Heimskringla - 13.08.1919, Blaðsíða 5

Heimskringla - 13.08.1919, Blaðsíða 5
WÍNNIPEG, 13. ÁGÚST 1919. HEIMSKRINGLA 5. BLAÐSIÐA tmperia/ Bank of tCanada \ ■ ___________ STOFNSETTUR 1875.—AÐALSKRIFST.: TORONTO, ONT. HöfutSstóll uppborgaður : $7,000,000. Varasjóður • 7 500 000 / Allar eignir.$108,000,000 152 filhfl í Domlnion ol Canada. SparlajAhndelld I hverjn ú<h<iI, <>K mft byrja SparlajÖSxreikninK me» því a» leKKja inn »1.00 eSa melra. Vextlr ern bnrírnMr af peninicum ySar frfi InnleKKx-deKi. öskaS eftlr vlS.klft- nm ySar. Anwgjule* vlSaklftl ukkIbun ok fibyrKNt. Útibú Eankans að Gimli og Riverton, Manitoba. laust fundiS ráS til aS nota öfl og efni náttúrunnar til eySileggingar, eins lengi og nokkrir menn eru til á jörSinni. ÞaS er því undravert aS þjóSirnar skuli enn gera ráS fyrir stríSum og herskap, þar sem einkis sigurs er af því aS vænta. Athugasemd viS 14. gr. Allur herskaparviSbúnaSur er auSvitaS eSlileg afleiSing samtíSar menn ingarinnar, og hegningarlög þjóS- anna sanna þaS berlega. Þau gera aS eins ráS fyrir líkamlegri hegning. Þau heimta hiS líkam- lega frelsi hinna seku; þau gera ekki ráS fyrir aS þaS er sál manns- ins, sem ræSur hinum siSferSis- legu og verklegu athöfnum hans. Þau gera litlar ráSstafanir til þess aS glæpirnir verSi ekki framdir, xneS því a* útrýma mein- semdum hinnar afvega leiddu menningar, og skapa nýjar og heil- brigSar lífsskoSanir, útbreiSa sanna þekking, réttlæti og kær- leika. Þau gera ekkert til aS byggja upp lífiS. Athugasemd viS 6. gr. Hinar sorglegu árásir, em samtíSar- mennmgin lætur viSgangast, eruj árásirnar á málfrelsi og ritfrelsi manna, þar sem hlutaSeigendur sýna enga viSleitni til aS beita lík- amlegum öflum eSa ofbeldi til aS fram fylgjn málstaS sínum, og jafnvel fordæma þá aSferS. Reynsla liSins tíma og nútíma- þekking á manneSlinu sanna aS allar ofsóknir skapa mótstöSuöfl, meS hverri ofsókn á málfrelsi og ritfrelsi manna útbreiSast mót- stöSuöflin meSal hinna sann- gjörnu og hugsandi manna,' og í huga fjöldans vex mótstöSuæsing- in þangaS til hún einhvem dag brýzt út í varnarárás gegn ofbeldi laganna og dómstólanna. Athugasemd viS 3. gr. Einn aSal grundvöllur fyrir heilbrigSari heimsmenning og heimsfriSi er aS mannkyniS fái sameiginlegan skilning á því hvaS maSurinn er, hvaS hlutverk hans er í lífinu og aS hvaSa markmiSum hann á aS stefna. Samkvæmt þeirri þekking, sem þegar er fengin, mun óhætt aS slá því föstu, aS maSurinn er æSsta dýr jarSarinnar, af því aS líffæri hans hafa náS þeim þroska, aS geta veriS verkfæri sjálfsmeSvit-^ undar eSa sálar, sem hefir per-j sónufrelsi og persónulega ábyrgS.! Sálar, sem hefir varanleg þroskun- j ar- og fullkomnunartækifæri, sem \ felst í sannleik, þekking og sálar- göfgi. Athugasemd við 1. gr. . Því er þaS skylda Ameríkuhermanna; til þess aS brjóta á bak aftur her- I vald. Til þess aS tryggja mönn- Ufium jofn mannréttindi, þjóSun- um lýSstjórn og mannkyninu friS a Íor^u- Aldrei hefir heyrst göf- ugra hlutverk háS í sögu mann- kynsins, en þaS sem Ameríkuher- mennirnir hafa þegar leyst af hendi. Þeir hafa lagt alt í sölurn- ar s«tt göfuga málefni, án þess aS aetlast til nokkurra Iauna. >eir gáfu líf sitt til aS frelsa heim- j inn frá andlegri og líkamlegri stjómarvaldakúgun og keisaralotn- 1 ingu. , . Af þessu, sem þegar er sagt, er full-ljóst aS þaS væri alveg óhugs- andi aS Ameríkuhermennirnir legSu nú árar í bát og hættu viS | aS eins nýbyrjaS verk, sem yrSi i ónýtt verk eftir fáein ár. Þeir hljóta aS halda áfram stríSinu, þar til allar or^akir, sem stríSum valda, eru aS velli lagSar. Nú em heimsfriSarmálin á þeirra valdi, samherjar þeirra og meiri- hluti mannkynsins mundi nú ganga fagnandi í félag þeirra. Og ef þeir rettu óvinunum sáttfúsa bróS- urhond, þá mundi hatur þeirra og herskaparandi hverfa og mundu þeir þá gerast öflugust liSsmenn í heimsfriSarbaráttunni á hinum sanna xnannráttindagrundvelli. MeS hermönnum Ameríku er átt viS alla herskylda menn í Bandaríkjunum og Canada. ÞaS eru þeirt sem þurfa aS heyja næsta stríS þjóSarsæmdinni til varnar, og má óhætt búast viS framtíSar- stríSum, ef ekkert verSur meira gert til aS koma i veg fyrir þau. Nú er tækifæriS til aS afstýra styrjöldum í heiminum. Þeirf sem hafa tækifæriS og nota þaS ’ekki, verSa valdir aS framtíSarstríSum. og ÖII samtíSar sigursæld þeirra verSur aS engu á spjöldum fram tíSarsögunnar. (Athugasemd B.p ÞaS væri ekki óhugsandi aS skipulagi heims- friSarfélagsins mætt haga líkt og nersvei taskipulagi samtíSarinnar, aS undanteknu einræSi herstjórn- anna. Æfingar meSIima þessara friSarhersveita eru ekki síSur læra listina aS útbreiSa friSarhug- nauSsynlegar. En þeir þurfa aS myndina og viShalda friSnum, þekkja hina sönnu köllun lífsins og ábyrgS þe$s. Athugasemd viS 5. gr. AS all- ur auSur þjóSanna sé skoSaSur sameiginleg eign borgaranna. MeS þvi er ekki meint hinn persónu- legi eignarréttur sé afnuminn. ÞaS meinar aS eins aS þaS er bæSi lagaleg og siSferSisleg skylda allra eigenda auSsins aS stjóma honum rett; stjóma honum þannig, aS engum sé óréttur ger, og allir hafi tækifæri til aS vinna fyrir lífsþörf- um sínum, og hafi tækifæri til aS ná heilbrigSri menning. Hver sá sem misbrúkar auSinn, notar hann til aS kúga aSra, ætti aS missa réttinn til aS hafa stjórn hans á hendi. Persónulegur eignarréttur auSs- ins ætti aS vera aS þessu leyti tak- markaSur. Einnig er alveg nauS- synlegt aS erfSafé einstáklinga sé takmarkaS meS lögum. Peoples Specialties Co., P. O. Box 1836, Winnipeg Úrval af afklippum fyn’r sængur ver o.s.frv.—“Witchcraft” Wash ing Tablets. BiSjiS um verSlista I lögum sérhverrar þjóSar ætti ao vt.a hámark þess, sem hver sinstaklingur mætti erfa eSa taka jem gjafafé. ÖII stjórn og meSferS auSsins ætti aS miSa aS því aS gera menn- na vitrari, fullkomnari og göfugri. önnur athugasemd viS 6. gr. ÞaS sem telst til ofbeldisverka, er akki einungis líkamlegar árásir, meiSsli og eySiIegging á eignum manna o. s. frv. Verkföll geta einnig kallast ofbeldi þegar þau hindra eSIilegt viSskiftalíf þjóS- anna. Verkfallaofbeldi ætti ekki aS þurfa aS eiga sér staS. öll misklíSarefni milli verkamanna og verkveitenda ættu aS ræSast á op- inberum málfundum, þar sem báS- *r málspartar leggja fram ástæSur fyrir réttmæti krafa sinna, sem þeir gera hver til annars, og ættu þeir báSir aS miSa viS ríkjandi mannréttindalög og grundvallar- lög þjóSarinnar. Til þess aS dæma um réttmæti krafanna ætti aS vera skipuS dómnefnd af báSum málspörtum, og úrskurSi þessarar nefndar ættu svo báSir málspartar aS hlýSa. Seinasta úrlausn á misklíSarefn- um gæti þó veriS aS Ieggja þau undir almenna atkvæSagreióslu á því sviSi, þar áhrif verkfallsins mundi hindra eSlilegt viSskiftalíf og velferS einstakra manna. Slík- ar almennar atkvæSagreiSslur ættu aS vera bendingar um breyt- ingarþörf á grundvallarlögum landsins, ef atkvæSi féllu í þá átt. Athugasemd við 12. gr. Til þess jafnrétti haldist þarf réttur og skylda ætíS aS vera samfara. Þegnréttur krefst þegnskyldu, og þegnskyldan þegnréttar. Eitt at- riSi þegnréttindanna er atkvæSis- rétturinn. Hann krefst þeirrar skyldu aS nota hann vel; en til aS geta notaS hann rétt, útheimtist aS menn þekki allar hinar þegnlegu skyldur, og réttindi þjóSarinnar. ÞaS ætti aS vera skilyrSi fyrir aS mega nota atkvæSisréttinn. MeS lögum, sem bönnuSu heimilisrétt og atvinnurétt þeim, sem ekki eru borgarar og settur þekkingarskil- yrSi til aS fá borgararétt, er kom- iS í veg fyrir allan misrétt manna til landsvistar og komiS í veg fyrir óæskilega innflytjendur. Vegna þeirrar ómótmælanlegu skyldu, sem hver maSur hefir viS samtíS sína, aS nota persónufrels- iS til aS hjálpa áfram tilgangi lífs- ms, sem er þroskun mannsandans — einstaklingssálarinnar og hinn ar sameiginlegu mannkynssálar. Og vegna þeirrar yfirlýsingar, sem hermenn sambandsþjóSanna hafa gert, aS þeir hefSu fariS í stríSiS til þess aS tryggja mönnunum full mannréttindi, þjóSunum smáum og stórum lýSstjórn og friS á jörSu, og ennfremur til þess aS vernda þaS mikla verk, sem þeir þegar hafa leyst af hendi, frá glöt- un og gagnsleysi, en halda því á- fram í lifandi og starfandi fram- kvæmd, — þá má telja víst og sjálfsagt aS allir herskyldir menn bandaþjóSanna taki nú höndum saman og byrji nú tafarlaust á öfl- ugum framkvæmdum til þess aS hrinda heimsfriSar málunum á- fram. « ÞaS má ganga aS því vísu, aS þeir byrji framkvæmdarstarfiS á réttum grundvelli, réttu sviSi, og meS praktískum framkvæmdar- reglum. Byrji á aS æfa sjálfa sig íyrir starfiS, láti fyrsta fram- kvæmdasviSiS vera heimalandiS, koma þar á innbyrSis friSi meSal allra flokka. Og noti skilnings- gáfu mannanna sem afl fram- kvæmdanna. Sá, sem þetta ritar, finnur skyldu sína til aS gera eitthvaS í þessum heimsfriSarmálum, og af því aS hann er þegar orSinn fyrir utan hiS starfandi framkvæmdalíf, þá tekur hann sitt eina tækifæri og sendir þessar hugleiSingar sínar, tillögur og álj^itanir út í lífiS og ljósiS, og biour alla góSa og friS- elskandi menn aS greiSa þeim veg til þeirra, sem ætlast er til aS híut eigi aS umræddu máli, svo þeir geti tekiS þær til yfirvegunar, notaS þaS sem notfært er af þeim, og somuleiSts, ef e.nhverjir sjá ur hefir síSan dregiS dám af. Hér vöxtum og forsælu. BreiS tún og ekk. skyidur smar viö lífiS í sama hjálpuSu þeir til aS mynda þaS blómgandi akrar, var þá aS eins jcs. og her er birt. þá ættu þeir aS lýSveldi, er hefir ætíS haft, og hef- draumur hinna hugdjörru. JörS- ;oma fram og b.rta ástæSur smar, ir enn, fast fyrir augum, aS allir in var heit og skorpin, landiS yfir- iem vernduSu þa frá vanræktar- menn séu skapaSir jafnir, aS þeim leitt erfitt viSureignar, og af þessa amælum. ÞaS er vonandi aS sé af skaparanum gefin sérstök heims munum voru þessir Islend- amtiSarmennmginhafi þegar náS Iífsréttindi, og aS á meSal þeirra ingar, er fyrst námu staSar í Utah. , v,Ssynl hJa ÞlóS vorri, lífsréttinda er þaS, aS sérhver eigi mjög fátækir; en þeir voru ríkir af að hun leggi alt kapp á að láta óhindraSur aS njóta lífsins, frels- trú og trygS. Þeir treystu guSi og ,æ:nd sina vera omengaSa á isins og ánægjunnar. SíSan þetta sjálfum sér. Huggun þeirra var pjoldum framtaSarsógunnar. skeði, hefir þessi þjóS elskaS og sú. aS sérhver tók þátt í raunum hors.ón tilverunnar t.eiir lagt varðveitt frelsiS betur en nokkur hvers annars. Drengir góSir voru öll gæði lífinu til nota fyrir fram- önnur þjóS. Oft hafa þegnar þessir fyrstu Islendingar í Utah. an hendurnar á okkur, viS þurfum hennar úthelt blóSi sínu til þess aS Þeir höfSu mikiS af hugrekki og ao eins aS fin.na aSfórSina til aS staSfesta þaS frjálsræSi, sem þeim þolgæði forfeðranna. Aldrei -iá þeim og læra aS nota þær rétt. hefir veriS svo kært, og enn á ný heyrSist vanþakklæti á meSal — ViSvíkjandi minnisvarða hafa þeir gengiS fram á vígvöll- þeirra, hvorki til guSs eSa manna. yfir vora íslenzku hermenn, vil eg inn í alheimsstríSinu, til þess aS Þeir gerðu sér gott af ástæSunum, segja aS enginn minnisvarði værii berjast og deyja fyrir alheimsfrelsi eins og þeir fundu þær, og gei Su í meira samræmi viS málefni þaS, og alheimsfriS. I ein8 og forfeSurnir á fóstur°jörS- sem þeir fórnuðu lífi sínu fyrir, eni ÞaS var til þessa hluta Vestur- inni gömlu, "þeir reistu sér bygSir heims aS lítill hópur af Islending- og bú”. aS stofna stóra fylking, sem tæki öflugan, lifandi og starfandi þátt í heimsfriSarmálunum. MeS því héldu þeir áfram því starfi, sem hermennimir dóu fyrir, og meS því yrSi endurminningin um þá sí- lifandi í huga þjóSarinnar. Endurminningarnar koma því , - Og þó aS híbýli þeirra um kom nálægt árunum 1855— væru ekki nema hjallar meS mold- 65. Þessir menn ,eins og hinir arþökum, þá "ukust þeir aS í- ensku "hreinsendur”, leituSu þess þrótt og frægS” og "undu svo lands, þar sem þeir gætu tilbeSiS j glaSir viS sitt.” Þeir sameinuS-i sinn guS.eftir eigin geSþótta og sig öSrum þjóðum, er hingaS trú. Þeir flýSu ekki beinlínis und- kornu,, og meS dugnaSi, starb an hörSum ofsóknum, því þaS hef- semi ög samtökum hafa þeir gert . * ’ ' *-- °aanuujvuni llclia peir < að eins að notum á framtíSarleiS, ir aldrei veriS verulega í eSIisfari fullkomlega sitt hlutverk í því vom, aS viS getum notaS þær Islend^nga, aS ofsækja menn1 yrkja, frjófga og prýSa þCii fyrir leiSbeining og aflgjafa til aS hrinda áfram stórvirkjum menn- ingar vorrar. vegna trúarskoSana þeirra, en blett af víngarSi drottins. Þeir þeim mun hafa fundist á stundum, 1 voru frjálsbornir menn í frelsis- aS frændur og vinir fjarlægjast þá landinu fræga, meS framtíSina Me.ra sæmdarstarf gæti hinn fegna trúarskoSana, — en aSal- fyrir framan sig. Og þaS voru íslenzki þjóSflokkur ekki int af hvötin var sú, aS sameinast trúar- J ekki heldur mörg ár þangaS til hendi, en aS verSa fyrstur til aS, bræðrum þeirra, og komast í þaS moldarhjallarnir fullnægSu ekki stofna starfandi fylking í hersveit- land, sem helgaS var frelsi, rétt lengúr kröfum þdrra, og þeir um heimsfriSarmálanna. EINKENNI VESTUR-ÍSLEND- INGA. (Framh. frá I. bls.) þá voru alment viSurkendar á Eng- landi. Þeir mættu ofsóknum og læti og sjálfstæSi. FerS þeirra höfSu efni til aS byggja sér betri frá fpðurlandinu vestur til Kletta-|0g sketetilegri hús. Upp af rúst- fjallanna var full af örSugleikum. um hjallanna reistu þeir stein- Vér, börn og barnabörn þeirra, steypu- og timburhús og umgirtu þekkjum ekki þær líkamans- og þau Jögrum túnum og aldingörS- sálarþrautir, er þeir þessir stór- um, Mörg voru handartökin, trúuSu brautrySjendur Utah-fylk-’mikiS var þeirra daglega verk. hrakningum, þar til þeim var ekki isins þoldu. Þeir höfSu ekki þeir komu aS auSn. Þeir hafa lengur vært aS dvelja á fóstur- j stoPPuS sæti til þess aS hvíla sig skiliS eftir sig fyrir komandi kyn- jörSinni. Þegar þeir, á ættjörS a me®an Þeir þeyttust yfir slett- slóSir blómlega akra og skrautbú- sfnni og á meSal vina sinnat gátu urnar a fljúgandi eimreiS. Nei, in heimili. Um þá má meS sönnu ekki notiS þess, sem þeir elskuðu siSur en SV0, beir háru sjálfir segja: “Þeir komu, þeir sáu tæki- meir en lífiS sjálft, þá fóru þeir ha88a sína eSa drógu þa á eftir sér faeriri^ og þeir sigruSu”. ÞaS er vestur til þess lands, þar sem ein- a Handvögnum, mörg hundruS nú fyrir oss, afkomendur þeirra, ungis fundust villumenn og rándýr, miiur y(*r brennandi eySimörk. aS halda viS þeirri trú og trygS, en þar sem þeir samt gátu dýrkaS he£ar lii enda ferSarinnar var Sem þeim var svo kær og byggja almáttugan guS eftir eigin geS- komið, fundu þeir enga paradís velt á þenna grundvöll, er þeir þótta og samvizku. Þetta land eSa GdensgarS blasandi á móti sér lögSu. ÞaS er skylda vor aS var Ameríka, og hér urðu þeir ó- 1 Utah-dalnum. Þá voru hér eng- beinlínis til þess aS setja á stofn þá in aldintré til þess aS veita vegfar- stjóm, er allur hinn mentaði heim-|andi manni svölun bæSi meS á- halda viS því hugrekki og þolgæSi er sýnir sig svo vel í öllum verk- um þeirra. Framh. U. S. Tractor. Á myndinni sést vinstri hliSin á hinum nafnkunna “U. S. TRACTOR — dráttarvél. VeitiS því nána T/8,)-|huVe Vf! þCSSÍ ^ ^88’ hVC tannhjóHn eru Þægileg, og hve nimgott pláss ökumaSuruinn hef.r til þe^ aS flytja oliu og vatn á akurinn. Áhaldakassi fylgir meS látúnsspennum og lás. — I sam- bandi viS drattarstongma er fjaSraútbúnaSur. sem kemur í veg fyrir hristing, þegar vélin er sett af staS. Vehn dregur tvo ploga meS 1 4 þumlunga skerum viS fyrsta brot á landi, en þrjá plóga viS endur- brot. Hun rennur mjög þægilega 24x36 „seperator” og hitnar aldrei — þarf aldrei aS bæta í hana meira en tveim pottum af vatni, hversu heitt sem er í veSri. ■ IrToT" heTr Cr ^ hÚn k°Star CkkÍ það Hálfa’ b°rÍS Saman viS nokkra aSra vél, að- ems $8 I 5,00, meS fullri tolf manaSa ábyrgS. öll nauSsynleg áhöld fylgja vélinni — ekkert meira aS kaupa í 12 mánuSi. Fyrsti kostnaSur á- hka og þnr hestar, en afkastar verki til jafns viS 8 -(og þaS hvíldarlaust) undir öllum kringuumstæSum. Þcssi vel kostar $815.00 F. 0. B. Winnipeg. KomiS og sjáiS þenna Tractor eSa skrifiS eftir bseklingi til_ T, Q. Peterson UmboSsmaSur í Canada. 961 Sherbrooke St. =- Wjnnipeg. TALSÍMI GARRY 4RRR I

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.