Heimskringla - 14.04.1920, Blaðsíða 3
WINNIPEG, 14. APRIL, 1920.
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
ViS endaliok fjórSa ársine var eg an fyrir því aS eg held þér er sú, ir þeirra sem veS. I öllum staerri f* surnar a'f hinum eldri og reynd-
gersamlega örvæntingunni háSur. aS eg er auli sjálfur. Eg vissi þaS verz'lunarfélögum ætti aS vera an isienzKu Konum, viiau senda
Þessir upprunalegu $100 og pen' í fyrsta skifti í gaer, aS félag okkar sparisjóSur, þar sem íþeir sem spar- blaSinu viS og viS forskrift fyrii
ingar þeir, sem eg hafSi orSiS aS heifir þá reglu, aS reka þá a)f þjón- aS gætu, gætu lagt peninga sína á, t*ví aS búa til ýmsa rétti, svo sem
taka aS láni til aS borga afborganir um sfnum, sem taka lán hjá okrur- cg þeir sem þyrftu aS fá lán og skylr, slátur, lundabagga, rúllu-
o>g vexti af þeim, ---- höfSu nú i m. Hér eftir rekum viS þá ekki, ! væru heiSarlegir ------ gætu ’fengiS
kostaS mig $3000 og ennþá skuld-
^Si eg 300 dollara. Eg vann eins
og þræll — var þræll.
Eg var veikur orSinn á sál og
h'kama, orSinn grindhoraSur og
heldur verjum þá.”
“Þér ætliS aS
stundi eg upp.
“GerSu engar frékari afborgan-
ir og ef einhver rukkarinn kemur
! þaS meS vægum kjörum. En
hjálpa mér?" meSan engin slík lánfélcg eru t:I,
neySist maSur aS flýja til okrar-
anna þegar skórinn kreppir aS. —
Þegar eg er aS lesa blöSin og
gat meS naumindum unniS verk hlngaS, sendu hann til lögmanns rekst á okrara auglýsing, hleypur í
mitt. Eg hafSi enga ánægju af vors. Og nú,” bætti hann viS, ‘er mig hryllingur; og þegar eg stund-
konu minni og börnum eSo nokkru Lazt fyrir þ g aS fara heim og vera um á strætunum rekst á mann meS
öSru. Eg var gersamlega eySi- heima í dag, þú lítur veiklulega út. tryllingslegu útliti og sýnilega út-
lagSur maSur. j þú færS kaup fyrir daginn.” taugaSan af þjáningum, þá flýgur
Eina viku varS eg aS >bor,ga $19 Hann vildi ekki aS eg þakkaSi mér strax í hug, Hvort hann sé í
— en eg haifSi aSeins unniS 'fyrir sér. Eg htífi hitt hann margoft í okraraklóim, — hvort hann hafi
$14. Eg baS ungfrú Blank um byggingunni síSan og viljaS tjá fariS inn á skrifstofu, þar sem hæg-
frest því þó eg hefSi tvívegis borg- j hcnum, hversu eg var honum þakk lát cg kurteis stúlka hafi brosandi
aS henni upp og skiliS viS hana, látur, en hann sýnist hafa gkeymt spurt:
hafSi eg orSiS feginn aS leita henn ' mér,
ar alftur.
“Ef þér borgiS ekki í dag, sendi
eg rukkara á skrifstöfu ySar á
mánudaginn,” voru orS hennar.
“ÞaS skaltu ekki gera!” hrópaSi
eg í örvæntingu minni; “eg frem
sjálfsmorS.”
Hún hló hæSnishlátur. “ÞaS
segja állir. AuSvitaS verSum viS
aS loka skrifstoifunni, df þú fremur
sjálfsmorS, og senda krans --- en
hvort sem iþú gerir þaS eSa ekki,
þá skal rukkarinn koma á skrif-
stofuna á mánudaginn."
ÞaS lá viS aS eg tremdi sjálfs-
rnorS um kveldiS. Eg var brjál-
■aSur. Eg 'flæktist hér og þaT um
strætin. Seint um kvöldiS var eg
staddur á brúnni, og horfSi niSur í
fljótiS. Eg fann ekki til ótta, aS-
cins örvæntingin fylti huga minn.
Eg halIaSi mér áfram, reiSubúmn
aS steypa mér í fljótiS, Iþegar kon-
an mín og börnin fflugu mér í hug.
HvaS yrSi um þau? — Eg ráfaSi
heim. _
Þá nó#t komstt konan mín aS
Öllu saman; eg var meS hálfgerSu
óráSi og talaSi upp úr svefninum:
‘GeriS IþaS ‘fyrir mig,” baS eg —
"bíSiS eina víku. Eg vil borga
hvaS sem er — aSeins eina viku
— eina viku.
Konan mín vakti míg. Hún var
f ö'l sem nár.
“Georg," sagSi hún, “eg htífi
vitaS iþaS lengi aS ekki var alt
meS feldu. SegSu mér eins og er.
Eg sagSi henni alt af létta.
Naestu daga á eftir leiS mér bet-
ur — konan mín vissi alt. Raunar
vorulm viS bæSi ja'fn máttlítil og
eg hafSi veriS einn. Dýpra og
dýpra þrýstu okrararnir klóm sín-
um í holid mér.
Þá var þaS sunnudag einn þrem
mánuSum síSar, aS konan mín
kom til mín og sagSi:
“Georg, þaS stendur hérna í
blaSinu aS þessi ökurfélög séu
gagn’StæS lögunum, og aS ifélag sé
myndaS til aS stríSa á móti þeim.
Hvers vegna ferSu ekki þangaS og
leitar ráSa?”
Á mánudaginn fór eg á fund fé-
lags þessa og sagSi ritaranum sögu
mína. Hann löfaSi engu, nema
kvaSst skyldi gera sdtt bezta. —
Eg háfSi aldrei veriS ver stadd*
ur. Nú varS eg aS borga lánsfé-
lögunum $20 á viku — sama sem
öll laun mín. Eg fór sem áSur frá
einni lánskrifstofuu á aSra. En
nú var mér ekki ifagnaS meS sama
brosinu og áSur; eg var orSinn öf
Vel þektur. Þann laugardag neit-
uSu þrjú lánfélög mér um lán, og
viS fimm félög hafSi eg ekki get-
aS staSiS í skilum. Á mánudag-
inn komu ifimm rukkarar, og eg
hafSi ekkert handa þeim; ekki einu
sinni afsökun. Eg visis aS á
IþriSjudaginn myndu laun mín fast-
sett.
Á þriSjudagsmorguninn var eg
kallaSur inn á skrifstofu húsbónda
míns. Eg ihalfSi aldrei talaS viS
hann áSur, og þetta var í fyrsta
sinni á þessum átta árum, sem eg
halfSi veriS inni hjá honum. Eg
ibjóst viS aS nú væri endirinn kom-
inn.
“LuCe,” sagSi húsbóndi minn,
‘þú hefir veriS dyggur starfsmaS-
ur þessa félags í átta ár, en þú ert
bölvaSur auli.” ----- Eg svaraSi
engu. — “ViS getum ekki ha’ft
aula á skrifstofunni, og eina ástæS-
“Voru þ?.S peningar?”
En þetta fimm mínútna viStal
viS hann bjargaSi mér. Rukkar-
arnir voru sendir til lögimannsins,
og enginn þeirra kom öftar en einu
sinni. Okrararnir þorSu ekki aS
fara í mál. Þeir komu í hús mitt j
og báru róglburS um mig til konu j
minnar og nágrannanna og jafnvel
til prestsins; en þeir gátu ekkert j
meira gert. Þeir v oru utan viS lög- i
in, og eg hafSi borgaS þeim tíu j
sinnum meira en þeir áttu.
Bréf.
pylsur og margt fleira, svo aS unga
kvenfólkiS okkar geti lært alt
þetta. Því miSur á eg enga konu
sjálfur, en veriS gæti aS eg fengi
matarást á einhverri, og þeirri ást
er ekki erfitt aS viShalda.
ÞaS gleSur mig lika meS mörgu
fleira, aS kvenfólkiS skuli vera aS
fá jafnrétti svo víSa. ViS karl-
mennirnir, sem höfum veriS á
móti því, ættum scinnarlega aS
skammast okkar, þaS er eg búinn
aS sjá fyrir löngu.
Jæja, hvaS er um myndastytt-
una góSu? Hvar er nú Baldvin
karlinn? Ekkert heyrist neitt í
honum lengur í þá átt aS ýta viS
fólki til fjárframlaga. Honum
he'fir máske snúist hugur, og hafi
hann ýtt steininum úr veginum.
ÞaS ætti hann líka aS gera. Lof-
um næstu kynslóS aS byggja
Gold Springs, Man. | ‘
Á Föstudaginn langa 1920
The Viking Press
Háttvirti ritstj óri!
GuS gelfi aS þessar línur hitti þig
j glaSan og heilbrigSan á sál og lík'
ama. Eg get ekki stilt mig leng-
ur um aS tjá þér þakklæti mitt fyr-
ir meSiferS þína á Kringlu gömlu.
minnisvarSa hermannanna föllnu,
tíf hún villt viS hðfum í nóg önnur
horn aS líta.
Svo slæ >eg botninn x þetta, og
óska öllum góSrar framtíSar.
Gamli Nói.
Christjánssonar hjónin
heirasétt.
Þetta var fryir ári síSan. Nú
htífi eg náS hei'lsu minni aftur og
hefi fengiS launahækkun og flutt í Hún er frískleg ennþá og ung
betri húsakynni. Eg 'heífi borgaS anda. Gamiall málshábtur segir, j _____
skuldir mína og á $300 dollara á aS “fé sé jafnan fóstra Bkt”. En
bankanum. Konan rrtín er ánægS ef aS svo er, þá er ritstjóri Vorald- hreysinu mínu eg haltraSi í dag
og börnin snyrtilega búin. Eg ar á horíeggjunum, 'bæSi líkam- ^*1 hallar, viS Gorge -ána fríSu
hefi vonina vaknaSa aS nýju og
metorSagirnd. Eg er ekki lengur j um hann og Vorö'ld litlu eftir því.
þræll. — GuSi sé þökk, þeir tím-j En hann er jafnan gjafmildur,
ar eru liSnir.
lega og andlega, df aS dæma ætti ^ars náttúran syngur æ sjafn-þrung
in brag
er jatnan gjatmndur. ‘ 3umars' °g vetrarins- blíSu;
greyiS, því hann reynir aS miSla ^ar? ^lskendur reika í algleymis
af því litla ti'l aimúgans; þaS sýnir draum
1 í ilmríkum, sígrænum lundum;
Þeir tarnar eru liSnir fyrir mér.
bitafjöldinn,
birtist í hverju
-j ast “Slettur”, því svo þunn er hún.
Þú getur ekki fariS inn á' En svo er doktornum trúandi til aS
þars eikumar speglast í elfunnar
straum;
þars íslenzkan
um!*)
bergmálar stund-
sem bxrtist i
en hvernig er þaS fyrir þér? Eng-^blaSi. Reyndar finst mér aS sú
inn vinnuþegi getur veriS viss um andlega fæSa ætti heldur aS nefn-
aS hann þurfi aldrei aS leit.x til
olkrara.
stærri skriftofur án þess aS siá láta ckkur ek!ki hafa nema þaS,
menn, sem í laumi eru aS taka lán sem er gott og létt aS melta. Ann- höfSingjasetrinu hiklaust eg
til þess aS borga lán. Þú feTS, ars hélt eg aS þaS væri alveg bú-j gekk,
varla svo á sporvagn, aS þú hittir iS aS leggja þaS niSur aS tyggja í ^V1 ^®r V13S1 eg góSvini búa;
tíkki mann sem er aS upþhugsa ráS börnin. En þaS er líklega eina °2 ágætar viStökur einnig eg fékk,
ráSiS til aS láta þau kingja stund- *>ví *hætt er mönnum aS trúa. —
til þess aS losna úr okraraklónum.
Eins og eg ráfaSi um strætin ör- um. ÞaS snertir viSkvæma strengi
vinglaSur, og þorSi dkki aS líta
framan í nokkurn mann, frdkar en
ef eg htífSi veriS glæpamaSur —
þannig sérSu marga, sem líkt'er á-
statt fyrir í dag. Eins og eg hugs-
aSi um sjálfsmorS, eins hugsar
margur nú, og af sömu ástæSum.
Þar meSlimir
mót
en þar samt aS gestunum þrengdi
ei hót;
nei, þar var nóg rúmiS, aS vonúm.
“Istlendings" áttu þá
í hjarta minu aS segja þetta Um
Voröld. Eg hafSi búist viS góSu | —°& allir t>ar tilheyra honum—;
og fræSandi blaSi, en hafSi orSiS
fyrir stórum vonbrigSum. Fátæktj
blaSsins er líklega mikiS því aS j
kenna hvernig aS frágangurinn á |
henni (Voröld) er. Hecla Press °% íslen;rku hjónin, sem ráSa þar
ÞaS eru til heiSarlegar stúlkur, sem hdfir ekki veriS jafn fengsælt og j rann,
eru reiSubúnar aS selja sig — lík-: Columbia; enginn "Barney” til aS 9em ra&s>r <>g drotning til forna,
ama og sál — til aS greiSa okur- mata krókinn fyrir þá. Já, þaS er i
víxlana; reiSubúnar aS fara á j eins og alt hjálpist til aS gera Vor-
pútnahús til aS frelsast frá okrur- | öld leiSinlega. Jafnvel Fljótsbú-
unum. inn neflangi er hættur aS hæla rit-
Þessir tímar eru liSnir fyrir mér, | stjóranum, hefir ’líklega úttæmt
en sami leikurinn heldur áfram. j sinn þakklætisvizkubelg fyrir löngu > áttina réttu og góSu.
HvaS skyldi hafa orSiS af risa- Svo segi eg ekki meira um Voröld Ja- drjúgum t>ar framfara skríSi
vaxna manninum, sem eg sá koma Rf aS eg á annaS borS segi nokk j
út af einni lánskrifstofunni, grát-
andi eins og barn? HvaS varS af
unga manninum,
uS um tíSarfariS, þá verSur þaS
ekkert fallegt. Eg man ekki eftir
meS ánægju ræSa um atburSinn
þann,
aS aftur sé fariS aS morgna
á ættjörSu vorrí. — Þar alt sé á
leiS
nú skeiS
frá skerjum, sem valköstum hlóSu.
sem stal til þess öSrum eins vetri í 50 ár. Vetrar- Hér íslenzkum félagsskap eru þau
B0RÐVIÐUR
SASH, DOORS AND
MOULDINGS.
ViS höfum fullkomnar birgSii af öiluin tegundum
VerSskrá verSur send hverium þeim er þess óskar
THE EMPIRE SASH <fc DOOR CO., LID.
Henry Ave. East, Winnipeg, Man., Telephone: Main 2511
Automobile and Gas Tractor
Experts„
Will be more in demand this spring than ever before in the history
of this country.
Why not prepare yourself for this emergency?
We fit you for Garage or Tractor Work.
AIl kinds of engines, — L Head, T Head, I Head, Valve in the
head, 8'6-4-2-l cylinder engines are used in actual demonstration,
also more than 20 different electrical system. We also have an
Automobile and Tractor Garage where you wilí receive training in
actual repairing.
We are the only school that maktís batteries from the melting
lead to the finished product.
Our Vulcanizing plant is considered by all to be the most up to
date in Canada, and is above camparison.
The results shown by our students p/oves to our satisfaction that
our methods of training are righit.
Wriite or call for information.
Visitors always welcome.
GARBUTT MOTOR SCHOOL, LIMITED.
City Public Market Bldg. Calgary, AlberU.
aS geta borgaS o'kraranum, og
varð síð'am að tcika út hegningu í
betrunarhúsinu? Hvað verður af
hinum ógæfusömu mönnum og
konum, sem síðdegis hvern laugar-
grimdin byrjaði með október og
hefir haldist að mestu fram á
hlynt,
og einsþví, vér málinu’ ei glötum;
þennan dag. Óskandi er að veð- notum ei enskuna eina — og
urguðinn fari að sjá að sér og bæti blint,
okkur þetta upp með góðu vori og sem oflátum geSjast og rötum.
Undireins
KaupiÖ Kolin
Þér ipvit með því að kaupa undireina.
AMERISK HARÐLOL
EGG, PEA ,NUT, PEA rtasíir VamUega krahu
REGAL LINKOL
LUMP amd STOVE aterSir.
Abyrgat Hrein — Sótfrnw, Loga Alla Néttina.
D.D. WOOD & SONS, Ltd.
TELEPHONE: GARRY 2620
Offíce and Yarda: Cer. Rew and Arlington Sta.
Abyggileg Ljós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjumst ySor varanlega og óslitna
ÞJ0NUSTU.
Vér aeakjum rirSingarfylst viðskifta jafnt fyrir VERK-
SMHHUR æm HEIMILI. Tals. Main 9580. . CONTRACT
DEPT. UmboSsmaSur vor er reiSubúinn að fínna ySur
aS m&Ii og gefa ySur kostnaSaráaethin.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLimont, Gtn'l Manager.
dag, vi'ku eftir viku, hilaupa á milli j sumri.
styrkja meS
, I
is-
okurfélaganna, HvaS verSur af
mönnum, sem missa atvinnu sína
fyrir þannig lagaSar skuldir, og eru
á “svarta li’stanum" Um aldur og
æfi á eftir?--------
HvaS er hægt aS gera til þ ess
aS bjarga þeim, sem ganga þenn-
an sama veg og eg gekk? — Mér
virSist sem hver borg ætti aS hafa
öflugt félag, til aS stríSa á móti ok-
urpakkinu. Ef kaupmenn og aSr"
ir heiSarlegir $ “business '-menn
vildu ekki auglýsa í blöðum, sem
okrarar auglýsa í; éf þeir vildu
vernda þjóna sína í staS þess að
reka þá, ef þeir lentu í okrara-
klóm; ef þeir vildu gefa imönnum
9Ínum lík ráS og mér voru gefin;
— df alt þetta væri gert, þá væri
mikiS unniS.
En meira yrSi að gera. ÞaS
ætti aS vera félag í öttum borgum,
þar sem menn gætu fengiS peninga
'án, með fjögra eSa fimm pró-
sent rentum á mánuSi, og húsmun-
Mikil snild var þaS af þér, I
Gunnlaugur minn, aS taka heila
blaSsíSu í Kringlu fyrir “Raddir
almennings". Þar getur sauSsvart'j
Þau “Isilending1
.... lenzkri dáS,
sem óttast ei torfæru neina,
en treystir á þrautsegju, röskleik
og ráS,
ur almúginn sungiS nótnalaust, ef, s8m ráSning og bót flestra meina.
vill, og í þeirri von aS geta einu
sinni látiS til mín heyra, sendi eg I Og ával't hún lífi sú loifsverSa dygS
þér þetta, sem eg veit aS þú lag-l hjá landanum, hvar sem hann
færir hvaS stíl og réttritun áhrær-, dvelur,
ÍT- því þar sem hún ifær vel aS frjóvg-
ÞaS er gleSilegt hvað mikill ast í bygS,
áhugi er orSinn hér vestra meSlþar frumrétt sinn alls enginn sel-
ur.--------
aS viShalda okkar fögru feSra-
tungu. ÞaS er hægt að gera þaS
meS svo mörgu móti aS viShalda
öllu því bezta, sem er til í íslenzk-
lim siSum og venjum. Ekki svo
aS skilja, þó skotthúfan sé fal'Ieg,
aS eg vilji sjá stúlkur fara aS
dinglast meS svoleiSis höfuðbún-
aS. En þaS er meS ýmsar matar-
tegundir íslenzkar, sem taka aS
miklu fram mörgu canadisku. Eg
vil því gera þá uppástungu, aS þú,
ritstjóri góSur, gangist fyrir því aS
Og lengi hann Pétur, viS ljúfasta 1
lag
enn lilfi, meS ágætu fljóSi. —
Eg þakka þeim góSvild og gest'
risni’, í dag,
meS gaman- og alvöruljóSi!
11.—2,-—MZ.)
J. Ásgeir J. Líndal.
¥)ViS “Gorge” (frb. gordzh)
eru tveir skemtigarSar. — Höf.
BORGIÐ HEIMSKRINGLU.
ENN ÞÁ eru margir, sem ekki hsda sent oss borgun fyrir Heims-
kringhi á þessum vetrL
ÞÁ vildum vér biSja aS draga þetta ekki lengur, heldur senda
borgunina strax í dag.
ÞEIR, aem akulda osa fyrir marga árganga eru sérstaklega beSn-
ir um aS grynna nú á skuldum sínum sem fyrst. SendiS nokkra
dollara í dag.
MiSinn á blaSi ySar sýnir fré hvaSa mánuSi og ári þér
skuldiS. ^
THE VIKING PRESS, Ltd.,
Winnipeg, Man.
Kæru herrar:—
Hér meS fylgja ............................Dollarar, sem
borgun á áskriftargjaldi mínu viS Heimskringlu.
Nafn..............................................
Aritun ...........................................
BOGRIÐ HEIMSKRINGLU.