Heimskringla - 12.07.1922, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 12. JLLI, 1922.
HEIMS-KRINGLA.
7. BLAÐSIÐA.
The Dominion
Bank
KORM N8TRB DAHB ATB. M
IHBMAOOKB »T.
Höluístóll, uppb.......$ 6,000 000
Varaijóöur .............} 7,700,000
▲Uar eignir, yfir ....6120,000,000
górstakt athygll veitt viSakfft-
tun kaupmanna og veralltnartfr
Spsrisjóösdeildin.
Vextir af innstæðufé greiddir
jafn háir og annarsstaðar TifV
reníffft
THONKA
P. B. TUCKER, Ráðsmaður
íslenzkur námsmaður.
Björn G. Björnsson.
útskrifaðist í raforkufræði frá
The Uinversity of Wisconsin 14.
júní s.l. Hann er^sonur G. Björns-
sonar landlæknis og útskirfaðist
af Mentaskólanum í Reykjavík
vonð 1917. Síðustu fjögur árin
hefir hann stundað nám við Wis-
consinháskólann og gengið mæta
vel, þar sem hann var kosinn á
junior-ári sínu meðlimur “Tav
Beta Pi“ (honorary Engineering
Fraternity) og “Rta Kappa No”
(Honorary Electrical Engineering
Fraternity). Næsta ár vinnur hann
hjá The Westinghouse Electrical
and Manufacturing Co. í East
Pittsburgh. Hann býr í ár á 1109
South Ave í Wilkinsburg, sem er
smábær milli Pittsburgh og East
Pittsburgh.
það sem við Jjóttumst ekki fær um
að sýna á sýningunni síðastliðið
haust, en sem nú er hægt að bæta
inn í hreyfimyndina. Hvað vel
okkur tekst þfetta verk er ekki
aðeins komið undir vilja okkar
nefndarfólksins, heldur einnig og
enn meira undir því, hvað þið get
ið hjálpað okkur. Þó myndin sé
kölluð “hreyfimynd”, þá er ekk'.
þar með sagt, að hún sé öll sett
saman af myndum, sem teknar
eru af leik eða lifandi atburðum,
“Óhreyfanlegar” myndir nieð
skýringum verðct mikill hluti hCTin
ar. Eg hefi nú þegar skrifað fá-
einum löndum í Bandaríkjunum
og beðið þá aðstoðar, og eg vildi
óska, að allir þeir, sem Iesa þessar
lír.ur, og hefðu eitthvað það í
“hreyfimyndum” eða “óhreyfan-
lcgum”. sem gæti gefið góða hug-
mynd um verk eða viðburði, sem
Islendingar hafa átt mestan þátt í,
vildu lána þær um lítinn tíma og
sendu þær sem allra fyrst til und-
irritaðrar. — Leiðbeiningar og
bendingar viðvíkjandi því, hvað
við ættum helzt að sýna, því rúm
það, er við fáum, verður auðvit-
ao takmarkað, verða með þökk-
um þegnar. Okkur er mjög ant
um, að mynd þessi verði vel úr
garði gerð, hvað okkar hluta
snertir, því gert er ráð fyrir, að
hún ve^ði ekki aðeins sýnd um
alla Ameríku, heldur og einnig í
Evrópu. /Etlast er til að hún
verði tilbúin í október næstkom-
andi, en alt efni á sam allra fyrst
að vera í höndum þeirra, sem búa
hana til.
Þeim, sem styrktu sýninguna ís-
lenzku, mun þykja kynlegt, að
ekki skuli enn hafa verið gerð
grein fyrir notkun fjárms, en þeg-
ar þeir heyra, að verið er að
vinna að mynd þestiri og enn^ó-
víst, hvað lagt verður til hennar,
og þar að auki hefir enn ekki ver-
ið hægt að gera út um sumar aðr-
ar útborganir, af ástæðum sem ó-
þarft virðist að greina frá hér, —
vona eg að öllum skiljist, að hér
I er ekki um neina vanrækslu að
ræða. Gjaldkeri nefndarinnar mun
ekki draga að birta reikningana í
blöðunum, þegar þeir eru til-
búnir.
1 Hólmfríður Árnadóttir.
106 Morningside Drive,
New York City.
BARNAGULL.
“Ameríca’s Making”.
það er nú orðið langt síðan að
Vesturheimsblöðin íslenzku hafa
flutt greinar með þessari fyrir-
sögn, og væri því ekki úr vegi að
rninna lesendur þeirra á að hvorki
málefnið er dottið úr sögunni, þó
máliefnið er dottið úr sögunni, þó
nú sé það sjaldan að sjá eða
heyra. Síðan sýningin síðasthð-
inn nóvember, sem þetta nafn bar,
var úti, er búið að gera ýmislegt,
sem í letur væri færandi, en hér
skaPaðeins getið um eitt af því,
sem gert hefir verið, eða öllu
heldur er nú verið að gera, sem
afleiðing af sýningunni og hátíða-
höldunum, sem voru í sambandi
við hana. The Department of
Surveys and Exibits of Russell
Sage Foundation í New York,
urdir stjórn Allan Eaton, sem
var einn af aðalmönnum í mið-
nefnd sýningarinnar “America s
Making”, er nú að láta búa bl
hreyfimyndir (film) af öllu því
helzta, sem fram fór og sýnt var
á sýningunni. Mynd þessi verður
án efa einhvef hin stórkostlegasta
af því tæi. Það leiðir af sjálfu
sér, að svo muni verða, þar sem
á að sýna myndir af mannvirvj-
um, fyrirburðum, uppfyndingum,
mönnum. og svo framvegis, við-
komandi 32 þjóðum þeim, sem
aðallega hafa myndað þessa
þjóð, sem nú byggir Bandaríkin.
Þó herra Eaton staníjj fyrír
þessu fyrirtæki, þá vinna
nefndir hinna ýmsu þjóðfiokka
með honum og er fyrirtækið kost-
að sumpart af bænum eða Sage
Foundation, og sumpart af þjóð-
unum, sem þar verða sýndar. Is-'
lenzka nefndin hefir verið að út-
vcga efni til þess að fylla þar upp
í, sem'-okkur fundust eyður, eða
Bréf frá Islandi.
Herra ritstj. Hkr.l
Viljið þér gera svo vel að leyfa
eftirfarandi línum rúm í blaði
yðai-:
24. maí síðastliðinn lögðum
við upp 10 saman — Austur- og
Vestur-íslendingar — hrá Winni-
peg áleiðis til Islands. Til Mon-
treal frá Winnipeg vorum við á að
gizka tvo sólarhringa á járnbraut.
Biðum þar svo einn sólarhring. —
;7.Vi aí tókum við far með “Cor-
sican” áleiðis til Glasgow á Skot-
landi, og hreptum ■ ágætis výður
yfir hafið. Eftir 9 sólarhrmga
komum við á járnbrautarstöðina í
Glasgow, 5. júní; bið þar og. í
Leith nam V/i sólarhring. Kl.
1.30 aðfaranótt hins 9. júní fór-
um við með Gullfossi úr skrþakví
Edinborgar áleiðis til Islands.
Síðdegis (kl. 3 e. h.) 12. júní
lagðist Gullfoss á höfn í Vest-
rr.annaeyjum og lá þar tæpar 14
klukkustundír. Kl. 3,43 aðfara-
nótt þess 13. létti gullfoss akker-
um þar og sígldi á tæpum 12
klukkustundum frá Vestmannaeyj
um inn á höfn í Reykjavík.
Ferðin gekk að' öllu leyti vel,
rcma hvað allmargir farþegar
voru sjóvéikir suma dagana á
lciðinni frá Leith til Reykjavíkur.
I góðar þarfir kom skeytið, er
við sendum frá Winnipeg til af-
greiðslu Gullfoss í Leith. Senm-
legt að við heríLim ekki komist
með fossinum annars, því alt var
stoppfult af farþegum.
I morgun talaði eg heim til
Akureyrar, og fékk þær anægju-
legu fréttir að kona mín og alt
mitt fólk er og hefir verið við
góða heilsu.
Eg býst við að bíða hér í
Reykjavík í kringum viku; því
Nagdýrin.
Nagdýrin komu nú fram fyrir
Ijón konung. Þau voru minni að
vexti, en þau, er áður höfðu kom-
ið. ÖIl höfðu þau langar fram-
tennur og nöguðu fæðuna m'ejT
þeim.
íkorninn hljóp í einu stökki upp
á næstu greinina og settist þar.
“Líttu á mig, herra konungur. Eg
er upplagður sæfarf. Eg klifra
ágætlega upp í hæstu tré. Eg ?ig!i
yfir árnar á trjábútum og hefi
ianga og loðna skottið fyrir segl.
Eg verð samt að vera aðgætinn.
Drengirnir leggja snörur fyrir mig.
Þeim þykir mesta skemtun að sjá
mig lokaðann inni í búri, því eg
hoppa svo vel á veltandi kefli.”
Ljónið svaraði: “Haltu til í
skóginum þínum, fallegi íkorninn
nunn. Eigi skaltu hyggja til sæ-
fara og harðræða. — En hvaða
grislingar eru þetta, sem koma í
fjölda miklurrí að fótum mínum?"
IRottan tísti: “Hér er eg, sem
naga mat í búri kerlingar. Eg ét
a!t, sem tönn á festir. Eg bý í
holum og á fjölda unga. Þeir
þvkja fremur óásjálegir fyrst í
síað, hárlausir og blindir. Mér
þvkja þeir ljómandi fallegir.”
• iMúsin læddist fram. “Sæll, I
konungur.. Við þekkjumst að i
fornu fari. Manstu ekki eftir, er!
eg lék mér á baki þínu og þú j
hremdir mig. Þá gafstu mér líf
og grið, er eg bað þig. Seinna
frelsaði eg þig úr neti veiðimanns-
ir.s með því að naga sundur
möskvann, sem héft þér. Það ]
þótti vera dáðabragðv En segðu
mér eitt, herra konungur: Skyldi
vera nokkur köttur hér í nánd-
ínni?”
Ljómð brosti: “Þið eruð hug-
skepnur, mýsnar. Einu sinni héld-
uð þið líka mikla ráðsamkomu.
Þá stakk ein mýslan upp á því, að
hengja skyldi bjöllu um háls katt-
arins. Þetta þótti viturlega mælt.
En eitt vantaði á. Það fanst eng-
inn, sem þorði að hengja bjölluna
á köttinn.”
Hénnn kom hoppandi. “Hér
er eg og þarna er kanínan .frænka
mín, sem er að naga börkinn af
trénu þarna. A" vetrum ér eg
rr.jallahvítur, en á sumrum grár.
Líttu nú á eyrun mín löngu. Líttu
á kampana mína prúðu. Er eg
ekki nógu kempulegur?”
I þessu bili heyrðist þrusk úti
í skógi. Hérinn tók sprett mik-
inn. Ljónið sagði: “Hví flýr þú,
héri?” “Eg heyri hundana gelta.
\ eiðimaðurinn skýtur mig. Elda-
buskan steikir mig. Börnin fá
loppurnar mínaf til þess að þu-ka
ai reikningsspjöldunum sínum.”
IBjórinn, sem hefir . sundfit á
fótunum skreið nú upp á strönd-
ina. “Herra konungur, eg er
einna stærstur allra nagdýra. í
vatninu veiði eg mer fisk til mat-
ar. Við vatnsbakkan byggi eg
fáránleg hús. Breiða skotúð mitt
nota eg sem múrskeið. Eg lifi líka
á trjáberki. Menn veiða mig
vegna ýmissa nota, ■er þeir hafa
’ »»
al mer.
'Nú stóð ljómð upp í alþri hátign
sinni. “Nú hefi eg s?ð almætti og
vísdóm skaparans^ í hinum sköp-
uðu skepnum. Mjög mismurrandi
hefir hann gert dýrin. Sum eru
meinlaus, önnur eru grimm. Sum
eru veik, önnur sterk. Sum lifa
á ávöxtum jarðarinnar, önnur á
kjöti annara dýra. — Síðan synd-
in kom í heiminn hefir verið sí-
feld styrjöld. Guð, sem er góður
allri sinni skepnu, mun um síðir
gefa oss öllum frið. Hann heyrir
hið duldasta andvarp skepnunnar.
Hans nafn veri vegsamað á jörð-
unni.”
Ljónið þagnaði. Öll spendýr-
in gengu á braut. Sólin skein á
háu trén. Litlu börnin úr borg-
mni komu og léku sér glöð úti í
skógi. Enginn gerði þeim mein.
Biðjið stöðugt um guðs vernd og
varðveizlu. Verið góð við dýr-
m. Guð hefir skapað þau. Unnið
þeim og verið nákvæm við þau.
Þá verða dýrin ykkur góð. Þá
víkur vargur. úr vegi, en mein-
lausu dýrin hænast að ykkur.
Gaman er mjög að því. —-
Maurflugan.
Af maurflugunni getum vér
lært, hverju eindregin iðni og at-
orka fá til vegar komið í veröld-
inni. Þarna fljúga vængjaðar
maurflugur. Það eru bæði karl-
dýr og kvendýr; þau sveima nokk
urn tíma stórhópum og það er
eins og þeim rigni niður. Seinna
falla vængirnir af þeiin. Þetta eru
oflátungarnir meðal maurflugn-
anna, Tetingjar, sem láta vinnu-
dýrin hafa fyrir öllu. En þau eru
líka þess< iðnari. Þau hafa alla
umsýslan, dtaga að efni, hlaða
upp þúfuna, safna fæðu og fóstra
ungviðið. Þau skifta með sér
yerkum og hver hjálpar öðrum.
“Þúfan” verður ekki mjög há, en
í henni búa þúsundir maurflugna
í hinum ýmsu hólfum og klefum.
Liðlangt sumarið eru vinnudýrin
cnnum kafin við störf sín. Á ein-
um stað má sjá maurflugu vera
að bjástra við stórt strá. Hún
reynir að draga það aftur á bak,
en það er of þungt. Ekki vill hún
þó gefast upp og herðir sig sem '
mest hún má. Þá kemur önnur
maurfluga til og hjálpar henni og
nú koma þær báðar stráinu heim
í stakinn. Við köstum dálitlum
kvisti á “þúfuna”. Þangað þyrp-
ast flugurnar og reyna áð koma
kvistinum burt. Við sendum tar-
dýfli á stakinn. Maurflugurnar
halda að þar sé ræningi kominn
og ráðast á hann. Tordýfillinn
verður nauðlega staddur og reyn-
ir af allri orku að komast sem
fyrst burtu frá þessum ófögnuði.
Slangan, sem er svp miklu, miklu
stærri, geldur varnuga við að
skríða inn í maurastakkinn, enda
mundi henm reiða illa af. Marg-
\islegir eru lifnaðarhættir maur-
flugnanna, og hafa •þ0er v*Sa fyr-
i.myndarbúskap. Þær halda nokk-
urskonar kýr; það er viss tegund
af blaðlúsum. Sumar rækta þær
plöntur, sem blaðlýsnar þeirra lifa
á. Sumar fara í hernað og útvega
sér þræla til að stjana við sig.
Um maurflugurnar mætti skrifa
stóra bók, sem væri eins skemtileg
og skáldsaga. Svo iðnar, hyggn-
ar, félagslyndar og atorkusamar
eru þær. Maurflugurnar útrýma
n:jög skaðlegum skordýrum úr
jurtagörðum, en hvumleiðar geta
þær verið, ef sezt er niður í gras-
ið. þar sem þær eru á skriði.
Býfiuga og dúfa.
Býfluga datt ofan í á,
ástrík dúfa þetta sá;
Detta lét hún lítið blað,
lífi flugu bjargaði það.
Gott er að eiga góðan vin, þá
gengur að.
Dúfan sat svo glöð á grein,
glatt um kveldið sólin skein.
Maður byssu með kom þá,
miðaði skoti dúfu á.
Hættan vofir ætíð yfir, öllum hjá.
Býflugan það sama sinn
særði veiðimannsins kinn.
Honum stungu hnykti við, '
hitt ei gat á skotmarkið.
Gott er það að geta launað góð-
verkið.
Farfuglarnir.
Þér a<5komnu gestir
á útlendri strönd!
Nær leitið þér aftur
í átthagans lönd?
IÞá gægðist upp fjólan
feðranna dalnum,
og hægt leikur gjólan
I háfjallasalnum, —
Þá flytja þeir þegar,
og ferð er á þeim.
Það siést ei til vegar
í víðáttu-geim,
en hver nær þó heim.
í framandi landi,
þú farmóða önd!
Nær leitar þú aftíir
að átthaga strönd?
Þá ljóinar á viðinn
á landinu heima,
um gleðina og friðinn
þá fer þig að dreyina,
þá^lyturðu þegar
með flugbreyttum sveim.
iÞað sést ei til vegar
í víðáttugeim;'
þó heil kemst þú heim.
r, ■
-* s

næst verð eg um viku til Akur- þá hlaut hún að lýsa hann heimsk-
| eyrar, vegna margra viðkomu-! ari’ en aðra,
j staða skipsins (Goðaíoss) á norð- sem: hégómagirnina kusu að
urleið. i ' drofning;
Með kærri kveðju og heilla-1 cg almannarómurinú sá til með
óskum til vina og kunningja vest-
an hafs
P.t. Rvík 15, júní 1922.
Sigurjön J. Ósland.
“SaurreHnumaðurinn”.
svorum:
Svertum hann! Skrímslið, með
guðlast á vörum!
Hver skynjar þá gtemju ’inn for-
dæmdi finnur,
er fjörvanataugarnar knýtast af
oki,
, en metorðafýsniil og varmenskan
vinnur >
Ei sannleikans nytir, án samtíðar
6 villu,
og sæir að góðverk oft launast
með illu.
Jóhannes H. Húnfjörð.
----------x----------
Bréfkafli.
Frá merkum bönda í St. George.
Ataður skarni frá toppi til táar,
á tröppuna lægstu að mannvirðing i virkileik saman, og fornvina-
settur;
hroki,
leiksoppur þrælktmar, frístundir er fyrrum hann átti, og oft reynd-
fáar i ist beztur,
finnur, af vosi og þrengingum nil fklæddur háðung og tahnn vo-
grettur. ^ i gestur.
Enn dylst þó kjarkur og kraftar í
taugum, ^ þaJ voru ajt sjálfskaparvíti,« þú
frá kviksettum'* vonum í fortíðar segir,
haugum. en varlega skildirðu dæma þanr.
I smáða,
Er samtíðm' huldi af heímskunnar þv{ tiifinning á hann> og bolið
ginning, ( margt beygir;
þá hrokinn var efstur á valdanna J^b^tur oft þekking, er gátur
stoll j I |
með skynhelgisblæju úr þýlyndis u . . .f, f,
i • hver misskildur verður, er ta-
þynmng j
frá þrotlausu hræsnis og rógburð- ^Sj’ , v
,i- en fjolskruði andans það nakvæm
argoh; ] .
er mannúðin aðeins í launkofum I ast ‘ysu-
lasddist
að líkna þeim smáða, er fjöldinn Eí kynnirðu að ráða úr rúnanna
-------“Árni Eggertsson sækir
nú fram til þings í Winnipeg undir
merkjum Norirasrflokksins. Ekki
þykir mér líklegt að sá náungi
verði kosinh undir því flaggi.
Meira að segja, eg gæti trúað, að
hann fengi ekki eitt einasta verka-
manns atkvæði. Hann mun nú
vera orðinn of mikill auðvalds-
sinni til þess að geðjast verka-
lýðnum.
“Yfirlýsing” Skúla í Lögbergi
kemur mér kynlega fyrir sjónir,
þar sem hann segist nú vera orð-
inn “óháður liberal”. En fyrir
kosningarnar 1920 skrifar Skúli í
Lögberg og lýsir því yfir að hann
hiki ekki við að fylgja Norrisar-
stjórnnini! Hvernig á maður að
skilja þetta? Þegar ráðherrarnir
flestir eru foknir út í veður og
vind. af ótta fyrir dómi fólksins,
þá kemur þessi yfirlýsing Skúla
fram. Er ekki eitthvað txöfalt við
þetta?? Mér finst óþarfi af Skúla
að koma með þessa yfirlýsingu nú
því hún er langt á eftir tímanum.
Og svo vita altir, að Norris á
Skúla. Enda var hann útnefndur
á þeim fundi, sem boðað var til af
Norrisarflokknum. V )
Sjálfsagt tel eg að séra Albert
verði kosinn með miklu atkvæða-
magni umfram Skúla. ÖII fram-
koma hans á þinginu nægir mtr
til þess að sannfærast um, að mik-
ið er í manninn spunnið. Islenzkt
lunderni og íslenzkur kjarkur og
staðfesta lýstu sér í hverju orði
hans á þingi. St. George kjör-
dæmi má sanarlega vera stolt af
öðrum eins manni á þingi og séra
Albert Kristjánssyni. Húnn er út-
nefndur af bændum og því sjálf-
I sagt að hann verði kosinn.” —
að hæádist.
línum,
sem ritaðar voru með hrukkum á
Fyrst gat hún ei kent ’onum kúnst svipinn
ina’ að smjaðra, j Hver veit nema huga þinn hel-
né kné sín að beygja af uppgerðar greipum sínum
* lotning, i hryllingin léti í skyndingu gripinn.
„Y* Timbur, Fjalviður af ölluœ
ISy)ðr VOíUbirgðir tegundum, geirettur og all»-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar.
Komið cg sjáið vörur. Vér erum setfð fúsir að sýna,
þó ekkert ké keypL
The Empire Sash & Door Co.
------------- L i ■ I t c d ——----------
HENRY AVE EAST
WINNIPEG