Heimskringla - 14.06.1922, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 14 Jb'NÍ, 1922.
HEIMSKRINGLA.
3. BLAÐSIÐA.
nppdráttur Zeno-anna borinn sam ir.nar á hvalveiðunum. Lýsing' líkamann fyrir fundinn. Próf. Krohn prófessor frummælandi og,
an við ný landabréf, sést strax að bókar þessarar á Jan Mayen er!sem miðlinum til Kaup- var hann þeirrar skóðunar, að DR. C. H. VROMAN
Thomasklaustrið er sett mjög ná- með afbrigðum ljós og nákvæm. ' mannahafnar aftur, kannaðist fús svikin væru sjálfráð miðlinum, og ▲ Tannlœkn"
lægt því, sem Jan Mayen er nú. Vegna hinna ágætu veiða höfðu ^e8a v'^> Nielsen hafi haft svik dr. Haneborg var sömu skoðunar. í •pennur ygar ^re S 1
En bar er eldfjallið mikla Beeren- Hollendingar ákveðið að koma ‘ frammi — en hitt segir hann Próf. Jæger var sammála þeim r y gnar e a ag‘
Lerg. Hugsanlegt er og ekki ó-1 upp fastri verstöð á Jan Mayen. íafn áreiðanlegt, að " f''- ’ u"""’ ’ ....i
sennilegt, að Zeno-arnir hafi á Is-' Til þess að rannsaka skilyrðin fyr
landi heyrt sagt frá eynni og eld- ir þessu skildu þeir eftir 7 menn
fjallinu og svo skreytt söguna eitt haustið og áttu þeir að dvelja
með frásögninni um klaustrið. þar um veturinn. Þegar veiði-
Því það er jarðfræðislega sann- menn komu aftur um vorið fundu
að, að um þessar mundir hefir þe>r aHa vetursetumennina dauða
ekkert eldfjall verið gjósandi á 1 hreysi sínu. — Þeir höfðu
á tilrauna um, að svik þessi væru viðbjóðs- j I
fundunum í Kaupmannahöfn hafi leg. En hann skýrir þau á þannji Talsími A 4171
ihátt, að illur andi hafi náð valdi §^5 Boyd Bldg. Winnipeg| ;
engum svikum verið beitt.
Síðan hafa verið birtar skýrsl- yfir Nielsen í miðilssvefninum og
ur bæði norsku háskólanefndar- látið hann fremja svikin. Því að
innar og sálarrannsóknafélagsins fyrir handan séu margir andar,
norska um tilraunafundi Einars j sem af alefli vinni á móti málstað
Nielsens. Taka þær af öll tví-! spiritista og reyni á allan hátt að
m
I
ii "WBft’. ISMKCD3MKS3í3MMS!öiaMMK l
austurströnd Grænlands (“En-1 eftir dagbókinni að dæma — lát- mæli um það, að Einar Nielsen spilla honum. — Kemur þetta
groneland”). Hins vegar eru á-1 is>t af skyrbjúg í lok apríl og byrj-
byggilegar upplýsingar um það, un maí um vorið. Dagbókin, sem
að gos hafa orðið á Jan Mayen;
árið 1 732, hinn 1 7. maí, að sögn
Jacob Laab skipstjóra, árið 1818
samkvæmt frásögn skipstjórans á
“Riéhard of Hull”, og hinn nafn-
kunni Scoresby segir frá eldgosi
þar nokkru síðar. Æfintýrið um
klaustrið, garðana og hitaleiðsl-
geta höfundarnir hafa
þeir höfðu haldið um veturinn, er
hefir gert sig sekan í ógeðslegum heim við kenningar þeirra
urnar
svikum, og að háskólanefndin
norska hefir strax gengið úr
skugga um, að Nielsen var iodd-
ari. I skýrslu sinni um tilrauna-
fundina segir hún, að Einar Niel-
sen hafi strax reynst ber að svik
mjög merkt rit. Þar er sagt frá
veðri, hita og ís hvern einasta
dag, svo langt sem hún nær.
þessar upplýsingar, í sambandi
við athuganir Austurríkismanna á j um, eo lætur hitt ósagt, hvort þau
Jan Mayen 1882—83 og rann-! hafi verið honum sjálfráð eða
sóknir þær, er norska veðurathug ! ekki. Nokkrar líkur leiðir hún að
o______ __________ anastöðin nýja framkvæmir, | þvi> að dásvefn miðilsins hafi
spunnið upp úr frásögnum íslend- munu sennilega leiða af sér mjög I ekki verið annað en uppgerð.
inga um jarðhitann þar. Á Eggey merkilegar kenningar um ís og | Nefndin fer mörgum orðum um
(Lögrétta.)
Nöldrið um Stephan G.
og við Cap Traill má sjá leyfar af hafstrauma.
hverum enn í dag.
Fyrstu áreiðanlegar sagnir um
Jan Mayen stafa, eins og áður er
sagt, frá Hudson árið 1607. Hins
vegar hefir Hollendingurinn Jan
Mayen hlotið heiðurinn af að
hafa fundið eyna, árið 1611. I
(Lögrétta.)
Þeir eru að garga með glapmælg-
isbræði,
glámskyggnir flestir í illsökum
þeim;
en skynvillusargið, það skaðar ei
kvæði
skáldsins vors bezta, í álfunum
tveim.
s.
Svik Einars Nielsens.
Fátt hefir valdið meira umtali
Norðurlöndum síðustu vikurn-
ar en svik þau, sem danski mið-
þessu sambandi er vert að geta i]]jnn £]nar Nielsen hefir gert sig
þess, að á safninu í Beregen er til sekan um £ tilraunafundum þeim,
r i c' \c.\n í_________ .... ... r .
frumdráttur frá 1610, þar sem
_ sem haldnir voru í N.ristiamu. , , , , *.
Jan Mayen er tekin með, en að þclla hefir vakið afar mik]a at_ menn alvarlega v,ð þv, að vera
Kristja
dularfull fyrirbrigði alment, og j
kemst að þeirri niðurstöðu, að I
skilyrði þau, sem spiritistar setji |
við rannsóknir séu þannig, að
þau útiloki það, að hægt sé að
koma við einhlítum varúðarregl-
um Sé því afleiðingin sú, að 1 þfn heimspeki seilist tll himins;
miðlarmr gen tilraumr með salar- þinn hugur er djarfur Qg frjáls
rannsóknamennina en þeir ekki
Helgi Pétnrsson.
! tilefin af 50 ára afmæli hans.
DR. KR. J. AUSTMANN
M.A., M.D., L.M.C.C.
Wynyard Sask.
Dr. A. Blöndal
818 SOMERSET BLDG.
TaLsími A.4927
Stumdar scrstaklega kvensjtík-
dóma og bama-ajrúkdóma. A8
hitta kl. 10—12 f.h. og 3—5 e.h
Heimili: 806 Victor St.
Sími A 8180 ....
Arni Auilerson
E. P. Gnrland
GARLAND& ANDERSON
L5GFKEB1XUAII
Phoue:A-31»T
801 Eleelrie Hailna]' Ch.
■hera
RES. ’PHONE: F. R. S7S5
Dr. GEO. H. CARLISLE
Stundar Elngöngu Eyrna, Aiur
N.f og Kverka-ajúkdíma
ROOM 710 STERLINO mfff
Phonei A2001
með miðlana. Lýkur nefndin
skýrslu sinni með því, að
vara
vísu óþekkjanleg að lögun. Þetta
bendir ótvírætt á, að Hollending-
ar hafi þekt eyna áður en Hudson
fór för sína (1607—1610).
Vera má að íslenzka sögnin um
Svalbarða hafi borist hollenzkum
hvalveiðamönnum til eyrna. Ann-
ars er mjög sennilegt, að íslend-
ingar hafi — löngu fyrir 1600 —
farið ferðir til Jan Mayen og sótt
þangað við og eldsneyti.
Þegar Englendingar og Hol-
lendingar höfðu fundið Jan May-
en var mikið stunduð hvalveiði
norður þar. Á norðurströnd eyj-
arinnar, sem flatlend er, sjást enn
leifar af eldstóm hvalveiðamann-
anna, geymslukofum og íbúðar-
húsum, sem bera með sér, að þar
hygli vegna þess einkum, að Ein-
ar Nielsen var talinn fremsti mið-
illinn í Danmörku og eftir sálar-
rannsóknaþingið í Kaupmanna-
höfn í sumar sem leið fór mjög
mikið orð af hæfileikum hans.
Nefnd ein í Kaupmannahöfn, sem
skipuð var próf. Chr. Winther,
Knud H. Krabbe dr. med. 'og
Grunewald, þýzkum verkfræðingi
og kunnum sálarrannsóknarmanni
hafði gert tilraunir með miðilinn
um þriggja mánaða skeið og í menn
desember sendi hún út tilkynn-
ir.gu um árangur tilraunanna.
Það sem einkum hefir vakið eft-
irtekt á miðlinum er útfrymi það
(teleplasma), sem mönnum hefir
virzt streyma út um vit miðilsins
hefir verið meira líf þá en nú. I, þegar hann er í dái. Nefndin
sumar sem leið fanst ýmislegt í
rústunum, svo sem kaðlar, eikar-
tunnur, leirkrukkur, krítarpípur
og Ieifar af kolabyngjum. Þess-
ar hvalveiðistöðvar hafa ekki að-
eins verið á þeim tveim stöðum,
sem bærilegar hafnir eru, heldur
alstaðar þar sem hægt var að
draga hvali á land og gera að
þeim. Menn eiga bágt með að
trúa þessu, því ströndin liggur fyr
ir opnu hafi. En í flestum sumr-
um er hafísinn 3—5 kvartmílur
undan landi og hann kyrrir sjó-
inn. Þess vegna er oft ágætt að
lenda við norðurströndina í júní
ti! september. Síðastliðið sumar
var ekki samfelt brim nema í
nokkra daga. Vindstaðan er oft-
ast af suðaustri um það leyti árs,
«ða suðvestri. En jafnvel í álands
vindi var oft dauður sjór í sumar,
en við suðurströndina er oftast ó-
fær sjór. Ástæðuna til þess er
auk íssins að finna í straumunum
og grunninu fyrir sunnan eyna.
Meðan hvalveiðarnar stóðu
með sem mestum blóma við Jan
Mayen, á fyrri hluta 17. aldar,
urðu deilur milli þjóðanna, sem
veiðarnar stunduðu, um eignar-
réttinn á eynni. Rússneskt félag
reyndi að fá einkaréttindi yfir
öllum heimskautalöndunum. ‘‘The
Corporation of Hull” sendi bæn-
arskrá til Englakonungs og veitti
konungur því umráðarétt yfir Jan
Mayen árið 1618. Samt sem áð-
ur héldu bæði Holléndingar og
Englendingar áfram að stunda
veiðar þar og gekk svo alt fram
að 1840. Hafa þeir sennilega
skift eynni á milli sín, þannig að
Englendingar hafa fengið eystri
hlutann en Hollendingar þann
vestri. Á þetta benda ýmsar leif-
ar sem fundist hafa norður þar.
Meðal enskra hvalveiðamanna
má í þessu sambandi nefna Scor-
ésby, sem í ágætu riti sínu
“Skýrsla um Norðurheimskauts-
löndin”, hefir látið eftir sig mik-
ilsverðar heimildir, auk lýsingar-
komst að þeirri niðurstöðu, að
ekki væri að efast um heiðarleik
Nielsens og þóttist hafa haft alla
þá varúð við tilraunirnar, að ó-
mögulegt hefði verið að beita
prettum.
'Ýmsir vændú þó Nielsen um
pretti, m. a. Viggo Cavling blaða-
maður við Politiken, sem Ienti í
deilu við próf. Óskar Jæger frá
Kristjaníu út af sálarrannsóknum
I þeirri deilu bauð Cavling 10.000
króna verðlaun, ef Nielsen tækist
að sannfæra nefnd manna, er
norski háskólinn skipaði, um það,
að “teleplasma” Einars Nielsens
væri “ekta”. Háskólinn norski
skipaði í dómnefnd prófessorana
Torup, Störmer, Vegand, Schjel-
derup og Dammand stórkaup-
mann, sem er kunnur sjónhverf-
ingum. Einar Nielsen var ekki
um að fara til Kristjaníu, en próf.
Jæger herti á honum.
Þann tíma, sem Nielsen dvaldi
í Kristjaníu, voru þrisvar sinnum
haldnir tilraunafundir af háskóla-
nefndinni. Á engum þessara
funda tókst Nielsen að láta “tele-
plasma” koma fram. Próf. Jæg-
er ásakar dómnefndina fyrir, að
hún hafi verið svo harðleikin við
miðilinn, að ómögulegt sé, að
hanh gæti notið sín. Miðillinn
hafi verið látinn selja upp þangað
tií hann varð veikur, stunginn í
líkamann þangað til blóðið lag-
aði úr honum o. þ. h. Þetta hafi
haft eyðileggjandi áhrif á miðil-
inn. Einu sinni hafi einn nefnd-
armannanna sagt á fundi, að nú
fyndi hann útfrymið koma, en þá
hafi formaður nefndarinnar suss-
að á hann.
Jafnframt gerði sálarrannsókna-
félagið norska tilraunir á miðlin-
um og var þar farið gætilega með
miðilinn. Voru haldnir 5 tilrauna
fundir í félaginu. Á síðasta
fundinum voru mestar varúðar-
reglur hafðar, en á þeim fundi
var hann staðinn að svikum.
Hann hafði komið efninu inn í
auðtrúa í þessum efnum og vara
við þeirri hættu, sem almennri,
heilbrigðri vísindalegri rannsókn
stafi af aðferðum þeim, sem tíðk-
aðar eru við hinar svokölluðu
sálarrannsóknir”.
Sá, sem uppgötvaði svik Niel-
sens á einkatilraunafundum þeim,
sem hafðir voru að tilhlutun sál-
arrannsóknafélagsins norska, heit
ir dr. Axel Haneborg. Efnið, sem
miðillinn notaði til að blekkja
með, var fíngert “gase”,
sem miðillinn hafði falið í enda-
þarminum áður en fundurinn
hófst og síðan séð sér færi á að
ná í og stinga því í munninn.
Hvort þetta er gert sjálfrátt eða í
meðvitundarleysi, eru menn ekki
fyllilega ásáttir um. Á fundi
stúdentafélagsins norska var
þetta mál til umræðu um miðjan
síðasta mánuð, og var Monrad
Og talandi tákn ertu snildar
og tignar hins íslenzka máls!
Guðirnir voru þér góðir:
þeir gáfu þér frábært vit,
sem aldrei þú eyddir í hroka
eða í nágrannakrit!
Sameina viltu, — ei sundra;
þín sál er ei tvístruð, deild.
Þú alheimsins undur tengir
í eina samræma heild.
Lát anda þinn hefjast hærra,
ef hærra er unt að ná.
Og hnattanna samklið hlera
og hjartnanna duldu þrá!
Lát anda þinn ofar líða
og áfram til meira hróss.
Ger Island að “aflsvæði” friðar
og einingar, frelsis og ljóss!
RALPH A. COOPER
Regi«tered Optometrist
and Optician
762 Mulvey Ave., Fort Rougei
WINNIPEG.
Talsími F.R. 3876
óvanalega nákvæm augnaskoSun
og gleraugu fyrir minna verS «n
vanalega gerist.
Speki þín spurst hefir víða;
spari þér nornin köld
áhyggjur allar og kvíða.
Aukist þér máttur og völd!
G. Ó. Fells.
— Lögrétta.
HeimHi: 5 77 Victor St.
Phone Sher. 6804
C. BEGGS
Tailor
651 Sargent Avenue.
Cleaníng, Pressing and Repair-
ing—Dyeing and Dt Cleaning
Nálgumst föt ySar og sendum
þau heim aS loknu verki.
.... ALT VERK ÁBYRGST
Abyggileg ljós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjumst ySur varanlega og óstitna
ÞJ0NUSTU.
ér æskjum virSmgarfylst viSski’fta jafnt fynr VERK-
SMIÐJUR sem HEIMIU. Tala. Main 9580. CONTRACT
DEPT. UmboSsmaSur vor er reiSubúinn aS Knna ySur
iS máli og gefa ySur kostnaSaráaetlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLimont, Gen’l Manager.
Nýjar vörubirgðir
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og giuggar.
Komið og sjáið vörur. Vér erum setíð fúsir að sýna,
þé ekkcrt *é keypL
The Empire Sash & Door Co.
-------------- L i m i t e i —*—>■ ■ - ■ -
HENRY AVE EAST
WINNIPEG
0. P. SIGURÐSS0N,
klæðskeri
662 Notre Dame Ave. (vi5 hprnitS
á Sherbrooke St.
Fataefni af beztu tegund
og úr miklu aS velja.
KoaniS inn og skoSiS.
Alt verk vort ábyrgst aS
vera vel af hendi leysL
Suits made to order.
Breytingar og viígerSir á fötum
meö mjög rýmilegu veröi
W. J. LINDAL & CO.
W. J. Lindal J. H. Linda]
B. Stefánsson
Islenzkir lögfræSingar
1207 Union Trust Building, Wpg.
Talaími A4963
Þeir hafa einnig ekrifstofur aS
Lundar, Riverton og Gimli og eru
þar aS hitta á eftirfylgjandi tím-
Or. M. B. Halldorson
*0\ BOYD Bl ll.mxu
Fals.: A 3674. Cor. I*ort. off BkSk
Stundar .lnvörtlungru berkla.Vkl
og aíra lungnasjúkdiima. Er aö
rlnna 4 skrlfst.fu ntnnl kl. 11 tll 11
^knSway Vv" * "• m-H*tmll‘
Tal.lml: A8889
Dr.J, O. Snidal
TAJÍXLlEKXm
614 Bomeraet Bloek
Portaet Ave. WINNIPM
Dr. J. Stefánsson
«00 Sterllngr Bank BIils.
Hom» Portage og Smith
Stundar elngönsu auma, oyrna.
?*/ tfwka.ijúkdinia. At htita
fri kl. 10 tll 12 f.h. og Hl illV V*!
Phonei AS621
627 HcMtllan Ave. Wlnnlpef
Talsími: A 3521
Dr. J. Olson
Tannlæknir
602 Sterling Bank Bldg.
Portagi Ave. and Smilh St.
Winnipeg
A. S. BARDAL
selur líkklstur 05 annast um út-
farir. Allur útbúnaöur sá beztl
Ennfremur selur hann allskonar
minnlsvaröa og legrsteina_•
843 SHERBROOKE ST.
Phone: N 6007 WINBÍIPEG
MRS. SWAINSON
696 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjandi úrval*.
birgSir af nýtízku kvenhöttum.
Hún er eina íslenzka konan sem
slíka verzlun rekur í Can»da.
Islendingar, látiS Mrs. Swain-
son njóta viSskifta ySar.
Talsími Sher. 1407.
TH. JOHNSON,
Ormakari og GulLmiSur
Selur giftingaieyfiebráf.
veltt pðntnaun
,s.°LV öt‘“ * l*ndl
248 Main St. Phjnei A468T
um:
Lundar á hverjum miSvikudegi,
Riverton, fyrsta og þriSja hvem
þriSjudag í hverjum mánuSi.
Gimti, fyrsta og þriSjahvem miS-
vikudag í hverjum mánuSi.
ARNI G. EGGERTSON
íslenzkur lögfræSingur.
I fólagi viS McDonald & Nicol,
hefir heimild til þess aS flytja
mál bæSi í Manitoba og Sask-
atchewan.'
Skrifetofa: Wynyard, Sask.
J. J. Swan.on H. G. H.nrlckaea
J. J. SWANS0N & C0.
vastbiunasalar og
penla.a mltilar.
TalMfnl A0349
808 Parfa Bulldfng; WtBDlpef
KOL
HREINASTA og BESTA tegond KOLA
bseW 13 HEJMANOTKUNAR og fyrir STORHÝ3I
AUur flutningnr metJ BIFREIÐ.
Empire Coal Co. Limited
TaU. N6357 — 6358 603 ELECTRIC RWY BLDG
Y. M. C. A.
Barber Shop
Vér óskum e/tir víSskiftum ySar
og ábyrgjumst gott verk og full-
komnasta bremlætí. KorrúS einu
sánni og þér munnS koma aftnr.
F. TEMPLE
Y.M.C.A. Bldg., — Vaogban St
Phone A8677 639 Notre Dum
JENKINS & CO.
The Family Shoe Stora
D. Macphail, Mgr. Winnipeg
UNIQUE SHOE REPAIRING
Hfí óviSjafnanlegasta, bezta og
ódýrasta skóviSgerSarverkstæSi I
borginni.
A. JOHNSON
660 Notre Dame eigandl
0RIENTAL H0TEL
Eina al-íslenzka hótelið í bsen-
um. Beint á móti Royal Alexandra
hótelinu. Bezri staðurinn fyrir
landa sem með lestunum koma og
fara, að gista á-
Ráðsmaður: Tb. Bjarnasoik