Heimskringla - 25.10.1917, Blaðsíða 1

Royal Optical Co.
Elztu Optieians i Winnipeg. Við
höfum reynst vinum þinum vet, —
gefðu okkur tækifæri til að reyn-
ast þér vel. Stofnselt 1905.
W. R. Fowler, Opt.
______________________________
XXXII. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, 25. OKTOBER 1917
NÚMER 5
Styrjöldin
Frá Yestnr-vígstöðnun.
Eftir að Brebar gerðu síðasta á-
hlaup í Flanders, sem skýrt var frá
í síðasta blaði, hefir verið hlé á
stórorustum á því svæði. Stöðugar
rtgningar og stormaveður hata
híndrað alla framsókn fótgóngu-
liðsins; en þó herscvertimar hafi
orðið að sitja um kyrt, hafa fall-
byssurnar samt aldrei þagað og
8tórskotahríðin einlægt látin ríða
á hergörðum óvinanna. Nú eru
Þjóðverjar hættir að grafa sig ofan
1 iður jarðarinuar, þvf reynslan
hefir kent þeim að gryfjurnar
xljúpu og “neðanjarðar borgirnar”
eru langt frá því að vera óhult
vígi gegn sókn bandamanna.
Varnarvirki þeirra í seinni tfð eru
ger úr sementsteypu “kössum”, sem
steyptir eru þannig, að hægt er að
tilaða þeim hverjum ofan á annan
og byggja með þeim margra faðma
þykkan sementssteypu garð fyrir
frainan fremstu herstöðvar. Hafa
varnarvirki þessi geflst mjög vel að
því er virðist, því setoentsteypu-
kassa þessa er örðugt að brjóta, og
" þótt þeir losni sundur, er hægt að
hlaða þeim upp aftur, og eins geta
lierisveitirnar flutt þá með sér stað
•úr stað eftir vild — ef ekki er um
of ört rekið á eftir. Þessa sements-
steypu kassa Þjóðverjanna nefna
brezku 'hermennirnir “pillu kassa”
og henda að þeim ærið gaman. Og
á þessum “pillu kassa” varnarvirkj-
um eru nú stórskotabyssur banda-
manna að hamra í Belgíu og víðar.
Smáorustur áttu sér stað hér.og
þar á Belgíu svæðinu síðustu viku
og virðast bandamenn hafa borið
hærri hlut í öllum þeiin viðureign-
um. f byrjun þessarar viku gerðu
bæði Bretar og Frakkar áhlaup
beggja megin við Ypi'es-Staden
járnbrautina og biutust áfram á
all-stóru svæði, Um þetta leyti
tóku herskip úr sjöflota Breta að
skjóta á hafnarborgina Ostend í
Belgíu, sem Þjóðverjar halda, og
löskuðust mörg hús f borginni við
sprengikúlna hríðina, sem herskip-
in brezku létu á henni dynja.
Frakkar gerðu álilaup á Aisne-
svæðinu um miðja síðustu viku og
fengu hrakið Þjóðv. þar á einum
stað og tekið af þeim um 100 fan#a.
Áhlaup Þjóðverja um þessar
mundir á Verdun svæðinu, hægra
megin við Meuse fljótið, var brotið
á bak aftur.
Á mánudaginn í þcssari viku
ibrutust Frakkar fram á sex mílna
evæði á Aisne svæðinu og koinust
þar áfram um tvær mílur. Tóku
Frakkar um 7,500 fanga í sókn þess-
ari og er þetta einhver stærsti sig-
ur þeirra nú lengi.
Alt virðist benda til þess, að
Þjóðverjar séu nú teknir að una
illa hag sfnum á vestur vígstöðvun
um. Þeir fara þar nú halloka í
hverri viðureign og móitsböðuaifi
þeirra þverrar óðum eftir því sem
kraftur bandamanna verður meiri
og meiri. Til þess að bæta upp ó-
farir þessar með einhverju móti eru
þeir nú teknir að efla loftskipa
fiota sína með öllum þeim krafti,
eem þeir eiga völ á. Er sagt, að 29
ný verkstæði hafi Þjóðverjar nú
sett á fót hér og þar um Þýzkaland
að eins til loftskipa gerðar og eigi
á þeim að vinna að loftskipagerð
upplhaldslaust það sem eftir er
af þessu hausti og næstkomandi
vetur. Vafalaust mun- tflgangur
Þjóðverja með þessu sá, að vera við
búnir, þegar loftskipaflotar Banda
ríkjanna taka til starfa á vestur-
vígstöðvunum næsta vor.
Aldrei hefir borið meira á loft
hernaðinum en á Frakklandi og i
Belgíu síðustu viku. Loftflotar
bandamanna voru á einlægu
svelmi yfgir herstöðvum óvinanna
og fengu víða gert þeim mikinn
skaða. Einn daginn gerði stór
lofbskipafloti Þjóðverja árás á borg
ina Nancy, en ekki varð þeim þetta
mikil frægðarför, því því Frakkai
snerust öruggiega til v&rnar og
fengu skotið niður 11 af loftskip
um þeirra. ótal mörgum fleiri loft
skipum urðu þeir einnig að sjá á
bak síðustu viku, en þó flestum i
viðureignum sínum við Frakka.
I_________
Frá austur-herstöÖvum.
Ekki hafa borist ljósar fregnir
frá orustusvæðum ítala í seinni
tíð. Sagt er iþó að þeir muni vera i
undirbúningi að hefja stórkostlega
sókn á Isonzo svæðinu og vfðar.
Ein fréttin var á þá leið, að Aust-
urrikismenn myndu nú mjög að
fram komnir og í þann veginn ð
bíða versta ósigur fyrir Itölum. Var
það haft til marks, að nýlega hafi
verið teknar 40 herdeildir (divi-
sions) af Þjóðverjum og Austurrfk-
ismönmrm, sem barist liafa gegn
Rússum og þær færðar til orust-
unnar gegn ítölum. En þrátt fyrir
þenna liðsauka óvinanna skelfast
Italir lítið og telja sér sigurinn
visan.
Keisari Þýzkalands brá sér til
Tyrklands síðustu viku og vafa
laust hefir erlndi hans með ferð
þessari verið það, að reyna að tala
kjarkinn í Tyrkjann. Tyrkir eru
nú sagðir á heljar þröminni og i
þann veginn að uppgefast. Veitir
þeim örðugt að stemma stigu fyrir
Bretum í Macedoníu og krefjast
þess, að Þjóðverjar sendi þeim
þangað meiri liðstyrk. En Þjóð-
verjar hafa neitað sterklega að
verða við þeim tilmælum og sök-
um þessa hefir legið við að sam
komul&gið færi út um þúfur. — En
vafalaust hefir keisara Þýzkalands
tekist að kippa þessu ögn í lag
með því að halda fáeinar þrum-
andi ræður á þýiku á meðan hann
dvaldi í Constantinopel.
------o------
Merkur fundur.
Almennur fundur var haldinn
hér í Winnipeg á mánudagskveld-
ið var í fundarsalnum f Iðnaðar-
byggingunni. Sóttu fund þenna
um 5,000 manns—var þetta húsfyll-
ir og urðu margir frá að hverfa.
Fundur þessi var boðaður til þess
að gefa fólki kost á að heyra þrjá
af ráðherrum hinnar nýju stjórn-
ar tiala og útskýra stefnu banda-
lagsstjórnarmapna. Voru þetta
þeir Hon. T. A. Crerar, landbúnað-
ar ráðherra; Hon. Arthur Meighen,
innanríkis ráðherra, og Ilon. James
A. Calder, innflutningsmiála og
l&ndtökumála láðherra.
Þetta er fyrsti fundurinn, sem
ráðherrar Ihinnar nýju stjórnar
hafa boðað til síðan bandalagsi-
stjórnin komist á og að. fundur
þessi var svo vel sóttur er ljós vott-
ur þess, hve Winnipegbúar eru
stjórn þessari hlyntir. Enda mun
óhætt að fullyrða, að íbúar Vest-
urlandsins yfir höfuð að tala séu
nú teknir að vakna til meðvitund-
ar um það, hve þörfin sé nú brýn
fyrir slíkri stjórn. Og vonandi
verður þess ekki lengi að bíða, að
Canad&þjóðin í heild sinni fari að
sjá og viðurkenna, að sundrung
og flokkaskifting má ekki eiga sér
stað ihjá neinni þjóð á stríðstímum.
Ráðherrunum var fagnað með
dynjandi lóíiaklappi, er þeir stigu
upp á ræðupallinn. Rúmsins vegna
getum vér ekki birt ít&rlegan út-
drátt úr ræðum þeirra í þetta sinn
og er það leitt. Hon. T. A. Crerar
þekkja allir eða flestir Canada-
Islendingar, þar sem hann hefir
verið forseti Grain Growers bænda-
félagsins svo lengi. Hann er af
bændafólki 'kominn og hefir rutt
leið sína upp á við &f sjáifsdáðum.
Þó hann sé nú koaninn 1 ráðuneyti
samibandstjórnarinnar og orðinn
þar landbúnaðar ráðherra hefir
hann aldrei fengist við þing-
mensku og getur því ekki talist
afburða ræðugarpur. Vel og skil-
merkilega flutti hann þó ræðu sína
í þetta sinn og var fljótt auðheyrt,
að hér var málsvari bændanna að
tala. Hann lagði alla áherzlú á að
auðlegð þjóðarinnar væri færð til
sem mestra afnota á yfirstandandi
tímum og stuðlað að samhug og
samvinnu. Með velvöldum orðum
benti hann á, að þessi brýna sam-
vtnnulþörf hefði nú dregið fyr-
verandi andstæðinga í stjórnmál-
um undir eitt og -sameiginlegt
merki.
Hon. James A. Oaider, þingmað-
ur liberalflokksins í Saskatchewan,
lýsti í áhrifamikilli ræðu trausti
sínu til Sir Robert Bordens, for-
sætisráðherrans, og kvað hann og
aðra ráðherra vera þjóðinni ein-
læga í þeirri stefnu, sem þeir nú
hefðu vali" Var ræða Calders
þrungin af mælsku og eldlegum á-
huga og fjallaði aðallega um hina
miklu þörf, senn nú Ihefði verið á
bandaiagsstjórn.
Ræða Arthur Meighens, innan-
ríkis ráðherra, var flutt af mlkllii
mælsku, enda er hann vafalaust
einn af mælskustu stjórnmála-
mönnum þessa iands. Honuin mun
það að þakka meira en öðrum,
að iherskyldulögtn komust 1 gegn
á þingi, — og í þetta sinn fjallaði
ræða hans aðallega um nauðsyn
hersk^ldunnar og almenns áhuga,
að þjóðin fylki sér undir eitt og á-
kveðið merki með það markmið
fyrir augum, að vinna sigur í
stríðinu.
Fundur þessi verður ógleyman-
legur öllum, sem hann sóttu, og
aldrei hefir mönnum verið skiljan-
legra en við þetta tækifæri á hve
sterkum þjóðræknis grundvelli
núverandi bandalagsstjórn er
bygð.
-------o-------
Zeppelina árás á England.
Zeppelinarnir, hin miklu loft-
bákn, sem Þjóðverjar f byrjun
stríðsins bygðu á allar sínar björt-
ustu sigurvonir, hafa ekki gert vart
við sig lengi, þangað til um miðja
fyrri viku að þeir svifu átta talsins
yfir Lundúnaborg og tóku tafar-
laust að steypa þar niður sprengi-
kúlum. Varð af þessu töluvert
eignaitjón og mikið manntjón.
Biðu tuttugu og sjö manns bana
og þar á meðal ekkja og sjö börn
hennar en um fimtíu borgarbúar
meiddust meira og mlnma. Voru
sumir af Zeppilinum þessum af al-
veg nýrri gerð og virtist ganga enn
betur að stjórna þeim en áður.
Heimavarnar loftflotar Brefa virð-
ast” ekki hafa komið mikilli vörn
við í þetta sinn. Að minsta kosti
er fullvíst, að engum af Zeppilin-
unn þessum var grandað á meðan
þeir voru yfir Englandi. En er þeir
voru á leiðinni heimleiðis fengu
Frakkar skotið niður fjóra af þeim
og þar sem hver Zeppilin er met-
inn á móts við stórt herskip, verð-
ur skiljanlegt, að Þjóðverjar hafi
við þetta orðið fyrir stóru áfalli.
Frakkar náðu einum Zeppelina
heilum og óskemdum og er þetta í
fyrsta sinn að slíkt hefir borið við.
Leyndardómurinn við smíð þess-
ara heljar miklu ioftbákna, sem
Þjóðverjar hafa verndað svo trú-
lega og reynt með öllu móti að
halda frá bandáþjóðunum, er því
kominni í ljós, og hér eftir geta þvi
bandamenm smiíðað sainkyns loft-
för ef þeim sýnist svo við horfa.
En ekki er víst að þeir færi sér
þetta í nyt, því Zeppeiinarnir hafa
að þessu gefist fromur illa og
hreint ekki nógu vel til þess að
réttlæta þann feikilega kostnað,
sem smíð þeirra útheimtir.
Englendingar munu nú vera að
verða fastráðnir í því að gjalda
Þjóðverjum liku líkt og við hverja
árás þeirra á England að gera sam-
kyns árásir gegn borgum á Þýzka-
landi.
-------o-------
Sjófloti Rússa í kreppu.
Þjóðverjar hafa nú náð á sitt
vald allri Oesel eyju við mynni
Riga flóans og við að taka eyju
þessa hneppa þeir undir yfirráð
sín um þúsund feihyrningsmílur
af landi fyrir Rússum f viðbót við
það, sem þeir héldu áður. Með að-
stoð sjóflotans og hersveita á landi
fengu þeir tekið eyjuna áður langt
leið og var Rússum nauðugur einn
kostur að hrökkva undan. Rúss-
neski sjóflofinn snerist til varnar,
en varð brátt að lúta í lægra haldi.
Herskipin þýzku eru stærri og fuil-
komnari og flytja byssur þeirra
lengra en byssur rússnesku her-
skipanna. Mistu Rússar eitt af
sfnuon stærstu herskipum áður floti
þeirra tók að hörfa undan, en þar
sem þýzkir mistu íjögur af sínum
smærri herskipum (destroyere) í
viðureignum þessuim, or ekki hægt
að segja, að rússneski flotinn hafi
haldið gegn þeim aiveg til ónýtis.
Að sjóslagnum afstöðnum héldu
Rússar flota sínum inn 1 hið svo-
nefnda “Moon sund” og þar var
hann algerlega afkróaður um tíma.
Leit þá ekki út fyrir annað, en að
rússneski flotinn allur myndi
verða Þjóðverjum að bráð og voru
horfur hinar hörmulegustu hvað
Rússa snerti. Tók þetta þó breyt-
ingu til hins betra áður langt leið,
er fréttir bárust um það að flota
þeirra hefði tekist að komast út úr
sundinu ofannefnda og væri því
sloppinn úr þeirri hættu að verða
þar afkróaður.
Seinustu fréttir segja, að í sjóor-
ustum Rússa og Þjóðverja í síð
ustu viku 'hafi 16 skipum verið sökt
í alt fyrir þeim sfðarnefndu; tveim
herskipum, 12 torpedo skipum og
einu flutningsskipi. En Rússar
mistu að eins tvö skip, herskipið
Slava og eina tundursnekkju.
Rússar munu nú vera í undir-
búningi með að flytja stjórn sfna
frá Petrograd til Moscow. Höfuð-
borg Rússlands er nú í hættu að
verða hertekiin' af Þjóðverjum áð-
ur en margar vikur líða. Oesel eyja
verður þeim þýzku heppilegasta
sjóflotastöð og stafar þaðan «f
þeim mesta hætta fyrir Rússland.
Loftflota sfna geta þeir sent þaðan
í allar áttir og eins neðansjávar-
bátana. Þessi sigur Þjóðverja í
Austursjónum er sá þýðingarmesti
sigur, sein þeir hafa unnið rnú
lengi.
-------o-------
SpeUvirki Þjóíverja í Norðursjó.
Á laugardaginn var söktu þýzk
herskip níu kaupskipum fyrir Svf-
um og Norðmönnum og einnig
tvoimur brezkum tundurskipum,
sem voru að fylgja kaupskipum
þessum, og var ferðinni heitið frá
Noregi til Englands. Fórst öll
skipehöfnin á öðru herskipinu
brezka og um 150 menn fórust með
kaupskipunum. Eftir að hafa skot-
ið öll þossi skip f k&f, héldu Þjóð-
verjar tafarlaust á brott og gerðu
ekki tilraun til að bjarga neinum
af þeim, sem v’oru að farast. En
brezk varðskip komu þarna að og
fengu bjargað þrjátíu Norðinönn-
um af einu skipinu, sem sökt hafði
verið, og mörgum öðrum. — Svíar
og Norðmenn eru afarreiðir yfir
þessum aðförum Þjóðverja og taka
nú öll helztu blöð þeirra í sama
strenginn að iýsa gremju sinni
yfir spellvirkjum þessum.
-------o-------
Eftirlaun hermanna aukin.
Fjármála ráðherra sambands-
stjórnarinnar, Sir Thomas White,
tilkynti það nýlega, að stjórnin
hefði nú afráðið að auka eftirlaun
hermanna f Canadahernum að
mun, sem nemur að meðaltali um
40 prócent. Reglugjörð stjórnar-
innar viðfkjandi eftirlaunum her-
manna á að breyta og að stórum
mun til ihins betra fyrir hermenn
ina í öllum tilfelium. Áður var
fötluðum hermönnum skift í sex
flokka, en í þessari nýju reglugjörð
verður þeim skift í tuttugu fiokka
og veitt eftirlaun eftir því hve imik-
ið þeir eru fatlaðir. Ekkjur og
börn og fátækir aldraðir foreldrar
fallinna ihermanna fá einnig aukin
eftirlaun samkvæmt þessari nýju
reglugjörð. Hingað til hefir stjórn-
in borgað um $5,000,000 á ári f eftir-
laun til hermanna, en við þessa
aukning eftirlaunanna mun hún
horga þetta yfirstandandi ár eftir
ágizkun um $7,000,000.
------o------
Afstaða Svíþjóðar.
Hingað til hafa Svíar verið hlut-
iausir í stríðinu, en nú er svo
komið, að hlutleysi þeirra hangir
á veikum þræði. Enn virðist þó
vafasamt, hvorri hliðinni þeir muni
fylgja, verði þeir tilneyddir að taka
þátt í styrjöldrnni. Skifting á sér
st&ð f landinu hvað afstöðu þjóð-
arinnar snertir. Á aðra hlið er
konungurinn og hans þýzka drotn-
ing, þýzksinnaðir stjórnarembætt-
ismenn, auðkýfingar og aðali, en á
hina hliðina er meiri hluti aiþýð-
unnar, sem frá því að styrjöldin
hófst hefir hallast meira að málstað
bandaþjóðanna.
Þegar önnur eins skifting er í
l&ndinu heima fyrir, er afstaða
stjórnarinnar all-vandasöm. Lítið
því að undra, þó hún sé á báðum
áttum. Þýzkaland er hættulegur,
öflugur, hefnigjarn og ósvífinn ó-
vinur, og ef út af bregður, þá er
Svíþjóð svo nærri að geta auðveld-
lega moilast af járnhnefanum þýzka
í Potsdam.
Bkki er þó hér með sagt, að
stjórn Svía hafi verið Þjóðverjuim
holl af eintómum þrælsótta. Sam-
fara óttanum hefir verið aðdáun á
hervélinni þýzku, þýzkri herstjórn
og þýzkri þjóð yfir höfuð að tala.
Þessi aðdáun hefir komið í ijós oft
og iðulega og hefir skapað samúð
hjá Svíum f garð Þjóðverja—«em
vissulega hefir verið blind á báð-
um augum.
Oftar en einu sinni hefir stjórn
þeirra verið í mesta vanda stödd
síðan stríðið byrjaði, en aldrei þó
eins og nú 'niýlega, þegar Bandarík-
in uppljóstuðu svikráðum Þjóð-
verja í Argentinu og gerðu alheimi
kunnugt hvernig sendiherra Sví-
þjóðar varð að verkfæri í hendi
þeirra og aðistoðaði þá að koma
svikráðum þessum í framkvæmd.
Hjálmar Branting, leiðtogi jafnað-
armanna á þinigi Svía, komst þá að
orði á þessa leið:
“Vér höfum nú verið bendlaðir
við argasta ihneyksli, sökum þesis
blinda tiltrausts, sem vér höfum
borið til Þýzkalands. Þrá Svíþjóð-
ar að verða að liði fær að launum
eintóma svívirðing. Villa vor er
ófyrirgefanleg einfeldni—með öðr-
um orðum hehniska. Sænsku eðli
er þannig hátt&ð, að oss er eðli-
legra að fremja heimsku-isyndir en
glæpi.”
Þegar afstaða Svíþjóðar er athug-
uð, sérstaklega nú upp á síðkastið,
þegar samhugur meiri ihiuta al-
þýðunnar þar hefir meir og meir
verið að gera vart við sig, þá eru
það séretaklega tvö atriði, sem
taka verður rækilcga til greina.
Það fyrra er, að verzlunarstéttir
Svíþjóðar hafa óttast einna mest,
að Bandarfkin myndi ef til viil
skoða gerðir stjórnarinnar sænsku
nægiiega alvarlegar til þess að rétt-
líeta að tekið væri fyrir allan vöm-
flutning þangað frá Bandaríkjun-
um og við þetta myndi allur iðn-
aður bíða meiri hnekki en þó þjóð-
in færi f strfð.
Engum mi'nista vafa cr bundið,
að sænskum auðfélögum hafa
reynst verzlunarviðskifti Þýzkar
lands arðvænlegasta gróðafyrir-
tæki, og verður þvf eftirsjá þeirra
mikil, þegar fótunum er kipt und-
an þessari verzlun, scm bandaþjóð-
irnar af eintómri tilfinnin'gasemi
haft leyft, þrátt fyrir verzlunar-
bannið.
Annað atriðið', sem ekki má
gleyma, er, að Svíþjóð er bundin
samningum við hin skandin&visku
föndin. Svíþjóð og Noregur skilau
í reiði árið 1905. Á síðari árum hef-
ir þó haldist bezta samkomulag á
milli þeirra ianda og aldrei út af
borið. Þegar Noregur rétt fyrir iok
síðasta árs hafði einurð til þess að
andmæia sterklega aðförum Þjóð-
verja á hafinu, þá var það almenn
skoðun manna, að Svíþjóð myndi
heldur slást í lið með Noregi, en
láta viðgangast að Þjóðverjar
næðu tangarhaldi í neinum af
skandinavisku löndunum.
Á meðan strfðshætta þessi stóð
yfir, voru samni'mgar á milli Noregs,
Svfþjóðar og Danmerkur opinber-
lega ræddir og engin tilraun ger
að fara með þetta í felur. Og þó
samningar þessir hafi ekki verið
birtir, er þó ekki minsta ástæða að
efa, að þeir hafi verið gerðir, og
vafalaust hafa þeir takmarkað á-
hrif Þýzkaiands að miklum mun.
Hlutleysi Svíþjóðar hefir all-mikla
þýðingu fyrir Canada, sökum þess
hve m&rgir innflytjendur til þesssa
lands hafa komið þaðan. Bftir síð-
ustu manntalsskýrslum eru um
100,000 Skandinavar búsettir hér í
landi og stór hluti þessarar tölu
eru sænskir menn. í vesturfylkj-
unum hafa skandinaviskar her-
deildir verið settar á stofm og í
þeim berjast nú á vígvellinum fleiri
hundruð Svíar, Norðmonn og
Danir, og icggja iff sitt í hættu fyr-
ir sitt nýja fósturland. — ( Lausl.
þýtt).
»
*-------------------------------*
Islands fréttir.
*-------------------------------
(Eftir “Austra”)
Seyðisfirði 28. júlí.—Hit’gað og
þangað hér eystra hafa mcnn orð-
ið varir við kol í jörðu. Lítur út
fyrir að kolalög liggi f svipaðri hæð
yfir sjávarflöt víðsvegar á Aust-
fjörðum. Þessa staði höfum vér
heyrt nefnda og séð sýnishorn úr
þeim: Viindfeiisbjargi í Vopnafirði,
Hánefst&ðadai f Seyðisfirði, Norð-
fjarðarhorni og Hrúteyrargili í
Reyðarfirði. Enn fremur hafa
menn sagt að kol mundu vera í
Brimnesfjaili og Skálancsbjargi
hér í Seyðisfirði.
Fyrir mörgum árum hafði Jón ó
Skálanesi orðið var við kol neðar-
lega 1 Skálaneisbjargi og brent
þeim. Síðar hrundi úr bjarginu
fyrir staðimm, er þau fundust.
Síðastiiðinn laugardag fóru þeir
bræður, Stefón konsúll Jónsson og
Eyjólfur bankastjóri, í kolaleit út
undir Bjarg. Með þeim var Jón
Sigurðsson kennari; hafði hann
tckið þar kol áður með Jóni á
Skálamesi.
Þeir fundu fljótiega koialag und-
ir Bjarginu. Ofan á því var dakk-
ur ieir, ekki ólíkur kolum. Lagið
var bveggja þuml. fyrst, en varð
brátt 8 þuml. TÓku þeir með sér
um 100 kg. Kolin hafa nú verið
reynd til eldsneytis og loga þau vel
og virðast Hitamikil. Askan er lítil
og hvítleit. Þau eru svört og gljá-
andi, svipuð skozkum kolum.
Aðstaðan til vinnu þarna er frem-
ur ólitleg. Lendingarstaður góður,
en brimasamt J norðan og aiurtan-
átt. Urð er þarna undir bjarginu,
og hægt að safna þar nokkru af
kolum í einu. En að istaðnum má
komast landveg urn einstigi niður
bjargið; er þangað stundarfjórð-
ungs garngur frá Skálanesi.
Tíðin hefir verið einmuna góð
undanfarið, sífeidir hitar og bjart-
viðri. — Grassretta mun vera mjög
misjöfn hér eystra í .sumar, sum-
s‘aðar í lakara meðailagi, segja
bændur. Mun það vegna þess, hve
sumartíðin kom seint, og eins
vegna þurkanna, sem verið hafa
uindanifarið. Eins er sumstaðar hér
ekki gott útlit með róugarða, vegna
þurksins. Aftur á móti er útlit
fyrir að kartöflu uppskeran verði
all-góð í haust.
Á Reyðarfirði hefir istórsild vciðst
nokkuð undanfarið, og nú sfðustu
daga hefir afiast mjög vel. En hér
á Seyðisfirði hefir ekki orðið stór-
síldar vart svo teljandi sé.
Seyðisfirði, 25. ágúst.— Kuldatíð
hefir verið hér eystra undanfarna
viku og hefir jafnvel snjóað í fjöll.
Gæftir hafa og verið mjög slæmar
t. d. hér á Seyðisfirði hefir varla
nokkur bátur á sjó farið alla vik-
upa.
Botnía kom frá Reykjavik sunn-
anlands 19. þ.m. Hafði aðallega
meðferðis steinolfu til Austur- og
Norðurlands. Skipið fór héðan dag-
inn eftir áleiðis tii Iiúsavikur, Ak-
ureyrar og Siglufjarðar. Hingað
kemur skipið aftur þaðan og á svo
að liggja hér um óákveðinn tíma.
Þeir Olgeir Friðgeirsson og Þórð-
ur Sveinsson sem verið hafa starfs-
menn landsverzlunarinnar undan-
farið, liafa báðir sagt af sér. 1 stað
þeirra hefir verið settur Héðinn
Valdimareson (Ásmundssonar), ný-
iitskiifaður frá háskólanum í Höfn.
Barðsprestakall er veitt Sigur-
jóni Jónssyni, er verið hefir þar
settur prestur.
Frá Kleppi strauk nýlega sjúk-
linigur eiiwi' og lá úti um þrjá sóiar-
liringa; fanst hann þá sofandi í
hellisskúta niður við sjó.
Maður úr Reykjavík, Bjarni Jóna-
son að nafni, druknaði við Hval-
fjörð fyrir skömmu.
Skipaðir læknar: Þórhallur Jó-
hannessan í Þistilfjarðarhéraði,
Árni Helgason í Höfðahverfi og
Halldór Krisinsson í Reykjafirði.
Þar eð veturinn, sem í hönd fer,
verður senniloga sá sfðasti, cr Eiða-
skólinn starfar sem búnaðarskóli,
þá hefir skólaneifndin ákveðið að
starfrækja að eins eldri deildina.
en það er gert til þcss að nemend-
ur úr yngri dield í fyrra fái lokið
uámi sínu. Skólatfminn verður
styttur um 10 daga. Eldiviðar-
birgðir hefir skólinn nægar til alls
vetrarins. Einnig er ákveðið, að
skólasjóður veiti nemendum hærri
fæðisuppbót í ár ein' áður hefir
tiðkast.
Dr. phil. Björn Bjarnason frá Við-
firði kom til Reykjavíkur með Steit-
ing. Hann hefir dvalið í Sviss og
víðar undanfarin ár, sér til heilsu-
bótar, og er nú orðinn allheilisu-
góður aftur. — Orðabókarfélagið
sækir um landssjóðsstyrk til iþess
hann geti lokið við orðabók þá,
sein Jón sál. Ólafssan- var byrjaður
að semja.
Ensku blöðin liér f Winnipog
flú'ttu nýlega þá frétt og sem átti
að vera send þeim frá Islandi, að
allar líkur bentu til þess, að vín-
bannslögin þar yrðu bráðlega
numin úr gildi, þvf þau hefðu geí-
ist ilia f reynsiunni. En vonandi
er frétt þessi iheilaspuni og ekkert
annað.