Heimskringla - 09.07.1919, Blaðsíða 1

Heimskringla - 09.07.1919, Blaðsíða 1
I SENDIÐ EFTIR Okeypis Premíuskrá yfir VERÐMÆTA MUNI ROYAL CROWN SOAPS, Ltd. 654 Main St. Winnipeg XXXIII. AR. WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 9. JÚLI 1919 NÚMER 41 RácSgert er aS stofnaS verSi til veglegs hátíSahalds hér í Winni- peg, í tilefni af friSarsamningun- um. HátíS sú á aS standa yfir í þrjá daga og verSur haldin í önd- verSum næsta mánuSi. Nefnd hefir veriS skipuS af borgarráS- inu til aS hafa allan undirbúning meS höndum og verSur ekkert til sparaS aS hátíS þessi megi verSa sem veglegust og tilkomumest. Alt bendir til aS loftferSir yfir AtlantshafiS fari óSum aS tíSkast úr þessu. Eins og skýrt var frá hér í blaSinu, komust tveir brezkir flugmenn nýlega yfir hafiS á rúm- um sextán klukkustundum. Flug- iS þreyttu þeir í léttri vél og afar- aSur forstöSumaSur Dominion 1 rades and Labor Congress í V estur-Canada VerkssviS hans verSur aS efla verkamannahreyf- inguna og vinna á móti áhrifum “Eina stóra sambandsins” (One Big Union), sem stofnaS hefir veriS af öfga- og æsingamönnum. laust í þeim tilgangi aS skýla keis- aranum. Á undan honum hafSi Dr. von Bethmann-Hollweg, ríkis- kanslari ÞjóSverja í byrjun stríSs- ins, lýst því yfir aS hann bæri alla ábyrgS á gerSum keisarans í sam- bandi viS stríSiS! Sambandsþingið Eftir uS var aS hafa setiS á 5. mán- sambandsþingi formlega Þar seni hann hefiruní'langt skeiS I fresta® á mánudaginn, þann 7. þ. veriS talinn í röS öflugustu verka-' For shkt fram meS veniu' legn viShöfn, kl. 3 eftir hádegi, í ræSu sinni viS þetta tækifæri mannaleiStoga mun óhætt aS vesturlandsins j fullyrSa aS starf! arangur. Frá Washington hafa veriS aS berast þær fréttir í seinni tíS, aS alþjóSabandalagiS muni mæta öflugri mótspyrnu í Bandaríkjun mikill á báSar hliSar og verSur baráttan hafin meS fullum krafti ínnan skamms tíma. — Wilson forseti kom heim úr Evrópuför sinni á þriSjudaginn. Þann dag hélt hann ræSu í Carnegie salnum í New York og lagSi svo af staS samdægurs til Washington. Á fimtudaginn er búist viS aS hann muni leggja friSarsamningana fyr- ir SenatiS og eftir því er lokiS svo leggja í ferSalag um landiS þvert og endilangt til ræSuhalda í þágu alþj óSabandalagsins. hraSfi og komust þar af leiSandi um. Undirbúningur er þ *‘yfir um” á svo stuttum tíma. En nú hafa aSrir brezkir flugmenn náS aS komast yfir hafiS í marg- falt stærri vél, en sem er seinni í ferSum Er þaS flugbátur mikill (Super-Zeppelin), 670 fet á lengd og aS mun stærri en Zeppe- linarnir þýzku, sem svo mikiS orS fór af á meSan stríSiS stóS yf;.. ASeins tvö loftskip af þessu tagi hafa Bretar aS svo komnu látiS smíSa og er þetta þaS stærra. Fyrir förinni stóS Major G. B. Scott, sem getiS hefir sér hinn bezta orSstír sem flugmaSur. ---:------— Skipshöfnin samanstóS af 23 Edward De Valera, forseti hins mönnum, og er spáS aS áSur langt nýja "írska lýSveldis”, er nú líSi geti flugbátur þessi haft meS- staddur í New Y<?rk. FerSaSist ferSis fjölda farþega. Var lagt af hann þangaS huldu höfSi og muh staS frá East Fortune á Skotlandi, erindi hans vera aS ávinna hinni þaSan fariS til Trinity Bay, New- nýju írsku stjórn hylli í Banda- foundland og án þess aS staSnæm- ríkjunum. Eins er sagt aS hann ast svo haldiS til Mineola í Banda- muni þar feyna aS ,”fleyta” $5,- ríkjunum og þar lent. FerSalag- , 000,000 láni meS sölu skuldabréfa iS stóS yfir í I 08 klukkustundir og Hann er einn af áhrifamestu 1 2 mínútur, eSa rúman 41/2 sólar- leiStogum íra og hefir háS öfluga hring. Voru skipverjar allir þá baráttu gegn brezkum yfiráSum á orSnir mjög illa til reika eftir lang- Irlandi. Var hann sterklega and- varandi vökur og erfiSi. VeSur vígur þátttöku lra í stríSinu og hafSi veriS mjög óhagstætt meg- leiddi sú mótspyrna hans til þess, iniS af tímanum og flugiS þar af aS hann var hneptur í varShald af leiSandi reynst mjög torsótt. brezkum yfirvöldum og þannig Járnbrautarslys átti sér staS 6. Þjoö smni í þ. m. á Canadian Pacific járn- byrSis á meSan stríSiS stóS yfir. brautinni, nálægt Stohefield, Ont. Algert vínbann gekk í gildi í Lest frá Winnipeg á austurleiS Bandaríkjunum þann 2. þ. m., rann þar út af sporinu og og bylt- ^ samkvæmt vínbannslöggjöf á ust fremstu vagnarnir alveg flat- meSan stríSiS stóS yfir. Um öll ir. Vélstjóri og kyndari biSu Bandaríkin mega vínsöluhúsin úr bana og margir meiddust meira og þessu ekki selja annaS en óáfenga minna. — Tveir Austruríkismenn drykki. hafa veriS teknir fastiA sem grun- .. aSir eru um aS hafa veriS valdir Hmdenburg og Bethmann Holl- aS slysi þessu. weg. Hindenburg marskálkur, fyr- verandi æSsti herstjóri ÞjóSverja, hefir lýst því yfir aS hann bera alla ábyrgS á framkvæmdum æSstu Hnefaleiks-hólmganga þeirra Jess Willard og Jack Dempsey, sem háS var í Toledo þann 4. þ. m., endaSi í auSfengnum sigri herstjófnarinnar þýzku síSan í á- J>ess síSarnefnda. Undireins og gústmánuSi 1916, er hann tók viS bardáginn byrjaSi var augsýnilegt herráSum. Yfirlýsing hans til hvernig fara mundi og var Willard Eberts forseta hljóSar á þessa leiS: algerlega yfirbugaSur í þriSju at-j “Þar sem friSarsamningarnir nú rennu (round). ViS fyrstu at- eru undirskrifaSir gefst mér tæki- rennu bylti Dempsey honum færi til aS lýsa því yfir, aS eg ber margsinnis og til jarS'ar og lét svo allá ábyrgS á ákvörSunum höggin á honum dynja unz sigur-1 framkvæmdum æSstu herstjórn- inn var fenginn. Var Willard þá artnnar eftir 29. ágúst 1916. Eins illa til reika, andlit hans bólgiS og voru allar yfirlýsingar og skipanir blóSstorkiS og þrjár tennur hans hans hátignar, keisara og konungs, brotnar. — Eins og kunnugt er viSkomandi f stríSinú, útgefnar hefir hann veriS hnefaleikskappi samkvæmt mínum ráSum og á veraldar síSan honum hepnaSist mína ábyrgS. Vil eg því mælast aS leggja aS velli blámanninn al- til viS ySur, aS tilkynna þýzku ræmda, Jack Johnson. Margt þjóSinni og bándaþjóSpnum þessa bendir þó til aS honum hafi veriS yfirlýsingu.” lítt um heiSur þann gefiS og muni SíSan friSarþirigiS komst aS því ekki lengi harma ósigurinn. þeirri niSurstöSu, aS hefja bæri . ------------ j málsókn gegn þýzkum frumkvöSl- R. A. Rigg, fyrv. ritari iSnfélaga- um stríSsins, er Hindenburg annar og verkamannasambandsins hér í ÞjóSverjinn, sem viljugur er aS Winnipeg hefir nýlega veriS skip- taka á sig ábyrgSina alla-- vafa- I hans muni bera mikinn og góSan ,andstÍári, hertoginn af De- vonshire, frá helitu gerSum þings- ins og lauk lofi á. KvaS yfir- gripsmikil og áríSandi lög hafa veriS sett í gildi er miSuSu til heilla. TilfærSi hann svo ráSstaf- _ anir þær, er gerSar hafa veriS viS- komandi heimkomnum hermönn- um, auSmanna samtökum og ein- okun, mentamálum og vegabótum (mprovement of highways). Heil- brigSisdeild hefSi veriS stofnuS er bera hlyti bezta árangur. Margt annaS kvaS hann mega tilfæra, sem gerst hefSi á þessu þingi og miSa hlyti til góSs. Stjórnarnefnd hefSi veriS skipuS til þess aS hafa umráS meS öllu loftvélum og loftflutningi viSkomandi. Og aS Canadian Northern járnbrautarfé- lagiS hefSi nú veriS gert aS þjóS- eign væri stórt spor og þýSingar- mikiS. Þakkaryfirlýsing var samþykt, sem borin var fram af Sir Robert Borden og studd af Hon. D. D. McKenzie, leiStoga mótstöSu- flokksins, til Canada sjóliSsins og landhersins “fyrir aS hafa meS ó* bilandi staSfestu og hugrekki á meSan stríSiS stóS yfir þénaS í þágu lands síns og brezka ríkisins, þannig yfirstígiS þrautir allar og lagt glæstan skerf til sigurs rétt-, lætis og frelsis.” TaliS er líklegt aS þingiS muni koma saman aftur í september eSa október næstkomandi. Þar sem þingsamþykt verSur aS fást á friS- arsamnirigunum fyrir Canada hönd, verSur aS líkindum ekki langt þinghlé í þetta sinn. — Mörg lagafrumvörp bíSa næsta þings, þar á meSal vínbannslagafrum- varpiS. Eins og skýrt hefir veriS frá hér í blaSinu, var frumvarp þaS felt af öldungaráSinu, og sú breytingartillaga samþykt, aS vín- banniS næSi aS eins til þess tíma aS friSur væri saminn, en ekki í 12 mánuSi lengur, samkvæmt á- kvæSum frumvarpsins. Þessi mót- spyrna öldungaráSsins orsakaSi allmikla óánægju og leiddj til þess, aS vínbannslaga frumvarpiS var tekiS til umræSu í neSri málstof- unni viS nýjan leik. Var svo vís- aS til öldungaráSsins aftur og öfl- ug meSmæli látin fylgja aS þaS mætti ná fram aS ganga. AS svo komnu hefir þó ekki veriS gengiS til atkvæSa um þaS í öldungaráS- inu og verSur þaS aS bíSa næsta þings. Nefnd sú, sem skipuS var af stjórninni til þess aS rannsaka or- sakir dýrtíSarinnar, hefir nú lokiS starfi sínu. En aS eins stuttur út- dráttur úr skýrsiu hennar hefir aS svo komnu veriS birtur í blöS- unum. Af öllu aS dæma virSist nefndin hafa komist aS þeirri niS- urstöSu, aS verSlækkunar á nauS- synjavörum sé ekki aS vænta í ná- laegri framtíS, utan dregiS verSi úr framleiSslukostnaSinum. HvaS bændavöru snertir, þá sé fram- leiSslukostnaSurinn l 00---1 1 5 % hærri en fyrir fimm árum síSan. AS lögskipa matvöruverS eSa tak- marka útflutning matvörutegunda fyrirbygt þjóS aS hann fengi steypt “bál og brand” inn- skoSar nefndin óheillavænlegt úr- ræSi. Slíkt myndi aS eins draga úr framleiSslunni og koma bónd- anum, sem alt hvílir á, til aS snúa kröftum sínum aS öSru og gæti slíkt haft hinar skaSlegustu afleiS- ingar. HiS afarháa hveitiverS skoSar nefndin eiga stóran þátt í dýrtíS- inni. Á meSan þaS haldist sé verS á brauSi og öSru hlutfalls lega jafnhátt. — Skýrsla hennar sýnir aS sumar stærri verzlanir landsins hafi boriS óhemju gróSa úr býtum, en gróSi flestra smá- verzlana aftur á móti veriS nokk- urnveginn sanngjarn. Hve snertir þann feikna gróSa, er átt hafi sér staíf af hálfu sumra verzlana5 og verkstæSa, þá komi þar til stjórnarinnar kasta. Nefnd- in mælir meS aS myndaS sé verzl- unarráS á sama grundvelli og járh- brautaráSiS (Railway Commiss- ion). Þannig sé höfS umsjón meS verzlun landsins og séS um aS alt fari fram réttilega og aS engin auSmaanasambönd eSa ein- okun eigi sér staS. Samkvæmt þessum tillögum lagSi Hon. Arthur Meighen á laugardaginn frumvarp fyrir þing- iS um aS slíkt verzlunarráS væri myndaS. Spunnust af því miklar umræSur og mætti þaS töluverSri mótspyrnu. Sumir af meSlimum mótstöSuflokksins voru þeirrar skoSunar aS eina úrræSiS aS lækka verS á matvöru og öSru, væri afnám tolla. hænsum og nautpeningi er nú í helmingi hærra verSi en voriS 1914. Vinna er einnig tvöfalt dýrari en þá. Og viSur, pappír og alt umbúSaefni þessara mat- væla, sem annara, er nú í hærra verSi en nokkru sinni áSur. Nú er líka nautpeningsfæS um Bretum til innflutnings á vélinni og ófrétt enn, hvernig l>að hafi geng- ið. Fjársöfnun til flugfyrirtækisins stendur enn yfir, og var nýlega skýrt rá þvf í Vísi, að komnar væru rúmar 25 þús. kr. Er svo ráðgert að leita styrktar hjá Alþingi í sumar. “Gull', skáidsaga Einars H. Kvar- ans, hefir verið þýdd á dönsku af Ólafur Björnsson ntstjon er dáinn. Hann andaSist í gær- kvöldi (10. júní), laust fyrir miS- nætti. — BanameiniS var nýrna- veiki, er hann hafSi þjáSst af all- lengi. Fráfall hans er mjög sviplegt. Hann var nýkominn heim úr ut- anför, sem hann fór til aS leita sér lækninga, og hafSi veriS vongóS- ur um bata. í gærkvöldi kl. 9 hafSi hann orSiS snögglega veik- ur, misti nær samstundis meSvit- undina og fékk hana ekki aftur. Ólafur var aSeins 35 ára aS aldri, fæddur hér í Reykjavík 1 4. janúar 1884. Hann útskrifaSist úr latínuskólanum 1902 og lauk prófi í hagfræSi viS háskólann í Khöfn voriS 1 909, en tók viS rit- stjórn ísafoldar af föSur sínum, Birni sál. Jónssyni, um sumariS. Hann var þá kvæntur eftirlifandi konu sinni, Borghildi, dóttur P. J. Thorsteinssonar kaupmanns. Þau eignuSust 4 börn, sem öll eru á lífi. Ólafur sál. var gáfaSur maSur og drengur góSur, og munu allir, sem hann þektu, harma dauSa hans. (Vísir). Bændur og háverð nauðsynjavöru. Um þetta leyti árs, og jafnvel nokkru fyr, hafa bæSi smjör og egg aS undanförnu ávalt lækkaS í verSi. Nú bólar enn sem kom- iS er lítiS á slíku, og er sáran kvartaS undan af bæjarlýS þessa lands. Orsök þessa er eflaust sú, sem oftar, ástandiS á heimsmarkaSin- um, Á svipaSan hátt og stál- og klæSavörur allar stigu í verSi meS- an stríSiS stóS yfir, sökum þarfar- innar fyrir þá vöru, og haldast enn í háu verSi, vegna aukins fram- feiSslukostnaSar og skorts á hrá- efnum, eins er því nú fariS meS þessar áminstu búsafurSir bænda. Korn og fóSurbætir handa heim allan. ÞaS hefir einnig sín j Gunnari Gunnarssyn! skáldi og á að áhrif á heimsmarkaSinn. Há-' J^aK^já 6yldendal8 1bókaverzI* verSinu veldur því margt. Eitt af þeim fáu löndum, sem hags Stefánssöjn norðurfari ... £ i - c' i rr • kelnui hingað heim í sumar; hefir njota af þvi, er Canada. Fynr- | landstjórnin boðið honum, og hann hyggja bænda hér í aö viShalda svarað, að hann þiggi boðið. og auka heldur nautpeningsstofn sinn síSustu árin, kom landinu í Norrænir rithöfundar hafa setið á fundi í Khöfn, segir símfregn þaðan góSar þarfir. Og hagur bænda nú j irá Þ- m-> og var fundurinn settur í því efni, er blátt áfram ávöxtur- j dagmn áður' Prúfessorarnir Finn- £ 1 * . r , . , . , ur Jónsson og Þorv. Thorodd.sen ei'ii ,nn.a þe.rn framsyn, þeirra. kar fulltrúar íslendinga Utflutninguf á smjöri og eggj- Eimskipafél _ p Um var heftur rneSan a stnSmu þes8 hefir nýlega samJð yið pj^ á stríSinu stóS. Nú á þaS sér ekki lengur staS. AfleiSingin er sú, a.8 gripa- ræktarmenn í Canada hafa aS- gang aS heimsmarkaSinum, keppa þar viS umheiminn, og fá loks fult markaSsverS fyrir búsafurSir sín- ar; en þess áttu þeir ekki kost áS- ur, eSa á meSan bæSi stál- og dokken í Khöfn um smíði á nýju skipi, og á það að vera fullbúið 25. maí 1920, 1S00 smálestir að stærð, með rúmi handa 60 farþegum. Það er ætlað til fastra ferða milli Liver- Pool og Rvíkur og hefir formaður Eimskipafél. samið við stórt en^ct eimskipafél. um vöruflutninga milli New York og Liverpool. Er ráð- klæSavöru framleiSendur og aSr- að ^*arfo“ byrji ferðirnar til , Liverpool í haust, og leggjast þá nið- ir nutu sinas groSa þar. ur heinar ferðir héðan til Ameríku ÞaS sem annars er eftirtektar- verSast viS smjör- og eggjaverSiS, er alls ekki þaS, hve verSiS er hátt,, heldur hitt, hve þessi vara hefir veriS í dæmalaust lágu verSi langan tíma árs í Canada aS und- anförnu. SamanburSur á vöruverSi hér og á Englandi og víSar í Evrópu ber þaS ljóst meS sér aS bændur hér fá aSeins þaS fyrir vöru eína, sem hún er verS, komin á heims- markaSinn, en ekki hót meira. Frystihúsum þessa lands er stundum kent um háverSiS, og er víst um þaS, aS þau eiga synd á baki sér í því efni. I staS þess aS jafna vöruverS, og vera á þann hátt heill og hagur lands og lýSs, eru þau oft ekki annaS en eySslan og óreiSan sjálf. AS sjá um aS svo sé ekki, er skylda stjórnanna í þessu efni sem öSrum. Eflaust getur stjórn landsins nú ákveSiS verS á vörum, eigi síSur en á stríSstímum. Og þaS væri ef til vill affarasælast aS gert væri. En verSi nokkuS af því — af stjórnarinnar hálfu — aS því er smjör og egg snertir, ætti hún sanriarlega um leiS aS muna eftir aS ákveSa verS á vörum stál-, klaeSk- og annara framleiSenda. Ef gróSi bænda er óviSurkvæmi- legur, hvaS er þá um gróSa hinna síSarnefndu? Stef. Einarsson þýddi. Frá íslandi. Reykjatik 28. tnaí. Sfðastl. viku hafá verið miklar rigningar hér sunnan lands, en hlý- indi og bezta gróðrarveður. Á ísa- firði hafa verið stöðugir þurkar. Góð tíð um alt land. Flugfélagið f Reykjavík. — Það hugsar til að kohia í framkvæmd hið fyrsta, sem orðið getur, flugferð- um hér á landi, og nú er nýlega kom inn hingað frá Khöfn æfður flug- maður. félaginu til aðstoðar. Hann heitir Rolf Zimsen, premierlauten- ant, og er náskyldur Zimsenunum hér í bænum, sonur Niljohnus Zim- sen, sem áður var kaupmaður hér og franskur konsúll, og er R. Z. fæddur hér í Rvík, en að mestu alinn upp í Rvík. 4. júnf. Tíðin er hlý og góð, bezta gróðrar- t.fð, en lítið um þurka. Fyrsta ísl. rfkisráðið. Frá Khöfn er símuð 31. f. m.: Fyrsta ísl. ríkis- ráðið var haldið f gær f Fredens- borgarhöll. Báðir íslenzku ráðherr- arnir voru viðstaddir og lögðu þeir 33 lagafrumvörp fram á fundinum. Um kvöldið hafði koungur boð inni fyrir ráðherrana, meðlimi lögjafnað- arnefndarinnar og ýmsa aðra. Mannalát. Aðfaranótt 29. f. m. andaðist hér í bænum frú Guðrfður Thorsteinsson, ekkja Steingríins skálds og rektors. Synir þeirra hjóna þrír eru nú allir erlendis, Þórður og Axel í Ameríku, en Har- aldur f Englandi. Dætur þeirra tvær, Steinunn og Þórunn, eru hér heima. — Aðfaranótt 2. þ. m. andað- ist hér í bænum frú Lovise Jensson, ekkja Björns heit. Jenssonar ad- junkt. — Kvöldið 28. f. m. dó hér í bænum Bárður Kr. Guðmundsson fasteignasali. Síldveiði hefir verið töluverð hér í flóanum síðastl. viku, og er það nýtt, að sú veiði sé stunduð hér. Má nú sjá kvenfóik við síldarsöltun hér niðri við höfnina, eins og á Siglufirði og Akureyri, þótt í smærri stíl sé. (Lögrétta.) Fréttabréf. Quill Lake, Sask., 2. júlí 1919. Herra ritst. Hkr.: Eg scndi þessar fóu fréttalínur, ef þær máske gætu orðið nothæfar í blaðið. 27. sfðastl. mánaðar, klukkan 11% að kveldi, buldi feiknakstormur yfir Quill Lake bæ og bygð. Margir símastaurar brotnuðu á aðalgötu bæjarins og þar af leiðftndi féllu all- ar símalínur á þvf svæði víðast hvar að jörðu niður — er líkast var að sjá sem netjaflækju. Það eru hér 4 korngeymsluhús (elevators); tveir af þeim brotnuðu mikið en hinir tveir minna, en þó nokkuð: stórt hesthús (livery barn) misti alla yf- irbyggingu, og stórt járnsmiðjuhús fór næstum f rústir. Fjöldi af smá- hýsum (shanties) liggja út um víð- an völl, og margt af stærri húsuirb færðist til á grunnum sínum, reyk- háfar meira og minna brotnir; víst ekkért hús frítt við rúðubrot. Hús initt, sem er 24 fet á lengd og 16 á bréidd og liefir 12 feta breiða byggingu l>veri um eða krossbygg- :ngu, færðist á grunninuin um 4 Ivhöfn. Hefir þó áður verið hér | þuml., 10 rúður brotnuðu og hænsa-. tveggja ára tíma og gengfð hér f j hús fór f smátt. barnaskólann. Nú er hann um þrí- Úti á landsbygðinni liafa orði.ð allmiklar skemdir, hjá sumum mikl- ar en öðrum núnni eða engar. tugt. Hann hefir verið ó ráðum með þeim tveimur mönnum úr stjórn flugfélagsins, sem nú eru í Khöfn, P. ólafssyni konsúl og Axel Tulinius framkv.stjóra. um kaup á flugvél, og stóð til, er hann fór frá Khöfii, að keypt yrði þýzk vél, sem1 kostar um 13 þús kr., og send hingað ipeð “íslandi” í byrjun næsta mán- aðar. En eftir var að fá leyfi hjá Nokkrir hafa slasast út um lands- býgðtna; eitt barn, 5 ára gamalt, beið bana. Hét- í bænum lenti öldr- uð koná út úr húsi og limlestist, 'neSt þannig, að þrjú rifin brotn- uðu: hún var send til Humboldt og dó þr.r. Augu?t Frímannsson.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.