Heimskringla - 06.08.1919, Blaðsíða 1

Heimskringla - 06.08.1919, Blaðsíða 1
SENDIÐ EFTIR Okeypis Premíuskrá yfir VERÐMÆTA MUNI ROYAL CROWN SOAPS, Ltd. 654 Main St. Winnipeg WOYAK CROWM XXXIII. AR. WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 6. J0U 1919 NÚMER 45 væri þaS “eintómur gamanleik- ur". KvaS hann þýzka verka- menn vænta þess, aS jafnaSar- mannaflokkar þjóSanna fái skap- aS virkiiegt alþjóSasamband. séu stigin í þá átt aS þær nái eigi! aS eiga sér staS í annaS sinn. Svo virSist sem allsherjar verk fall járnbrauta starfsmanna Bandaríkjunum og Canada sé núj ----------- ef til vill í aSsigi. Ef úr því verS-1 Samkvæmt síSustu skýrslum ur munu um 450,000 jámbrauta llafa uppskeruhorfur hér í Mani- verkamenn af öllu tagi taka þátt í javí sySra og um 35,000 verka- menn hér. AtkvæSagreiSsla um hvort hrinda skuli verkfalli þessu af stokkum verSur hafin innan skams og úrslitin kunn í lok þessa mánaSar. Nú ríkjandi dýrtíS er aSal-orsökin. Samband járn- brauta verkamanna sySra hefir til- kynt, aS ef dýrtíSinni verSi ekki hnekt svo um muni séu járnbrauta starfsmenn tilneyddir aS krefjast hærri starfslaúna. — Verkfallshót- un þessi á vafalaust stóran þátt í aS nú er tekiS aS hefjast handa beggja megin “línunnar” meS því augnamiSi aS unt verSi aS draga úr þeirri miklu dýrtíS, sem nú rík- ir. Sagt er aS Wilson forseti leggi sig nú allan eftir aS finna úrlausn á þessu umfangsmikla vandamáli. Öllum ráSstefnum, viSkomandi al- þjóSabandalaginu og öSru, verS- ur frestaS unz forsetinn kemst aS einhverri niSurstöSu hvaS dýrtíS- ina snertir. Hér í Canada eru einnig ráSstafanir í aSsigi meS því markmiSi, aS hnekkja dýrtíSinni og sem vonandi eiga eftir aS bera einhvern árangur. toba sums'caSar breyzt til batnaS ar upp á síSkastiS, en í öSru'n stöSum aftur til verra All-mikiS tjón hefir víSa hlotist af rySi, eins hafa hinir afskaplega miklu hitar dagana frá 1 7.—25 júlí haft illar afleiSingar. Hveitisláttui er nú alment byijaSur um fylkiS og hef- ir ekki áSur byrjaS svo snemma síSan áriS 1905. — Uppskeru- horfur í Saskatchewan fylki eru mestmegnis þær sömu og áSur hvaS hveiti snertir; en hafrar og aSrar grófgerSari korntegundir hafa tekiS miklum bótum viS rer'n þaS, sem fengist hefir í seinni tíS. Hveitiuppskeran í suSvestur hlu.ta fylkisins er sögS aS verSa frá 3 til 8 bushels af ekrunni en í norS- austur hluta þess ögn skárri, frá 1 0 til I 2 bushel af ekrunni. RyS hef- ir víSa náS aS gera töluverSan skaSa, sérstaklega aS norSan og! austan verSu í fylkinu. — Skýrsl- j ur frá Alberta segja útlitiS í suS- ur hluta fylkisins nú aS mun betra sökum nægilegs regns er fengist hafi þar í seinni tíS. A3 vísu hef-! . . . | ir regniS komiS um seinan r>" r hveiti, en hefir þó stórum bætandi! áhrif á grasvöxt og alla fóSur framleiSslu. Róstur á EagSasaái. SambandsþingiS verSur sett aft- ur 5. sept. næstkomandi, aS til- kynt hefir veriS nýlega. ASal- verkefniS, sem þá liggur fyrir þinginu, verSur staSfesting friSar- ---- samninganna fyrir Canada hönd j Lögregluþjónar í Lundúnaborg og mun staSfesting sú aS líkindum gergu nýlega verkfall sökum ó- fast an nokkurrar mótspyrnu. Yms ánægju yfir lagafrumvarpi þeim önnur áríSandi mál verSa einnig viSkomandi, er lagt hefir veriS tekin til umræSu, þar á meSal vín- fyrjr brezka þingiS. Ekki tóku bannsmáliS. allir lögregluþjónar borgarinnar ---------— j þátt í verkfallinu, og eru fréttir aS Nýkomin frétt segir kornverzl- SVo komnu ósamhljóSa hve marg- unarráS sambandsstjórnarinnar, er ir þeirra hafi hætt starfi. Verk- skýrt er frá á öSrum staS í blaS- faH þetta nær til annara borga og inu, sé nú myndaS og aS James í Liverpool hafa átt sér staS tölu- Stewart hefir veriS skipaSur for- verSar róstur og uppþot. VarS maSur þess. Var hann áSur for- ag senda þar eftir herliSi til aS maSur kornkaupanefndarinnar skakka leikinn. Ökumenn og (grain purchacing commission) og sporvagnaþjónar hafa þar hrint af þótti gegna stöSu þeirri meS dugn- stag samhygSarverkfalli meS lög- aSi og fyrirhyggju. Kornverzlun- regluliSinu, og þaS án þess nokkur arráSiS samanstendur af 10 eSa fyrirVari væri gefinn. ----- SíSan 12 meSlimum, en aS svo komnu verkfall lögregluþjónanna byrjaSi hafa nöfn þeirra ekki veriS tilkynt. þafa einnig átt sér staS all-mikil ----------— j uppþot í Lundúnum. Rán hafa Dr. S. F. Tolmie, þingmaSur frá þar veriS framin í stórum stíl og Victoria B. C., hefir veriS skipaS- ( virSist sem útlitiS sé þar hiS í- ur landbúnaSarráSherra sam- skyggilegasta. bandsstjórnarinnar í staS T. A. Crerar, sem fyrir nokkru síSan sagSi af sér. — En í staS F. B. Carvell, ráSherra opinberra verka, hefir veriS settur Sir Henry Dray- ton, fyrverandi formaSur járn- j _____ brautanefndarinnar. Þessar breyt A alþjóSa þingi jafnaSarmanna ingar í stjórnarráSuneytinu a_ a | sem nú stendur yfir í Lucerne, hélt tvær aukakosningar í för meS ser. ( Arthur Henderson, leiStogi verka- Þingsæti verSur aS fást fyrir !r j manna í Englandi, nýlegci ræSu, er Henry og Dr. Tolmie aS vera end- vakið al,_mikla eftirtekt_ Eftirtektarverð spá. urkosinn. Róstur miklar voru nýlega í Chicago á milli hvítra manna og svartra. Um tíma voru róstur þær ir^ aS ef til-vill hefSi þetta niSur- MeSal annars spáSi hann því, aS áSur næsti vetur geng i í garS myndi skelfileg reiSi og örvænt- ing svo grípa allar EvrópuþjóS- svo skæSar, aS lögreglu borgar- innar reyndist ofurefli aS skakka leikinn, og varS aS ser.da eftir her- hrun og eySilegging allrar menn- ingar í för meS sér. ViSkomandi friSarsamningunum viS Þýzka- liSi henni til hjálpar. Einn dag-1 land lét hann í ljós þá skoSun, aS inn voru 14 hvítir menn drepnir í helztu atriSi þeirra þyrftu sem götubardögunum og 10 svartir,— bráSast aS takast til ítarlegrar yf- en skýrsla yfir mann drápin í alt 1 irvegunar. Næsti ræSumaSur á hefir ekki veriS birt aS svo i undan Henderson var Otto Wells, komnu. Seinustu fréttir segia j leiStogi þýzkra jafnaSarmanna. þessar mánnsi'.æSú róstur alger- lega bældar niftur og aS öil spor Um alþjóSábandalgiS hafSi hann þaS aS segja, aS án Þýzkalands íslendingadagunim. lslendingadags hátíSin hér í Winnipeg var, eins og til stóS, haldin á þriSjudaginn þann 5. þ. m., í River Park lystigarSinum. Var hátíSin sótt meS lang-léleg- asta móti í þetta sinn, sem mest- megnis mun hafa orsakast af hve dagur þessi var óhentugur. Næstu þrír dagar á undan höfSu allir ver- iS helgidagar, og þar af leiSandi ókleyft fyrir marga aS fá sig lausa frá vinnu. VeSur var hiS ákjósanlegasta fyrri hluta dagsins. En eftir há- degiS, aS nýbyrjuSum ræSuhöld- um, skall á regnskúr og spilti þaS eigi svo lítiS aSal-skemtun dags- ins. Til allrar hamingju stytti þó upp áSur langt um leiS nægilega lengi til þess aS hægt væri aS ljúka viS ræSuhöldin og engir þyrftu hvaS þetta snerti aS verSa fyrir vonbrigSum. En þau fagn- aSarspjöll hafSi óveSriS í för meS sér, aS tafla sú, sem herra Charles T horson ætlaSi aS sýna á “nýung- ar í dráttlist, brotnaSi, og þar meS skotiS loku fyrir þá skemtun dags- ins, sem mörgum hefir vafalaust leikiS hin mesta forvitni á aS sjá. Forseti dagsins var J. J. Vopni. Af ræSumönnum tók fj'rstur til máls Gunnar Björnsson, eigandi og ritstjóri blaSsins Minneota Ma- scot, og mælti hann fyrir minni ís- lands. Var ræSa hans vel og skörulega flutt. Þurfa þeir, sem hana heyrSu, ekki aS ganga í skugga um aS herra Björnsson kunni íslenzku, þó hann riti mest á ensku. VerSur ræSa hans birt í blöSunum og gefst mönnum þá kostur á aS dæma um gildi henn- ar. Næsti ræSumaSur var Sig- tryggur Jónasson, er mælti fyrir minni Canada. Á meSan á ræSu hans stóS vildi þaS ólán til, aS regniS skall á og sem hafSi þær afleiSingar aS lítiS sem ekkert heyrSist til hans. VerSur vonandi úr því bætt meS því aS ræSa hans sé birt í blöSunum. ÞriSji ræSumaSurinn var séra Kristinn Ólafsson frá Mountain, er mælti fyrir minni Vestur-lslend- inga. TalaSi hann blaSalaust og flutti ræSu sína vel og áheyrilega. — Má meS sanni segja aS hann hafi orSiS til þess aS hasta á storminn, því ókyrS þeirri og há- vaSa er óveSriS orsakaSi á meSal fólksins, linti eftir aS hann hafSi talaS í nokkrar mínútur. — SíS- astur ræSumanna var séra Rögn- valdur Pétursson, sem talaSi um “þjóSrækni” og var ræSa hans bæSi vel flutt og efnismikil. VerS- ur hún birt í næsta blaSi. A8 ræSunum loknum tilkynti Jón Runólfsson skáld, einn af dómendum þeim, er tilnefndir voru aS dæma í “hringhendu sam- kepninni”, hvaSa vísa hefSi orSiS hlutskörpust og hver verSlaunin hefSi hrept. Var þaS Stefán O. Eiríksson frá Oak View, Man. V'erSlaunavísan, ásamt öSrum vís- um, er sendar voru, verSur birt í næsta blaSi. Næsta bla,S birtir einnig nöfn þeirra, sem verSlaun unnu í hinum ýmsu íþróttum. íslendingar í guðatölu. Eins og vikiS er lauslega aS í "FerSaminningum” mínum (bls. 62—63), kyntist eg í Dresden manni nokkrum, Jacobsen aS nafni, norskum aS þjóSerni. Hann var dýrafræSingur. HafSi hann fariS víSa um lönd og höf til aS kynnast lifnaSarháttum dýra og víltra manna og safna náttúrugrip- um og menningarmenjum frum- þjóSa. MeSal annars hafSi hann ferSast mjög um nyrsta hluta NorSur-Ameríku, kynt sér dýra- líf þar og dvaliS langdvölum meS- al Eskimóa og Indíána, þeirra er þar hafast viS. Þegar eg kyntist þessum manni, var hann umsjón- armaSur dýragarSsins í Dresden. Seinna skrifaSi eg honum. Var hann þá í þann veginn aS láta af starfi sínu viS þenna dýragarS, en taka viS yfirumsjón dýragarSsinsj I Hamborg, sem er einn af fræg- ustu og fjölskrúSugustu dýragörS- um heimsins. BréfiS, sem eg fékk frá honum, er nú glataS, eg misti þaS ásamt öSru í húsbruna 22. jan. 1910. En þaS hafSi heldur ekkert annaS aS geyma en staS- festingu á sögu þeirri, er hann sagSi mér í Dresden, og engu viS har.a aS bæta. Sagan er á þá leiS, aS þegar Jaccbsm var á ferS um norSur- l.luta NorSur-Ameríku, rakst hann þar á Indíánakynstofn, sem hélt sig norSarlega í fjall-lendi einu í ’ífkinu British Cclumia í NorSvest- ur-Canada, ekki all-langt frá Kyrrahafsströndinni, og dvaldist meS honum um hríS. Kynstofn þessi var áSur sáralítiS eSa alls ekki kunnur, og alveg ósnortinn af menningu hvítra manna. ÞaS voru friSsamir menn, spakir og skýrir, og mundu sögu kynstofns- ins óralangt aftur í tímann. SögSu þeir Jacobsen þaS, sem nú skal greina. Eitt sinn hafSi kynstofninn bú- iS austur viS haf, austan viS “vötnin miklu”. ÞaS var löngu, löngu áSur en nokkrir hvítir menn komu til Ameríku. SíSan höfSu þeir smá þokast vestur á viS und- an ófriSi bæSi hvítra manna og rauSra, og loks numiS staSar þar sem þeir voru nú. En ‘ meSan þeir bjuggu austur viS haf og löngu áSur en þeir flutt- ust þaSan, bar þaS viS eitt sinn', aS skip kom af hafi, skipaS hvít- um mönnum. Gengu þeir á land upp, áttu orustur viS landsmenn og unnu sigur á þeim. Einkum var einn maSur meSal þeirra, sem gekk svo fram aS ekkert stóS fyrir honum. Eftir bardagann tókust sættir meS þeim, og tóku þá Indí- J ánar þenna hinn mikla mann fyrir • konung sinn og landvarnarmann. Gekk hann aS eiga stúlku af þeirra kyni, og varS stjórn hans þeim blessunarrík í öllu. MeSal ann- ars, sem hann kendi þeim, var hag- leikur á tré og tréskurSur (mynda- skurSur í tré), og var hann þeim ekki enn meS öllu gleymdur. AS koúungi þessum látnum ríktu niSjar hans yfir þessum Indí- ánakynstofni í marga liSu, og var þaS gullöld kynstofnsins. En svo komu gæfuhvörfin. Kyn- stofninn var hrakinn frá löndum sínum og óSölum inn í ómildari héruS, og átti lengi í vök aS verj- ast. Mintust þeir þá hins góSa, hvíta konungs, og gerSu hann aS guSi sínum, og sonu hans sömu- leiSis. Eimdi enn eftir af þessari dýrkun hjá kynstofninum. Þannig sagSist Jacobsen frá. Enginn efi er nú á því — og Ja- cobsen var heldur ekki í vafa um (Framh. á 4. bls.) MIJNNI flutt á tslendingadeginum í Winnipeg S. ágúst 19-9. MINNI ÍSLANDS. i . 1 Svipfagra ey, með silungsvötnin bláu, sóiroðin fjöll og hraunin beru, gráu — Sældanna land, með bióm á hverjum bala, blikandi ár og túmn upp tii dala. Engjar og móa, hoit og græna hóla — himni þar brosa sóley, smári’ og fjóla. Svanhvíta ey, með firði bjarta, breiða, brekkur og gil og jökla skæra, , heiða. — Dynjandi fossinn lofar þig í Ijóði; — ljúflega syngur hamra-búinn góði. — Miðnætur sólin gyllir tinda, tanga, tignroða slær á blómgan hlíðar vanga. II. Þannig, móðir, aldir ár ýmist gegn um bros og tár ertu söm og eins og forðum fögur þegar undu’ í sinni sveit sælir menn á hverjum reit — allra fyrst er íslands hófust sögur. Einnig þegar örlög köld ógnuðu þér þúsund föld; varstu ástrík móðir mitt í harmi. Jafnvel þegar sárast sveið sorgin þér á dapri leið, hjúfrað gaztu börn þín ijúft að barmi. Ánn liðu — skuggar, ský — Skín þér sólin enn á ný. Framtíð brosir, björtum lofar degi.----- “Frjálst er enn í fjalla sal”, frelsi býr í hverjum dal. — Islenzk þjóð á endurreisnar vegi. III. Tárin öll, sem á tímans braut titrandi féllu þér í skaut, geta með guðskrafti sínum kveðið þér nýjan náðardóm, ný og lífgandi frelsis blóm framleitt í fótsporum þínum. Island, þú kæra ættland mitt, ástar eg naut við brjóstið þitt. — Ljúft var í heiðdalnum heima. Blessa þú, faðir, blettinn þann, Blessa þú hvern er meta kann, alt sem þar ástvættir geima. Jón G. Hjaltalín. MINNI VESTURHEIMS. 7 Önnur lönd með elhfrægð sig skreyta, æva-!öngum dauðum kappa-fans, út í dimma fornöld lýsa’ og leita lífsins perlum að og heiðurs-krans. Þú ert landið þ ess er díð vill drýgja, dýpst og sterkast kveður lífsins brag. Þú ert land hins þróttarmikla’ og nýja. Þú varst aldrei frægri en nú — í dag. Önnur lönd í kónga-dýrð sig dúða, dýrast meta fágað líf í sal. Hér er starfið skærara’ í öllum skrúða, skýrast aðalmerki snót og hal. Hér er frelsið lífsins ljúfust sunna, líka fólksins öruggusta band. Allir þeir er frelsi framast unna fyrst af öllu horfa’ á þetta land. Vesturheimur veruleikans álfa, vonarland hins unga, sterka manns fyll þú móð og manndáð okkur sjálfa móti hverjum óvin sannleikans; lyft oss yfir agg og þrætu-díki up í sólrík háfjöll kærleikans. \ Vesturheimur, veruleikans ríki, vonarland hins unga sterka manns.. Einar H. Kvaran.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.