Heimskringla - 16.05.1918, Blaðsíða 3

Heimskringla - 16.05.1918, Blaðsíða 3
WINNIPEG, 16. MAI 1918 HEIMSKRINGLA 3. BLAÐSIÐA Helen Fricks endurreisir bæ á Frakklandi Nokkrar undanfaríjndi vikur hef- ir I>ess verið getið við og við 1 blöð- unum, að Helen Fricks, ■einkadóttir hins margfalda miljónamærings og i-tálkonungs, Henry Clay Fricks, sé farin til Frakklands. Hún ætlar að að láta reisa úr rústum einn af þeim bæjum, sem beita má að ihafi verið jafnaðir við jörðu í stríðinu, og með því bæfa neyðarkjör kvenna, barna og gamalinenna, sem hafa 1 if- að af hörmunigar seinustu áranna. bað var lýðum ijóst, einkum með- al heldra fójksins, að stálkongurinn í Pittsburg hafði gjört sér miklar vonir um hina fríðu og gáfuðu dótt- ur sína. Hann taldi það sjálfsagt, að hún mundi koma þar fram í fé- lagsiífinu, sem af ýmsum ástæðum var viðeigandi, og því fremur furða menn sig á því, að ihún fékk hann til að ieggja fram offjár, er hún not- ar til hjálpar öreigum á Frakklandi, og að ihann auk þess leyfði henni — prinzessunni, sem hann hafði þegar látið reisa stói'hallir ihanda—, að halda til meðal hins bágstadda al- múgafólks á Frakklandi, þar sem fallbyssudrunurnar heyrðust dag- lega. Charles Schwab, annar nafnfræg- ur stálkóngur í Bandaríkjunum, sagði einu isinni, að það skyldi eng- inn ætla sér að leika á Fricks, livað helzt sem um væri að gjöra; en nú hefir ihann þó verið yfirunninn af dóttur sinni, sem hér eftir mun sagt verða, l>að er sagt um stáikónginn Frick, að hann hafi aldrei látið 'hlut sinn fyrir neinum. Hvernig atvikaðist það þá, að hann lét undan dóttur sinni? Sagan segir að þau haii ázt við í höll stálkóngsins á Fifth Avenue í New York. Dag einn gekk Miss Frick, með sömu djörfung og föður hennar var avo eiginleg, inn til hans og sagði ihonum umsvifalaust áform eitt, það að endurreisa bæ á Fi-akk Jandi. “Þvættingur!” sagði Frick stuttur í spuna. “Nei, þvert á móti; það er bygt á góðri 'skynsemi og mannkærlcika,” svaraði Helen. "í>að eru margir lítt sigrandi örð- ugleikar,” sagði faðir hennar. “Hve nær hefir þú hirt um örðug- leikana, faðir minn, ef iþú Ihefir á- formað eitthvað?” mælti Helen. “Þess háttar fyrirtæki er ekki hættulaust,” sagði faðir hennar; en þeirri mótbáru var hrundið með hér um bil sama svari og áður, og það kom sér vel nú, að hinn tinnu- harði peningamaður var æfður í því að láta ekki sjást á útjiti sínu hverjar tilfinningar voru ríkastar 1 huga ihans þá eða þá stundina, því annars mundi dóttir hans hafa séð, að hann væri að nokkru leyti yfir- unninn; en með því að bera fyrir annríki, gat hann þó fengið vopna- hlé um stund. Það væri ekki ófróðlegt fyrir lesar- ann að kynnast ungfrú Helen ná- kvæmar, áður en aneira segir af við- urefgn hennar við föður sinn. Helen Friok átti bróður; en frá því hún var barn hafði hún sýnt svo óræk merki um sterkan vilja- kra'ft og fram úr skarandi starfs- þrek, að hún hlaut að njóta sér- staks eftirlætis hjá föður sínum. Einu sinni tspurði hann dóttur sfna hvers hún æskti sér f afmælis- gjöf; hún var þá svo vaxin og vitk- uð, að Ihann taldi víst hún mugidi biðja um eitt eða annað kvenskarti titheyrandi, sjálfsagt eitthað, sem liún hofði gott af sjálf. “Kauptu mér stóran lystigarð,” sagði hún; og faðir hennar sagði hún gæti kosið sér hverja þá land- eign, sem henni sýndist. “En það er ekki handa mér Sýra í maganum orsakar melting- arleysi. Framleiðir gas og vindverki. Hvernig lækna skal. Læknum ber saman um. atS níu tí- undu af magakvillum, meltingarleysi, sýru, vindganpí. uppþembu, ógletSi o s. frv. orsakist af of mlkilli framleitislu af ‘hydrochloric’ sýru i maganum, — en ekki eins og sumir halda fyrir skort á magavökvum. Hinar vitikvæmu magahimnur erjast, meltingin sljófgast og fætian súrnar, orsákandi hinar sáru tllkenningar er allir sem þannlg þjást þekkja svo vel. Meltingar flýtandi metiul ætti ekki a15 brúka, því þau gjöra oft meira ilt en gott. Reyndu heldur atS fá þér hjá lyfsalanum fáeinar únzur af Bisurated Magnesia, og taktu teskeiö af því í kvartglasi af vatni á eftir máltíti. — Þetta gjörir magann hraustann, ver myndun sýrunnar og þú hefir enga ó- þægilega verki. Bisurated Magnesta (í duft etSa plötu formi—aldrel Iogur etSa mjólk) er algjörlega ósaknæmt fyrir magann, ódýrt og bezta tegund af magnesíu fyrir meltinguna. Þat5 er brúkatS af þúsundum fðlks, sem nú bort5a mat slnn meö engri áhyggju um eftlrköstin. sjájfri, að eg bið um þetta,” sagði hún. “Það á °ð vera leikvöllur fyr- ir fátæku börnin í Pittsburg.” Það fjaraði hcilmikð í peninga- buddunni hans Fricks, en 500 eki-ur voru keyptar í útjaðri Pittsiborgar, og þar hefir Helen síðan gjönt þus- undir af böirnuin — og jafnvel full- orðna — farsælia. Eítir að hafa leigt George Yander- bilts .höllma ' Fifth Avenue í New York til fimm ána, ákvarðaði Frick að halda veizlu fyrir dóttur sína og með sjaldgæfri viðhöfn og kostnaði áð færa ihana inn í félagslífið. En hin 18 ára gamja dóttir ihans svar- aði þessu mjög rólega: “Nei, pabbi, eg vil koma fram meðal minna gömlu vina í Pittsburg,” og þar við sat, þrátt fyrir það þótt stálkóngur- inn leitaðist við mieð ýmsum hætti að fá þeim vilja sínum framgengt, að koma dóttur sinni inn í sam- kvæmislíf auðmannanna í heims- borginni. Helen hélt vinum sínum í Pittsburg samkvæmi. Litlu óður kom bréf inn á skrifstofu föður hennar í New York, er endaði þannig: “G-óði faðir minn, viltu ekki koma í sam- kvæmið mitt?” Og Mr. Frick ferðaðist til dóttur sinnar; hann sendi umsýslumönn- um fyrir miljónafyrirtækjum þannig lagaða skilagrein, að í svipinn gæti hann ekki sint éformum þeirra, þeir yrðu að koma aftur í næstu viku, eða snúa sér til annars; ekkert meira. Það er sagt að hann hafi skemt sér vel meðal hinna ungu vina dótt- ur sinnar og að horfa á þá dansa og skemta sér með ýmsu móti; en mest og nákvæmast athugaði hann dótt- ur sína, og mælt er að við þetta tækifæri Ihafi hann sagt: “Það er líklegt, að að Helen verði auðið að gera nafn okkar víðfrægt.” Mr. Frieks keypti sér við Prides Crossing í Massachusetts dýrt heim- ili. Þar skyldu mætast miljónamær- ingar með fjölskyldur sfnar og vini og þar átti Helen að vera prinzessa an. En það kom oft fyrir, að Helen var hvergi nærri, er gestirnir söfn- uðust saman í hinum guilfögru sölum. Við itt islíkt tækifæri spurði Frick konu sína og vinnu- fólk hvar Helen væri. Frú Prick svaraði háM mæðulega. að Helen væri ibúin að vera úti svo klukkutímum skifti, og svo væri l>að daglega, að hún væri ein á ferð úti í skógi len.gri og skemri tíma. Stálkónigurinn varð áhyggjufullur; hann vissi vel að hann átti marga óvildarmenn meðal almennings, er með réttu eða röngu álitu að þeir væru kúgaðir af lionum, og ef ein- •hver vildi nú hefna isín á honum, með Iþví að gjöra dóttur hans ilt. Ilann hafði engan frið; hann hlaut að fara og leita Helenar, og hann fann hana fljótlega, þar sem hún stóð uppi á litlum liöfða inni í skóginum. “Eg hefi fundið það,” sagði hún við föður sinn í alvörurómi. “Pundið hvað?” spurði stá'lkóng- urinn háif-gramur. “Helen, þú mátt ekki fara svona einsöroul úti á víða- vangi; mundu það, barnið mitt.” “Eg hefj. fundið staðinn, þar sem þú átt að byggja hús handa stúlk- unum mínum.” “Hvaða stúikum?” “Það eru stúlkurnar, sem vinna fyrir lífinu í Boston. Hér um dag- inn fór eg inn í búð að kaupa mér vetlinga; það var óttalega sterkur hiti og istúlkan, sem eg verzlaði við, var nærri yfirliði af þreytu og hita. Þú ihefðir átt að sjá, hve heit hún var, að það eru þúsundir af þeim, ]>abbi, som engim efni hafa á því að fara út úr bænum í sumarhitan- um. Eg hefi ákveðið að byggja frí- tíroa heimili handa þeim. Eg get látið þær vera þar í tvær vikur, og með því móti yfir sumarið gefið hér um bil 500 stúlkum hressandi og styrkjandi frítíma. Er það ekki dá- samlegt, pabbi?” Þau héldu Iheim til hallarinnar. En áður þangað kom, var eigandi hennar búinn að lofa dóttur sinni, að hann skyldi iláta byggja sumar- bústað ihanda stúlkunum; aftur á móti lofaði hún föður sínum að hætta þessum skógargöngum, aem auðveldlega gætu orðið til þess, að hún yrði henfang vondra manna. —Að herra Pricks efndi loforð sín og að Helen fékk uppástungu sinni framgcngt, er nú alkunnugt i Boston. Með aldrinum varð dóttir hins mikla auðkýfings meiri og meiri al- þýðuvinur, og inargir f ihennar fjöl- inenna vinahópi meðal vinnulýðs- ins kölluðu hana “prnzessu almúg- ans”. Faðir hennar keypti lóð á Fifth Avenue í New York fyrir hér um bil háifa þriðju miljón dollara, og lét reisa þar höll, sem var að minsta kosti fimm mlljón dollara virði. Hann hefir ætíð verð sólginn í sjaldgæf lisitaverk, og málverka- safn han.s eitt fyrir sig hefir kostað ógrynni fjár. Dóttur sína hefir hann leitast við að gleðja með hinu aHra verðmætasta kvenskai’ti, en l>á hef- ir Helen að eins sagt: “Þakka þér fyrir, elsku pabbi.” En þá liafði hugur hennar hvarflað til öreig- anna í eystri hluta borgarinnar; þar hafði hún oft komið og ásett sér að gjöna hvað hún framast gæti til lijálpar og viðreisnar hinum undir- okuðu og minst metnu í roannfélag- inu. En þá kom stríðið, — þessi voða aiheims styrjöld. Helen Fricks gaf sig með lífi og sálu inn í líknar- starfsemi kvenþjóðarinnar, til að draga úr hinni óútmálanlegu eymd af ótal tegundum, sem strfðinu var samfara. En hinni stórhuguðu og stofnuföstu Heien Fricks var það ekki nóg. Hún varð að sjá ávöxt verka sinna til þess henni nægði. Út af því hugkvæmdist henni að fara til Frakklands og endurreisa eitthvað af smábæjunurn, sem Þjóð- verjar höifðu eyðilagt, og jafnframt hlynna að hinum ihúsviltu aum- ingjum, sem saklausir líða og ef til viill meira en nokkrir aðrir. Faðir licnnar leitaðist við, að gjöra henni ‘það skiljanjegt, að huig- myndin væri óviturleg í alla staði, og endaði með því að scgja það ó- mögulegt. Eins og fyr er á minst varð þá vopnahlé milli þeirra: en fám dögum sfðar var'bardaginn ‘baf- inn á ný, og það var Helen, soin byrjaði: Pabbi, eg skoða þettoa sem skyldu mfna: það er hlufcverk mitt að end- urreisa einn af hinum eyðilögðu bæjum. Huigsunin um allslausar konur, ekkjur og föðurlaus börn, sem að eins hafa forðað lífinu úr brunnum hlbýlum sínum, l»að svift- ir mig svefni á nóttunni. Þú getur hugsað þér, pabbi, hvernig það er, að vera eignalau'S og húsnæði'siaus.” “En, igóða m/ín—” “Pabbi, eg finn að þetta er knýj- andi skylda roín; eg má til að gjöra þettoa, og eg vll—” “En dóttir--” “Faðir minn, þú hefir borgað út auð fjár fyrir forn málverk, heimili okkar er stórt safn af fornfrægnm liiStaverkum. Gefðu mér eitt af þeim, eg ætla að selja það; verðið getur—” “Nei, Helen.” Aðgætinn áhorfandi mundi hafa fcekið eftir litlu brosi, sem leið yfir andlit Helienar við þessa neitun stálkóngsins: hún var furðu kæn f sókninni og vissi vel, að undantok- inni konu og börnum þá var enginn hiiutur til í heiminum, sem föður hennar þótti eins hjartanlega vænt um eins og gömlu málverkin sín. “Jæja, þá sel eg fötin mín og skart- gripina, pabbi. Ef eg tæmi gim- stoeinaskrínið mitt og ifataklefann, þá fæ eg ekki svo lftið fé.” “Eg skal tala um málið við móður þína, Heien,” sagði sfcálkóngurinn rólegur; hann haifði aldrei fyrri ver- ið yfirunninn. Það var eigi vopnahlé í þetta skift- ið. Helen vissi að hún hafði unn- ið, en of lík var ihún föður sfnum til þess að láta sigurvonina sjást í andiliti sínu. Prú Frick vissi áður um áform Hel- enar og hennar vanasvar við hina staðföstu dóttur sína var: Eins og þú vilt, góða Helen mín.” Þegar staðið var upp frá morgun- verði daginn eftir, sagði sfcálkóng- urinn: “Komdu með mér inn í bókihlöðuna, góða Helen mín.” Hann hafði á sér sömu grfmuna og hann var vanur, eða með öðrum orðum, að ]>að var aldrei ihægt að sjá yfir hverju hann bjó. Og það það máfcti með sanni isegja, að Hel- en væri eins útbúin er hún fylgdi Iionum eftir og settist við hlið hans eins og hún var vön. En Ihann sat við skrifborð sitt og var að rita bankaávfsun. Hann brosti ein- kennilega, er hann rétti dóttur sinni miðann og sagði: “Handa bænum þínum á Frakklandi, Helen.” En þegar Helen sá upphæðina á ávísaninni, þá rifnaði gríman; óaf- vitandi var ihún barn á ný, vafði handleggjuinum um háls föður sín- um og hrópaði með grátblandinni gleðirauat: “ó, pabbi, elsku pabbi, þökk, þökk; eg á þann bezta föður sem til er í iheiminum.” Helen Frick fór snemma á þessu ári til Frakklands. og þegar sncrn.ma í febrúar var hún byrjuð að láta vinna í Bourgh, litlum bæ skamt frá Lyons. Það er sagt hún hafi haft með sér tii bráðabirgðar 400 ullar- teppi, ullarfatnað nægan til að klæða 500 konur og börn, og úbsæði nægilegt fyrir mörglhundruð garða, sem sprengikúlurnar liöfðu um- rótað. Og nú, oftir því sem hinn hvíti hjúpur vetrarins hverfur af jörðinni smátt og smátt, mun bærinn ihenn- ar Helen Fricks rfisa upp úr ösk- unni eins og fuglinn Fönix; ný hús verða reist, nýir garðar girtir og ræktaðir. Neyðin er þó í það minsta horfin frá einum af hinum ófarsælu smábæjum Frakklands. Og þotta skeður alt saman af því að Helen Friek var viljasterkari en faðir ihennar, hann, sem aldrci fyrri var sigraður. (Lausl. þýtt af Sigm. M. Long.) ------------o------- Dánarfregn Sfðastliðinn 6. aprfl andaðist á heimili sínu að Windhurst, Sask., bóndinn Oddur ólafsson, 76 ára gamall, ættaður úr Eyjafirði á ís- landi. Bjó hann lengi góðu búi f Grenivík við Eyjafjörð. En árið 1888 fluttist hann með fjölskyldu sinni til Vestunheims og settist að í íslenzku nýlendunni í Minnesota í Bandarfkjunum og dvaldi þar 15 ár; fluttist síðan til Canada og tók sér land að Windhurt, Sask., og bjó þair til dauðadags. Eftirlifandi kona hans er Guð- rún Einarsdóttir frá Grenivík. Eignuðust þau hjón 11 börn; eru 4 dáin en 7 á lffi og eru þau: Sig- tryggur, bóndi nálægt bænum Cavalier, N.D.; Guðmundur, húsa- smiður í Perobina, N.D., igiftur norskri konu; Jónas, ógiftur heiina; Sigrún, ógift mentastúlka í Rolla, N.D.; Fanney, gift hérlend- um roanni f Windhurst, Sask.; Jónassína, gift frakkneskU'in inanni, og Guðrún, gift kona f Blaine, Wash. Oddur sál. var stórmerkur mað- ur og vel að sér ger um margt. Þó hann sem aðrir ísfenzkir bændur á 19. öld hefði aldrei á skóla geng- ið, hafði hann aflað sér fcalsverðrar mentunar og praktiskrar þekk- ingar. Sjófræði lærði hann ungur og var skipstjóri á ihákarlaskipum í mörg ár. Sjófræðiúa og aðra bók- lega þekkingu mun hann hafa númið af hinum þjóðkunna fræði- manni Einari í Nesi. Verklega listfengur var hann og fjölhæfnis maður hinn mesti; lærð- ur gull og silfursmiður; smíðaði einnig tré og járn, og var sein alt léki í 'höndum hans. Hann var sanníslenzkur maður í anda og eðli. Hataði hræsni og hégóroa, enda var hann sjálfur hreinn og beinn í aliri framkomu sinni. Glaðsinna var hann, skemti- legur og ræðinn við hvern sem var, en þó 'sannfæringarfastur og þéttur í lund og vildi ógjarna láta hlut sinn, ef á ihann var leitað. Tryggur og einlægur vár hann vinum sín- um, enda var fastheldnin eifct af einkennum hans, því það sem hann af reynslu sinni og athugun áleit gott og nauðsynlegt, viidi hann ekki láta í skiftum fyrir ann- að óþekt, þó nýmóðins væri. Við lát Odds hefir falilið einn af hinum mörgu iHfct ]>ektu, mikil- hæfu í'slenzku drengskapai-mönn- um, sem því miður virðast óðum vera að týna tölunni. Um hann roátti se^gja: “Felast oft blóm í fjarrum dölum, sem aldur sinn ala í eyðilofti.” Hinir syrgjandi ástvinir minnast hims látna serni elskhulegs eigin- manns, föðurs og vinar. Blessuð ®é minning bans. G. E. —------O .....— Von um olíu Eins og kunnugt er, hafa Bretar. ekki viljað leyfa olíuflutnimg hing- að frá Ameríku, vegna þess að ekki hafði verið samið við þá um verð á þesas áris afurðum landsims. Nú er von um að úr þessu fari að rætast, er sendimefndin lokis er tekin til stiarfa í undúnum, og ihefir skeyti borist frá henni um, að bráðlega muni fcakast að fá úfcflufcningsleyí- ið. — Vomandi 'er að eins að það dragist ekki of lengi, því að ‘nú er landið orðið svo að segja alveg sfceinolíulaust, og ifjárhagstjónið, sem af því imundi leiða, ef útvegur- inn stöðvaðist, l>ó eki sé meroa stutfc an tiímia, vegna olfuleysis, gæti orðið ærið tilfinmalegt landsmönum,— Vísir. -------o------- Tíu sönglög eftir Sigvialda Kaldalóns, eru ný- komim út á kostmað Sigurðar Þórð- aasonar fiá Laugabóli. Lögin eru við þessi kvæði: “Heimir” efth Gr. Thomsen, “Svanurinn minn syngur” og “Eg lít í anda liðna tið” eftir Höliu Eyjólfsdófctur, “Brúnaljós þín blíðu” eftir Arnrúnu á Felli, “Eg gleymi því aldrei” oftir Höllu Eyj- ólfsdóttur, “Vor” eítir Þorst. Gíslæ son, “Við Kaldalón” ettir Lárus Þórðarson, “Kveldriður” eftir Gr. Thomsen, “Marfubæn” oftir Höllu Eyjólfsdóttur og barnavísuna “Bí- um bíum mamba”. — Áður hafa komið út eftir isama liöfund 2 söng- lagahefti, annað með 7, hitt með 3 lögum. Framan á kápu þessa nýja heftis e mynd te'knuð af Ríkharði Jónssyni, sem á að sýna Beimi með hörpu sína, er fremsta kvæðið lýs- ir. — Lögrétta. Þreyta og ógleði Fólk sem þjáist af harðlífi kvart- ar oft um þreytu, sem það þó finn- ur enga orsök til.— En ástæðan er mjög auðfundin. Gerlarnir, sem myndast í þörmunum, orsaka höf- uðverk, þreytu, ógleði og svart- sýni. Strax og heilbrigð verkun er komin í þarmana, þá hverfa þessi einkenni, og til þess að koma því lagi á, eru jurta meðul bezt. Eitt það allra ábyggilegasta meðal er Triner’s American Elixir of Bit- ter Wine. Innihald þess er bitrar jurtir, rætur og jurtabörkur, sem alt hefir mikið læknisgildi og verk- ar út magann ok kemur náttúrlegri hreyfingu á meltingarfærin. Trin- er’s American Elixir er meðal, sem aldrei bregst vonum þínum. Kost- ar $ 1.50 og fæst í lyfjabúðum. — Við gigt, fluggigt, bakverk, togn- un o.s.frv. ættir þú að brúka Trin- er’s Liniment; kostar 70 cents. — Joseph Triner Company, Manufac- turing Chemists, 1333—1343 S. Ashland Ave., Chicago, 111. ------------------------------- Triners meðul fást öll hjá Alvin Sales Go., Dept. 15, P.O. Box 56 Winnipeg, Man. >._____________________________ KAUPIÐ Heimskringlu Blað FÓLKSINS og FRJALSRA skoðana og elsta fréttablað Vestur-Islendmga Þrjár Sögur! og einn árgangur af blaðinu fá nýir kaupendur, sem senda oss fyrirfram eins árs andvirði blaðsins. — Fyr eðá síðar kaupa flestir Islendingar Heismkringlu. — Hví ekki að bregða við nú og nota bezta tækifærið? — Nú geta nýir kaupendur vadið þrjár af eftirfylgjandi sögum: “SYLVIA.” “HIN LEYNDARDÓMSFULLU SKJÖL.” “DOLORES.” “JÓN OG LARA.” “ÆTTAREINKENNIÐ.” “HVER VAR H0N?” “LÁRA.” “LJÓSVÖRÐURINN.” “KYNJAGULL” “BRÖÐUR- DÓTTIR AMTMANNSINS.” Sögusafn Heimskringlu Þessar baekur fást keyptar á skrífstefu Heimskrínglu, metSan uppiagitS brekkur. íLnginn auka kostnatSur vitS póst- gjald, vér borgum þann kostnatS. Sylvía $0.30 Bróðurdóttir amtmannsins 0.30 Ðolores 0.30 Hin leyndardómsfullu skjöl 0.40 Jón og Lára 0.40 Ættareinkennið 0 30 Ljósvörðurinn 0.45 Hver var hún? 0.50 Kynjagull 0.35 Mórauða músin 0.50 Spellvirkjarnir 0.50

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.