla langaði tii að vita
eitthvað um höfundinn, en Erling-
ur og ritstjórinn héldu þvf leyndu.
Eitt sinn bar svo við, að sam-
kvæmi mikið var í borginni og fékk
ritstjórinn Erling til að koma
þangað með sér; því með öðru
fleiru ætlaði miaður, sem hafði orð
á sér fyrir að bera vel fram kvæði,
að flytja þar eitt af fegurstu ljóð-
um hins ókunna höfundar. Kvæð-
ið var lýsing á ánni og náttúrufeg-
urðinni i kring um hana. Það
var flutt af mikilli snild og dundi
húsið við af lófakiappi., Þegar
kyrð var aftur komin á í salnum,
tók hinn frægi maður til máls.
Sagði lnann að cngin ljóð hefðu
haft eins mikil áhrif á sig eins og
þessi, og það væri sín stærsta ósk
að fá að kynnast höfundi þeirra.
Kvaðst hann vonast til, að höf-
undur bókarinniar væri þar stadd-
ur þetta kvöld, eða einhver sem
vissi um hann, og myndi sér nú
verða sagt, hver hann væri. Allir
þögðu. Ritstjórinn lant að Erlingi
og spurði hvort hann mætti ekki
segja fólki þessu hver væri hinn
rétti höfundur bókarinnar. Erl-
ingur hugsaði sig um stundar-
korn, svo brá fyrir einkennilegum
glampa f hinum dreymandi augum
hans og hann kinkaði kolli. Rit-
stjórinn stóð þá upp og gekk inn
á pallinn. Það kom talsverð hreyf-
ing á mannfjöldann og allir störðu
undeandi á ritstjórann. Hann
skýrði frá, hvernig kvæðin hefðu
fyrst komið í sínar hendur og að
Erlingur, sem alment væri kallað-
ur hinn “þögli”, ferjumaður á
ánni, væri höfundur bókarinnar.
Það varð dauðakyrð 1 salnum og
allir störðu undrandi augum á
Erling, en honum brá hvergi. JEf
vel var tekið eftir, mátti sjá ofur-
litla drætti kringum munnvikin,
er mynduðu dálítið bros og augun
voru eins og svolítið skærari en
vant var, þegar hann horfði ófeim-
inn á mannfjöldann.
Erlingur hélt áfram að vera ferju-
nwiður og að lifa í landi draum-
anna við ána, því ihann var ófáan-
legur að fara frá ánni eða að hætta
að ferja. En eftir þetta hafði nafn-
ið “Erlingur þögli” aðra þýðingu
en áður.
Bergþór E. Johnson.