Heimskringla - 21.06.1917, Blaðsíða 7

Heimskringla - 21.06.1917, Blaðsíða 7
WINNIPEG, 21. JÚNÍ 1917. HEIMSKRINGLA 7. BLAÐSÍÐA I Um nokkur íslenzk mannanöfn Eftir Kr. Ásg. Benediktsson. (Eramh.) 11. RiSi, rííiur eru viðliðir nafna, einkum þó kvenna. Báðir þessir liðir eru af sögninni iað ríða, (ríð, reið), og nafnorðið: reið. Karl- mannanöfnin eru: Indriði og And- ríður. Eins og áður er drepið á, eru mörg kvennanöfn, sem nú hafa viðliðinn ríður, bæði í framburði og riti, og hefir svo verið yfirleitt síðan nafnaritun hófst. Eg tek það enn fram, að eg er viss um, að liðurinn hefir verið fríður, í flest- um nöfnuim, en ekki Ástríður, Sig- ríður, Nerríður, Sigríður, Þórríð- ur m. fl. 12. Rík og Rek finnast í stofn- umum og einkum viðliðum, í nöfn- urn germönsku þjóðanna. Ekki finnast nöfn af þeim einum, eða út af fyrir sig, nema sem viðurifefni, svo -sem: Guðmundur ríki, Loftur ríki, o.s.frv. Þau þýða bæði þá, sem eru ríkir (auðugir), og rfkja (hafa völd). Alrekur (Alvaldur): einn ríkjandi. Þjóðrekur, þjóð- stjórnari. Gaurekur, sá er ríkti yfir Gautum. Orð þessi eru oftar í viðlið en stofni hjá Norðurlandæ þjóðum. Sumir halda iað rek komi af sögninni reka (rek, rak). Slíkt nær engri átt, þá til grunns er grafið. Sum þessi nöfn halda e-inu enn þá, en sum hafa slept því fyrir fult og alt. Eiríkur finst oft ritað í fyrri dagai: Eirekur, en hefir slept því fyrir löngu. Eins er um nafnið Eriðrekur (sjá Friðrekur biskup). 3>að var skrifað þannig í gamla daga. Nú er nafnið sniðið á danska vísu, nefnt og skrifað Frið- rik, í staðinn fyrir Friðríkur, sá sem er ríkur af friði, eða ræður yfir veídi friðarins. Eins er um mörg fleiri nöfn, svo sem: Diðrik eða Þiðrik, sem er Þjóðrekur, og var uppi á íslandi í landnámstíð. Ætti nú að vera Þjóðríkur eða Þýðríkur, sá sem á eða fer með völd þjóðarinnar. Fleiri nöfn mætti ihér ræða um, en eru fiest á ringlandi reið, nema nafnið Ei- ríkur. 13. Rún er stofn nafna og viðlið- ur í æði mörgum nöfnum. Hvað nöínin Rúni og Rúna merkja, ber mönnum ekki saman um. Menn hatfa nú oftast Rún í nefnifalli, í stað Rúna. Aftur í gælunafninu Rúna, af Guðrún, helzt gamla myndin. Upphaflega er að sjá í fornum ritum, að Rúni merki vin- ur en Rúna vina. Þó haifa nöfnin hulinshjálmis blæ yfir sér. í Snorra Eddu er talað um ‘at fela í rúnum’, líklega að kenna myrkt eða djúpt, fara dult með. 1 heiðni kunnu menn að ritsa rúnar á tré og yij'a rúnar á steina. En eftir að kristni kom, kendu klerkar að sú kunnátta væri fordæðuháttur og fjandans fjölkyngi. Þeir voru svona lærðir, að þeir þcktu ekki rúna- stafröð germönsku þjóðanna biess- aðir. 1 fornöld kunnu ekki nema sára fáir að rista rúnar eða lesa þær. Það var því eðlilegt, að tad- menningur ihéldi, að þær væru galdrar og forynju skapur. Eðli- legt að menn héldu táknin leynd- ardómsfull og myrkra undur. 1 seinni tíma hefir beygingin ar breyzt í ir, eins og sum önnur orð úr þeim beygingaflokki bafa gert. En nú á seinni tímum nota ómál- fróðir menn orðið rún í allra handa merkingum, Hér er að eins talað um forna þýðingu orðsins, oftast vina eða trúnaðarkona. Þór er nefndur “rúni Sifjar” konu sinn- ar, vinur, trúnaðarmaður. 1 þess- um konunöfnum mun sú meining felast í orðinu: Ásrún, Dagrún, Guðrún, Hugrún, Oddrún, Sigrún, Sólrún, Yalrún og úlfrún. Ásrún, vina Asanna; Goðrún, vina goð- anna o.s.frv. öll þessi konunöfn og þau, sem ekki eru talin hér, eru falleg og góð og gild í málinu. Sum eru fánefnd og hafa ætíð verið fá- nefnd, svo sem: Ásrún og Yalrún. Sum fjölnefnd: Guðrún, sem nú er líklegast fjölnefndastai konunafn á meðal fslendinga. Rún er stofn í þessum nöfnum: Rúnólfur, Rún- baldur. Þó fólk segi og riti Run- ólfur, þá er stofninn Rúnólfur. Run er afbökun og getur ekki haft þýðingu í manns nafni. Nöfnin Rúnfastur, Rúnviður, tog konu- nöfnin Rúnhildur, Rúnelfur og ölrún hafia verið til, en ætíð fátíð, og nú naumast til. Geit heitir heiðrún. 14. Rút, áður Hrútur, nú Rútur, og þýðir hrútur, en hrúturinn heitir mörgum nöfnum, og er fall- egt dýr. Hrútur er betra nafn en ■Rútur. Nafnið er fátítt, en hefir verið uppi frá fornu, og er enn þá til í þessari mynd. 1. Sal, Sól, Söl. öll þessi orð eru stofnar í mannanöfnum. En þeim befir aila daga verið blandað sam- an, bæði að uppruna og í rithætti. Má telja víst, að sal og söl sé sama tóbakið, stofninn sé söli, eins og Salvi og Sölvi nefnilega fjörusöl, sölvafjörur, ætiþari. Það má hugsa sér, að stofninn sé dreginn af orð- inu sal(ur) 1 nöfnunum Salbjörg og Siailný, sem eru björgun og ný- ung salsins. En ekki munu mörg nöfn dregin af salur. Yerður naumast vart að mun í norrænni tungu, að nöfn eigi þangað upp- runa sinn að telja. Nafnið Sölvi er framan úr for- neskju. Það barst til Islands strax á landnámstíð og hefir verið þar á stangli síðan. Stofninn er Salv, og hljóðvarpamynd þar Sölvi. Nafnið er komið frá Sölva gamla í Sóleyjum eða Söleyjum, eða Sels- eyjum. Eyjar þessar eru ritaðar á þessa háttu og fleiri. i/n þar var sölvatekja og eyjarnair eflaust þar við kendar, og ærið sennilegt, að Sölvi* * gamli hafi dregið nafn af þeim. Svo má gcra um mörg önn- ur nöfn, sem nú eru með stofnlmn sól, og uppruni þeirar sé söl. Til er lýsingarorð f fornmálinu. sem með ákveðna greininum er: hinn sölvi, er nú lýsingarorðið sölur, fölnað- ur, iitverpur, sámleitur, módökkur. Sólmundur og Sólveig halda fræði- ,menn að upphaflega hafi verið: Sölmundur og Sölveig. En nöfnin Sólberg* og Sólrún séu af sólu dreg- in, og allr vita hvað þýðir. 2. Sámr var uppi í fornöld sem mannsnafn, og engu síður jötna heiti. Sámur: dökkleitur, skol- brúnn. Af þessu nefni er nafnið Sæmingur komið. 3. Sig og Sigr er stofn í fjölda- mörgum nöfnum karla og kvenna, og er afar fornt. Nöfn með þessum stofni hafa verið uppi frá ómuna- tíð um öll Norðurlönd. Það merk- ir sigur. í afar gömlum nöfnum var stofninn stundum Sigis fyrir Sig. Sigur(geir) er yngra en Sig og fer verr. Karlmannanöfnin Siggeir, Sigmundur og Sigurður eru með olztu nöfnum, sem komin eru af þessum stofni, Konunafnið Sigríð- ur og Sigleií, eru ein af elztu konu- nöfnum. Á síðari tímum hefir fóik hnýtt hebreskum, latneskum og jafnvel norrænum klúðursnöfnum aftan í þenna fagra stofn: Sigur- *) Sölvi gamli var langatfi Hálf- danair gulltannar, föður Sólveigar eða Sölvu konu Ólafs trételgju.— Höf. *) Hér er maður f Nýja Islandi, sem heitir Sólberg, meinar líklega Sólbergur. Eg hefi hvergi rekist á það nafn áður. Sólbergur, samai og Bergur, er af Björg, og hefir margar og góðar merkingar. Nafn- ið Sólbergur merkir sólarbjörgun, en sólin er lífgjafi alls lífs. En nafnið Sólberg er nokkuð annað en ekki í norrænum sniðum. Það er þá sænska nafnið Sunberg.—Höl. LOÐSKINN ! HÚÐIR! ULL Ef þér viljið hljóta fljótustn skil á anélvirfi og hsesta verð fyrir lóðskinn, húðir, nll og fl. sendiö þetta til. Frank Massin, Brandon, Man. Depl H. Skrifið eftir prísum og shipping tags. BORÐVIÐUR m’ouldings. ViS höfum fullkomnar birgðir af öllum tegundum Verðskrá verður send hverjum þeim er þess óskar THE EMRIRE SASH & DOOR CO., LTD. Henry Ave. Eaat, Winnipeg, Man., Telephone: Main 2511 -■ i “jón”, Sigur-“páir, Sigur- “sturla.” Þessi karlmannanöfn hatfa stöðugt verið fjölmenn meðal íslendinga: Sigfús, Sigurgeir, Sigmundur og Sigurður, sem fyrir stuttu síðan var þriðja fjölnefndasta nafnið á Islandi. Konunöfnin: Sigurbjörg, Siguriaug og Sigríður. Eg hefi hér á undan tailið mörg nöfn, sem hafa þenna stofn, en margskonar viðliði og sleppi því langri upptalningu, Flest nöfn með þessum stofni og norrænum viðliðum eru falleg og þjóðleg. Nafnið Sigtryggur er með fallegustu nöfnum, með þessum stofni. Það var til snemma í Nor- egi og vestur á írlandi bafðist það við um stund: Sigtryggur konung- ur silkiskegg, Óiafssonar kvarans í Dýflinni. Á landnámstíð og lengi fram eftir verður naumast vart við það á íslandi, fyr esn um síðustu öld. Mun Sigtryggur Sigurðsson, utanbúðarmaður á Húsavík, hafa verið einna fyrstur manna, sem bar nafnið þar um slóðir. Sig- tryggur sá var föðurbróðir Sig- tryggs Jónassonar fyrv. þingmanns í Árborg. Ein nafn Sigtryggs á Húsavík breiddist út í Þingeyjar- sýslu. Sigtryggur heitinn Bene- diktseon á Grundarhóli hét eftir honum, og nokkurir fleiri hétu Sig- tryggar í Þingeyjarsýslu fyrir og um síðustu aldamót. Nafnið er fallegt og fornt, og ætti gjarnan að verða fjölnefnt. Að fonnu og nýju styttu sumir nafnið í Tryggvi; en Sigtryggur er fullgjörðara nafn en Tryggvi. Að trygðin hefir Sigur- kraft í sér fólginn, er fullgjörðara en sigurlaus trygð. Tryggvi som nafn er kotungur hjá aðalsmanni, þá Sigtryggsnafnið er borið samiain við jiað. 4. Skapti er fult nafn. Þýðingin ekki merkiieg,—skapt á einhverju, öxi, spjóti, reku Ojs.frv. Nafnið var upphaflega auknefni: Þonnóður skapta, Óiafssonair breiðs. Dóttir Þormóðar skapta var Þórvör. Hennar maður Þóroddur faðir Skapta lögsögumanns. Þarna er viðurnefnið orðið laið eiginnafni. Hann er sá fyrsti maður, sem nafn þetta hefir borið, að líkindum. í fornöld bar samt lítið á nafninu, fyr en það kemur upp með Skapta Loftssyni presti á Setbergi (d. 1621). Síðan hefir þaið haldist í þeirri ætt, einkum eftir daga Þór- leifs officialis Skaptasonar í Múla. Skopti er gamalt nafn, en nú fallið úr sögunni. Vilja sumir teija Skopta og Skapta sama nafnið. En það er víst af lítilli ástæðu. Skopt merkir hár (ihöfuðhár). Er gildi í merkingum inafnanna minst að metorða gæðum. 5. Skúli og Skýli eru gömul nöfn, og samstofna. Skýli er eitt af kon- unga heitum í Eddu, og svo hét einn af sonum Hálfdanar gamla, Þetta nafn mun aldrei hafa kom- ið til Islands. En Skúlanafnið var snemma uppi lijá Mýramönnum. Skúli hét einn aí sonum Þorsteins Egilssonar og Jófríðar Gunnars- dóttur Hlífarsonar. Nafnið var þó beldur fátítt á fyrri öldum en hefir útbreiðst á seinni tímum frá Skúla Magnússyni iandfógeta, Nafnið er höfðingjanafn, sem áður er bent á, og fallegt. 6. Snorri er fult nafn, og merkir óeirinn, þráttsaman mann. Snorri Þorgrímsson goði mun hafa borið það fyrstur manna á íslandi. tJt- breiddist síðan frá Snorra Sturlu- syni og er allvel á lofti enn þá. Bréf frá Gimli Heiðraði ritstjóri! Fátt er í íréttum héðan. Fyrir viku síðan fóru allflestir fiskimenn héðan norður á vatn og verða þar til þess lögákveðna tíma, 15. ág, og er sagt að fiskitfélögin borgi 4V2c. fyrir pundið í hvítfiski þar norð- ur frá, og mun það vera hærra verð en þau hafa borgað áður að sumri til. Eitt er það, sem væri þess vert að taka til íhugunar í sambandi við sumarveiði á Winnipeg-vatni, sérstaklega á þessum stríðstímum, þegar allir eru að gera sitt ítrasta að framleiðslu og um leið að spara alt við sig, sem mögulegt er. Mér er sagt af fiskimönnum, að fiskifé- lögin kasti úr V* til 1-3. af allri sum- arveiðinni, og borgi ekkert fyrir, og að sá partur sé fluttur upp í skóg og grafinn. Félögin finna það að þessum fiski, að hann sé of smár fyrir markaðinn eða að hann sé ekki nógu ferskur; þó er hann alveg óskemdur að því er séð verð- ur en tálknin ekki eins rauð og á lifandi fiski. Ekki vilja félögin geyma þenna fisk fyrir fiskimenn í íshúsum sínum þangað til þeir kæmu honum til markaðar. Þar af leiðandi verður hann ónýtur, og er það afar stór skaði; en þegar lítil er veiðir kalla þeir sem næst allan fisk góðan og kasta þá sama sem engu úr. Hver bátur má veiða 30,000 pund á vertíðinni; þegar það er fengið, verður báturinn að hætta. Það kostar stjórnina afar mikla peninga að halda við fisk- inum í Winnipegvatni; og helzt hann þó ekki við, því með hverju ári minkar tfiskurinn að mun. Að lfkindum væri þó hægt að halda lionum við, ef ekki væri eins mikið gert ónýtt, þvf hver bátur verður að veiða 40 til 45 þúsund pund til þess að fá 30 ])ús. pund af mark- aðsgengum fiski, sem félögin kalla. Fyrir utan þetta er lítið eftirlit með vigt á þessum fiski, sem félög- in kaupa og kaila góðan, og ekki er ótrúlegt að 2,000 pund á bát tapist á þann hátt, sem annars gæci verið óveiddur; ekki veit eg, livort fiskimenn bafa kvartað yfir þessu við þingmenn sína nokkurn tíma, og ekki hefi eg nokkurt um- boð frá þeim (fiskim.) að hreyfa þessu máli, en eg get ekki betur séð, en að eitthvað sé hægt að gera í því, og það þyrfti að gerast sem fyrst, því annað hvort verður stjómin að banna, að minsta kosti sumar veiði 1 Winnipeg vatni inn- an fárra ára, eða banna félögunum að viðhafa sömu verzlunaraðferð og þau brúka nú, og að stjórnin hefði strangt eftirlit með félögun- um, bæði með vigt og úrkast, eða þá að stjórnin bygði íshús í hverri veiðistöð og keypti allan fisk þar eða seldi hann fyrir fiskimenn, að frádregnum kostnaði, eða þá að stjórnin að minsta kosti tæki á móti öllu úrkasti og kæmi því í peninga fyrir útgerðarmenn, og teldi úrkast hvers báts í þeim 30 þúsund pundum, sem hver útgerð- armaður má veiða. Mér finst að eitthvað af þessu gæti komið að tilætluðum notum, en einhver þartf að draga athygli stjórnarinnar að þessu, því eg ef- ast ekki um, að stjórnin leyfði ekki slíkar aðfarir, ef liún að eins vissi sannleikann. Það væri hægt að spara fiskimönnum Qg landinu tugi þúsunda á hverju sumri með ströngu eftirliti á þessum fiskifé- lögum. Því ekki að byrja á því í sumar, ef það er mögulegt? Ekki meira um það að sinni; eg Vil gefa öðrum orðið, sem málefnið er skyldara en mér. Eg las grein í Lögbergi, sem út kom í þessari viku, með fyrirsögn- inni: “Kosningarnar f S^skatche vvan.” Oft hefir vel verið, en aldrei eins og nú, hvað pólitík ritstjóra þess snertiý; hann fer langt fyrir neðan garð, og snertir ekki við fylkis pólitík. Greinin er sem sé öll um tollmál, sem ómögulega geta snert fylkiskosningar. Um tolilmál geta /allir, ,sem , atkvæði hafa, greitt með eða móti í öilum fyikiskosningum þessa lands, þeg- ar til ríkiskosninga kemur. Að líkindum er það eins fyrir ritstj. Lögbergs og litlum drengjum heima á íslandi; þegar þeir sáu sjó- menn í skinnsokkum, þá vildu þeir hafa skinnsokka líka, en gerði ekkert til, livort þeir láku eða ekki. Eg vil benda ritstjóranum á, að liberaiar voru að völdum frá 1896 til 1911. Það getur vel verið, að hann viti þetta, en svo getur vei verið, að bann sé búinn að gleyma því sem öðru. Þá vil eg spyrja: Var ekki toliur á akuryrkju verk- ærum hærri á því tímabili, en ha-nn er nú? Það getur vel verið, að mig misminni þetta. Lofuðu ekki liberalar við kosningarnar 1896, >að afnema tollinn (“to give us free trade”)? Svo getur vel verið, að þeir hafi gert það, þó enginn hafi tekið eftir því nema ritstjóri Lögbergs; því sjálfsagt hafa þeir efnt loforð sitt! Hvað gerði Hon. Frauk Oliver, er þá var innanríkismálaráðherra, margar tilraunir á því tímabili, við sinn eigin ílokk — við sína eigin flokksstjórn, að afnema toll á ak- uryrkju verkfærum? Mundi nokk- ur óvitlaus maður annar en ritstj. Lögbergs (því það eru þó sumir svo veikbygðir að halda hann það), bera saman verzlunarfrelsi Oanada eins og það er nú og verzl- unar ófrelsi íslands fyrir 300—400 árum? Er ekki sennilegt, að verzl- unarlög Canada séu bygð á þeim kringumstæðum, sem við og um- heimurinn skapar okkur, eða í aí- stöðu okkar gagnvart öðrum þjóð- um í verzlunarlífinu? Annars höfðu libcralar á þessum 15 árum frá 1896__1911) gjörbreytt tolllög- unum, eins og þeir sögðust skyldu gera, en þeir hatfa að öllum' líkind- um séð með öðrum augum torfær- urnar þegar á sjó var komið Tollög hljóta að vera svo úr garði ger, eða á því “prinsípi” bygð, að þau komi að sem mestum og bezt- um notum fyrir landið í heild sinni, en ekki fyrir sérstaka parta þcss eða fylki. Er ekki hugsanlegt, að þess vegna batfi Borden ætlað að stofna toil- nefnd fyrir alt Canada (“Tariff Commission”) árið 1912 eða 1913? 1 þá nefnd átti að velja færustu menn í verzlunarfræði og tollmál- um, tii þess að stjórnin gæti enn betur náð þeim tilgangi að semja tolllög sem væru algerlega sann- gjörn gagnvart öllum stéttum og í samræmi við atfstöðu þessa lands við verzlunarheiminn. tessi tillaga Bordens komst í gegn um þingið, en iiberal meirihlutinn í “senat- inu” feldi hana. Man ritstj. Lög- bergs nokkuð eftir þessu? Svo getur líka skeð, að mig misminni. Hverjir af lesendum Lögbergs mundu vilja kannast við, að þeir tryðu eftirfylgjandi staðhæfingu ritstj. Lögbergs , ofannefndri grein, sem hljóðar þannig: “Ástæðan liggur í augum uppi. Auðvaldið sórst í félag með aftur- haidsflokknum á móti alþýðunni árið 1911, til þess að kúga þjóðina með nauðungartollum.” Séu nokkrir sem trúa þessu, væri æskilegt að reyna að gera þeim skiljanlegt, að þeir gætu verið mikið betri tflokksmenn með því að leita sér upplýsinga hjá öðrum en þeim, sem hafa lært maga-póli- tík Lögbergs ritstjórans. Margt væri hægt að segja um þessa óviðjafnanlegu dellu-grein, en eg geri það ekki að sinni, að öðru leyti en þvf, að “eg mótmæli að öllu” að í henni sé nokkur snefill af “logic” eða sanngirni. Þó er hún rituð af manni, sem vill vera álitinn pólitiskur leiðtogi okkar íslendinga. En hvort hann verður það, er á okkar valdi. Þinn einlægur, Gunnlaugur. Fróðlegt bréf frá Frakklandi. “A hervöllum Frakklands, 10. matf 1917. Mr. og Mrs. S. Pálsson, Winnipeg, Man. Kæru foreldrar! í fyrra dag meðtók eg bréf frá ykkur og í gær fékk eg aftur bréf, svo eg held það standi nærri mér að setjast niður og svara. Eg skrif- aði ykkur rétt fyrir skömmu, svo að ekki verða miklar fréttir, sem eg get sagt í þettai sinn.' Mér líður ágæt- lega vel og kann mjög vel við mig í alla staði. Mér hefir liðið betur, eg vil segja helmingi betur, síðan eg komst til Frakklands. Þótt hlunn- indi séu hér ekki eins og góð og á Englandi, og erfitt að fá al!a skap- aiða hluti, þá finst mér alt samt betra. Eg hefi haft fleiri frístundir hér. Á Englandi vorum við aldrei frjálsir frá morgni til kvölds; og loksins, þegar margþráða kvöld- ið kom, var eg oftast nær mátu- lega þreyttur til að skríða í bólið og sofna sætan og væran dúr. Þá dreymdi mig, og oftast var eg að sveima í Winnipeg. Hugurinn hvarflaði heim til Canada, “frjáls- asta landsins í veröldinni”, eins og eg heyri svo oft komist að orði hér. Mér hefir skilist það vera eðli allra að vilja eiga og halda öllum þeim hlutum, sem bera fegurð og gæði. Mér liefir fundist, síðan eg kom hingað, eins og kreppai að mér. Það er ekki sarna víða og frjálsa ú sýnrð og í Canada. Enda ber fólkið það með sér, að það býr ekki við sömu kjör og við. Það er eins og það baf.i einhvern ófrjálsan blæ og beri ekki höfuðið iiátt. Eins og eg hefi áður skrifað ykk- ur, var tíðin hin versta á meðan við dvöldum á Englandi. Þá tvo mán- uði, sem við vorum þar, get eg ekki munað einn dag, sem ekki annað hvort snjóaði eðai rigndi, og hatfði það ill áhrif á mig. Mér var sagt af mörgum, að svo langur vetur og ilt tíðarfar væri varla í mamna minn- um þar. Þegar við komum til Frakk- lands, var blautt umferðar og í flest- um skotgröfunum óð maður leirinn uppað kné; en nú er alt þurt orðið og glaðai sólskin á hverjum degi. Þótt ekki sé heitt, þá er lofiið þungt, því á öllu svæðinu, sem bar- ist hefir verið á nú nýlega, er jarð- vegurinn allur umturnaður af stór- skotunum og þar af leiðandi laus. Þegar hvast er, þyrlast rykið upp. Hér eru líka umferðir miklar, svo eg held að allar brautir hér gefi Main og Portage á laugardagskveldi kl. 6, ekkert eftir. Alt umhverfis okkur hér er í eyði. Smábæir, sem eg get hugsað mér að hafi áður staðið í fögrum hlíðum umkringdir af frjósömum ökrum, eru nú allir í rústum og dimmir og þögulir, — minnisvarðar þýzkrar menningar. í fyrra dag fórum við um borg áiíka stóra og Winnipeg, og ekki tel eg að eg sæi hús, sölu- búð eða hokkra stórbyggingu, sem ekki var svo í sundur rifin, að ó- mögulegt væri að bæta. 1 miðri borginni, eða þar um bil, hafði staðið stór og vegleg kirkja, um- kringd af fallegum grafreit. Hún hafði verið bygð, eins og flestar kirkjitr hér, eftir gotneskum stýl, og var meistaraverk að innan og utan. Nú stendur hún í rústunat. og reiturinn umhverfis rifinn og tættur upp. Þessi lýsing á við ail* bæi, þar sem Þjóðverjar hatfa fariðk um. Fyrst eftir að eg kom hingað^ þá áttaði eg mig ætíð á kírkjo- turni í smáþorpi vestur af staðn- um, sem eg er siaddur í og er svar- ar þremur mílum vegar. Bær Jiess® er nærri ailur í rústum, en ein— hverra orsaka vegna hafði kirkjam komist hjá skemdum. 1 vikunmi sem ieið, cg held það hatfi veríð H fimtudaginn, þegar við vorum a'ð borða miðdagsskamtinn, heyrðum við hvína 1 5 eða 6 kúlum fr& “Frissa". Eg hugsaði ekki meira út í það þá en um ikvöldið tók cg eftir því, að turninn í vestrímr vaEr horfinn. Þeir hatfa verið að Ieika>. sér og sjá hversu góðar skyttur þeir væru og var turninn þeím A- gætt skotmark. En líklegra þykir mér, að þeim hiatfi fundist verkið 6-. fullkomið, þar sem kirkjan stóð eftir, og hafi viljað ljúka við það.. Þjóðverjar hafa ágæta flugmennr og eru þeir bæði hugaðir og djarf- ir. Næstum diaiglega fljúga þeir hér yfir okkur, en svo hátt, að byssurn- ar ná varla til þeirra. Um daginir. var einn skotinn niður hér skamt- frá, og var það einum okkar flug- manna að þakka. ‘íFrissi” var & flugi nærri því 3,000 fet í lofti og þegar hinn hæfði hann, steyptist, vélin niður. Hún veltist um á all- ar síður og hélt eg að hann mundí. koma niður i kös. Þegar banix.! átti eitthvað 500 fet til jarða,T, náðí sá þýzki taki á vélinni og gat rétt. hana við, og lenti alheiil. Eg kalla- það vel gjört, og hefir hann án efa óbilaðar taugar. Þenna sama dagg- stóðum við margir saman og- vor- um að borfa á kúlurnar sprínga alt f kringum þýzka flugvék Yíð vorum svo niður sokknir í að horfa á bardagann, að við tókunæ ekki eftir því, að hann var smám- saman að færast fyrir ofan okkur. Áður en eg gæti talið tíu rigndii niður járnbrotum alt í kring um • okkur. Við vorum ekki lengi að', skunda brott. Eg gróf eitt stykk- ið ujip og vair það heilt hylki, og\ hefði það komið f höfuð einhvers,,. þá hefði sá hvílt í ró. Eins og eg hefi tekið fram, liefir tíðin hér verið indæl og þurkar miklir. Brautirnar eru þvf allar orðnar þurrar og liarðar og því l ekki eins erfitt að flytja nauðsynj- iHir eins og á meðan alt var á sundt- og maður óð leirinn upp í knés- bætur. Eg kom hingað um pásk- ana og var þá fjarska erfitt umferð- , ar, en, nú er alt ])urt og er barist ar ákafa miklum og gengur Bretunas einlægt betur. Þeir eru að smá- mjaka þýzkurunum atftur á bak og;- bráðum kemur sá tími, að Frakk- land hreinsast af þeim óþokkalýð . Það er varlai mögulegt að Iýsa þeime ósköpum, sem á ganga, eða það cc' mér ofurefli, en eg get sagt og það» með sanni, að brezka stórskotalið- ið er dásamlegt, og er ómögulegti að hugsia sér það betra. Nú eru næglir af skotfærum og drynja þvf byssurnar dag og nó t. Þúsund-- um kúlna rignir yfir þá þýzku þvt' mær stöðugt, og segja fangar, se:« ; teknir e u, að það sé reglulcgU “víti” að iifa í þeim eldi. Eg ætla ekki að Iiaía þctta lengra-. í þetta sinn. Ekki skuluð þið bera- kvíðboga fyrir mér, því aldi’ci hefir - mér liðið betur síðan eg gekk fZ herinn en nú, og eg vona að eg, verði kominn heim í haus^, eins; og mamma segir. Siggi biður að- heilsa ykkur báðum undur vcl . Honum líður einnig mæta vel. Svo kveð cg ykkur, og líði ykkur ætííS vel. Það mælir af einlægni ykkar elskandi sonur. Sigurjón.”' Utanáskrift: Pte. S. Paulson, No. 913011. C Company, 107th Batt., B E P, . France.' EINMITT NO er bezti tími aÍS gerast kaupandi að Heims- kringlu. Sjá auglýsingu vora á öðrum stað í blaðinu. LOKUÐUM TILBOÐUM, skrifatS ut an á þau til undirritaíis og merkS. . “Tender for Supplying Coal focr the Dominion Buildings”, verT5 — ur veitt móttaka fram a ð kl. 4 e.h. á þritijudaginn 3. Júlí 1917. PrentutS eyí5ublöt5, sem hafa ínni a?> halda allar upplýsingar, fást hjá und* irrituóum og hjá gæzlumönnum allra. bygginga stjórnarinnar. Engum tilboðum verbur sint, utam þeim, sem gjörö eru á slík eyöublötS* og undirskrifuð met5 eigin hendi. Hverju tilboði veröur ab fylgja á— vísan á canadiskan banka, viðurkend (accepted) og borganleg til Honour-' able the Minister of Public Works. í»essi ávísun verður að vera upp á l(k prct. af upphæð tilboðsins, — er þetta. trygging þess að gjöra samninga, ef< þar at5 kemur. Verði tilboðinu ekkt tekið, verður ávísunin endursend. Eftir skipun, R. C. DESROCHERS, Secretary^ Department of Public Works, Ottawa, 9. Júní 1917. Blöðum verður ekki borgað fyrir þessa auglýsingu, er þau birta hana án leyfis Deildarinnar.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.