Heimskringla - 14.06.1922, Blaðsíða 1

XXX VI. ÁR__
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 14. JÚNI, 1922.
NÚMER 37
Þingmannsefni bænda í St. George
SÉRA ALBERT KRISTJÁNSSON.
lEins .og g-etið var um í Heimskr.
s.l. viku, hefir séra Albert Krist-
jánsson, niiverandi þingmaður,
verið útnefndur á ný sem l>ing-
mannsefni af hálfu bænda í «c.
George kjördæminu.
!Það er óharft, svo vel kunnur
maður sem séra Albert er öllum
Yestur-íslendingum, að fara að
lýsa honum fyrir þeim. Enda skai
það ekki gert, en oss er það svo
mikið ánægjuefni, að sveitabúar
hans skyldu iá útnefningarfundin-
um ótrvirætt sýna, að .þeir beri
sama traust til hans og áður, að
vér getum ekki leitt lijá oss að
geta hans að nokkru.
I>eim, sem persónulega hafa
kynst séra Albert, er ljóst, hver
maður hann er. Þeir munu allir
skjótt kannast við, að betri dreng,
vinfastari og trúverðugri, sé óvíða
að finna. Einlægni hans og með-
fætt gott innræti eru eiginleikarn-
ir, sem breytni hans stjórnast af
gagnvart öðrum. Viðmótið er ljúft
og skemtilegt, enda er maðurinn
ágæturn gáfum gæddur og mentun.
•Og hoilari vin á hinn hjálparþurfi,
eins og alþýðan i heiid sinni, ekki
en séra Albert. Um þetta efumst
vér ekki, að allir séu oss sammála.
En þegar vér sögðum, að oss væri
útnefning hans ánægjuefni, var
það eitt, sem vér höfðum oft hugs-
að um áður, 1 sambandi við slíka
menn. Vér vorum sem sé hálf
emeykir um, að maður, sem eins er
einlægur og hreinn í lund og séra
Albert, myndi ekki verða metinn
að verðugu í stjórpmálum. Það er
svo undur erfitt fyrir menn með
útrauða sannleiksást, að njóta sín
þar. Það eru þeir, sem háka aðra
mest í sig með rakalausum vaðli,
sem þar njóta sín oft bezt; þeir
sem litlu skeyta, hvort vitsmuna
eða sanngirni er gætt eða ekki.
J?að var skrítið, en það kom eitt-
íhvað svo berlega fram á fylkisþing
inu síðasta, að það var spurt oftar
en einu sinni að því, hvort menn
væru af einlægni að berjast með
þessu máli eða hinu. Uað var al-
veg nýtt að tala um einlægni
manna í málum þar? En hvernig
kom það til? Þannig, að þegar
verið var að berja fram almenna
atkvæðagreiðslu aftur um vín-
þannsmálið, spurði séra Albert,
hvort þeir, sem með máli þessu
iberðust, gerðu það aí því, að þeii;
af einlægni héldu, að vínbann væri
ábúum fylkisins ekki til velferðar í
heild sinni. “Eruð þið í ykkar
insta hugskoti sannfærðir um, að
þið séuð að vinna að velferð al-
mennings, með því að frejsta þess
enn, hvort vínbannið skuli ekki af-
numið?" — Það voru margir bún-
ir að tala bæði með og móti í mál-
inu. En frá þessari litTð hafði mál-
ið ekki verið skoðað áður. Og mér
er nær að halda, að tilraunin til að
afnema víníbannið hafi strandað á
þessu frekar enn nokkru öðru.
þetta era ðeins eitt dæmi. En vér
ætlum það dálítið sýnishorn af
þwí, að séra Albert sé hinn sami
maður í opinberum málum, eins og
í persónulegri viðkynningu. Þeir.
sem l>ekkja hann persónulega, geta
ráðið í, h'vernig liann muni reynast
út í frá, í málum aimennings. Og f
öðrum málurn á þinginu er öllurn
ljóst, ihver afstaða hans var. Hann
var æ þar, sem af einlægni var unn
ið að velferð almennings. Þó hann
þyrfti að segja sínum eigin flokks-
mönnum, að þeir ynnu ekki með
þessu takmarki, gerði hann það
heldur en að víkja sjálfur frá því.
Kosti það mig hvað sem það vill,
eg fer enga aðra leið en þá, er eg
af einlægni veit réttasta. Þessu
andar að manni í gegnunÞöll þing-
störf séra Alberts.
Með Jietta fyvir augum er það á-
nægjuefni, að maður þessi skyldi
aftur útnefndur. Það er talandi
vottur þess, að í St. George séu
menn, er meta mannkosti þá, sem
alvara og einlægni heita. Slíkir
rnannkostir eru oft svo sjaldgæfir í
lstjórnmálaþófinu, að Iþað er góðs
viti, þegar almenningur tekur slíkt
til greina og sendir á löggjafar-
þingið menn, er velferðarhugsjón
almennings eru trúir og einlægir.
Það eT einmitt það, sem mest
skortir í opinberum málum. Og
heiil sé hverjum, er reynir að ráða
einliverja bót á því.
Séra Albert er • fæddur 17. apríl
1877 í V tri-Tungu á Tjörnesi í Þing-
eyjarsýslu. Eoreldrar hans eru
Kristján Guðmundsson og Helga
Þórðardóttir, er þar bjuggu. Til
Ameríku kom hann með þeim 10
ára gamall og ólst upp hjó þeim.
Hann gékk hér á alþýðuskóla og
kendi á barnaskólum í 10 ár. Vann
hverja algenga vinnu þess á milli.
Arið 1906 gekk hann á prestaskóla
Qnftara í Meadville og útskrifaðist
þaðan 1910. Hefir hann sfðan
þjónað söfnuðum á Gimli og í
Álftavatns- og Grunnavatnsbygð-
um. Á þingið í Manitoba var
hann kc/inn 1920 fyrir St. George
kjördæmið.
Það er ekki að þessu sinni ætlun
vor að skrifa langt mál um þenna
landa vorn. En svo hefir hann nú
rutt sér braut hér og vaxið í áliti
fyrir framkomu sína og sakir vits-
muna, bæði á meðal ílsendinga og
hérlendra manna, að slíku verður
ekki gleymt síðar.
CANADA
Sambandsþingið.
Á samlbandsþinginu hafa um-
ræðurnar aðallega snúist um fjár-
málin s. 1. viku. Það merkilegasta,
sem fram hefir komið í sambandi
við þau, er breytingartillagan frá
leiðtoga bændann^, Hon. T. A.
Crerar. Drayton hafði borið upp
breytingartillögu við fjármála-
reikninginn. Var efni hennar aðal-
lega vantraustsyfirlýsing til stjórn-
arinnar og frjálslynda flokksins,
fyrir að hafa ekki lækkað tolla
eins og flokkurinn lofaði í kosning-
unum s.l. desember. Crerars til-
laga var breytingartillaga við
breytingartillögu Draytons og fer
fram á, að gengið sé að gerðu ráði
og tollarnir færðir niður. Þykir
honum það hreinna og beinna, að
heimta það af stjórninni, að hún
breyti fjármálareikningnum. King
og Gouin hafa báðir talað um fjár-
málareikningana. Eru þéir þeirr-
ar skoðunar, að tolla sé ekki hægt
að lækka. Bentu þeir á, að um 2
miljónir manna hefðu farið úr
landinu s.l. ár. Ef iðnaðurinn
hefði verið betur verndaður,
myndi það ekki hafa komið fyrir.
Var Gouin dóTnsmálaráðgjafi eink-
um þeirrar skoðunar, að iðnaður-
inn þyrfti engu síður verndar við
en bændur Vesturlandsins eða
frumiðnaðurinn. Samt hefir forsæt
isráðherrann lofað einhverri breyt-
ingu á fjármálareiknirignum. Um-
ræðum er búist við að verði lokið
fyrri hluta þessarar viku um fjár-
málin og atkvæðagreiðslá" fari fram
um þau bráðlega. Er spáð hálf illa
fyrir stjórninni, því eins og reikn-
ingarnir eru, standa ibæði bændur
og íhaklsmenn á móti þeim.
Hví 30 ára?
Senator David bar upp tillögu í
efri málstofu þingsins þess efnis,
að ógift kvenfólk he>fði ekki at
kvæðisrétt fyr en það væri orðið
30 ára að aldri. Tillagan var feld.
Hvaða ástæða legið hefir til grund
vallar fyrir tillögu þessari, mun
flestum dulið. Ef konur innan 30
ára eru óhæfar til að greiða at-
kvæði, eru karlmenn það alveg
eins. Og hví 30 ára? Hví ekki eins
vel 40 eða 45 ára. Tillagan hefði
náð til nokkurra eftir sem áður.
Eftirmaður Johnsons.
Robert Jaeabs heitir hinn riýi
dómsmálaráðherra, er við emibætti
tók af T. H. Johnson. Embættiseið
sinn tók hann á þriðjudaginn í s.l.
viku. Hann er fæddur á Englandi.
Kom til þessa lands 1893, 14 ára
gamall. Árið 1906 útskrifaðist hann
sem lögmaður. Þegar R. A. Rigg
sagði af sér þingmensku í Norður-
Winnipeg 1917, sótti Jacob um
þingsætið og hlaut það. Árið 1920
sótti hann aftur, en nóði ekki kosn-
ingu.
Nýi akuryrkjumálaráðgjafinn.
I
John Williams heitir sá, er hlaut
embætti það, sem G. H. Malcolm
gegndi, Þessi nýi akurýrkjumóla-
ráðgjafi er fæddur í Wales á Eng-
landi. Hann er 62 ára gamall. Al-
þýðuskólamentun fékk liann á
Englandi. Til Canada kom hann
árið 1881. Átti fyrstu 18 mánuðina
í þessu lanid heima 1 Hamilton,
Ontario. Að þeim tíma liðnum
fluttist hann til Arthur í Máni-
toba og stundaði búskap. Fyrstu
afskifti hans af opinberum málum
voru þau, að hann sótti um þing-
'mensku árið 1903, en tapaði. Árið
1906 varð hann sveitaroddviti í
Arthur. Ári síðar varð hann fylk-
isþingmaður fyrir það kjördæmi.
Sótti aftur 1910, en féll. Síðan hef-
ir hann sótt þrisvar sinnum um
þingmensku, 1914, 1915 og 1920, og
ávalt nóð kosningu. Kona hans
heitir Clementine Rogers og eiga
þau 4 börn.
Eignir Eatons.
Eignir Sir John C. Eatons, er dó
fyrir skömmu, eru metnar á $13,-
098,662 (yifr þrettáin miljónir). 1
verzluninni f Winnipeg eru nærri
5 miljónir dala af þessari upphæð;
hitt í ýmsum öðrum féiögum,
Korn flutt til Evrópu.
Skip með 11 miljónir mæla af
korni fóru fyrir skemstu frá Mon-
treal til Englands og annara landa
Evrópu. Er sagt, að í kornhlöðum
landsins séu ennþá um 6 miljónir
mæla. Um 3 miljónir mæla eru á
leiðinni austur til hafna og verður
sent til Evrópu bráðlega.
Blaöiö Western Review.
Eigenadskifti eru orðin á blað-
inu Western Review, sem gefið er
út í Eoam Lake. Hefir eigandi
þess og ritstjóri Bogi Bjarnason
selt það enskum mönnum, Hart og
Cooper, er nú gefa það út. Blaðið
þótti skemtilega skrifað meðan
Bogi Bjarnason var við það.
Útnefningar.
í hverri viku berast fréttir af út-
nofningum þingmannsefna, fyrir
kosningarnar, sem fara í hönd i
fylkinu. Alls eru nú 66 þingmanns
efhi útnefnd. Eru 27 af þeim
bændasinnar, 13 fhaldsmenn, 13
Norrisarmenn og 13 fulltrúaefni
verkamanna.
F. O. Fowler næsti borgarstjóri?
Eowler bæjarráðsmaður, sá er nú
gegnir borgarstjórastöðunni, hefir
strax verið hvattur til að sækja
um borgarstjóraembættið. Kosn-
ing um það fer fram að mánuði
liðnum. Það er talið næsta líklegt
að Eowler verði borgarstjóri.
Fylkisreikningarnir.
Yfirstooðunarmenn reikninga fylk
isins hafa gefið til kynna að ekk-
ert sé atlhugavert við reikningana,
eins og þeir hafi verið úr garði
gerðir af stjórninni. Menn þessir
voru kosnir til þess af Norrisstjórn-
inni, að yfirfara reikningana s.l. 7
ár. Er skoðun þeirra, að ekki sé
hægt að færa fylkisreikninga sem
reikninga annara stofnana. En
Sweetman og Evans halda annað.
, Engisprettur.
Engisprettur hafa menn orðið
talsvert varir við 4 Manitoba ný-
lega. J. H. Evans, aðstoðarmaður
akuryrkjuráðgjafans, segir þó auð-
velt ennþá að uppræta þær.
•
Fylkiskosningarnar.
Eylkiskosningarnar í Manitoba
er haldið að fara muni fram um 10.
júlií. Þetta fréttist lauslega af
fundi, er stjórnarráðið hélt 1 síð-
astliðinni viku. Enn hefir stjómin
ekki staðfest það.
Útnefning.
Á afar fjölmennum fundi, er í-
haldsmenn héldu á Royal Alex-
andra hótelinu s.l. mánudagskvöld,
voru eftirfylgjandi menn útnefndir
sem þingmannaefni, við kosning-
arnar, sem fara í hönd d Winnipeg:
J. T. HaiJ, núver. þingm.
J. W. Tupper, núver. þingm.
Sanford Evans, fyrrum borgarstj.
í Winnipeg.
Ool. Dan. McLean, fyrv. bæjar-
ráðsmaður.
Col. Sullivan.
!\frs. J. W. Brown.
Mrs. J. W. Munroe.
Kolumbusar riddarar.
heitir öflugt kaþólskt ungmenna^
félag í Norður-Ameríku. Hefir það
nýlega samþykt að safna 1 miljón
dala til eflingar mannúðarstarfi á
ítaMu, er gæti orðið til þess að
hnekkja störfum prótestantanna
þar í landi og þá einkum K. E. U.
M. og Meþódista í Rómaborg. A
hinn bóginn eru bæði kaþólskar
stúlkur og prótestantatrúar í syst-
urlegri einingu í K. E. U. Iv. i
París.
Ráðist á auðmann.
Joseph Langlais, auðmaður i
Quebec, var á gangi eitt kvöld ný-
lega á götum borgarinnar. Alt I
einu komu þrír menn að honum
með byssur og þröngvuðu honum
til að skrifa nafn sitt á banka-
ávísun fyrir mikilli fjáriiæð. Þrír
menn hafa verið teknir af lögregl-
unni, sem haldið er, að valdir séu
að þessu verki.
-------o--------
BANDARÍKIN.
Kona ferst í Niagara.
Síðastliðinn sunnudag óð óþekt
kona, að mörgu fólki áfiorfandl, úif
Parnell borgarstjóri
látinn.
Síðastliðinn föstudag, um kl. 2
að morgni, lézt Edward Parnell
borgarstjóri í Winnipeg. Hann var
staddur í Victoria B. C., þegar lát
hans bar að höndum. Kona hans
var þar með honum. Höfðu þau
verið þar síðan 14. apríl s.l. Heilsa
borgarstjórans var ekki góð síðast-
liðið ár, og hefir hann að líkindum
verið þarna sér til heilsubótar.
Ejórir læknar voru hjá honum síð-
ustu dagana, en það kom fyrir
ekki. Jarðarförinni verður ibráð-
lega ráðstafað. í skeytum frá sam-
verkamönnum hans hér í bænum
til konu hans, er mjök vikið að*
því, að orsökin til dauða hans hafí
verið hans takmarkalausa elja við
störf þau er honum var treyst til
að ynna af bendi.
Edward Parnell var fæddur 8.
apníl 1859 í Dover á Englandi. Til
Canada kom hann með foreldrjim
sfnum kornungur. Settust þau að
í London, Ont., og er faðir lians
enn á Mfi, 93 ára gamall. Á al-
þýðuskóla gekk hann þar. Að
loknu námi vann hann eitt ár við
brauðgerð. Stofnaði svo brauð-
gerðarfélag þar með öðrum manni
árið 1881. Félaginu farnaðist vel og
kom hann Ibrátt öðru brauðgerðar-
félagi á fót í Toronto. Til Winnipeg
flutti hann árið 1909. Stofnaði hann
hér Spiers-Parnell brauðgerðarfé-
lagið árið 1910. Hefir stofnunum
þessum farnast mjög vel undir
stjórn hans, og yfir 500 manns vinn
ur nú við þær.
Um bæjarstjórnarembætti sótti
Parnell í Lonodn, Ont., en féll,
enda var við Adam Beck að keppa,
um eitt skeið ritstjóra blaðsins
Telegram í Winnipeg, og mjög á-
hrifamikinn mann. Bæjarráðs-
maður hafði Parnell þá verið í
London í 11 ár.. Þingmannsútnefn-
ingu neitaði Parnell oft í Ontario,
að sagt er.
Borgarstjórastöðu í W innipeg
hlaut hann 1920. Var aftur s.l. desf
emlber kosinn gagnsóknarlaust, og
þótti það bera vott um, að hann
hefði áunnið sér traust og fylgi
bæjarbúa. Enda gegndi hann starfi
sínu með frábærri alúð og sam-
vizkusemi.
Kona borgarstjórans hét Emily
E. V. Lowe áður en hún giftist, og
er ættuð frá Dublin á írlandi. Þau
eignuðust 7" börn, 4 syni og 3 dæt-
ur, sem öll eru upp komin og gift.
Einn sonur þeirra er hér í bænum
og mun veita brauðgerðarfélagi
föður sfns forstöðu framvegis.
í Niagaraána skamt fyrir ofan foss-
inn. Hún var ekki komin nema ör-
stutt frá landi, er straumurinn
greip hana og bar hana ofan fyrir
fossinn.
Brúðhjón farast.
Brúðhjón, er R. C. Wheelock hétu
og heima áttu í Zion i Ulinois,
lögðu af stað í loftbát í brúðkaups
ferðalagið. Þegar báturinn hafði
hafist á loft bilaði hann og biðu
brúðhjónin bæði bana.
Prestalaun lág.
Fimtíu Iþúsund prestar í Banda-
ríkjunum fá laun er nema $800.00 á
ári, að sögn þeirra, er skýrslur yfir
það hafa með höndum.
Nsesti forseti.
Orð leikur á þvf, að Henry Ford
sé að hugsa um að sækja um for-
setaembættið f* Bandaríkjunum við
næstu forsetakosningar.
Fellibylur. x
Hræðilegur fellibylur varð i New
York ríkinu s. 1. sunnudag. Um
50 manns biðu bana.
BRETLAND
trland.
Eftir orðum Churchill að dæma,
verða engin vandræði á Englanai
út af samningunum, sem Collins
gerði við De Valera. Þær sakir
munu þvi jafnaðar milli Collins og
brezka þingsins. — En orustu-
sennur á landamærum Suður- og
Norður-írlands halda enn áfram
milli brezka hersins og lýðveldis-
mannanna írsku, er sig svo kalla.
í fréttum blaðanna hér á mánudag-
inn sagði, að farið væri að reisa
bráðabirgða sjúkrahús sitt hvoru
megin landamæranna til þess að
annast þá, er særðust.
Bretland viljugt að veita Þjóðverj-
um lán.
Bretland»er sagt að hafi ekkert
á móti því að veita Þýzkalandi lán,
ef skaðabótareikningarnir væru
yfirskoðaðir og breytt dálítið
Þjóðverjum í hag, án þess að færa
Iþá tiltakanlega niður. En Erakk-
iand gefur ekki eftir, að nein breyt
ing sé á þeim gerð.
0>«H»-0'«H»-0'4
Bæn.
Á hverjum degi, góður Guð,
eg gerla skilja má,
að væri eg þinnar ástar án
eg ætti ei von né þrá,
er lyft fær sál af sorgarbraut,
í sólskin þitt, «í föðurskaut.
Á hverjum degi einn eg er,
svo einn í von og draumum,
en ef eg bið og beygi hné
þú birtist maðki aumum
og sál mín lengur er ei ein,
hún aftur verður mild og hrein.
Það er svo oft sem muni minn
sé myrkri köldu vafinn,
e/i leiti ’ ann þín og lúti ’ann þér
til ljóssins er Jmnn hafinn.
Þú, Guð, ert minni sálu sól,
hún situr, krýpur við J>inn stól.
Og því í bæn eg þakka J>ér,
hve þú mig veikan styður,
eg, faðir, veit, þú huggar hann,
sem heitt og einlægt biður.
Því krýpur dag hvern duftsins son
og dag hvern krýnir þú með von.
Axel Thorsteinson.
S
I
o

►ca